هر ۷ دقیقه یک ایرانی آلزایمر می‌گیرد

آنها فراموش‌كنندگانی هستند كه فراموش شده‌اند؛ زندگی برایشان سناریوی تلخی شده است كه گاهی گم می‌شوند و گاهی گم می‌كنند. در لحظاتی حتی با خود هم غریبه می‌شوند و اسم خودشان را هم یادشان نمی‌آید. سخن از بیماری‌ای است كه روز به روز شایع‌تر می‌شود و شاید نفر بعدی من یا شما باشیم. نامش «آلزایمر» است و تخمین زده می‌شود كه 500 تا 600 هزار نفر در ایران به آن مبتلا باشند.
 
«مامان‌بزرگ دیگر سنا كوچولو را نمی‌شناسد و هر دفعه كه دختر كوچولو با ذوق به طرف مامان‌بزرگ می‌رود از اینكه او نگاهش را برمی‌گرداند ناراحت می‌شود. مادر سنا برای دختر كوچولو توضیح می‌دهد كه مامان‌بزرگ مریض است و او نباید از رفتارش ناراحت شود و باید به مادر كمك كند تا داروهای مادربزرگ را به او بدهد.»

به گزارش آرمان، این تنها یك صحنه كوچك از زندگی كسانی است كه با این درد بی‌دوا دست و پنجه نرم می‌كنند. بیماری آلزایمر یك نوع اختلال عملكرد مغزی است كه طی آن به تدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. بارزترین تظاهر زوال عقل، اختلال حافظه است. اختلال حافظه معمولا به تدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌كند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی به تدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار پاسخ سوالی را كه چند لحظه قبل پرسیده ‌است فراموش می‌كند و مجددا همان سوال را می‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می‌كند و نمی‌داند كجا گذاشته است. به تدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشكل ایجاد می‌شود. كم‌كم مشكل مسیریابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممكن است گم شود.

در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشكل پیدا می‌كند. بروز اختلال در حافظه و روند تفكر سبب آسیب عملكردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممكن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود. در هر چهار ثانیه یك نفر در جهان و در هر هفت دقیقه یك نفر در ایران به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند و روز به روز بر تعداد مبتلایان به این بیماری افزوده می‌شود به حدی كه پیش‌بینی می‌شود تا 35 سال آینده آمار مبتلایان به این بیماری در جهان سه برابر ‌شود.

 وضعیتی كه روز‌به‌روز بدتر می‌شود
عالیه 75 ساله یكی از مبتلایان به آلزایمر است كه روز به روز وضعیتش بدتر می‌شود. فرزانه دختر بزرگ اوست كه از مادرش مراقبت می‌كند. او به «آرمان» می‌گوید: مادرم پنج سال است كه آلزایمر دارد و روز به روز وضعیتش بدتر می‌شود. اوایل نگهداری از او راحت‌تر بود ولی در یك سال اخیر خیلی وضعیت مادرم بدتر شده است و برادرم هم در نگهداری از او به من كمك می‌كند. مادرم، من و داداشم را نمی‌شناسد و می‌گوید بچه‌های من هنوز در گهواره هستند و احساس می‌كند كه هنوز جوان است. او ادامه می‌دهد: دائم دوست دارد بیرون برود و وقتی به او اجازه نمی‌دهیم عصبانی می‌شود.

دیگر از پس كارهای معمول مانند دستشویی رفتن، غذا خوردن و بقیه كارهایش برنمی‌آید. بعضی اوقات هم اسم خودش را یادش نمی‌آید. اشاره‌ای به مادرش كه آرام یك گوشه نشسته است می‌كند و می‌گوید: بعضی اوقات این‌طوری آرام است و حرف نمی‌زند و بعضی وقت‌ها خیلی عصبانی می‌شود و دائم بی‌قراری می‌كند. شرایط مبتلایان به آلزایمر با یكدیگر متفاوت است؛ بعضی از آنها برای ادامه زندگی به دیگران وابسته‌اند و بعضی دیگر هم حتی می‌توانند به تنهایی زندگی كنند ولی به سختی.

زهرا 68 ساله به گفته همسایه‌هایش در مراحل اولیه آلزایمر است و 30 سالی از فوت همسرش می‌گذرد. به تنهایی فرزندانشان را بزرگ كرده است و بعد از ازدواج آنها تنها زندگی می‌كند. بعد از اینكه فرزندان فهمیدند كه مادر آلزایمر دارد خواستند كه با آنها زندگی كند ولی زیربار نرفت و از سوی دیگر دوست ندارد فرزندانش هم با او زندگی كنند. او زندگی در تنهایی را می‌خواهد ولی تنها زندگی كردن برای كسی كه به آلزایمر مبتلاست كار آسانی نیست. یكی از همسایه‌ها می‌گوید: خیلی اوقات غذایش می‌سوزد. بعضی اوقات یادش می‌رود شیر گاز را ببندد. كلید‌ها را گم می‌كند و هزار و یك مشكل دیگر. مریضی قلبی‌اش هم قوز بالا قوز شده است. همسایه‌ها همیشه به او سر می‌زنند و حواسشان به اوست. فرزندانش هم هر روز مسافت زیادی را برای دیدن مادر می‌آیند ولی او دوست ندارد پیشش بمانند و می‌گوید فرزندانشان شلوغ هستند و من حوصله سرو صدا ندارم.

