4 نکته درباره ماجرای "فیتیله"

 برنامه فیتیله، در برنامه اخیر خود، مرتکب خطایی شد که رنجش خاطر دهها میلیون ایرانی را به دنبال داشت، نه تنها ترک ها که همه ایرانیان از این برنامه ناراحت شدند چرا که هیچ انسان شرافتمندی توهین به انسان های دیگر را بر نمی تابد.

در این باره نکاتی چند قابل توجه و تأمل است:
1 - آنچه در این برنامه رخ داد، صرفاً استفاده از "زبان ترکی" یا "فارسی با لهجه ترکی" در یک برنامه طنز نبود چرا که این موضوع ، اساساً توهین تلقی نمی شود و همه زبان ها و گویش ها از جمله ترکی، شمالی، لری و... در برنامه های طنز و جدی مورد استفاده قرار می گیرند و کسی هم رنجیده خاطر نمی شود. آنچه اتفاق افتاد، فارغ از بحث قومیت ها ، یک بی نزاکتی بود که نام طنز و حتی جوک هم نمی توان بدان نهاد (مسواک زدن با فرچه دستشویی! مشمئز کننده نیست؟ آن هم در برنامه کودک).

حال نسبت دادن این بی ادبی چندش آور به یکی از اقوام ایرانی، چه ترک، چه لر، چه شمالی و ... حتماً باعث رنجش می شود که شد و حق را باید به مردم آذربایجان و ترک های ایران داد که نسبت به این بی ادبی و اهانت، اعتراض کنند.

 

2 - اعتراضات مردم آذربایجان به این موضوع، به صورتی کاملاً مسالمت آمیز و مدنی رخ داد. آنها در ارومیه، تبریز و برخی شهرها و مراکز دانشگاهی، تجمعاتی شکل دادند و با در دست داشتن نوشته ها و سر دادن شعارهایی، از این موضوع انتقاد کردند و سپس به تجمع خود پایان دادند.
این در حالی است که برخی جریان های خارج کشور تلاش می کردند این ماجرا را زمینه ای برای آتش افروزی و اختلاف زایی کنند و هیزم بیار معرکه شوند.

همراهی نهادهای دولتی و حکومتی با مردم، از امام جمعه تبریز و استاندار آذربایجان غربی گرفته تا نمایندگان مجلس و نیروی انتظامی و ... نشان داد که اگر مسؤولان با مردم همراه شوند و حتی در اعتراضات تقابل نکنند، کارها بهتر پیش می رود.

حال فرض کنید که مسؤولان، نابخردانه عمل می کردند و سعی در پراکندن مردم معترض یا بازداشت آنها داشتند؛ در چنان فرضی، چه فاجعه ای رخ می داد و یک اعتراض مدنی مسالمت آمیز به چه بحرانی تبدیل می شد!

3 - عذرخواهی رئیس صدا و سیما، مدیران شبکه 2، تهیه کننده برنامه و بازیگران فیتیله، اقدام مناسبی بود که به عنوان مطالبه مردم شهرهای ترک نشین محقق شد و لذا ادامه دادن موضوع، با منطق و خردمندی سازگار نیست. ماجرای اخیر، یک ماجرای پایان یافته است اما درس ها و عبرت های آن، باید دائمی باشد و احترام به اقوام ایرانی، آویزه گوش همه و مشخصاً صاحبان تریبون باشد.

مردم آذربایجان نیز بزرگوار تر از آنند که نبخشند یا به قطع نان کسی راضی شوند. مهم تنبّه بود که حاصل شد.

4 - اما نکته مهمی که در این ماجرا نهفته است و نباید آن را مغفول گذاشت، این است که اعتراضات اخیر، صرفاً ناظر به یک برنامه خاص تلویزیونی نبوده است بلکه بیش از آن، اظهار هویت و اعتراض به عدم اجرای کامل اصل 15 قانون اساسی است؛ اعتراضی که همواره مترصد فرصتی برای ظهور است.

اصل 15 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می گوید:
زبان‏ و خط رسمی‏ و مشترک‏ مردم‏ ایران‏ فارسی‏ است‏. اسناد و مکاتبات‏ و متون‏ رسمی‏ و کتب‏ درسی‏ باید با این‏ زبان‏ و خط باشد ولی‏ استفاده‏ از زبانهای‏ محلی‏ و قومی‏ در مطبوعات‏ و رسانه‏ های‏ گروهی‏ و تدریس‏ ادبیات‏ آنها در مدارس‏، در کنار زبان‏ فارسی‏ آزاد است‏.

