تقویم تاریخ - 28 مرداد

1357ش: 28امرداد 1357 (در آن سال مصادف با 19 اوت 1978)، در ساعات شب سینما ركس شهر آبادان آتش گرفت و بیش از نیمی از تماشاگران فیلم (طبق گزارشهای روز بعد مطبوعات تهران 400 تا 600تن) كشته شدند. در لحظه وقوع حریق که "عمدی" تشخیص داده شد و بعدا یک توطئه معرفی گردید، بیش از هفتصد تن در حال تماشای فیلم سینمایی بودند. علت سنگین بودند تلفات، قفل بودن درهای خروجی اعلام شده بود. هنوز جزئیات عمل و عامل یا عاملین این حریق كه باعث تسریع در تغییر مقامهای بالای دولتی، تشدید انقلاب و تضعیف هرچه بیشتر نظام وقت و قطع اجرای طرحهای تازه شاه برای حفظ نظام سلطنتی شد به درستی روشن و اعلام نشده است. یک هفته پس از این حادثه که ایرانیان را سخت متاثر ساخته بود نخست وزیر وقت تغییر کرد و ....

 

 

2003م:پروفسور جان هیگام استاد تاریخ دانشگاههای معروف جانزهاپكینز ، كالیفرنیا ، كلمبیا ، راتگرز و میشیگان و مولف دهها كتاب و صدها رساله و مقاله هفدهم اوت 2003 در 82 سالگی در گذشت. مورخان وی را «جنرالیست» یعنی مسلط بر انواع تواریخ می دانند ولی خودش نوشته است كه در تاریخ فرهنگها و مهاجرتها «مختصر اطلاعاتی!!» دارد. وی در طول 55 سال تدریس و تالیف تاریخ و سردبیری یك مجله در ارتباط با تاریخ و فرهنگ همواره تلاش كرده بود كه به تنش میان تاریخنگاری آكادمیك ( نگارش تاریخ با ذكر مآخذ و فوت نوت های فراوان و...) و تاریخنگاری «توده فهم» كه ناراتیو و عكس و مثال است و در آن به جالب بودن قضایا و روانی قلم توجه بیشتری می شود پایان دهد و میان دو دسته تاریخنگار سازش بر قرار سازد . برای این منظور وی یك كتاب روش تاریخنگاری تالیف كرده كه با كتب مشابه بكلی فرق دارد و در آن تاكید كرده است : از آنجا كه تدریس و تالیف تاریخ عامل روشنگری و تحكیم میهندوستی و مردمدوستی است ، هرچه كه تاریخنگاران غیر آكادمیك زیاد شوند رشد فكری و معلومات عمومی مردم بیشتر خواهد شد.

وی كه در دوران جنگ جهانی دوم مورخ ارتش آمریكا بود در كتاب « یگانگی و بیگانگی » خود به برخوردهای فرهنگی در جامعه آمریكا كه یك جامعه مهاجری است اشاره كرده و راههای سازش این فرهنگها را نشان داده است.این استاد در تالیف سال 1955 خود فرد و فرهنگش با هم مهاجرت می كنند نوشته است كه هنوز ( در آن سال ) انگلوساكسونهای متولد آمریكا مهاجران تازه ( غیر آنگلوساکسون ) را به آسانی تحمل نمی كنند.

او تاریخنگاری را یك حرفه جدا از حرفه های دیگر خوانده و نوشته است كه مورخ باید شرایط قاضی و روزنامه نگار ـ هر دو را ـ حائز باشد كه موارد عمده آن بیطرفی ، صداقت ، بی اعتنایی به پول بیش از نیاز و تطمیع نشدن است.

