تاثیر تلاوت قرآن در ماه‌های آخر بارداری بر کاهش شدت درد زایمان

تاثیر تلاوت قرآن در ماه‌های آخر بارداری بر کاهش شدت درد زایمان
نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد: تلاوت آیات قرآن در سه ماه آخر بارداری منجر به کاهش معنی‌دار شدت درد در طول زایمان می‌شود.

زنان طی زایمان، شدت بالایی از درد را تجربه می‌کنند. نتایج پژوهش‌ها بیانگر آن است که 60 درصد از مادران نخست‌زا و 40 درصد از مادران چندزا این درد را شدید‌ترین درد ارزیابی می‌کنند و عدم تسکین آن می‌تواند تاثیر بسزایی در وضعیت فیزیولوژیکی زن داشته باشد.

این اثرات از جمله افزایش برون ده قلبی، فشار خون، میزان تنفس، مصرف اکسیژن و سطح کاتکولامین می‌تواند هم بر روی مادر و هم جنین اثرات سوء‌ داشته باشد.

درد هنگام زایمان می‌تواند بر روی کنترل احساسات زن نیز تاثیر بگذارد و با ترس همراه شود که سبب کند‌شدن جریان زایمان و درخواست مادر برای سزارین بدون علت خواهد شد. به رغم پیشرفت‌های نوین در طب، اداره مناسب درد زایمانی همچنان از معضلات علم مامایی محسوب می‌شود.از قرون متمادی و تا اواسط قرن بیستم کوشش‌های فراوانی برای تسکین درد زایمان از جمله استفاده از تلقین، جادوگری، دعا، طب سنتی، طب سوزنی، روان درمانی و مسکن‌های گوناگون انجام گرفته است.

روش‌های غیردارویی و غیرتهاجمی تسکین درد زایمان که امروزه مورد توجه و استفاده قرار می‌گیرد، شامل: حمایت روحی، لمس و ماساژ، گرم و سرد‌کردن نواحی دردناک، هیدروتراپی، هیپنوتیسم، تغییر پوزیشن بیمار هستند. از جمله مسائل روانی موثر بر تسکین درد هم، فرهنگ و آداب و رسوم و گرایش‌های مذهبی جامعه است که امروزه به‌طور گسترده‌ای در دنیا مطرح است.

علاوه بر عوامل روانی، بیولوژیکی و اجتماعی، عوامل فرهنگی نیز بر روی ادراک شدت درد زایمانی به عنوان عوامل موثر شناخته شده است. هم‌چنین ارزش‌های فرهنگی و یاد‌گرفته شده در تحمل و پاسخ به درد موثر بوده، به همین دلیل چگونگی پاسخ به درد‌های زایمانی در بین زنان بسیار متفاوت است.

در این بین،‌ عنصر مذهب به عنوان قدرتمندترین عناصر تاثیر‌دار بر تحمل درد معرفی شده است. یک تحقیق نیز تاثیر دو عامل آوای قرآن و موسیقی را بر کاهش شدت درد در مرحله‌ی فعال زایمانی، مطالعه و با هم مقایسه کرد.

این پژوهش دریافت شنیدن آوای قرآن بیش از موسیقی، در چهار ساعت ابتدای فاز فعال زایمانی، از شدت درد زایمانی می‌کاهد. براساس روایات و احادیث ائمه و بزرگان دین اسلام جهت کاهش درد‌های زایمانی ادعیه و دستورالعمل‌های خاص و متفاوتی، از جمله تکرار آیه 35 از سوره آل‌عمران یا قرائت سوره‌های مریم، انشقاق، از قرآن در طول مدت زایمان توصیه شده است.

