اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

لحظه به لحظه با «وین ۶»؛ جان کری: فتوای رهبر ایران را بسیار جدی گرفته‌ایم /ظریف: برای رسیدن به توافق چاره‌ای به جز تمدید مذاکرات نیست



اخبار,اخبار سیاست خارجی ,مذاکرات ایران و 5+1

 

اخبار سیاست خارجی - لحظه به لحظه با چهاردهمین روز «وین ۶»؛
عراقچی: تحریم ها باید یک باره و کامل لغو شود / جان کری: فتوای رهبر ایران را بسیار جدی گرفته‌ایم

احتمالاً در ادامه ظریف و اشتون و کری دیدارهای دو و چندجانبه با هم خواهند داشت. در صورت موافقت طرفین مهلت مذاکرات تمدید خواهد شد. یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران گفت: در حال حاضر مذاکرات ادامه دارد و مطالبی که از سوی رسانه‌ها منتشر می‌شود بیشتر گمانه‌زنی رسانه‌ای است. تا زمانی که مذاکرات به پایان نرسد درباره هیچ موضوعی توافق نشده است.

روز چهاردهم از ششمین دور مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته‌ای کشورمان به عنوان حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین مقطع از مذاکرات هسته‌ای در حالی با نشست «سید عباس عراقچی» و «مجید تخت روانچی» معاونان وزیر امور خارجه ایران با «ویلیام برنز» معاون «جان کری» وزیر امورخارجه آمریکا، آغاز شد که گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تمدید مذاکرات برای دوره‌ای چند هفته‌ای شدت گرفته است.

به گزارش «تابناک»، دوره تازه‌ای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفت‌وگو‌ها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانی‌ترین دور این مذاکرات پشت سر می‌گذارند و با دستور کار نگارش توافق‌نامه و بحث و گفت‌و‌گو برای رسیدن به راه‌حلی همه‌جانبه‌نگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.

در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز ‌باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.

هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهده‌دار است.

علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داو‌د محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند.

در سومین روز مذاکرات و پس از نشست‌های متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا‌‌‌‌ همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم‌، هفت ساعت و نیم ‌تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.

ناظران برقراری نشست‌های نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات می‌دانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار می‌کند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم‌ دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواسته‌های غیرمنطقی‌اش بگذرد.

در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفت‌و‌گویی دو ساعت و نیمه ‌داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشست‌های کار‌شناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کا‌ترین اشتون برگزار ‌و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.

در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هسته‌ای ایران و تأثیر اعلام این سیاست‌ها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آن‌ها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آن‌ها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.

ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هسته‌ای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آن‌ها برای دشمن امکان پذیر نیست. آن‌ها درباره تأسیسات فردو می‌گویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!

در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.

در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین می‌شود و البته در نهایت مشخص شد وزیرامور خارجه روسیه و احتمالاً وزیرامورخارجه چین به این مذاکرات نخواهند آمد و لاوروف نیز علت عدم سفرش به وین را همراهی با پوتین عنوان کرده، هرچند برخی ناظران، علت واقعی را با اختلافات داخلی 1+5 بی‌ارتباط نمی‌دانند.

در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافق‌نامه نهایی و برگزاری نشست‌های دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، مشخص شد در این حضور وزرا، متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتخت‌هایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.

در این میان در روز دهم مذاکرات مصادف با یازدهم جولای و بیستم تیرماه و در فاصله 9 روز تا به اتمام ضرب الاجل شش ماهه و در شرایطی که ظاهراً نگارش متن نهایی توافق‌نامه در حال پیشرفت است، خبرها درباره احتمال تمدید مذاکرات شدت گرفته و مشخصاً کنگره آمریکا در حال بردن مذاکره کنندگان آمریکایی به سمت این گزینه است؛ گزینه‌ای که هم مذاکره کنندگان ایران و هم طرف‌های غربی از جمله خود آمریکایی‌ها به عنوان گزینه مطلوبی از آن یاد نکرده‌اند.