 

 

1332ش:امروز زادروز محمد عطریانفر مدیر و سردبیر پیشین روزنامه همشهری، رئیس سابق شورای سردبیری روزنامه شرق و راه انداز روزنامه کارگزاران و سردبیرکل روزنامه «هم میهن» است كه 28 امرداد 1332 در اصفهان پا به عرصه وجود گذارده است. وی كه فعالیتهای انقلابی را از زمان دانشجویی در دوران نظام سابق آغاز كرده است یکی از فعالان بنام در انقلاب سال 1357 و وفاداران به آرمانهای این انقلاب بشمار می رود. عطریانفر با این كه از بهترین فارغ التحصیلان رشته مهندسی بود، پس از انقلاب وارد دنیای روزنامه نگاری شد كه از جوانی به آن كشش و علاقه زایدالوصف داشت. وی با كار كردن در كیهان بعد از انقلاب (دوران مدیریت خاتمی بر این روزنامه)، نشریات دیگر و سازمان رادیو تلویزیون مهارت ژورنالیستیک لازم را به دست آورد. همین علاقه، كشش و مهارت بود كه روزنامه همشهری را در صدر روزنامه های ایران قرار داد. وی از آغاز سال 1372 تا تابستان 1383 سردبیركل و مدتی نیز مدیر همشهری بود و از بامداد تا نیمه شب در آنجا كار كرد و همه علاقه و مهارت خود را بكار برد تا روزنامه ای را كه متعلق به شهرداری است به سطحی از تیراژ برساند كه در صدر همه قرار گیرد و از لحاظ مالی خودکفا باشد. او مشكل كار را می دانست، مشكلی كه مردم ذاتا دوست ندارند روزنامه متعلق به دولت و یا یك سازمان عمومی را بخرند، مخصوصا كه میانه مردم ـ صرف نظر از كدام كشور ـ به دلیل ارتباط زیاد، با شهرداری ها خوب نبوده است. ولی، عطریانفر موفق شد از این سد عبور كند. او ستونها، عناوین و مطالب تازه ای را وارد «همشهری» كرد كه قبلا در مطبوعات ایران سابقه نداشت و برای انجام كار، از مهارت چندین روزنامه نگار قدیمی (که بعد از انقلاب خانه نشین شده بودند) استفاده كرد. برای این كه همشهری از نظر حرفه روزنامه نگاری نقص نداشته باشد، دو روزنامه نگار بسیار ماهر و قدیمی را مامور بازبینی پس از چاپ و یافتن ایرادها با هدف اصلاح کار و جلوگیری از تکرار كرده بود. ایرادهای وارده كه بعدا با پی نوشت به دبیران و خبرنگاران ابلاغ می شد مطلقا نباید تكرار می شد و تكرار اشتباه قابل تحمل نبود. تلاش دفتر عطریانفر این بود كه تحریریه روزنامه، این دو روزنامه نگار را نشاسد. این ابتكار، قبلا در ایران سابقه نداشت. از ابتكارهای دیگر وی كه برای همشهری مخاطب فراوان به دست آورد؛ در آغاز كار، انتشار پاورقی در صفحه ششم بود، و دهها ابتكار دیگر. او بود كه طلسم طولانی را شكست و در امرداد 1372 اجازه داد كه در دو شماره (به مناسبت چهلمین سالگرد وقوع رویداد براندازی 28 امرداد) مطلب مربوط با عكس دكتر مصدق چاپ شود و از آن پس «مصدق نویسی» در مطبوعات ایران به صورت امری عادی درآمد. نیازمندی های همشهری که اینک (پس از عطریانفر) مانع پایین رفتن تیراژ این روزنامه دولتی شده است یکی دیگر از ابتکارهای عطریانفر است که به ضمیمه همشهری (به صورت پری پرینت) توزیع می شود. اندیشه و طرح خرید یک چاپخانه برای همشهری نیز مربوط به زمان عطریانفر بوده که تحقق یافته است.