از طرف دیگر طبق بررسی‌های انجام شده موثر‌ترین زمان برای آمادگی جهت زایمان و کاهش درد زایمان در مادر، اقدامات انجام شده در دوران باردای و قبل از زایمان است.برهمین اساس پژوهشی در کشور با مطالعه بر روی 87 نفر (41 نفر گروه مورد و 46 نفر گروه شاهد) از زنان نخست‌زای سالم مراجعه‌کننده به یکی از بیمارستان‌های دانشگاه شاهد انجام شده است.
در این پژوهش، دردی که زائو در هنگام انقباض رحم در شکم و کمر خود احساس می‌کرد ملاک بررسی قرار گرفت و شدت آن در مراحل مختلف تعیین شده است.افراد واجد شرایط شامل زنان با سن حاملگی بین 30_28 هفته، نخست‌زا و بدون عوارض حاملگی بودند.افراد مذکور به‌صورت تصادفی به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند.

این پژوهش از گروه مورد خواست که در سه ماه آخر بارداری، هر روز یک بار و مجموعا حداقل 30 بار تا زمان زایمان یکی از سه سوره انشقاق، یس یا مریم در قرآن کریم را تلاوت کنند و در گروه شاهد نیز هیچ‌گونه راهکاری جهت کاهش درد زایمان ارائه نشد و مراقبت‌های مرسوم را دریافت کردند.

در مرحله‌ی بعد مادرانی که حداقل 30 بار سوره مورد نظر را خوانده بودند و برای انجام زایمان طبیعی به بیمارستان مراجعه کرده و زایمان آنها به صورت طبیعی خاتمه یافته بود، در گروه مورد قرار گرفتند.شدت درد‌ زایمان در هر دو گروه مورد و شاهد به ترتیب در چهار نوبت توسط یک نفر ماما که از روش مطالعه و گروه مورد و شاهد اطلاع نداشت، از طریق معاینه و مصاحبه اندازه‌گیری و ثبت شد.

یافته‌های این تحقیق نشان داد: اختلاف آماری معناداری از نظر پاره‌شدن کیسه آب قبل از فاز فعال، سابقه‌ی ابتلا به دیسمنوره، شاغل‌بودن سطح تحصیلات، زمان زایمان در شیفت های صبح و ظهر و شب بین دو گروه و هم‌چنین وزن نوزاد وجود ندارد.

اما همین نتایج نشان داد: میانگین شدت درد در گروه مورد نسبت به گروه شاهد کمتر بوده و بین دو گروه اختلاف آماری معنی‌داری وجود دارد. میانگین شدت درد در طول زایمان نیز در دو گروه محاسبه و مقایسه شد. نتایج بیانگر آن بود که بین دو گروه میانگین شدت درد با یکدیگر اختلاف معنی‌دار آماری وجود دارد.
در مجموع، نتایج پژوهش حاضر بیانگر آن بود که تلاوت آیات قرآن در سه ماه آخر بارداری منجر به کاهش معنی‌دار شدت درد در طول زایمان می‌شود.

در رویکرد انجام زایمان به شیوه فیزیولوژیک که امروزه بسیار بر آن تاکید می‌شود، درد به عنوان یک عارضه‌ی جانبی در روند زایمان پذیرفته شده و هدف آن آموزش و یاری مادر برای جلب همکاری و مشارکت او و استفاده از روش‌های غیردارویی تسکین درد است. روش ایده‌آل تسکین درد زایمان باید به صورت روشی موثر، ایمن و برگشت‌پذیر باشد تا استفاده از آن آسان و تحت کنترل مادر بوده و با سیر طبیعی زایمان و تحرک مادر تداخل ایجاد نکند.

تلاوت آیات قرآن روشی ایمن و تحت کنترل مادر بوده و در این مطالعه اثر آن بر کاهش درد نیز به اثبات رسیده است. نتایج مطالعات دیگر هم بیانگر آن است که عوامل مختلفی می‌تواند بر درد زایمان اثر‌گذار باشند. این عوامل شامل تاریخچه قاعدگی دردناک، نخست‌زایی، زایمان نوزاد درشت، سن مادر، سطح تحصیلات مادر و پارگی زودرس کیسه آب هستند که در این مطالعه عوامل مذکور کنترل شده‌اند و براساس نتایج به دست آمده، اختلافی بین دو گروه از نظر متغیر‌های نام برده شده وجود نداشت.

