وقتی هیچ طرحی حریف آلودگی نمی‌شود

یک دهه از اجرای طرح زوج و فرد در این کلانشهر می‌گذرد. هر گونه تمهیداتی را هم در پیش گرفته اند اما باز هم نمی شود که نمی شود که نمی شود. هزینه هایی که چندین و چند سال به سیاهچاله حل گره کور ترافیک سرازیر شد و همه به امید و انتظار حل شدن مشکل آلودگی و آلایندگی‌ها نشستند. با ورود به فصل پاییز چشم امید همه به آسمان بود که با بارش باران، کمی از این مشکل حل شود.

 

چند روز آسمان باریدن گرفت اما با کاهش بارش باز هم همان آش و همان کاسه. شهرداری تهران برای کمک به این مقوله یا مساله یا مشکل یا بهتر است نامش را بحران بگذاریم، دست به دامن طرح دیگری شد. طرحی که تحت عنوان محدوده کم آلاینده توسط شهرداری تهران در قالب اخبار مختلف به خورد مخاطبان داده شد.

 

طرحی جایگزین طرح‌های زوج و فرد. طرح سنتی زوج و فرد، نتوانست پاسخگوی مشکلات زیست محیطی محدوده ترافیک تهران باشد. در این طرح، اعتقاد و باور بر این بود که خودروهایی که چندین برابر آلودگی تولید می‌کنند، مانند وسایل نقلیه ای که از استاندارد بالایی برخوردار هستند، وارد معابر شوند.

 

بر این اساس بود که طرح جایگزین LEZ در شهرداری تهران تهیه شد و بلافاصله در شورای عالی ترافیک به تصویب رسید. نگاه مثبت وزارت کشور مهر تاییدی بر آن شد و در پی تامین بودجه برای اجرایی کشوری برآمدند.

سامانه ای که رخت برمی بندد
در این میان، با ورود به آذر ماه و شدت یافتن پدیده وارونگی هوا، خبر دیگری منتشر می‌شود و در آن به تداوم افزایش آلاینده‌های جوی تا روز دوشنبه خبر می‌دهد. در این خبر مدیر کل پیش بینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی کشور، به تضعیف سامانه بارشی کشور اشاره می‌کند و افزایش آلاینده‌های جوی و کاهش کیفیت هوا را در شهرهای صنعتی طی این چند روز یادآور می‌شود.

 

البته گفته می‌شود که از روز دوشنبه، یک سامانه بارشی به جنوب کشور نزدیک خواهد شد. سامانه پربارش روزهای قبل، گویا قرار است که برای چند روزی بار خود را ببندد و از آسمان کشور برود.

 

این سامانه بارشی البته در در نیمه شرقی کشور مثل استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، یزد و شرق اصفهان بار خود را می‌گستراند. پایداری هوا در طول این چند روز، در استان‌های غرب، شمال غرب، مرکز و تهران باعث می‌شود که آلاینده‌های جوی افزایش پیدا کرده و کیفیت هوا کاهش یابد.

بعد از گذشت 5 سال
اما سئوال در اینجا پیش می‌آید که آیا همیشه کاهش و افزایش بارش باید تاثیر خود را در آلودگی و آلاینده‌های محیط زیستی بگذارد؟ طرح LEZ جایگزین طرح زوج و فرد، چه تاثیری بر کاهش آلاینده‌ها خواهد گذاشت؟ اما بسیاری بر این باور هستند که این طرح خارجی هم قد و قواره تهران بزرگ نیست.

 

اما و اگرهایی که بر سر اجرایی شدن این طرح، مانعی می‌شود برای اجرایی نشدنش. لازم به یادآوری و تکرار است که این طرح از سال 2008 میلادی در شهرهایی مثل لندن، مونیخ و برلین بسیار موفق ظاهر شده است اما در میان آلودگی‌های رفع ناشدنی تهران، رتبه ای را تا امروز، نتوانسته به خود اختصاص دهد. بعد از گذشت 5 سال از تصویب این طرح، هنوز اما و اگرهای اجرایی شدنش ادامه دارد.

 

قرار بود که این طرح از ابتدای آبان ماه اجرایی شود اما مثل بسیاری از طرح ها، دستخوش نشستن گرد و غبار بر پیکره این طرح خواهد شد.

 

در این طرح که قرار بود رنگ بندی‌های خاص در آن اجرایی شود، رنگ قرمز به خودروهای فرسوده و فاقد معاینه فنی و رنگ زرد به خودروهایی با استاندارد زیر یورو 5، طرح سبز به خودروهای برقی، هیبریدی یا پاک و خودروهای یورو 5 به بالا اختصاص یابد. اما آیا وضعیت کنونی خودروهای کلانشهر تهران، می‌تواند از طریق رنگ بندی پاسخگوی ریه‌های دودگرفته شهروندان باشد؟

نگاهی خوشبینانه
استانداردسازی سوخت، یکی دیگر از مولفه‌های اجرای بهینه طرح بود که اگر چه نسبت به سال‌های گذشته بهبود یافته اما هنوز با استانداردها فاصله داریم. باید به این مورد توجه کرد که این طرح قرار است در 88 کیلومتر مربع تهران اجرا شود و ممکن است در 650 کیلومتر باقی مانده که ذرات معلق باعث آلایندگی هوای آن شود، به این محدوده هم ورود پیدا کند. چالشی برای موفقیت این طرح در کاهش آلودگی هوا به خوبی نمود پیدا می‌کند.