 

14م:اكتاویان (گایوس اکتاویوس تورینوسGaius Octavius Thurinus) امپراتور روم كه در سالهای آخر حکومت خود ملقب به اوگوستوس شده بود و ارتش او در سال 36 پیش از میلاد از ایران شكستی سخت خورده بود 19 اوت سال 14 میلادی درگذشت. وی در جنگ اكتیوم در سال 30 پیش از میلاد بر رقیب خود ماركوس آنتونیوس پیروز شده بود كه در پی این پیروزی ماركوس و همسرش كلئوپاترا یكی پس از دیگری خودكشی كردند. اکتاویان با این که تشنه قدرت مطلق بود تلاش می کرد تا ظاهر جمهوریت را در روم حفظ کند و انتخابی باشد. او درسال 27 پیش از میلاد و در روز گشایش دوره تازه سنای روم کنار گیری خودرا از این سمت تسلیم کرده بود که سنا در همان جلسه با دادن رای اعتماد اورا در سمت امپراتور تثبیت کرد. اکتاویان در سال 20 پیش از میلاد به جای جنگی دیگر با دولت وقت ایران وارد مذاکره شد تا پرچمها، نشانهای نظامی و علائم ویژه ای را که رومیها در سه جنگ پیش از آن ازدست داده بودند پس بگیرد که به این هدف رسید. اکتاویان 82 سال عمر کرد. اصطلاح جنگ الفاظ (The War of Words) از زمان اوست که مدتها با رقیب خود مارکوس آنتونیوس دعوای شفاهی داشت و هریک دیگری را متهم می کرد و این اتهامات شامل گذشته و افشاء اشتباهات دوران جوانی هم شده بود.

 

 

1812م:19 نوامبر سال1812 توپدار كانستیتوشن USS Constitution متعلق به دولت نوبنیاد ایالات متحده آمریکا در نزدیكی آبهای كانادا كشتی نظامی انگلیسی «گوری یر Guerriere» از نوع فری گیت را در هم كوبید و از صحنه نبرد خارج ساخت. این كشتی دوهزار و دویست تنی 71 متری مجهز به 44 توپ و 450 ملوان ساخت نوامبر سال 1797 سپس به تنهایی جمعا به شش كشتی دیگر انگلیسی آسیب رساند و دولت ایالات متحده را دلگرم به ساختن شش توپدار دیگر از این نوع كرد.

كانستیتوشن همان ناوی است كه در مدیترانه دزدان دریائی را شكست داد و پیمان دریایی با لیبی (ترابلس) در عرشه آن امضاء شد. این كشتی در منطقه كارائیب كشتی های فرانسوی را هم كه مزاحم بازرگانان آمریكایی بودند متواری ساخته بود. بنابراین کانستیتوشن نخستین ناو جنگی ایالات متحده است که درخارج از آبهای این کشور وارد عملیات نظامی شده است.

با این سوابق میهنی، مردم آمریكا در نیمه قرن نوزده مانع اوراق كردن آن شدند و این كشتی تا به امروز باقی مانده، پایگاهش در ماساچوست است و همانند اواخر قرن 18 قادر به بحر پیمایی است. كانستیتوشن در سال 1997 با پیمودن یك مسافت رفت و برگشت هزار مایلی از بزرگترین پایگاه دریایی امریكا در نورفك ویرجینیا بازدید كرد. كانستیتوشن تنها كشتی جنگی قابل استفاده جهان است كه در قرن 18 ساخته شده و آن همه جنگ و گریز داشته است.

 

 

1961م:جومو کنیاتا Jomo Kenyatta در این روز از ماه اوت سال 1961 از زندان انگلستان آزاد شد. وی 9 سال از عمر خود را در زندان دولت لندن سپری كرده بود. كنیاتا رهبری جنبش استقلال طلبان كنیائی معروف به «مائو ـ مائو» را بر عهده داشت كه بارها از سوی عوامل انگلستان سركوب شده بودند. دستگاههای تبلیغاتی انگلستان كه كنیا Kenya را در استعمار داشت به منظور خنثی كردن اعتراضهای جهانی به سركوب خشونت آمیز «مائو ـ مائو» ها، آنان را آدمخوار معرف می كردند، به همان گونه كه بلژیكی ها مردم كنگو - مستعمره خود را آدمخوار نشان می دادند، تا سایر ملل كه اطلاع درستی از آفریقا نداشتند قبول كنند كه آدمخواران وحشی هستند و سزاوار سركوب شدن. به علاوه، شایستكی استقلال و آزادی و مالکیت بر ثروت ملی خود را ندارند.

