پلیس یا وزارت بهداشت، قلیان شکستن کار کیست؟

پلیس یا وزارت بهداشت، قلیان شکستن کار کیست؟

"خوانسار، میوه ای؟ چه طعمی می خواستی؟"

می گویم: "فرق نمی کند. فقط یک چیزی باشد که حسابی ریه را درب و داغان کند." مش قنبر می خندد و تعارف می زند. در دست او، نی قلیانی است با سری از جنس عاج: "هر چی بزنی به بدن، داغانت می کند." به اشاره او روی یکی از نیمکتهای چرک و چرب قهوه خانه اش می نشینم. قهوه خانه ای در یکی از مناطق مرکزی پایتخت که معروف است به سرو قلیانهایی با طعمهای مختلف، از قلیانهای سنگین کلاسیک خوانسار با تنباکوی دو نم برازجان گرفته تا الواحه ها و الجزیره ها و الباشاهای معروف با طعمهای مختلف یک یا چند میوه. 

پشت میزهای اطراف را گروهی از جوانها و مردان میانه سال پر کرده اند و همه شان مشغول دود کردن قلیان هستند. با خود شرط می بندم هیچ کدام از مشتریان این قهوه خانه قدیمی، روحشان هم خبر ندارد قرار است کسب و کار مش قنبر، تخته شود. البته هنوز کسی مسئولیت تخته کرد در و دکان قلیان فروشها را بر عهده نگرفته. از این گذشته، کسی هم لابد خبر ندارد امروز یکی از روزهای هفته رسمی مبارزه با دخانیات است و نام امروز را روز «ترویج قلیان، تهدید جدی برای سلامت همگان» گذاشته اند.

اندکی آن سوتر از جایی که نشسته ام، هرم داغ زغالهای گداخته بیرون می زند. جایی که منقل خانه است و در پستوی این قهوه خانه ارزان قیمت، قلیانهای فراوانی با طعمها و رنگهای مختلف، آماده رسیدن به دست مشتریان هستند. مشتریانی که لابد خیلی برایشان مهم نیست 7 سال پیش قرار بوده با تصویب قانون جامع کنترل دخانیات، کاسه و کوزه قلیان از همه جا جمع شود. از 7 سال پیش تا امروز، سیب بالا انداخته مبارزه با قلیان، هزاران چرخ خورده تا امروز که تنها در یک نامگذاری خلاصه شده: "روز ترویج قلیان، تهدید جدی برای سلامت همگان."

با وجود این نامگذاری مطنطن و دهان پر کن، واقعیت این است که اجرای قانون جامع کنترل دخانیات و بند مربوط به عدم عرضه قلیان در کلیه اماکن عمومی از جمله سفره خانه ها و قهوه خانه ها، دو سال پیش با دخالت دولت، به حالت معلق درآمد. پایگاه اطلاع رسانی دولت، مصوبه ای را منتشر کرد که طی آن، هیات دولت تصویب کرده بود قهوه خانه هایی که مجوز عرضه قلیان را دریافت کرده اند، از شمول این قانون مستثنی هستند.

دلیل آن، لابد تهدید به اعتراض رئیس اتحادیه صنف قهوه خانه داران پایتخت بود که گفته بود با اجرای احتمالی این قانون، بیش از 40 هزار قهوه خانه در تهران، رو به تعطیلی می رود و تبعات بیکاری حداقل 160 هزار نفر از کارگران قهوه خانه ها بر عهده دولت است.

هر چند هیات دولت، در ابتدا اعلام کرد این مصوبه به پیشنهاد وزارت بهداشت تصویب شده، ولی با تکذیب های شدید و غلیظ مسئولان اداره کل سلامت وزارت بهداشت، مشخص نشد آیا هیات دولت راسا دستور مجاز بودن عرضه قلیان در قهوه خانه ها را داده بود و یا وزارت بهداشت نیز در این میانه، خواسته بود کاری به جز نامگذاری روزهای هفته مبارزه با دخانیات انجام دهد.

