ایرانی ها؛ هر روز چاق تر از دیروز

مجله تندرستی: براساس جدیدترین آمارهای کشوری 30 تا 50 درصد افراد بالای 20 سال در ایران دچار افزایش وزن و چاقی هستند. این درحالی است که شیوع اضافه وزن و چاقی در مناطق روستایی نیز دست کمی از شهرها ندارد و نشان می دهد که روستاییان نیز به زندگی ماشینی روی آورده اند.

در عین حال، نتایج تحقیقات مختلف نشان می دهد اگر یکی از والدین چاق باشد، تا 44 درصد امکان دارد فرزندان نیز به چاقی مبتلا شوند و اگر هم پدر و هم مادر، هردو چاق باشند، احتمال چاقی فرزندانشان 80 درصد است اما اگر هیچ کدام از والدین چاق نباشند، احتمال بروز چاقی، در فرزندان فقط 10 درصد خواهد بود؛ هرچند که عادت های غذایی غلط، کم تحرکی، استرس و ابتلا به برخی بیماری ها مانند کم کاری تیروئید، در ابتلا به چاقی تاثیر بسازیی دارند.

رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و درمان چاقی با بیان اینکه بروز چاقی شکمی در مردان ایرانی افزایش پیدا کرده است، می گوید: در مقابل، چاقی و چاقی شکمی زنان ایرانی در مقایسه با سال های گذشته کمتر شده و این موضوع به افزایش آگاهی خانم ها از نوع تغذیه و تاثیرات مثبت فعالیت بدنی برمی گردد.

به گفته دکتر فرهاد حسین پناه، براساس مطالعه کشوری که از سال 1999 تا سال 2007 انجام گرفت، در ایران چاقی از 6/13 درصد به 3/22 درصد و میزان اضافه وزن از 32 درصد به 36 درصد در سال 2007 رسیده است.

---

چاقی 70 درصد 20 ساله ها

رئیس پژوهشکده علوم غدد درون ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می گوید: امروزه چاقی یک از معضلات اصلی سلامت و ازجمله مشکلات بهداشتی و درمانی جهان و ایران است. پس از جنگ جهانی دوم بیماری های واگیردار مانند بیماری های عفونی به تدریج مهار شدند اما به دلیل نوع نامناسب شیوه زندگی مانند تغذیه غلط، فعالیت کم و زندگی ماشینی به تدریج بیماری های غیرواگیر افزایش پیدا کرد که ازجمله آنها چاقی است و متاسفانه چاقی زمینه ساز ابتلا به بسیاری از بیماری هاست.

دکتر فریدون عزیزی با بیان اینکه دو عامل مهم ویژگی های ژنتیک و عوامل محیطی در ابتلا به چاقی نقش دارند، می افزاید: در بسیاری از کشورهای جهان ازجمله ایران 70 درصد از افراد بالای 20 سال شهری دچار چاقی هستند، نزدیک به 50 درصد افراد اضافه وزن دارند و به طور کلی چاقی در زنان شایع تر است. درواقع 30 سال قبل، میانسالان و افراد مسن دچار چاقی بودند اما در سال های اخیر، چاقی در جوانان، نوجوانان و حتی کودکان نیز دیده می شود؛ به طوری که 30 درصد از کودکان و نوجوانان کشورهای پیشرفته چاق هستند. این در حالی است که با شیوه چاقی در سنین پایین تر عوارض چاقی مانند بیماری های قلبی و عروقی در سنین 20 تا 30 سالگی دیده می شود و به تدریج در نوجوان نیز ظاهر خواهد شد.

وی به میزان استاندارد اندازه دور کمر ایرانیان اشاره می کند و توضیح می دهد: مطالعات زیادی در این زمینه انجام شده است که براساس آنها اگر دور کمر زنان و مردان ایرانی کمتر از 90 سانتی متر باشد آنان دچار اضافه وزن نیستند اما اندازه 90 سانیت متری دور کمر  نشانه شروع خطر ابتلا به چاقی و عوارض ناشی از آن است.

بنابراین افرادی که دور کمر آنان 95 سانتی متر و بیشتر لازم است به پزشک مراجعه کنند تا وزن خود را کاهش دهند.

رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی، ابتلا به دیابت، برخی سرطان ها و بیماری های تنفسی و مفصلی را از عوارض چاقی می داند و اضافه می کند: در حال حاضر فرضیه ای مطرح است که براساس آن احتمال دارد روند ابتلا به چاقی در جوانان و کودکان به گونه ای پیش برود که در چند دهه بعد افراد دچار تغییرات ژنتیکی شوند و نوزادان چاق به دنیا بیایند.

وی با اشاره به اینکه بیشتر  داروهای غیرمجاز لاغری، چینی هستند، ادامه می دهد: مردم نباید فریب تبلیغات شبکه های ماهواره ای و اینترنتی را بخورند و به بحث های شبه علمی مطرح شده در شبکه هیا ماهواره ای در زمینه تاثیر برخی محصولات لاغری توجهی کنند زیرا داروهایی که باعث کاهش میزان جذب چربی می شوند حتما باید با توصیه پزشک و به مقدار کم به مصرف برسند.

---

جراحی لاغری همیشگی نیست

دکتر منوچهر دوایی، عضو موسس هیات مدیره انجمن پیشگیری و درمان چاقی نیز معتقد است: براساس تحقیقات سازمان بهداشت جهانی 1/1 میلیارد نفر در جهان دچار اضافه وزن و چاقی هستند که 25 میلیون نفر از آنها را ایرانیان تشکیل می دهند. همچنین 12 تا 18 درصد از نوجوانان ایرانی اضافه وزن دارند و 6/5 درصد از آنها چاق محسوب می شوند.

البته افرادی که دچار چاقی مفرط هستند و بر اثر ابتلا به آن دچار دردهای شدید استخوانی و اندام های حرکتی شده اند و با رژیم درمانی و مصرف برخی داروها، چاقی آنها درمان نمی شود، کاندید عمل جراحی محسوب می شوند اما فراموش نکنیم که خارج کردن چربی اضافی باعث رفع چاقی به صورت موقت می شود و عامل اصلی این عارضه پابرجا باقی می ماند. بنابراین احتمال ابتلای مجدد فرد به چاقی همچنان وجود دارد و مراقبت های بعد از این جراحی ها بسیار بااهمیت است.

---

چاق ترین مردان و زنان  جهان کجا زندگی می کنند؟

آخرین آمار نشان می دهد آمریکا چاق ترین کشور جهان است و کشورهای مکزیک، انگلستان و نیوزیلند در رتبه های بعدی قرار دارند. در این میان، ژاپن با شاخص جرمی 22 برای زنان و 24 برای مردان کمترین میزان را در کل جهان به خود اختصاص داده است و بعد از آن کشور سنگاپور بهترین وضعیت را از لحاظ چاقی در سراسر جهان دارد.