نتایج مطالعه دیگری هم نشان داده که آوای قرآن بیش از شنیدن نوای موسیقی می‌تواند در کاهش شدت درد در چهار ساعت ابتدای فاز فعال موثر باشد.
این پژوهش تاکید می‌کند که در روش‌های غیردارویی به منظور کاهش درد، از آنجایی که زن تصمیم گیرنده است، لذا احساس قوی بودن و کنترل داشتن در او ایجاد می‌شود. در واقع مشارکت فعال مادر در روند زایمان سبب افزایش اعتماد به نفس، احساس تسلط و تحمل بهتر درد می‌شود.

در تحقیق حاضر نیز در واقع مادر در طول دوره حاملگی خود مشارکت فعال داشته است. سایر مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، بیانگر آن است که زنانی که اعتقاد به توانایی خودشان در مقابله با زایمان دارند، به‌طور معنی‌دار در درک درد زایمان همکاری می‌کنند و درد کمتری را ابراز می‌دارند. بیماران اظهار می‌کنند که باورهای مذهبی و عوامل روحی یک رویکرد مهم در زندگی آنها به منظور مقابله با انواع بیماری‌ها شامل بیماری‌های اسکلتی عضلانی، سرطان و کم‌خونی داسی شکل هستند.

بنا بر نتایج این تحقیق، به دلیل اولویت ارتقای زایمان طبیعی و ناکافی بودن اجرای روش‌های غیردارویی در کشور ما و از آنجایی‌که روش به کار برده شده در مطالعه حاضر توانسته است در کاهش درد زایمان اثر داشته باشد، لذا تلاوت قرآن توسط مادران می‌تواند با توجه به مشارکت فعالی که مادر در طی انجام روش مذکور دارد منجر به افزایش اعتماد به نفس، احساس تسلط و تحمل بهتر درد و در نتیجه ایجاد خاطره خوشایندی برای وی شود.

از طرف دیگر با توجه به اینکه تقاضای زایمان سزارین انتخابی در اکثر مواقع به دلیل ترس از درد زایمان طبیعی است و در روش مورد مطالعه شدت درد زایمان در طول زایمان کاهش یافته است و می‌تواند منجر به کاهش ترس از زایمان در حاملگی‌های بعدی شود، بنابراین به نظر می‌رسد با انجام روش‌های مذکور بتوان از میزان سزارین‌های بدون علت کاست.

منبع:isna.ir

ویدیو مرتبط :
زایمان فیزیولوزیک (کم درد و آسان ) چیست؟ | زایمان

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

نقش تغذیه در کاهش عوارض دوران بارداری

 

 

 

بسیاری از ناراحتی ها و عوارض دوران بارداری به این مسئله برمی گردد که شما چه چیزی می خورید و از حالتتهوع تا عوارض جدی نظیر افزایش فشارخون را در برمی گیرد.


حالت تهوع

بعضی از افراد حالت تهوع‌ خفیفی در دوران بارداری دارند و برخی دیگر دچار استفراغ مداوم می‌شوند. علت آن احتمالاً ناشی از تغییرات عدیده ای است که در بدن فرد رخ می‌دهد، مانند افزایش میزان برخی هورمون ها. در صورت بروز این مشکل مادر باید صبور باشد و بداند که این دوران زودگذر است.

چه باید کرد :

* در برنامه غذایی خود از مواد غذایی کم چرب و کم آب مانند پنیر، نان برشته، مربا، تخم مرغ پخته شده و سیب زمینی استفاده کنید.

* از خوردن غذاهای سرخ کرده بپرهیزید.

* قبل از بلندشدن از رختخواب مقداری نان خشک یا بیسکوییت مصرف کنید.

* از بوهای مشمئز کننده و نامطبوع دوری نمایید.

