استان رکورددار در مرگ و میر معتادان

خبرگزاری مهر: معاون كاهش تقاضای ستاد مبارزه با مواد مخدر با اعلام اینکه تهران رکورددار مرگ و میر معتادان است، گفت: به طور میانگین روزانه دو معتاد در تهران جانشان را از دست می دهند.

بابك دین‌پرست در این رابطه گفت: بر اساس آمار اعلامی از سوی سازمان پزشکی قانونی کشور، در سال 92، دو هزار و 957 نفر به دلیل سوء مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها، در سراسر کشور فوت كردند، این تعداد در مقایسه با مرگ و میرهای مشابه سال 91 که سه هزار و 56 نفر بودند، به میزان 2/3 درصد (سه و دو دهم) یعنی به تعداد 99 نفر کاهش داشته است.

وی افزود: با توجه به شیوع مواد مخدر صنعتی و تغییر الگوی مصرف در کشور و به ویژه شیوع مصرف شیشه در بین معتادان، همین مقدار کاهش ناچیز مرگ و میرهای معتادان، موید اثربخشی نسبی سیاست‌های جاری ستاد و برنامه‌های درمانی به‌ویژه کاهش آسیب دستگاه‌های عضو ستاد، از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ، سازمان بهزیستی و همچنین فعالین بخش خصوصی و سمن‌های فعال در این عرصه است.

معاون كاهش تقاضای ستاد اظهار داشت: از تعداد 2957 نفر افراد فوتی ناشی از سوء مصرف مواد در سال 1392 كه به سازمان پزشکی قانونی ارجاع شدند كه از این تعداد دو هزار و 727 نفر مرد و 230 نفر زن بوده‌اند و این بدان معناست که در سال گذشته، روزانه 8 نفر، به دلیل سوء مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها در سراسر کشور فوت كرده‌اند.

دین‌پرست ادامه داد: استان‌های تهران با 735 مورد، اصفهان با 312 نفر، خراسان رضوی با 212 نفر، فارس با 195 مورد و خوزستان با 117 نفر، بیشترین تعداد مرگ و میرها ناشی از سوء مصرف مواد را به خود اختصاص داده اند و متقابلاً استان‌های مازندران با 19 نفر، خراسان جنوبی با 18 نفر، آذربایجان غربی و ایلام هر كدام با 17 مورد و بوشهر با 13 نفر کمترین موارد مرگ و میر ناشی از سوء مصرف مواد در سال گذشته را به خود اختصاص داده‌اند.

وی از مهمترین خلاء‌های موجود در این ارتباط را عدم مسئولیت پذیری دستگاههای متولی برای بررسی علل مرگ و میر این افراد و نبود برنامه‌ریزی منسجم برای کاهش مورد انتظار این تعداد از مرگ و میرها عنوان كرد و گفت: از سال 82 به بعد، اعتیاد و مواد مخدر پس از مرگ و میرهای ناشی از تصادفات رانندگی، به‌عنوان دومین عامل مرگ و میرهای غیر طبیعی در کشور تلقی شد.

این مقام مسوول در ستاد بیان كرد: متاسفانه تا سال 91، این گروه از افراد در زیر مجموعه افراد سوء مصرف کننده مواد مخدر و روانگردان‌ها قرار می‌گرفتند و هیچگونه اطلاعات تکمیلی برای تعیین علت واقعی مرگ و میر افراد فوتی در اختیار نبود، اما باهماهنگی‌های انجام شده با سازمان پزشکی قانونی کشور و مبادله تفاهم‌نامه مشخصی در سال گذشته، مقرر شد که جزئیات دقیق مربوط به علت اصلی و دقیق مرگ و میر معتادان در سراسر کشور، توسط سازمان پزشکی قانونی مشخص و برای اتخاذ تمهیدات پیشگیرانه، در اختیار ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار گیرد.

دین‌پرست در ادامه، توسعه مراکز گذری و کاهش آسیب از یک سو و ارائه خدمات استاندارد درمانی در مراکز موضوع ماده 16 را از مهمترین عوامل کنترل روند افسارگسیخته و روبه رشد مرگ و میر معتادان، طی سالهای اخیر خواند و گفت: متوسط مرگ و میرهای ناشی از اعتیاد طی ده سال گذشته ( 1382 لغایت 1392) بالغ بر 4075 نفر بوده است، یعنی طی سال‌های ذكر شده، به‌طور متوسط در هر روز بیش از 11 نفر بدلیل سوء مصرف مواد مخدر و روانگردان‌ها، روانه سردخانه‌های پزشكی قانونی شده‌اند و طی سالهای اخیر و بویژه سال‌های 91 و 92 این رقم به 8 نفر در هر روز كاهش یافته است كه نشان از یك توفیق امیدواركننده و البته الزام‌آور برای اهتمام جدی‌تر ستاد و دستگاه‌های مرتبط آن، برای حمایت و توسعه برنامه‌های مصوب كاهش آسیب را دارد.

وی افزود: بی‌خانمانی و نداشتن سرپناه، ابتلاء اکثر معتادان مذکور به بیماری‌های شدید عفونی و پوستی، مشکلات شدید روحی و روانی، مصرف مواد مخدر و رونگردان تقلبی و به شدت ناخالص، مصرف غیربهداشتی مواد مخدر و روانگردان‌ها، نداشتن سرپرست و حامی مناسب، عدم دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی و نهایتاً ناتوانی در تامین معیشت و غذای روزانه، از مهمترین عوامل مرگ و میر معتادان است و علی‌رغم پیش بینی متولیان قانونی برای حل و فصل تمامی موارد برشمرده شده، هیچ وزارتخانه، سازمان و نهادی، عملاً مسئولیت قانونی بروز وضعیت فعلی را بر عهده نمی‌گیرد و در قبال این گروه چشمگیر جان باختگان پاسخگو نیست، اسفبارتر اینکه مسئولین دستگاه‌های متولی نیز ، اساساً هیچ واکنشی در قبال این حجم از مرگ و میرها از خود نشان نمی دهند.

دین‌پرست گفت: انتظار می رود که دستگاه‌های مرتبط و متولی، بعنوان یک نمونه بارز و همانند ماجرای فوت دو نفر شهروند تهرانی که در جریان آتش‌سوزی یک کارگاه کوچک جان خود را از دست دادند و پس از انتشار تصویر تاثر بار آن واقعه در رسانه‌ها، در اقدامی شایسته و ستودنی، موجی از همدردی و پیگیری برای شناسائی و مجازات عاملین واقعه در سطح مقامات ارشد کشور به راه افتاد، برای 735 نفری که در سال گذشته (یعنی روزانه دو نفر ) و در همین شهر تهران، در مقابل دیدگان شهروندان عزیز تهرانی، بدلیل سوء مصرف مواد مخدر، نداشتن سرپناه در فصل سرما، عدم دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی و مواردی که قبلا به آن اشاره داشتم جان باختند، ، عکس‌العملی هر چند محدود از خود نشان دهند.

وی گفت: به نظر بنده شاید زمان آن فرا رسیده که دستگاه‌های نظارتی و ذی‌صلاح و حتی دستگاه قضائی، پای به میدان گذاشته و وظایف قانونی دستگاه‌های مسئول در این حوزه را به مسئولین ذی‌ربط یادآوری و اقدامات قانونی لازم را در قبال مسئولین بی‌توجه اعمال كنند.