در این میان برخی ناظران تصور می‌کنند احتمال دارد اصرار بر تمدید مذاکرات توسط برخی نمایندگان کنگره یک تقسیم کار میان دولت و کنگره آمریکا بوده باشد و مذاکره کنندگان آمریکا با همین حربه در واپسین روزهای مذاکرات در پی امتیازگیری بیش از عقلانیت باشند و همان بازی شاهین-قُمری را که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه هشدار داده بود، در پیش گیرند.

در روز یازدهم مذاکرات نیز نشست‌هایی میان طرف‌های ایرانی و غربی برگزار شد و در نهایت اظهارنظرهایی منتشر شد که نشان می‌داد شکاف‌های عمیق همچنان وجود دارد.

با ورود جان کری به خاک اتریش در روز دوازدهم، عملاً برگزاری نشست‌های دوجانبه و سه جانبه کلید خورد؛ نشست‌هایی که مطابق با پیش بینی‌ها به منزله نزدیک شدن به توافق نهایی نبود و در نهایت پس از نشست ظریف و کری، ظریف با وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان و همچنین نشست‌های مستقل با همتایان اروپایی و معاون وزیرخارجه چین، اظهارات مثبتی از طرف‌های اروپایی شنیده نشد.

با خروج شبانگاهی وزرای خارجه اروپایی از وین و ادامه یافتن مذاکرات در روز سیزدهم با حضور کاترین اشتون مسئول سیاست خارج اتحادیه اروپا، جان کری وزیرامورخارجه آمریکا و محمدجوادظریف وزیر امورخارجه ایران در روز سیزدهم به گفت و گو ادامه دادند و امروز نیز احتمالاً این نشست‌ها ادامه خواهد یافت و احتمالاً درباره اینکه امکان توافق در این دور وجود دارد یا مذاکرات برای چندهفته تمدید می‌شود، تصمیم گیری خواهد شد.

در این شرایط که در اقدامی غیرمنظره ویلیام هیگ نیز برای در اختیار گرفتن مسئولیتی دیگر از مقام وزرات امور خارجه انگلیس استعفاء داد، گمانه‌زنی رسانه‌های غربی پیرامون توافق چند هفته‌ای مذاکرات شدت گرفته است.


21:48- رویترز گزارش داد، تهران بر این باور است که امکان تمدید مهلت مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های جهانی وجود دارد ولی جان کری وزیر خارجه آمریکا گفته است ایران اگر می‌خواهد به توافقنامه بلندمدت هسته‌ای دست پیدا کند باید ظرفیت غنی سازی اورانیوم را کاهش دهد.

 

بر اساس این گزارش، ایران و قدرت‌های جهانی قصد دارد تا 20 جولای به توافق نهایی برای پایان دادن به اختلافات موجود بر سر برنامه هسته‌ای ایران که در 10 سال گذشته وجود داشته دست یابند.

ایران بارها بر مسالمت آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تاکید کرده ولی قدرت‌های غربی تهران را به تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی متهم کرده‌اند. در حالی که هنوز هیچ تصمیمی در خصوص تمدید مذاکرات هسته‌ای اتخاذ نشده ولی یک مقام رسمی ایران که خواست نامش فاش نشود تاکید کرد: من بر این باورم که تمدید مذاکرات هسته‌ای روز یکشنبه بسیار محتمل خواهد بود.

جان کری برای مشورت با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا به واشنگتن بازگشته است. یک گزینه تمدید مذاکرات هسته‌ای به مدت 6 ماه دیگر است که این مساله از نظر تئوری و در چارچوب توافق موقت هسته‌ای امکان پذیر است.

بر اساس توافقنامه موقت هسته‌ای بخشی از تحریم‌های تجاری و اقتصادی در ازای متوقف شدن قسمتی از برنامه هسته‌ای ایران لغو شده است. 