بخش اول این اصل به طور کامل اجرا می شود ولی موضوع تدریس زبان های محلی و قومی، مغفول مانده است یا بسیار محدود بدان پرداخته می شود. این در حالی است که مردم آذربایجان،به معنای واقعی کلمه و بی هیچ شعار و تعارفی، متعهد به قانون اساسی، تمامیت ارضی و همبستگی ملی هستند و موضوعاتی نظیر پان ترکیسم، در بین عموم مردم واقعاً جایگاهی ندارد. اتفاقاتی نظیر ماجرای فیتیله را نیز به حساب خطای افراد می گذارند و نه فراتر از آن.

لذا اگر این اصل قانون اساسی به طور کامل اجرا شود، هم مطالبه قانونی مردم محقق شده و هم بهانه جویانی که می کوشند از آب آلوده ماهی بگیرند و اتحاد ملی را خدشه دار کنند، خلع سلاح می شوند.

و سخن پایانی این که احترام به همدیگر، سرمایه تاریخی و گرانبهایی است که ایران را در گذر تاریخ با همه اقوام و زبان ها و ادیان و مذاهب مختلف، پا برجا و استوار نگه داشته است. این سرمایه بی بدیل را حفظ کنیم و همدیگر را ، مانند همیشه ی تاریخ، دوست بداریم.

 اخبار اجتماعی  -  عصر  ایران

ویدیو مرتبط :
#27 چرا به AMP نیاز داریم؟

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

ماجرای استعفای زارعان پس از شوک «فیتیله‌ای‌ها»/ ممنوع التصویری‌هایی که یک شبه اتفاق می‌افتاد

«علی زارعان» مدیر پیشین گروه کودک و نوجوان شبکه دو سیما در گفت‌وگو با فارس گفت:‌ در حال حاضر مشغول نوشتن خواندن و چاپ کتاب هستم.کتاب‌ «ایستادن به روایت کلمه» چند ماه پیش چاپ شد و کتاب اخیرم در حال نگارش و ادیت پایانی است و هنوز اسمی برای آن انتخاب نکردم.

وی ادامه داد: 23 سال به صورت تخصصی در حوزه کودک و نوجوان فعالیت کردم و در این مدت 5 سال مجموعه «کلاه قرمزی» را روی آنتن آوردم.اوج شکوفایی برنامه «عمو پورنگ» نیز در همین دوران بود.در اصل سیستم یا همان سازمان صدا و سیما هزینه‌ای را صرف کرده بود تا من بتوانم برنامه‌های این چنینی را بسازم و این هزینه‌ها باید دوام داشته باشد نه اینکه شخصی مدعی باشد که من باید دائما مدیر باشم.

زارعان همچنین بیان داشت:در دوره آقای سرافراز شاهد غیبت‌های افراد بودیم و یکباره می‌دیدیم که فردی به صورت ناگهانی از روی آنتن پخش پایین می‌آید و حذف می‌شود. دلیل این موضوع این است که مدیریت فرهنگی یک مدیریت زمان بر است. برای مثال اگر شما می‌خواهید قرمه سبزی درست کنید حداقل چهل و پنج دقیقه زمان می‌خواهید و اگر شعله گاز را زیاد کنید، غذایتان می‌سوزد. بر همین اساس روال‌های فرهنگی را نمی‌توان با سرعت پیش برد و تغییر و تحولاتی که آقای سرافراز به دنبال آن بود ممکن بود انجام شود و انجام هم می‌شد،اما نه با این سرعت و قطعا زمان بیشتری را می‌طلبید.

وی درباره دلیل استعفای خود بعد از ماجرای «فیتیله‌ای‌ها» گفت: به صورت منطقی نوک پیکان دوستان به سمت من بود و شوکی بود که سازمان صدا و سیما می‌خواست آنرا در جایی تخلیه کند و آنجا هم من بودم! اصلا از این موضوع ناراحت نیستم چراکه برای من خیری را در بر داشت که به کارهای دیگر و شخصی‌ام پرداختم و تصورم این است که در جریان «فیتیله‌ای‌ها» بی تدبیری جریان داشت،آنهم در شرایطی که می‌توانستند این پرونده را آرامتر،منطقی‌تر و معقول‌تر نیز جمع کنند. دقیقا در تاریخ 26/ 8 /84 مدیر گروه کودک شدم و در تاریخ 26/ 8 /94 استعفا دادم. در آن زمان هر چه بلد بودم انجام دادم و انشاله نسل جدید بتوانند کارهایی که جدیدتر است را انجام دهند و معتقدم من برای مدیریت رسانه تمام شده‌ام و باید تفکراتمان را در اختیار نسل جوان قرار دهیم. از طرفی این رفتن‌ها آنقدر برای دوستان من دلگیر کننده است که دیگر بازگشت کار راحتی نیست.

