چرا كاهش نرخ سود بانكی به داد بورس نرسید؟

اخبار اقتصادی - چرا كاهش نرخ سود بانكی به داد بورس نرسید؟

1- بازار در حال اصلاح خوش‌بینی بیش از اندازه خود نسبت به انتظارات به وجود آمده در خصوص حل و فصل فوری مشكلات تحریم‌ها متعاقب استقرار دولت تدبیر و امید است. در این فرآیند اخبار و اطلاعات جدید باید وزن بسیار بالایی داشته باشند تا بتوانند فرآیند اصلاح قیمت‌ها را كوتاه كرده و بازار را به سمت رونق سوق دهند، بنابراین به نظر می‌رسد كه آثار مثبت كاهش سود سپرده‌های بانكی با تاخیر در قیمت سهام منعكس شود. البته شوك‌های جدید سیاسی و اقتصادی نظیر عدم توافق هسته‌ای و گزارش‌های ضعیف شركت‌ها از عملكرد سال 92 و عملكرد سه ماهه اول سال 93 می‌تواند مانع بهبود بازار شود. از این رو بازار احتیاط بیشتری درخصوص خرید سهام دارد.

2- در سال‌های اخیر پیشران اصلی بورس، افزایش نرخ محصولات شركت‌ها تحت تاثیر افزایش نرخ ارز بوده است. به نظر می‌رسد كه این محرك اصلی در حال جایگزینی است. با فرض عادی شدن روابط بین‌المللی باید انتظار داشت كه «توان تولید و توسعه ظرفیت‌ها» محرك اصلی افزایش قیمت سهام شركت‌ها باشد و افزایش نرخ ارز نقش كمتری ایفا كند. با توجه به ركود حاكم بر فعالیت‌های اقتصادی، افزایش ظرفیت‌های تولیدی سودآور با تردیدهایی روبه‌رو است.

3- در سال‌های اخیر واكنش بازار سهام به تغییر قیمت مواد خام در بازارهای جهانی كمرنگ شد. به نظر می‌رسد از این پس یكی از محرك‌های مورد توجه بازار به منظور برآورد افزایش (كاهش) درآمد بنگاه‌های اقتصادی توجه به وضعیت اقتصاد بین‌المللی باشد. برآورد برخی از اقتصاد دانان حوزه بین‌الملل حكایت از مشكلات اقتصادی چین و اتحادیه اروپا دارد، بنابراین این موضوع فعالان بازار را محتاط كرده است.

4- شوك‌های سیاسی و اقتصادی مشاركت كنندگان بازار را كوتاه مدت گرا كرده است. بنابراین تنها به اطلاعاتی كه پیامد‌های فوری داشته و موجب افزایش سریع درآمد می‌شوند واكنش نشان می‌دهند. با وجود آثار مثبت طرح‌های توسعه‌ای صنایع سودآور، در شرایط ركودی بازار NPV (ارزش خالص فعلی) پروژه‌های بلندمدت با بدبینی در قیمت سهام لحاظ می‌شود. از طرف دیگر تصمیمات مربوط به افزایش قیمت خوراك پتروشیمی‌ها و حقوق مالكانه معادن نیز مشاركت‌كنندگان بازار را محتاط كرده است.

5- بسیاری از بازیگران اصلی بازار نقدینگی جدیدی به بازار وارد نمی‌كنند و درصدد فروش سهام برای تامین نقدینگی موردنیاز وزارتخانه متبوع خود هستند.

6-  طبق قوانین اصل 44، سال جاری سال آخر واگذاری‌ها است بنابراین میزان عرضه سهام از سوی سازمان خصوصی‌سازی افزایش خواهد یافت. این موضوع مشاركت‌كنندگان بازار را محتاط كرده است. 

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد

نرخ سود بانكی چقدر كاهش می‌یابد؟

بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری مایل به سپرده‌گذاری در بانك‌ها نیز بودند اما دولت با هدف ساماندهی به این بازار از افزایش نرخ سود بانكی جلوگیری كرد و مانع از آن شد این شرایط ادامه یابد.