20:40- نتایج یک بررسی جدید از افکار عمومی آمریکا نشان می‌دهد 61 درصد خواهان توافق با ایران در ازای برداشتن برخی تحریم‌ها هستند. این نظرسنجی شامل 62 درصد جمهوریخواهان، 65 درصد دموکرات‌ها و 51 درصد افراد مستقل است.


در عین حال 35 درصد نیز خواستار رویکردی عکس بودند و از ادامه مذاکرات جاری با ایران موافقت نکرده و بر افزایش تحریم‌ها برای توقف تمام برنامه غنی سازی اورانیوم تاکید کردند.

این مطالعه همچنین نشان می‌دهد 61 درصد حامی همکاری با ایران برای پرداختن به اوضاع عراق هستند. بیش از 70 درصد نیز خواهان اقدامات اعتماد ساز متعدد مانند تبادل فرهنگی و برگزاری مسابقات ورزشی و مذاکرات بین دولتی بیشتر در زمینه موضوعات مشترک شدند

این نظرسنجی توسط مرکز "برنامه رایزنی عمومی" و اندیشکده مرکز مطالعات بین المللی و امنیتی در دانشگاه مریلند با حضور 748 نفر برگزار شد.

20:02-"اد رویس" رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در بیانیه گفته است که امیدوار است دولت اوباما با کنگره برای بحث درباره تحریم‌های بیشتر علیه ایران تعامل کند.

 

وی با تحریف سخنان امام خامنه ای و نادیده گرفتن فتوای ایشان در خصوص حرام بودن تولید و استفاده از تسلیحات هسته‌ای گفت: رهبر معظم ایران به صراحت گفته است که ایران با برچیدن برنامه تسلیحات هسته‌ای خود موافقت نخواهد کرد. در واقع او بدنبال توسعه آن است. همانطور که جان کری وزیر خارجه در گذشته گفته است "توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است". با توجه به سخنان امروز کری در وین که گفت "اختلافات بسیار واقعی" میان ایران و جامعه جهانی وجود دارد، امید من آن است که دولت اوباما نهایتا در گفتگوهای جدی با کنگره در زمینه آماده کردن تحریم‌های بیشتر علیه ایران، وارد شود.

این اظهارات رویس در حالی مطرح می‌شود که وی هفته گذشته به همراه 343 تن از نمایندگان کنگره آمریکا در نامه‌ای به باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا تاکید کردند هر گونه کاهش دائمی تحریم‌های ایران نیازمند تایید کنگره است. امضا کنندگان این نامه همچنین با توجه به نزدیک شدن به بیستم جولای خواستار رایزنی بیشتر درباره رویکردهای توافق هسته‌ای شدند.

19:31- سیدعباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی در راستای ادامه مذاکرات سیاسی ایران و 1+5 امشب گفت‌وگوهای دوجانبه‌یی با معاونان سیاسی وزارت خارجه روسیه،‌ فرانسه و آلمان خواهد داشت.

18:47- محمدجواد ظریف در نشست خبری پس از دیدار با جان کری که عصر امروز سه شنبه انجام شد در جمع خبرنگاران گفت: محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران در وین پایتخت اتریش در نشستی خبری گفت که ایران آماده است تا به همه نگرانی‌ها بپردازد و ما اینجا هستیم تا به توافق برسیم و توافق یعنی اینکه هر دو طرف از آن راضی باشند.


ظریف گفت: نمی‌خواهیم برای رسیدن به توافق از تاریخ 20 جولای (29 تیرماه) فراتر برویم ولی گریزی از آن نیست و ممکن است این تاریخ تمدید شود هر چند مهلت واقعی ضرب‌الاجل 25 نوامبر (4 آذر) است.

برنامه هسته‌ای ایران کاملا صلح‌آمیز است و آماده‌ایم نگرانی‌ها را رفع کنیم. وی در ادامه این نشست خبری با اشاره به مذاکراتی که طی روزهای گذشته صورت گرفته است خاطرنشان کرد: تنها راه حلی قابل پذیرش است که واقعی باشد.