* غذاها و نوشیدنی های کاهش دهنده تهوع را بیابید و آنها را مصرف نمایید. حتی اگر این مواد غذایی، نوشابه های گازدار و چیپس هم باشد، خوردن آن بهتر از هیچ نخوردن است.

* تهوع و استفراغ موجب کاهش حجم مایعات بدن می‌گردد. برای جبران آن، به اندازه کافی مایعات بنوشید.

* بیش از حد گرسنه نمانید. بسیاری از خانم ها اگر معده خود را با خوراکی‌های سبک پر نگه دارند تا حدودی از حالت تهوع جلوگیری می‌کنند.

 

سوزش سردل

این عارضه هیچ ارتباطی با قلب شما ندارد، بلکه مربوط به مری و معده است. این حالت ناخوشایند و ترش کردن ناشی از افزایش اسید معده و برگشت آن به مری است.همچنان که حاملگی پیش می‌رود، اندازه بچه و حجم رحم افزایش پیدا می‌کند . با افزایش حجم رحم به معده مادر فشار وارد می‌شود و باعث رانده شدن اسید معده به مری می‌گردد.

چه باید کرد :

* بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشید؛ چرا که این کار می‌تواند ترش کردگی یا سوزش سردل را بدتر کند.

* طوری بخوابید که سر شما بالاتر از تنه قرار گیرد تا برگشت اسید معده کاهش یابد.

* سعی کنید مکرراً غذا، آن هم غذاهای سبک میل نمایید، مخصوصاً در سه ماهه دوم بارداری .

* از مصرف تحریک کننده هایی مانند (قهوه و کافئین )، شکلات و غذاهای پرادویه و هر غذای دیگری که شما را اذیت می‌کند، بپرهیزید.

* نظر پزشک خود را در خصوص مصرف داروهای آنتی اسید معده جویا شوید.

* غذا را به آرامی‌و در محیط آرام ( 6 بار در روز ) مصرف کنید.

* از خوردن غذاهای نفخ آور خودداری کنید.

* از خوردن غذاهای حجیم قبل از خواب خودداری نمایید.

* از خوابیدن به پشت خودداری کنید.

 

 

 

یبوست

از دیگر عارضه های دوران بارداری، یبوست است . حاملگی، حرکت موادغذایی را در طول دستگاه گوارش شما آهسته می‌سازد .علاوه بر این، یبوست یکی از عوارض جانبی مصرف مکمل های آهن می‌باشد. مصرف ناکافی فیبر و مایعات و انجام ناکافی تمرینات بدنی نیز می‌تواند از علل دیگر یبوست باشد.

چه باید کرد:

* به مصرف مکمل های تجویز شده ادامه دهید.

* غذاهایی که فیبر زیادی دارند را مصرف کنید.

* روزانه حداقل 8 لیوان مایعات فاقد کافئین بنوشید تا اثرات ملین فیبر را افزایش دهد.

* انجام فعالیت منظم ورزشی باعث تحریک دستگاه گوارش می‌شود و حرکات منظم روده را افزایش می‌دهد.

* از گلابی، آلو ، انجیر ، انگور ، زردآلو و ... استفاده نمایید.

* نان سبوس دار مثل( نان سنگک ) مصرف کنید.

* از روغن زیتون در سالاد استفاده کنید.

* استراحت و خواب کافی داشته باشید.

* میوه ها مخصوصاً میوه های خشک مانند انجیر خشک، قیسی، آلوی خیسانده و ... و سبزیجاتی مانند کاهو، خیار و نخود سبز پخته را بیشتر مصرف نمایید.

 

 

 

بواسیر

بواسیر به گشاد شدن و تورم سیاهرگ های اطراف راست روده اطلاق می‌گردد که موجب خارش و گاهی درد شدید می‌شود.هنگامی‌که یبوست دارید و برای اجابت مزاج به خود فشار می‌آورید و یا موقع زایمان، متحمل فشار می‌شوید بواسیر ایجاد می‌شود.

چه باید کرد :

* موارد مربوط به یبوست را رعایت نمایید.