حالا در شرایطی كه تورم به گفته دولتمردان كاهشی قابل توجه یافته و برآوردها بر كاهش بیش از این نرخ تورم دلالت دارد، گفته می‌شود پرداخت سود بانكی به نرخی بیش از نرخ تورم دور از عقلانیت اقتصادی است اما در عین حال رییس كل بانك مركزی خود بر این نكته تاكید دارد كه سال‌ها نرخ سود بانكی كمتر از نرخ تورم بود و سپرده‌گذاران متضرر شدند اما حالا كه نرخ تورم كاهش یافته است باید به اوضاع فعلی سر و سامانی داد.  بسیاری از كارشناسان معتقدند كارمزد تسهیلات بانكی در ایران بالاست.

كارمزدهای بالا در حالی از وام‌های بانكی دریافت می‌شود كه سبد معیشتی مردم از تسهیلات بانكی خالی است و بانك‌های ایران قادر به تامین نیاز مردم به تسهیلات خرد نیستند. بالا بودن نرخ كارمزد تسهیلات بانكی نیز سبب شده است بخش‌های مولد اقتصاد همواره از بحران‌های تولید گلایه داشته باشند. با این حال این‌بار تمركز بر نرخ سود بانكی است؛ نرخی كه كاهش یا افزایش آن می‌تواند میزان رجوع پول‌های مردم به بانك‌ها را افزایش یا كاهش بدهد.

در این میان آنها كه با كاهش نرخ سود بانكی موافق هستند، از رشد تولید حمایت می‌كنند و معتقدند با كاهش نرخ سود بانكی چرخ‌های تولید به حركت درمی‌آید چرا كه از یكسو پول‌های مردم راه بورس را در پیش می‌گیرد و از سوی دیگر كاهش نرخ سود سپرده‌ها به كاهش نرخ كارمزد تسهیلات بانكی نیز منجر خواهد شد اما هستند كسانی كه معتقدند نرخ سود بانكی تیغی دو لبه است و هر اقدامی به دور از احتیاط می‌تواند اقتصاد را مورد تهدید قرار دهد.

كاهش دستوری ممنوع
برخی از كاهش دستوری نرخ سود بانكی گلایه مند هستند و معتقدند باید ساز و كار تعیین نرخ سود بانكی در این فضا دستخوش تغییر شود و دولت نمی‌تواند با تعیین دستورالعمل، نرخ سود بانكی را افزایش یا كاهش دهد. در چنین شرایطی است كه شورای پول و اعتبار آماده بررسی مساله مهم تعیین نرخ سود بانكی می‌شود. 

در حال حاضر بالاترین مدت سپرده‌گذاری در بانك‌ها یك سال تعیین شده است این در حالی است كه پیش از این بانك‌ها سپرده‌های پنج ساله را نیز می‌پذیرفتند. سیف كاهش مدت سپرده‌گذاری در بانك‌ها را یكی از بهترین اتفاقات می‌داند و می‌گوید با این تصمیم بانك‌ها از شر تعهدات طولانی مدت رها شدند و باید از این اقدام استقبال كرد. 

هر چند بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ سود بانكی كاهشی حتمی را تجربه می‌كند اما با این حال برخی معتقدند كه باید بانك مركزی برای تثبیت شرایط اقتصادی نسبت به تثبیت نرخ سود اقدام كند. با اینكه این تحلیل خریدار چندانی ندارد اما برخی فعالان اقتصادی نیز از این مساله استقبال می‌كنند و می‌گویند همه جوانب را برای تغییر نرخ سود بانكی باید مورد بررسی قرار داد و تنها لحاظ كردن مساله تورم در این میان نمی‌تواند كافی و وافی باشد.

 كاهش سود، دو  درصد یا چهار درصد‌؟
 وقتی سیف از رسیدن نرخ تورم به ١٥ درصد خبر داد، زمزمه‌های كاهش نرخ سود بانكی بالا گرفت، در نخستین مرحله بسیاری از رسیدن نرخ سود به ٢٠ درصد صحبت می‌كردند اما حالا سخن از پرداخت سود، حداكثر به میزان ١٨ درصد در میان است.

 در این میان كم نیست شمار فعالانی كه معتقدند كاهش یكباره نرخ سود بانكی از ٢٢ درصد به ١٨ درصد می‌تواند رونقی كاذب به بازارهای غیر رسمی و نامولد طلا، سكه و ارز بدهد چرا كه با اتفاقات اخیر، بورس قدرت چندانی برای جذب دارایی‌های مردم ندارد.

اخبار اقتصادی - اعتماد