ظریف در پاسخ به سوالی درباره میزان 190 هزار سو که مد نظر مقام معظم رهبری است و تصمیم گیری در این مورد گفت: ضروری است که یک تصمیم سیاسی جدی گرفته شود. ما نیاز داریم به راه حل فکر کنیم. بیان 190 هزار سو از سوی مقام معظم رهبری نشان دهنده یک تصمیم سیاسی صلح آمیز از ابتدای برنامه غنی سازی ایران است. زمانی که ما تولید 20 درصد غنی سازی را آغاز کردیم بر این اساس بود که سوخت نداشتیم و بر اساس برنامه اقدام مشترک نیز اکنون تصمیم گرفته ایم که 20درصد را فعلا تولید نکنیم.

وی ادامه داد: اگر طرف مقابل آمادگی داشته باشد به جای تعیین تکلیف به راه حل و به جای تصمیم گیری به مذاکره برسیم مساله حل می شود. امیدوارم که طرف‌های مقابل به این نتیجه برسند که تصمیم‌های درست بگیرند. در چند روز گذشته مشاهده کردم که طرف‌ها آمادگی شنیدن را دارند که این امری مهم و راه حلی در دسترس است.

وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره مطرح شدن موضوع پذیرش کاهش غنی سازی از سوی ایران خاطرنشان کرد: هیچ کس به صورت عمومی مذاکره نمی کند. حتما روش‌‌های مختلفی برای رسیدن به راه حل از سوی ما مطرح است.

وی در این باره که آیا با طرف آمریکایی در خصوص غزه و سایر موضوعات منطقه صحبت کرده‌اید گفت: مذاکرات منحصر به بحث هسته‌ای است. ما یک تصمیم گرفته ایم که مذاکرت در موضوع هسته ای باشد.

محمدجواد ظریف خاطرنشان کرد: ما با سایر بخش‌ها مذاکرات سیاسی داریم اما با آمریکا تنها در موضوع هسته‌ای گفتگو می کنیم چرا که این موضوع آنقدر مهم است که همه وقت ما را گرفته البته قطع کشتار مردم در غزه و جنایات رژیم صهیونیستی و بحران عراق بسیار مهم است اما سیاست ما این است که مذاکرات هسته ای را دنبال کنیم.

وی درباره موارد اختلاف در متن بیان کرد: ما متن را تا آنجا که ممکن بود اصلاح کردیم. متن نیاز به توافق سیاسی دارد که قسمت‌های مورد اختلاف وارد متن شود و دیگر مشکلی وجود نداشته باشد. توافق سیاسی پیش از حل موضوعات دو طرف پیش داوری است و باید سعی کنیم به هدف و حل مشکلات محتوایی برسیم. متن به جایی رسیده که از یک مرحله امکان کار وجود داشته باشد. متن در فاصله چندین روز آماده خواهد شد

ظریف درباره بحث لغو تحریم‌ها نیز خاطرنشان کرد: لغو تحریم‌ها از موضوعات مورد بحث در مذاکرات است. تحریم‌ها باید به صورت کامل لغو شود و باقی صحبتهایی که شده و گزارشها پیشتر گمانه زنی های خبری بود و جایگاهی در واقعیت ندارد. نگاه مسئولانه برای پیشبرد کار کاملا مشخص است. ما خواهان لغو تحریم‌ها از طریق مذاکره هستیم.

وزیر امورخارجه در پاسخ به سوالی در مورد موضوع اراک و طرح آن در مذاکرات گفت: درباره همه موضوعات مفصل بحث کردیم. درباره اراک نیز بحث کردیم. به نظر ما مساله اراک یک موضوع قابل قبول و راستی آزمایی است و در این زمینه مشغول مذاکره هستیم.