* مقدار زیادی فیبر و مایعات را در رژیم غذایی خود بگنجانید تا مدفوع نرم بماند.

* در صورتی که دچار مشکل شدید، با پزشک خود مشورت کنید.

خانم های باردار در شرایط طبیعی باید از ماه اول بارداری تا پایان ماه ششم هر ماه یک بار و در ماه های هفتم و هشتم 15 روز یک بار و در ماه نهم هفته ای یک بار به مرکز بهداشت، ماما یا پزشک جهت معاینه مراجعه نمایند.

ورم کردن

آب اضافه ای است که در داخل و اطراف سلول های بدن نگه داشته شده است. در دوران بارداری حجم خون شما زیاد می‌شود و آب سلول ها نیز افزایش می‌یابد. البته برخی از ورم ها طبیعی هستند و برخی نیستند.

چه باید کرد :

* از ایستادن به مدت طولانی اجتناب کنید و گاهی پاهای خود را بالا نگه دارید.

* مصرف سدیم ( نمک ) را محدود کنید.

 

 

 

نفر از غذا

به طور کاملاً ناگهانی، مزه و بوی غذاهای خاصی را نمی‌توانید تحمل کنید. حتی ممکن است غذایی باشد که قبلاً آن را دوست داشتید و دائماً مصرف می‌کردید. علت این امر هنوز مشخص نشده و ممکن است به همان سرعتی که ایجاد شده از بین برود.

چه باید کرد :

* نگران نباشید. شما می‌توانید در یک گروه از مواد غذایی مثل لبنیات، بعضی را به جای بعضی دیگر مصرف کنید. مگر این که نتوانید کل یک گروه مواد غذایی را تحمل کنید.

* در صورت امکان به جاهایی که غذا را طبخ می‌کنند نزدیک نشوید.

* سعی کنید غذاهایی را که می‌خورید سرد و یا در حد درجه حرارت اتاق باشد؛ چرا که در این حالت بوی آن ها به حداقل می‌رسد.

* اگر پی بردید که نمی‌توانید انواع غذاها را مصرف نمایید با یک متخصص رژیم درمانی مشورت نمایید تا برای شما برنامه غذایی مناسب تنظیم کند.

 

فشار خون

فشار خون از اختلالات شایع دوران بارداری است که پیشرفت آن منجر به علائم مسمومیت حاملگی و مسمومیت های شدید حاملگی می‌شود. مسمومیت حاملگی پس از هفته بیستم بارداری بروز می‌کند و علامت آن افزایش فشار خون همراه با دفع پروتئین از ادرار ( به میزان 300 میلی گرم یا بیشتر در 24 ساعت ) و ورم دست و صورت است.در مسمومیت شدید حاملگی، فشار خون به 16 روی 10 یا بالاتر می‌رسد و میزان دفع پروتئین از ادرار در 24 ساعت به 5 گرم یا بیشتر می‌رسد. در این حالت زن باردار دچار تاری دید، سردرد و در حالت شدیدتر حملات غش در نزدیک زایمان می‌شود.

چه باید کرد :

* معمولاً استراحت مطلق در وضعیت خوابیده به پشت توصیه می‌شود.

* رژیم بدون نمک یا حداقل 4 تا 5 گرم سدیم در روز می‌تواند مفید باشد.

* کنترل دقیق فشار خون در طی بارداری و مراجعه منظم به پزشک لازم است.

توصیه های کلی :

*به محض این که از حاملگی خود مطلع شدید به یکی از مراکز بهداشتی- درمانی یا پزشک مراجعه نمایید.

*در صورتی که در دوران بارداری به خصوص سه ماه آخر به اندازه کافی وزن اضافه نکردید، می‌توانید از نان، برنج، ماکارونی، سیب‌زمینی و چربی ها استفاده نمایید.

*همه زنان باردار با هر شرایطی اعم از لاغری و چاقی، در دوران بارداری باید افزایش وزن داشته باشند، ولی میزان افزایش وزن آنان باید زیرنظر ماما یا پزشک باشد.