هر چه بود، دیوان عدالت اداری، با ورود به ماجرای ممنوعیت یا مجاز بودن قلیان کشیدن در اماکن عمومی، مصوبه هیات دولت را خلاف قانون اعلام کرد و محمد جعفر منتظری، رئیس این دیوان، اعلام کرد با توجه به تشخیص مجمع عمومی این دیوان درباره مغایرت این مصوبه با قانون جامع کنترل دخانیات، قهوه خانه ها، باز هم مجاز به ارائه قلیان نیستند.

وزارت بهداشت البته این بار، درباره "اسانس دار" یا "بدون اسانس بودن" تنباکوهایی که در قهوه خانه ها دود می شوند، مجوزهایی را در رسانه ها مطرح کرد. این قصه از آن جا سرچشمه گرفت که وزارت کشور یک سال بعد از تصویب قانون فوق از نیروی انتظامی خواسته بود از عرضه قلیانهای اسانسدار (منظور همان طعم دار میوه ای است) جلوگیری کند. در این بین، باز هم کسانی که می خواستند روزه بدون شک بگیرند به متن رای دیوان عدالت اداری مراجعه کنند ببیند کجای این رای نوشته قلیان اسانس دار، مجاز است و وقتی چیزی ندیدند دوباره از نیروی انتظامی خواسته شد جلوی هر مدل قلیان، چه با اسانس و چه بدون اسانس را بگیرند.

پلیس هم که کارها و وظایف مهم تری از جمله تامین امنیت جامعه بر عهده داشت، رسما اعلام کرد هرگز دنبال قلیان جمع کردن نمی دود و کسی که باید به فکر این مشکلات باشد، نهاد قانونی مرتبط با حفظ سلامت جامعه، یعنی وزارت بهداشت است.

کار به جایی رسید که فرمانده کل پلیس ایران، مبارزه با قلیان را "سخت و نشدنی" توصیف کرد و پرسید مگر قلیان حشیش و هروئین است که با آن برخورد شود؟

پلیس البته وزارت بهداشت را مقصر در وضعیت فعلی افزایش قلیان در جامعه می داندو این وزارتخانه را به کم کاری و ضعف در امر مبارزه با قلیان، چه فرهنگی و چه داغ و درفشی، متهم می کند. به گفته رئیس پلیس کل کشور، این اتفاق خوبی نیست که هر سازمانی کم‌کاری و مشکلات خود را به گردن نیروی انتظامی بیندازد و پلیس هم صحیح نیست در هر حوزه‌ای مداخله کند.

وزارت بهداشت البته، باز هم پلیس را مامور مبارزه با عرضه قلیان معرفی کرد و گفت چون قلیان سراها و قهوه خانه ها، اماکن عمومی است و زیر نظر اداره نظارت بر اماکن عمومی ناجا اداره می شود، باید پلیس، کار قهوه چی ها را یکسره کند.

البته وزارت بهداشت در این بین، یک استثنا هم قائل شد و گفت چون کسانی که از این راه ارتزاق می کنند، باید وقت داشته باشند کسب و کار خود را تعطیل کنند، از این به بعد، وزارت بهداشت جلوی صدور مجوز برای عرضه قلیان را در اماکن عمومی جدید می گیرد ولی قهوه خانه هایی که مجوز داشتند، تا سال 95 می توانند قلیان دست مردم بدهند.

در این بین، مسئولان میراث فرهنگی و گردشگری هم اعلام کردند عدم عرضه قلیان، منافع فعالان گردشگری را به خطر می اندازد.آنها از مسئولان وزارت بهداشت خواستند حداقل اجازه بدهند قلیان اکسیژن که از لحاظ بهداشتی ضرری ندارد، در قلیانخانه ها عرضه شود. مسئولان وزارت بهداشت هم گفتند مگر قلیان، میراث فرهنگی است که دلمان برایش بسوزد. بعد هم شروع کردند درباره قوانین جدید صدور مجوز سرو قلیان، مصاحبه کنند. از قانونی مانند عدم عرضه قلیان میوه ای، عدم مجاز بودن دادن قلیان در سفره خانه ها و مسایلی از این دست. 