دولت انگلستان بعدا كنیاتا را متمایل به كمونیسم اعلام كرد كه این برگ هم برنده نبود و اوایل اوت 1961 كه هنوز كنیاتا در زندان بود، ناسیونالیستهای كنیا (Kenyans) او را به عنوان نخست وزیر كنیا ـ پس از كسب استقلال ـ انتخاب و معرفی كردند و دولت انگلستان، دیگر راهی جز آزاد كردن او نداشت. کنیاتا که درباره میهن خود و مبارزات ضد استعماری سیاهپوستان هشت کتاب تالیف کرده است در سال 1964 هنگامی که هنوز نخست وزیر بود به ریاست جمهوری کنیا انتخاب شد و این سمت را تا 22 اوت 19 78 که فوت شد برعهده داشت. پدر "باراک اوباما" نامزد حزب دمکرات آمریکا در انتخابات نوامبر 2008 این کشور یک کنیایی است.

 

 

1099: صلیبیون در جنگ اشكلون ( فلسطین ) بر نیروهای اعزامی مصرپیروز شدند. این پیروزی یک ماه پس از افتادن بیت المقدس

( اورشلیم ) به دست صلیبیون صورت گرفت. نیروهای مصری برای بیرون راندن صلیبیون وارد فلسطین شده بودند که در اشکلون شکست خوردند.

1959: ساختمان تازه آرامگاه فردوسی در خراسان گشایش یافت.

1959: پیمان نظامی بغداد به پیمان مركزی (سنتو) تغییر نام داد.

1981: دو جت اف - 14 آمریكایی در یک زد و خورد هوایی دو جت سوخوی - 22 نیروی هوایی لیبی را سرنگون كردند .با این رویداد مقامات مربوط شوروی متوجه ضعف تكنولوژی هوایی خود شدند و دچار یاس گردیدند و ....

1991: کودتا بر ضد گورباچف كه با کارها و سیاستهای خود شوروی را در آستانه فروپاشی قرار داده بود وارد دومین روز خود شد ولی از همان نخستین روز پیدا بود که فاقد اصالت است و پس از چند روز هم پایان یافت و تنها نتیجه آن تسریع فروپاشی اتحاد شوروی بود. هنوز ماهیت این رویداد - بمانند سایر تحولات دهه های 1980 و 1990 شوروی و پس از آن روسیه - از پرده ابهام خارج نشده است و درباره آن تردیدهای بسیار وجود دارد.

2003: مهندس آلن لاتهام كه دستگاه گریز از مركز ویژه جدا سازی اجزا ء خون از قبیل گلبول قرمز ، گلبول سفید ، پلاسما و... را اختراع كرد كه خدمت بزرگی به خلق بود در 95 سالگی در گذشت.

ویدیو مرتبط :
تحلیل تقویم اقتصادی- پنجشنبه 28 مرداد 1400

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ -28 اردیبهشت

 

1389م:تخريب شهر توس به دست ميران شاه پسر امير تيمور (تيمور لنگ) را 18 مه سال 1389 ميلادي گزارش كرده اند. ميران شاه توس، زادگاه و مدفن فردوسي بزرگ را چنان ويران ساخت كه از آن جز ويرانه اي باقي نماند، و چون مسير رودخانه ها را هم به سوي مشهد تغيير داده بود، توس ديگر به آن صورت آباد نشد. لكن، نام اين شهر باستاني همه جا در كنار اسم فردوسي، ميهندوست بزرگ ايران كه 25 ارديبهشت، روز بزرگداشت اوست، زنده مانده است.