ظریف در پاسخ به سوال دیگری در مورد زمان به نتیجه رسیدن مذاکرات و تهدیدهایی که از سوی کنگره آمریکا مطرح می شود بیان کرد: من احساس می کنم هیچ زمانی به اندازه امروز زمان مناسبی برای رسیدن به راه حل نیست. ظاهر امر این طور است که همه طرف‌ها اراده سیاسی برای رسیدن به راه حل را دارند و به این نتیجه رسیده اند که روشهای قبلی مناسب نبوده و نمی توان به مردم ایران با فشار چیزی را تحمیل کرد. همین امر فضا را در شرایط مناسبی قرار می دهد. ریل آماده است، سوزن و بقیه مراحل آماده است که قطار را به مقصد برساند.

وزیر امورخارجه گفت: جامعه ایران یک جامعه چند صدایی است و ما افتخار می کنیم دیدگاه‌های مختلف در ایران وجود دارد و مطرح می شود و ما به عنوان مجموعه ای که مذاکره می کنیم وظیفه داریم در چارچوب منافع کشور و رفع مشکلات و نگرانی‌ها مذاکره کنیم.

وی با اشاره به اینکه در ایران و در ایالات متحده ضرورتهای قانونی وجود دارد تصریح کرد: ما بعد از مذاکره وظیفه رسیدگی به ضرورتهای قانونی را داریم. برخی تصمیم‌ها مبتنی بر اختیارات دو رئیس جمهور، شورای امنیت و غیره است که در چه زمانی باید این امور به مجلس سپرده شود. حتما در مرحله ای باید مجلس نمایندگان سنای آمریکا وارد شوند که این تصمیمی است که رئیس جمهور امریکا باید بگیرد. ما در موضوع داخلی آمریکا دخالت نمی کنیم. ما نیز بر اساس مقررات و قانون و تنظیم قوای دولت و مجلس اگر بخواهیم درباره پروتکل الحاقی تصمیمی بگیریم باید حتما مجلس تصویب کند و هیچ راه دیگری جز تصویب مجلس نیست.

ظریف با اشاره به اینکه حتما نیاز به اجماع سازی داخلی است گفت: باید مردم از شرایط آگاه باشند و بر اساس واقعیات منافع ملی و نیازهای کشور تصمیم گیری شود.

وی درباره پشتیبانی رهبر انقلاب از گروه مذاکره کننده هسته ای گفت: پشتیبانی رهبر بزرگترین پشتوانه ما بوده است. ایشان در طول چند روز گذشته چندین بار با بزرگواری حمایت کردند. نظرات ایشان برای ما راهبرد است.

وزیر امورخارجه درباره پایان یافتن مسئولیت کاترین اشتون گفت: خانم اشتون تا پایان نوامبر به عنوان مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا مشغول فعالیت خواهد بود و من یقین دارم این زمان برای رسیدن به نتیجه کافی است. البته ما شنیده ایم که ممکن است ظرف امروز و فردا درباره جانشین ایشان بحث شود ولی ایشان به ما اطمینان دادند که تا روز پایانی اکتبر مسئولیت خود را با جدیت دنبال می کند.

 

18:31- جان کری وزیر امورخارجه آمریکا وین را ترک کرد.

17:40- با پایان رایزنی های محمد جواد ظریف با وزیر خارجه آمریکا، وی با کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار می کند. این نشست در ادامه رایزنی های ایران و 1+5 برای نگارش توافق جامع هسته ای انجام می شود. قرار است ظریف در پایان این رایزنی ها نشست مظبوعاتی با خبرنگاران داخلی و خارجی داشته باشد.

17:13- رایزنی نیم ساعته ظریف و کری لحظاتی پیش پایان یافت. قرار است تا دقایقی دیگر اشتون و ظریف دیدار کنند.

16:57- محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان پس از دیدارش با جان کری،‌ همتای آمریکایی‌اش نشست خبری برگزار می‌کند. قرار است این نشست خبری ساعت 15:30 به وقت محلی (18 به وقت تهران) و پس از پایان مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا درباره توافق جامع با 1+5 انجام شود.