نیروی انتظامی هم در برخی استانها از جمله قم، اعلام عمومی کرد اگر قلیان دست کسی ببیند، خصوصا در پارکها و بوستانهای شهری، قلیان را با قلیان کش، توقیف می کند. البته در همان روزهایی که این اخبار قلیانی، نقل محفل و مجلس قلیانیها بود، نی قلیانهای بزرگ و کوچک در دست جوانهای تهرانی در بوستانها و قهوه خانه ها پیچ و تاب می خورد و آمارها حاکی از افزایش مصرف قلیان بود. البته هیچ وقت از قلیان اکسیژنی که مسئولان میراث فرهنگی گفته بودند، خبری نشد و نشد.

باز هم اخباری درباره ندادن مجوز تاسیس به قهوه خانه ها منتشر شد و این بار، رئیس پلیس نظارت بر اماکن عمومی کشور گفت باز هم ناجا در این میانه، وظیفه ای ندارد. چون، این اصناف هستند که قهوه و سفره خانه ها را باز می کنند و یا مجوز جدید می دهند و اگر در جایی و شهرستانی، این مجوز داده نشده، تابع قانون اصناف است و ربطی به پلیس ندارد.

اینطور که پیداست ماجرای پرپیچ و خم قانون عدم عرضه قلیان، همچنان مانند نی قلیان ادامه دارد و معلوم نیست در این بین، وزارت بهداشت قرار است جلوی قلیان ها را بگیرد یا نیروی انتظامی.

در جدول زیر برخی اظهار نظرها از هزاران سخنی که درباره عرضه قلیان گفته شده را می خوانید:

 

 /خبرآنلاین

 

 

 

ویدیو مرتبط :
قلیان و دخانیات تولید icanproductions.org وزارت بهداشت

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

قلیان‌های شیشه‌ای؛ چالش وزارت بهداشت و پلیس

خسرو صادق‌نیت رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، علاوه بر اینکه نسبت به مضرات فراوان قلیان هشدار می دهند، می گوید: موضوع جدیدی که نگرانی‌ها را تشدید کرده اقدام برخی افراد سودجو است که هنگام عرضه قلیان در محیط‌های غیرمجاز مواد روان گردان همچون شیشه به تنباکو اضافه می‌کنند به گونه‌ای که مشاهده شده در برخی موارد میزان اضافه شده‌ این ماده به قدری بوده است که موجب مسمومیت مصرف کننده قلیان و بستری شدن در بیمارستان شده است.

این در حالی است که سرهنگ محمد بخشنده رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ، خبر آلوده بودن تنباکو به شیشه و آمفتامین را، نوعی عملیات روانی عنوان می کند و می گوید: وجود ماده مخدر شیشه در قلیان ها را تکذیب می کنیم.

وی با تاکید بر اینکه قلیان سراها به صورت دائم از سوی اتحادیه قهوه خانه داران و پلیس اماکن رصد و بازرسی می شوند، عنوان می کند که با توجه به حساسیت موضوع ما بر این مسئله تمرکز کرده ایم و جلسات متعددی نیز در این زمینه برگزار شده است، اما هنوز چیزی مبنی بر آلودگی تنباکو به دست نیاورده ایم.

سرهنگ بخشنده به این نکته نیز اشاره می کند که ممکن است قهوه خانه ای بخواهد به صورت موردی شیطنت‌هایی انجام دهد، اما حتی در این مورد هم گزارشی به ما ارائه نشده است.

رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر تهران بزرگ، طرح این مسائل بیشتر نوعی عملیات روانی عنوان می کند.