 

 

1300ش:اجراي قانون ثبت اسناد از 28 ارديبهشت سال 1300 در ايران آغاز شد كه از همان آغاز موافقان و مخالفان فراوان داشته است. هنگام طرح لايحه ثبت اسناد در مجلس، برخي از روحانيون گفته بودند كه مالكيت زمين و منابع طبيعي و وسائل عمومي در اسلام به صورتي كه در فرنگ است وجود ندارد و سوسياليستهاي ايراني آن زمان هم از نظر اين روحانيون حمايت مي كردند و اصولا معتقد بودند كه زمين بايد متعلق به همه يعني دولتي باشد و سند تنها براي اعياني آن(آن چه در زمين به وجود مي آيد) تنظيم شود و دولت اراضي را به افراد اجاره دهد كه درآمد ملي قابل ملاحظه اي است.

1306ش: 28ارديبهشت 1306 دكتر مصدق نماينده مجلس با تمديد اختيارات وزير دادگستري وقت، كه خواست رضاشاه بود مخالفت و استدلال كرد كه چون در كشور حالت فوق العاده وجود ندارد، تمديد چنين اختياراتي وجاهت حقوقي نمي تواند داشته باشد.

تاريخ نشان داده است كه سوء استفاده از «اختيارات»، آسان بوده و عملا بارهاصورت گرفته است و نبايد تجربه گذشته را ناديده گرفت كه خيانت به ملت است.

 

1872م:هجدهم ماه مه سال 1872 برتراند راسل رياضي دان، فيلسوف و نويسنده بزرگ قرن 20 و مدافع معروف آزادي انديشه و بيان چشم به جهان گشود و 98 سال زندگي كرد. از كارهاي مهم او تفسير موضوههاي پيچيده فلسفي، و دوباره نويسي و عوام فهم كردن آنها است. تاليف او «حيات منطقي» معروف است.

 

1890م:ماه مه (هجدهم ماه مه به وقت غرب جهان) زادروز دكتر هو شي مين رهبر شهير مردم ويتنام در قرن 20 است كه بسال 1890 به دنيا آمد و در 79 سالگي در دوم سپتامبر 1969 درگذشت. فوت اين مرد بزرگ در سالروز استقلال ويتنام كه خود او آن را در دوم سپتامبر 1945 اعلام داشت همزمان است.

 

2004م:پيچيده شدن مسئله عراق (يک سال پس از اشغال نظامي اين کشور) سبب شده بود كه رسانه ها بارديگر متوجه تاريخدانان شوند و به انتشار نظر آنان در باره اوضاع آتي جهان بپردازند. ماحصل نظر چند تاريخدان آمريكايي، اروپايي و عرب در اين زمينه كه از 15 تا 17 مه 2004 انتشار يافته بود از اين قرار است:

- تجربه اي كه از اشغال نظامي عراق به دست آمده مانع از اين خواهد بود كه دست كم در دهه جاري واقعه مشابهي روي دهد و يك يا چند دولت بدون مجوز سازمان ملل در صدد حمله نظامي به كشوري ديگر برآيند.

- سران آمريكا و انگلستان باور نداشتند كه عراقي ها پس از فروپاشي ارتش و اشغال كشورشان، تا اين حد مقاومت كنند و درعين حال هم افتند و زخم هاي کهنه سربازکنند.

- نبايد فرماندار آمريکايي عراق (برمر) ارتش اين کشور را به آن سرعت منحل و مقامات دولتي را برکنار مي ساخت که هرج و مرج و خلاء مديريت به دنبال داشت.

- آمريکا انتظار نداشت كه دولتهاي مخالف اشغال نظامي عراق براي مدتي طولاني بر سر حرف خود بايستند.

- فشار به دولت هاي مورد نظر (با هدف سرکوب شدن آنها)، از اين پس سياسي: با استفاده از ابزارهايي نظير رسانه ها و انجمن هاي مختلف، و اقتصادي: با استفاده از حربه هايي چون تحريم خواهد بود؛ تا حمله تمام عيار نظامي.

- دولتهاي قدرتمدار با توجه به تجربه حاصل از وضعيت عراق، و با توجه به ارتقاء آگاهي هاي عمومي مردم از تحولات اوضاع و نيز نيات آنها از طريق دسترسي به تحليل اخبار و از اين رهگذر تقويت احساس همبستگي انساني ميان آنان (به همان گونه كه سعدي شيراز در توصيف «بني آدم» گفته است) ناچار به تغيير استراتژي هاي خود هستند.