16:48- محمدجواد ظریف و جان کری، وزیران خارجه ایران و آمریکا در ادامه گفت‌وگوهای هسته‌ای ایران و 1+5 دقایقی پیش در وین با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند.

16:42- جان کری در صفحه توئیترش نوشت که برای تمدید زمان مذاکرات با کنگره و رئیس جمهور مشورت می‌کند.

15:55- واعظ تحلیلگر ایرانی و روزن خبرنگار آمریکایی، لحن کری را بسیار محترمانه دانستند.

15:02- خبرنگار المانیتور در وین گزارش داد حسین فریدون، دستیار ویژه ریاست جمهوری ایران، که به همراه تیم مذاکره کننده ایرانی در وین به سر می‌برد امروز (سه‌شنبه) به تهران بازمی‌گردد.

15:30- جان کری در کنفرانس مطبوعاتی خود در آستریا سنتر مسائل مهمی را در باره مذاکرات هسته‌ای مطرح کرد

- پیشرفت‌های ملموسی در موضوعات کلیدی کسب شد اما ‫هنوز شکاف‌های واقعی وجود دارد.

- ایران باید قدم‌هایی رو به جلو بردارد، ‫هنوز فرمول کاربردی برای رسیدن به توافق جامع با ایران پیدا نشده است.

- اگر دلیلی برای این کار وجود داشته باشد آماده بازگشت به وین هستم، اما فعلا برنامه‌ای برای بازگشت وجود ندارد.

- مذاکرات سختی است و ایران در مواضع خود استوار است و هر دو طرف حسن نیست دارند.

- ما فتوای {آیت‌الله} خامنه‌ای را بسیار جدی می‌گیریم. اما باید این فتوا به شکل قانون در بیاید.

- ایران حق داشتن برنامه صلح آمیز هسته‌ای را دارد. می‌خواهم رهبر عالی ایران بداند که آمریکا معتقد است ایران حق داشتن برنامه هسته‌ای صلح آمیز تحت ان‌پی‌تی را دارد.

- ظریف مذاکره‌کننده سرسختی است ولی مواضع وی مانند مواضع ما در روزهای اخیر برای رسیدن به راه حلی مناسب، شفاف بوده است.

- پرسش‌های آژانس باید پاسخ داده شود. ایران باید به پروتکل الحاقی و سایر اقدامات شفاف‌ساز متعهد شود

- 190 هزار سانتریفیوژ مساله جدیدی نیست. مساله این است که این بازتابی از طراحی ایران برای برنامه هسته‌ای خود در آینده‌ای طولانی است

- کری ضمن اشاره به این که قصد ندارد وارد بحث درباره اعداد بشود، روشن ساخته است که 19 هزار سانتریفیوژ فعلی، بسیار زیاد است.

14:33- مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه در حاشیه مذاکرات وین ۶، در گفت‌وگویی با شبکه العالم تأکید کرد که سفر جان کری وزیر خارجه آمریکا به وین باعث پیشبرد مذاکرات هسته‌ای بویژه بین محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و (کاترین اشتون) همتای اروپایی وی شد. شش کشور (گروه 5+1) مصمم به دستیابی به توافقی هستند که همگان و ایران را راضی کند. این پیشرفت به ویژه در مذاکراتی بود که بعد از ظهر دوشنبه بین ظریف و اشتون برگزار شد. مسائل مربوط به فردو و اراک مطرح است، و همچنین طرف ایرانی خواهان رهایی از تحریم ها است.

وی درباره امکان دستیابی به توافقنامه نهایی فراگیر بین ایران و گروه 5+1 تا روز بیستم ماه ژوئیه کنونی، اظهار داشت: این از امور دشواری است که نمی توان با وجود این اختلافات و شکاف موجود بین دوطرف درباره آن اظهار نظر کرد. اما معتقدم که گروه 5+1 مصمم است تا به توافق دست یافته و اختلافات را کنار بگذارد و این امر بی شک به سود ایران خواهد بود.