 

کاهش بارندگی‌ها از یک طرف و افزایش خودروها هم از طرفی دیگر، دامنه این آلودگی‌ها را افزایش خواهد داد. دسته بندی که در هیچ قالبی نمی گنجد. موانعی که بر سر سالم سازی هوای تهران به خوبی خودنمایی می‌کند. با وجود 500 هزار خودروی فرسوده در تهران، سهم حمل و نقل عمومی در این میان رقم بزرگی را به خود اختصاص خواهد داد. اگر خوشبینانه بخواهیم نگاه کنیم، اجرایی شدن زیرساخت‌های این طرح، نیاز به حداقل یک سال زمان خواهد داشت. آن هم در صورتی محقق می‌شود که تمامی دستگاه‌ها به خوبی فعالیت خود را انجام دهند.

طرح‌های رنگی
قرمز و آبی و سبز و زرد و رنگ‌های دیگر دستی بر سر آسمان سیاه و خاکستری تهران نمی کشد. به خصوص این روزها که بر اساس اعلام سازمان هواشناسی و همینطور بنا به اعلام روزانه روابط عمومی شرکت کنترل کیفیت هوا، در اکثر روزها کیفیت هوا در شرایط ناسالم قرار می‌گیرد و ریه‌ها را تنگ و تنگ تر می‌کند و نفس‌ها را به نوع و شکل‌های مختلف در سینه محبوس. طرح توزیع بنزین، طرح LEZ، طرح هایی که چراغ سبز را به سالم شدن هوای تهران نشان می‌دهند، آیا مرهمی بر زخم کهنه پایتخت و کلانشهرهای دیگری خواهد بود که سامانه بارشی از آسمانش رخت برمی بندد؟

 

اخبار اجتماعی - ابتکار

ویدیو مرتبط :
جوجیتسو شیمه حریف با استفاده از لباس خود حریف

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تنش در نشست كاهش آلودگی هوا

 

 

۲ هفته مانده به فرارسیدن روز هوای پاك، اعضای كارگروه كاهش آلودگی هوای تهران در بلندای ساختمان اداری پارك پردیسان گرد هم آمدند تا با مرور آنچه كرده‌‌اند و باید بكنند، چاره‌ای تازه برای هوای همیشه آلوده پایتخت بیندیشند.

دیروز حاضران در نشست، فرصت ۲ ساعته خود را غنیمت شمردند تا در همان حالی كه مشكلات را می‌گویند، زبان تیز كنند و به دستگاهی كه به‌زعم آنها بیشترین كم‌كاری را كرده است بتازند، هرچند برخی اعضای محتاط‌تر كارگروه حضور خبرنگاران را در جلسه مانعی برای بی‌پرده سخن گفتن دانستند.

مرتضی تمدن، استاندار تهران یكی از همین اعضای میاندار بود كه حتی وقتی می‌گفت، مردم با برنامه‌های كاهش آلودگی هوای تهران بیگانه‌اند و مدیریت واحدی برای اجرای برنامه‌ها وجود ندارد نیز اعتدال در گفتارش را رعایت می‌كرد.

تمدن روز گذشته در حالی از ورود همزمان مجموعه دولت، شورای شهر و شهرداری به بحث آلودگی هوای تهران به عنوان یكی از ۲ مشكل اساسی موجود یاد می‌كرد كه چندی پیش هادی حیدرزاده، مشاور زیست‌ محیطی شهرداری تهران از این مشكل با عنوان مدیریت پینگ‌پنگی یاد كرده بود.

حیدرزاده البته در جلسه دیروز كلامی به زبان نیاورد، اما وی همان مسوولی است كه بتازگی تاكید كرده علت این كه مدیریت واحد شهری تاكنون محقق نشده، ورود آن به تعاملات سیاسی بوده است. روز گذشته سرپرست اداره كل محیط زیست استان تهران نیز آماری را ارائه كرد تا به زبان اعداد و ارقام به حضار نشان دهد كه وضعیت هوای پایتخت در سال ۸۸ اگرچه نسبت به سال پیش از آن بهبود چشمگیری را نشان نمی‌دهد، اما گویای تلاش مسوولان برای ثابت نگه داشتن اوضاع است.

آن‌گونه كه گل‌علیزاده اعلام كرد، امسال (تا ماه مهر)‌ پایتخت‌نشینان تنها ۴۰ روز پاك و ۶۳ روز سالم از نظر شاخصPM و ۲۰ روز پاك و ۸۱ روز سالم را از نظر شاخص CO تجربه كرده‌اند، یعنی وضعیتی كه وی را واداشت تا بصراحت نتیجه بگیرد كه اهداف مورد نظر محقق نشده است.