- چين فعلا ابر قدرتي مسالمت آميز باقي خواهد ماند و تلاش خواهد كرد كه حتي الامكان انرژي خود را صرف معارضه نكند. لذا قدرتمداران ديگر به ويژه غرب نمي توانند روي آن براي تاييد نظرشان حساب کنند.

- نظام جهاني كه وجود شوروي، آن را قبلا در جهان برقرار ساخته بود در اين دهه و دهه بعد باز گشت نخواهد داشت، مگر اين که غرب اشتباه کند و دست به تحريک روس ها بزند.

 

 

2003م:مفسران كارشناس امور رسانه ها 17 مه 2003 ابراز نظر كرده بودند كه گسترش وبلاگ نويسي حيات رسانه هاي معمولي (سنتي) را تهديد مي كند و اين وبلاگها و آنلاين ها كه از چندي پيش رقابت با اديشن اينترنتي رسانه هاي چاپي و صوت و تصوير را آغاز كرده اند تا نيمه دهه دوم قرن 21 (سال 2015) عملا جاي آنهارا خواهند گرفت.

2004م:« مترو اينترنشنال» روزنامه اي كه با روش تازه و مطابق وقت و سليقه انسان قرن 21 منتشر مي شود 17 ماه مه 2004 سي و ششمين شماره خود را در نيويورك منتشر كرد. اين روزنامه 14 ميليوني كه هم اكنون هر روز در 16 كشور و به 15 زبان منتشر مي شود متعلق به يك شركت سوئدي است كه بر پايه تجربه و انديشه « يان ستن بك » روزنامه نگار فقيد سوئدي كه دو سال پيش فوت شد انتشار مي يابد.

1953م:هجدهم ماه مه 1953 بانو «ژاکلين کوچران» خلبان نيروي هوايي آمريکاي با يک جت جنگنده از نوع اف - 86 ديوار صوت را شکست و با سرعت ساعتي 652 مايل و سه دهم مايل (1050 کيلومتر) پرواز کرد که در آن زمان رکورد تازه اي بود.

 

 

1286: «بيبر» سلطان مصر و سوريه شهر انتاكيه (در جنوب تركيه فعلي) را از چنگ صليبيون اروپايي خارج ساخت و تاسيسات آنان را ويران كرد. اين شهر باستاني که در قرن چهارم پيش از ميلاد توسط سلوکوس اول ژنرال اسکندر و جانشين او در متصرفات آسيايي اش ساخته شده بود پس از آن ويراني ديگر به آن صورت آباد نشد. صليبيون انتاکيه را به صورت يک ايالت مسيحي درآورده بودند. انتاکيه که در آن زمان متعلق به سوريه (شامات) بود تا درياي مديترانه 30 کيلومتر فاصله دارد.

1783: مهاجرت هواداران انگلستان از ايالات متحده به كانادا آغاز شد.

1804: سناي فرانسه ناپلئون را امپراتور فرانسه اعلام کرد.

1897: داستان معروف «دراکولا» نوشته برام ستوکر نويسنده ايرلندي انتشار يافت.

1912: والتر سيسولو مبارز برابري انسانها و مخالف هر گونه تبعيض در آفريقاي جنوبي به دنيا آمد.

1927: يك عضو خشمگين شوراي مدارس در يك مدرسه ايالت ميشيگان آمريكا بمبي منفجر كرد كه منجر به مرگ 45 نفر شد.

1974: هند نخستين بمب اتمي خود را آزمايش كرد و ششمين عضو باشگاه دارندگان اسلحه اتمي شد.

1980: كوه هلن مقدس (مونت سنت هلنس) در ايالت واشنگتن آمريكا دست به آتشفشاني زد، 57 نفر را كشت و سه ميليارد دلار زيان وارد ساخت.