مایکل مان درخصوص احتمال تمدید مذاکرات بین ایران و گروه 5+1 بعد از بیستم ماه ژوئیه گفت: نمی‌خواهیم اکنون درخصوص تاریخ تخمین بزنیم. می‌خواهیم تمرکز کنیم و فراموش نکنید که ما شش روز زمان داریم و مصمم هستیم. ما متعهد هستیم تا به نتیجه ای برسیم که به نفع همگان باشد. چند مسأله وجود دارد که باید به طور قطع خصوصا از طرف ایران حل شود؛ ایران باید برخی از مسائل را حل کند و همچنین نگرانی‌های جامعه بین المللی را بین ببرد. مسائل حساس و اصلی مانند غنی سازی اورانیوم، مجتمع فردو و مجتمع اراک وجود دارد و ایرانی ها نیز به نوبه خود خواهان رفع فوری تحریم ها هستند، و نمی خواهند این تحریم ها بعد از یک برهه زمانی برداشته شود. یک سری سوالات واضح و مسائلی وجود دارد که باید درخصوص آنها اقدام کنند.

سخنگوی اشتون درباره مطالب رسانه‌ها به نقل از دیپلماتهای غربی درخصوص تعلیق غنی سازی و کاهش تعداد سانتریفوژها به حدود 9400 دستگاه گفت: همه آنچه (رسانه ها) می گویند گمانه زنی است که چه بسا واقعیت نداشته باشد. واقعیت در اتاق مذاکرات است.

14:30- شبکه خبری وال استریت ژورنال گزارش داد، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در نشست روزانه خود با خبرنگاران روز گذشته (دوشنبه)، گفت: ایرانیان در مذاکرات جامع در یک راه جدی وارد شده‌اند و در محتوای مذاکرات انعطاف‌پذیری‌هایی از خود نشان داده‌اند.

وی ادامه داد: روند مذاکرات پیشرفت داشته است اما هنوز اختلاف‌های مهمی میان طرف‌های مذاکره‌کننده باقی مانده است. ما مشاهده کرده‌ایم که مذاکره‌کنندگان به سختی کار می‌کنند تا بتوانند راه‌حلی بیابند یا پلی برای رفع اختلاف‌های مهم ایجاد کنند. ایران در مذاکرات جدی بوده و انعطاف پذیری نشان داده است.


14:15- محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه پس از سه دور مذاکره با همتای آمریکایی خود در جمع خبرنگاران گفت: تبادل نظرهای خوبی داشتیم و نیازمند مباحث جدی در سطح مدیران سیاسی هستیم. تلاش ما پایان دادن به بن بستی است که بر پایه چارچوب غیرمنطقی بنا شده است و تلاش می کنیم به آنچه که در توافق ژنو مورد موافقت قرار گرفته برسیم.

ظریف تبادل نظرها با همتای آمریکایی اش را خوب توصیف کرد و گفت: نیازمند مباحث جدی در سطح مدیران سیاسی هستیم.

یک عضو تیم مذاکره کننده نیز پیش از این به ایرنا گفته بود هنوز اختلافات درباره موضوعات اصلی ادامه دارد ولی در صورتی که طرف مقابل زیاده خواهی نکند توافق صورت خواهد گرفت.

13:55- سید حسین موسویان دیپلمات و سخنگوی اسبق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در یادداشتی در نشریه فایننشال تایمز به بررسی مسیر پیش‌روی مذاکرات ایران و گروه 1+5 درباره برنامه هسته‌ای کشورمان پرداخت. در این یادداشت آمده است: تا روز یکشنبه دنیا شاهد این خواهد بود که آیا ایران و شش قدرت جهانی راهی به سوی حل صلح‌آمیز بحران موجود بر سر برنامه اتمی ایران دست خواهند یافت. پس از توافق موقت نوامبر سال گذشته، ایالات متحده و قدرت‌های متحد جهانی آن نبایستی شانس دستیابی به یک توافق جامع را از دست بدهند. اگر گفتگوها شکست بخورد برای منطقه و فراتر از آن خطرات بسیاری وجود دارد و اگر توافقی بدست آید نیز حاصل (و منافع) بسیاری خواهد داشت.