گل‌علیزاده البته حرفی از تعداد روزهای بحرانی به میان نیاورد، همان اتفاقی كه سرهنگ هادی هاشمی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ را به واكنش واداشت، هرچند مسوول محیط زیست استان تهران كه منظور هاشمی را بخوبی متوجه شده بود به این جمله بسنده كرد كه ورود ریزگردها به كشور از اراده دستگاه‌های اجرایی خارج بوده است.

امیر فاتح وحدتی، مدیر مركز پایش كاهش آلودگی هوای تهران نیز حرف‌هایی را در نشست دیروز مطرح كرد كه كمتر بوی احتیاط كاری می‌داد؛ او روال معاینه فنی خودروها را موفق نمی‌دانست و معتقد بود بعضی برنامه‌ها اصلا اجرا نشده و بعضی الزامات نیز اصلا در برنامه‌ها لحاظ نشده‌اند.

اما سرهنگ هاشمی تنها حاضر جلسه بود كه بی‌آن‌كه حتی در چالشی‌ترین لحظات نشست عنان از كف بدهد و عصبانی شود، خطاب به رئیس سازمان حفاظت محیط زیست جملاتی را بیان و در ابتدای سخنانش نیز آرزو كرد كاش خبرنگاران حضور نداشتند تا او می‌توانست راحت سخن بگوید.

او گفت: ما آزمایش جدیدی را روی نیروهای پلیس مستقر در تقاطع‌ها انجام داده‌ایم كه نتایج آن نشان می‌دهد، میزان الیاف آزبست در ریه آنها ۴‌برابر میزان آزبست در هوای شهر تهران است.

هاشمی سخنانش را این گونه پی گرفت: ما در كشور نقص ساختاری داریم یعنی در صنعت خودروسازی‌مان سیاستگذار، تولیدكننده و ناظر یك مرجع است و استانداردهای ایمنی و زیست محیطی را وزارت صنایع تایید می‌كند. این در حالی است كه در تهران، حدود ۲۸۰ هزار خودرو پلاك شده اما تنها ۱۳ هزار خودروی فرسوده از دور خارج شده است. این در شرایطی است كه خودروهای فرسوده ۳۰ برابر خودروهای استاندارد هوا را آلوده می‌كنند.

رئیس پلیس راهور تهران بزرگ، كیفیت سوخت و انرژی در كشور را نیز از عوامل اصلی آلودگی هوا معرفی كرد و گفت، گاز بنزن موجود در هوای تهران ۵۰ تا ۱۵۰ برابر استاندارد جهانی است، هر چند از انتقاد به خودروسازان برای امتناع از نصب ترمز ABS و كنیستر نیز ابایی نكرد.

البته سخنان بدون تعارف هاشمی سبب شد نماینده وزارت صنایع در جلسه خشمگین شود و در حالی كه مرتبا با جملاتی تند از مواضع هاشمی انتقاد می‌كرد، قصد داشت جلسه را به اعتراض ترك كند كه میانداری استاندار تهران به این لحظات پرتنش خاتمه داد.

جلسه كه دوباره به آرامش رسید، محمدی‌زاده رئیس سازمان حفاظت محیط زیست كه حضار به عملكرد سازمان متبوعش در كاهش آلودگی هوا بسیار خرده گرفته بودند بوضوح سعی داشت مانع تنش‌زایی در جلسه شود، ولی در نهایت او نیز مانند دیگر حضار از عملكرد سازمانش دفاع كرد.

او گفت: چه در تهران و چه در سایر نقاط كشور مجموعه‌ای از غفلت‌ها دست به دست هم داده و وضعیت فعلی را به وجود آورده است. ما باید بپذیریم كه نقص‌ها، سستی‌ها و اشكالات موجود ریشه در تاریخ دارد و ربطی به این دوران ندارد اما ما باید آن را جبران كنیم.

محمدی‌زاده در عین حال بدون آن كه در سخنانش آثاری از ناهماهنگی سازمان متبوعش با سازمان‌ها و وزارتخانه‌های درگیر در آلودگی هوا پیدا باشد، از تعامل موجود میان دستگاه‌ها ابراز رضایت كرد و تنها تاكید كرد كه این توافق‌ها نیاز به ساز و كار عملیاتی دارد.

اما سخنان محمدی‌زاده در حالی به پایان رسید كه اعضای كارگروه كاهش آلودگی هوای تهران تشكیل كمیته ملی كاهش آلودگی هوا، بررسی وظایف دستگاه‌های مسوول و شمارش ‌اقدامات انجام شده یا نشده، تقویت جایگاه كارگروه كاهش آلودگی هوا و تهیه بسته آموزشی و اطلاع‌رسانی با كاركرد ملی را تصویب كردند هرچند میزان موفقیت این مصوبات همچون بسیاری از مصوبات دیگری كه به گفته حاضران در جلسه هنوز اجرا نشده است، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.