در همین حال رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، معتقد است که ماده روانگردان شیشه در برخی اماکن غیرمجاز عرضه قلیان استفاده می شود.

صادق نیت، افزودن شیشه به قلیان را باعث افزایش وابستگی افراد و همچنین افزایش آسیب‌های ناشی از دود مواد دخانی و مخدر می داند و می گوید: باید به خاطر داشت تمامی انواع توتون‌ و تنباکوها جز مواد آسیب‌رسان قطعی محسوب می‌شوند و مهم‌تر آنکه توتون‌ و تنباکوهای معطر و میوه‌ای علاوه بر مضرات فراوان خود، مواد شیمیایی اضافه شده برای طعم‌دهی نیز خود عوارضی را ایجاد می‌کنند.

به اعتقاد وی، برخی از مراکزی که قلیان عرضه می‌کنند واحدهای غیرمجاز و بدون تابلو هستند ،به همین دلیل شناسایی و برخورد با این مراکز بدون همراهی مردم بسیار دشوار خواهد بود.

رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در خصوص انگیزه این سودجویان، می گوید: مهم‌ترین انگیزه برای این کار وابسته کردن افرادی است که به این مراکز مراجعه می‌کنند. این مراکز به دنبال آن هستند که هم تعداد مراجعان شان و هم میزان مصرف آنها را زیاد کنند.

 

ممکن است فردی به صورت تفریحی از قلیان استفاده کند اما وقتی از مواد محرک و مخدر در آنها استفاده شود، به آن وابسته می‌شوند و مراجعات مکرری خواهند داشت.

در همین حال؛غلامرضا حیدر عرب رئیس اتحادیه قهوه خانه داران تهران نیز در واکنش به این اظهارنظرها گفت: گزارش هایی که اخیرا درباره وجود شیشه در تباکو و افزودن آمفتامین از سوی قهوه خانه داران برای جذب مشتری منتشر شده، کذب محض بوده و ما قطعا این مسئله را از سوی مراجع قضائی پیگیری خواهیم کرد.

وی می گوید: همه تنباکوهای میوه ای که در قهوه خانه ها استفاده می شود، وارداتی است و مهر استاندارد و وزارت بهداشت بر روی آن حک شده است، حتی تنباکوهای سنتی هم در بسته بندی هایی با تایید وزارت بهداشت عرضه می شوند.

رئیس اتحادیه قهوه خانه داران ادامه می دهد: موضوع دیگر این است که همه قهوه خانه ها زیر نظر پلیس اماکن هستند و اتحادیه، پلیس اماکن و بهداشت به صورت مستمر به آنها سرکشی و نحوه فعالیت آنها را بررسی می کنند. این نظارت ها به شدت انجام می شود و تاکنون نیز گزارشی مبنی بر چنین تخلفاتی ارائه نشده است.

وی با اشاره به نوع مصرف شیشه نیز گفت: شیشه نیاز به حرارت بسیار زیاد دارد و برای استعمال آن از فندک های اتمی استفاده می شود، به بیان دیگر اصلا حرارت زغال نمی تواند مورد استفاده قرار گیرد.

عرب افزود: از سوی دیگر گفته می شود ممکن است این تخلف از سوی برخی کارگران قهوه خانه ها صورت گیرد، در حالی که در دوره جدید یکی از تاکیدات ما استفاده همه قهوه خانه ها از دوربین های مداربسته است که همه فضا را پوشش دهد، به همین دلیل کارگرها نمی توانند چنین مسئله ای را ایجاد کنند.

وی ادامه داد: افرادی هم که برای قهوه خانه مجوز دریافت می کنند سوابق کاملا روشن و شفافی دارند و قطعا به دلایلی مانند سود بیشتر یا جذب مشتری حاضر نخواهند بود چنین خطای بزرگی را مرتکب شوند.

اخبار اجتماعی - مهر