ایرانی ها امسال چند دلار بنزین دود کردند؟

از آغاز سال جاری تا ابتدای اسفند ؛ طی 11 ماه ؛ معادل 24 میلیارد لیتر بنزین در باک خودروها مصرف شده است که با منابع مالی که این حجم مصرف بنزین به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند، می توان منابع سرمایه‌ای ساخت 15 پالایشگاه نفت، گاز، پتروشیمی، خطوط لوله و انبارهای نفت را در طول یکسال تامین کرد.

آرزوی گل در تهران : جانشینی امارات برای آن 10 میلیارد دلار ایرانی ها

سفر سه روزه عبدالله گل رییس جمهوری تركیه به ایران با هیئت " پروپیمان " اقتصادی كه شامل دهها تن از كارآفرینان و بازرگانان ترك است را باید از ابعاد و زوایای گوناگون مورد بررسی قرار داد.

نخستین بعد این سفر از جنبه روابط دو جانبه و نزدیكی دو كشور در سال های اخیر قابل تحلیل است . حزب حاكم عدالت و توسعه تركیه در سال های اخیر تلاش داشته است تا روابطی نزدیك تر با ایران برقرار سازد. رای منفی تركیه به چهارمین قطعنامه تحریمی ایران ( به همراه برزیل) نمود عینی این سیاست تركیه بوده است.

اما جنبه دیگر روابط دو كشور ایران و تركیه علاوه بر پیشینه های تاریخی به محاسبات عدد و رقمی دولتمردان تركیه بر می گردد . دولت رجب طیب اردوغان نخست وزیر اسلامگرای تركیه یكی از محاسبه گر ترین دولت های منطقه است و سنگ بنای سیاست خارجی این كشور را در جهت سیاست عملگرایی و توسعه اقتصادی قرار داده است .

از این رو دولت اردوغان در سال های گذشته با قلم كشیدن روی موضوع اختلافات تاریخی خود با ارمنستان ، تنش زدایی با یونان ، توسعه روابط با چین ، هند و روسیه و یافتن متحدان منطقه ای و فعال تر شدن در سیاست خاورمیانه ای تلاش كرده است فضایی مناسب تر برای جهش اققتصادی خود فراهم كند و تا حدود زیادی هم در این سیاست موفق عمل كرده است.

توسعه روابط با ایران یكی از اهدافی است كه در چارچوب این سیاست تركیه قابل تحلیل است . مقامات آنكارا به خوبی ضعف ها ، توانمندی ها و كمبودهای طرف ایرانی را می شناسند و به خوبی می دانند كه در شرایط كنونی می توانند بهره ای دو یا چند جانبه از رابطه با ایران ببرند.

توسعه روابط با ایران در شرایط كنونی برای تركیه چند ویژگی ممتاز و برجسته دارد ، از جمله اینكه :

1- در صورتی كه این كشور نقش دروازه تعامل ایران با شركت های اروپایی را بازی كند سود سرشار اقتصادی ، به جیب ترکیه می رود. تركیه می تواند با ایفای این نقش جای امارات و به ویژه دبی را پر كند و به عنوان دروازه ورود كالا و صادرات مجدد كالا به ایران مطرح شود.

2- دولت آنكارا می تواند با توجه به فشارهای تحریمی به ایران امتیازهای بیشتری را بابت توسعه روابط اقتصادی و سیاسی خود از ایران دریافت دارد.

3-  تركیه می تواند از توسعه روابط با ایران به عنوان یك اهرم موثر در تعاملات خود با غرب ( آمریكا ، اتحادیه اروپا و حتی اسراییل ) بهره ببرد.

اما در سوی دیگر این معادله و به هنگام ارزیابی منافع طرف ایرانی از توسعه روابط اقتصادی با تركیه باید اشاره كرد كه مهم ترین دستاوردهای ایران از توسعه روابط اقتصادی با تركیه در دو عامل زیر خلاصه می شود :

1- دور زدن تحریم ها و ایجاد امكانی برای حفظ رابطه تجاری با شركت های اروپایی كه علی رغم میل خود مجبور به محدود كردن رابطه با ایران شده اند.

2- كسب ژست سیاسی و اعلام شكست تحریم ها با توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با تركیه .

بنابراین با نگاهی به دو سوی معادله رابطه رو به توسعه ایران و تركیه باید اذعان داشت كه این روابط اگر چه برای ایران خالی از فایده و منافع نیست ، اما منافع تركیه از توسعه روابط اقتصادی با ایران بسیار بیشتر از منافعی است كه  از توسعه رابطه با تركیه ، عاید ایران می شود.

از این رو  می توان انگیزه های عبدالله گل را از آوردن هیئتی صرفا اقتصادی به تهران درك كرد و گفته های رییس اتاق بازرگانی تركیه در تهران در انتقاد از صاحبان سرمایه ایرانی در عدم سرمایه گذاری مناسب در تركیه را فهم كرد.

در این میان ، نکته غم انگیز ماجرا آنجاست که اقتصاد ایران حتی در بخش خصوصی ، برای عمده صادرات و واردات و تعاملش با جهان ، نیازمند واسطه است و اگر دیروز و امروز ، امارات متحده عربی و مشخصاً شیخ نشین دوبی ، این نقش را بازی می کردند ، امروز با تشدید بحث تحریم ها ، این ترکیه است که هوشمندانه برای ما کیسه دوخته است.

تراز تجاری ایران و امارات در سال های اخیر حدود 10 میلیارد دلار به سود امارات بوده است و این در حالی است که خود امارات ، راسا هیچ کالا و خدماتی به ایران صادر نکرده و فقط نقش واسطه را داشته است. در واقع این 10 میلیارد دلار ، حق الزحمه بادآورده واسطه گری شان بوده است که از جیب ملت ایران رفته و باعث گران شدن کالا در کشور شده است.

حال که امارات تحت فشار آمریکا ، محدودیت های جدیدی را علیه ایران وضع کرده ، ترکیه با این استدلال که چرا جای خالی امارات را پر نکند و میلیاردها دلار سود راحت الوصول را به اقتصاد خود تزریق نکند ، وارد گود شده است و در این میان ، این مردم ایران هستند که باید متحمل هزینه های واسطه گری ها شوند و چه فرقی می کند که پولشان به جیب همسایه عرب جنوبی برود یا همسایه ترک نشین غربی؟ مهم این است که ما داریم این هزینه را متحمل می شویم و این پول از جیب ما بیرون می رود.

... و خوشا همسایگانی که از این خوان نعمت ، متنعم اند!...../تحلیل:عصرایران