 به زمین و زمان بی‌اعتماد می‌شوند
محمود 80 ساله یكی دیگر از مبتلایان به آلزایمر است. مهران نوه بزرگ او درباره وضعیت پدربزگش به «آرمان» می‌گوید: پدربزرگ خیلی بی‌اعتماد شده است و دائم از دزدیده شدن وسایلش شاكی است. باید دائم یك نفر حواسش به او باشد وگرنه شروع به دعوا با همسایه‌ها می‌كند و می‌گوید آنها وسایلم را برداشته‌اند. نسبت به همه‌چیز اعتماد خود را از دست داده است و احساس امنیت ندارد و حتی گاهی اوقات می‌گوید كه می‌خواهند من را بكشند. مادر مهران در تكمیل حرف‌های پسرش می‌گوید: اوایل از فراموش كردن‌های كوچك شروع شد و الان وضعیت خیلی بدتر شده است.

پدرم یك حرف را چند بار تكرار می‌كند و خیلی وقت‌ها افراد را با یكدیگر اشتباه می‌گیرد. دائم سراغ مادرم را كه 15 سال قبل فوت كرده است می‌گیرد. بعضی وقت‌ها این فراموش‌كاری‌هایش دردسر می‌شوند. نمونه آن اوقاتی است كه یادش می‌رود نیم ساعت قبل غذا خورده است و می‌گوید باید دوباره به من غذا بدهید و اگر مانع غذا خوردن چندباره‌اش شویم عصبانی می‌شود. او ادامه می‌دهد: خانه ماندن را دوست ندارد و همیشه می‌خواهد بیرون باشد و وقتی هم كه بیرون می‌رود دائم با مردم دعوا می‌كند. نگهداری از پدر كار سختی شده است و یك نفر به سختی از پس او بر می‌آید.

 فرد، خانواده و جامعه درگیر هستند
یك عصب‌شناس با اشاره به اینكه مشكل بیماران آلزایمری گسترده‌تر از چیزی است كه به نظر می‌آید، به «آرمان» می‌گوید: مشكل بیماران آلزایمری فقط معطوف به خودشان نیست بلكه خانواده و اجتماع هم با مشكل آنها درگیر هستند. حسن عشایری می‌افزاید: این بیماری وقتی پیشرفت می‌كند مشكلات زیادی را برای فرد و خانواده‌اش ایجاد می‌كند و به مرور حتی ممكن است رفتارهای خطرآفرین از فرد سر بزند كه ضرر آنها به خودش و دیگران برسد.

چون بیمار نمی‌تواند كفیل خود باشد و از پس زندگی روزمره‌اش بر آید به پرستارانی نیاز پیدا می‌كند كه از او مراقبت كنند. او ادامه می‌دهد: نگهداری از این بیماران به حمایت‌های دولتی نیاز دارد در غیر این صورت سالیان متمادی مراقبت از بیماران آلزایمری كه شرایط سختی دارند برای خانواده‌های آنها مشكلاتی را ایجاد می‌كند كه مشكل اقتصادی تنها یكی از آنهاست. بعضی از اعضای خانواده كه سالیان دراز و بدون هیچ حمایتی از بیمارانی كه شرایط سختی دارند نگهداری می‌كنند بعد از مدتی خودشان هم بیمار می‌شوند.

استرس مزمن مراقبت از بیماران باعث می‌شوند آنها به سندرم مراقبان، كه افسردگی همراه با خشونت است دچار شوند. او تاكید می‌كند: به همین دلیل گفته می‌شود كه مشكل بیماران آلزایمری یك مشكل فردی، خانوادگی و اجتماعی است و تمامی سطوح با آن درگیر هستند. عشایری می‌گوید: دولت می‌تواند با راه‌اندازی مراكزی كه در آن از بیماران آلزایمری مراقبت می‌شود، آموزش‌های لازم را به خانواده‌های آنها بدهد و آنها را در زمینه مراقبت از این بیماران توانمند كند.
 
 اخبار اجتماعی  - آرمان

هر 8 دقیقه یک ایرانی به آلزایمر مبتلا می‌شود

رئیس انجمن آلزایمر ایران، عنوان کرد: در کشور ما به دلیل افزایش جمعیت سالمندی هر هشت دقیقه یک نفر به دمانس و آلزایمر مبتلا می‌شود.