مدیر گروه کودک و نوجوان شبکه تهران افزود:من نگران تعداد زیادی از نیروهایی هستم که از دست می‌روند و معتقدم که پرورش آنها به دانشگاه رفتن و دکتری گرفتن نیست،بلکه به یک تجربه عملی در کف میدان عمل بستگی دارد. رساندن یک «پورنگ» و «کلاه قرمزی» به آنتن تلویزیون برای مردم ایران هزینه چندین برابری دارد و یکی از آنها این است که من پنج سال در ایام نوروز از تهرانخارج نشدم و این برای من یکنوع هزینه داشت و برای سازمان نیز یکنوع دیگر هزینه دربرداشت.

وی ادامه داد:پرورش نیروی متخصص خیلی هزینه بر است و نگهداری از آن خیلی خیلی هزینه بر است.ما می‌توانیم انبوهی از متخصصین را در کشورمان پرورش دهیم اما هنر نگهداری آنها نیز فرایندی پیچیده را در بر خواهد داشت.همیشه نباید در دانشگاه‌ها به دنبال فرار مغزها بگردیم و محل فرار را خارج از کشور بدانیم.نیرویی که در بدنه حرفه‌ای رشد می‌کند باید به بدنه حرفه‌ای وفادار باشد که بخشی از این وفاداری به شخصیت افراد و بخش دیگری از آن به رفتارهای نهادهای مربوطه برمی‌گردد که اگر ایندو در کنار یکدیگر جمع شوند، موفقیت کلی نهاد را شامل خواهند شد.

تهیه کننده برنامه «رنگین کمان» گفت:در دوران آقای ضرغامی شاهد کناره گیری اسداله اعلایی بودم،اما این را هم دیدم که ضرغامی ایشان را در بدنه ستادها و مشاوره‌ها در نظر گرفت، اما آقای سرافراز روش صفر و یک را در پیش گرفت. منظور از صفر و یک رفتار بدور از تعادل است، یا هست و یا نیست!به هرحال باید پذیرفت که 36 سال تجربه سازمان صدا و سیما ،تجربه منحصر به فردی است که تا به حال در تمام دنیا چنین رسانه‌ای با چنین مدیریتی نبوده است.زمانیکه رسانه‌ای منحصر به فرد می‌شود،بالطبع مدیریت و اداره کردن و نیروهایش نیز منحصر به فرد خواهد شد. در ایران بر خلاف سایر کشورهای جهان،نوع مدیریت رسانه خیلی متفاوت است و حفظ سرمایه‌ها حتی بعد از بازنشستگی رسالت عظیمی است که باید همیشه در بدنه باشند. ظرفیت تاریخ،هویت امروز در یک نهاد را می‌سازد،حتی اگر تفاوت تفکر هم داشته باشیم باز هم می‌توانیم در افق تخصص به فصل مشترک تازه‌ای فکر کنیم که متاسفانه در این سازمان اتفاق نیفتاد.

وی درباره ارتباط بین عدم حضورش در نوروز 95 در شبکه دو و پخش نشدن مجموعه «کلاه قرمزی» نیز بیان داشت:‌ اطلاعاتی در این زمینه ندارم چراکه دلیل اصلی‌اش را نمی‌دانم. قطعا افرادی که الان روی کار هستند افراد بسیار توانمندی هستند، اما در این بین اینکه بدنه نتواند از تعامل مدیرها با ستادهای مختلف استفاده کند کار سختی است. خیلی مهم است که بتوانیم رسانه را به صاحب رسانه برسانیم. صاحبان رسانه، مردم و هنرمندان هستند و تلویزیون جایگاه اتصال این دو بخش به یکدیگر است. رسانه باید تواند حرف خودش که حرف مردم است را در قالب هنر ترجمه کند و عرضه مناسبی را ایجاد کند.