با این حال موانع عمده‌ای باقی مانده است.اول از همه تقاضاهای مطرح از ایران برای تعهد نسبت به الزاماتی فراتر از معاهده منع اشاعه هسته‌ای است. این موارد شامل تعطیل کردن سایت غنی‌سازی فردو، به عنوان یک منبع بالقوه (تولید) اورانیوم دارای غنای لازم برای ساخت تسلیحات، تعدیل و اصلاح راکتور آب سنگین، برای کاهش توانایی آن برای تولید پولوتونیومی که می‌تواند برای ساخت سلاح به کار گرفته می‌شود و پذیرش رویه‌های نظارتی فراتر از پروتکل‌های بین‌المللی است. ایالات متحده، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان - موسوم به گروه 1+5 - همچنین به دنبال این هستند تا مانع این شوند که ایران سوخت مورد نیاز برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود را تولید کند، بر سر فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط با برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ممنوعیتی اعمال کنند و قابلیت موشکی ایران را محدود کنند.

نهایتا، گروه 1+5 تأکید دارد که اجرای تمامی بخش‌های این توافق (جامع) خاصه در بحث برچیدن و حذف تحریم‌ها می‌تواند برای 20 سال به درازا بکشد. به عبارت دیگر، از ایران خواسته شده است تا امتیازهای عمده‌ای را ارائه کند، (آن‌هم) در مقابل یک قول (وعده) که تحریم‌ها طی دو دهه آتی کاهش یافته و تضعیف شوند. این نه یک امر واقع‌گرایانه و رئالیستیک است و نه در دراز مدت به نفع منافع گروه 1+5 است.

دولت ایران با پذیرش این خواسته‌ها - که اولین تعامل با آمریکا پس از دهه‌ها دشمنی است - دست به یک خودکشی سیاسی می‌زند. فراتر از آن، دوره زمانی دو دهه‌ای برای اجرای این توافق می‌تواند تمامی این سازوکار و قرارداد را در معرض خطر قرار دهد، و آن را وابسته به و متأثر از تغییرات سیاسی رخ داده در تهران و واشنگتن می‌کند.

(در این وضعیت) مقداری رئالیسم و واقع‌گرایی مورد نیاز است. توافق موقت (ژنو) برای این حاصل شد که ایالات متحده سیاست غیرواقع‌گرایانه خود در مورد "غنی‌سازی صفر" را به کناری نهاد. ایران نیز ایستار و موضع خود را تغییر داد. ایران آماده است تا حداکثر سطح شفافیت را بر مبنای قواعد ان.پی.تی بپذیرد. حتی آماده است تا در مورد برخی اقدامات موقت و داوطلبانه فراتر از قواعد ان.پی.تی منعطف باشد، که شامل مواری همچون ارائه تضمین‌های اضافی در مورد عدم انحراف برنامه هسته‌ای آن به سوی تسلیحاتی شدن است.

علاوه بر آن، همانطوری که در پیشنهاد ارائه شده از سوی دانشمندان هسته‌ای دانشگاه پرینستون مطرح شده است، تغییرات تکنیکی و فنی در طراحی راکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک می‌تواند مواد استحصالی از آن را که قابلیت استفاده در بمب اتمی داشته باشند را حذف کند. از این طریق پولوتونیوم تولیدی آن طی یک سال می‌تواند به کمتر از یک کیلوگرم که بسیار کمتر از 8 کیلوگرم مورد نیاز برای ساخت یک بمب است کاهش یابد.

اما تقاضا برای تعطیلی تأسیسات زیرزمینی فردو تا زمانی که واشنگتن و اسرائیل اصرار دارند که برای جلوگیری از ساخت بمب هسته‌ای توسط ایران "تمامی گزینه‌ها روی میز است" امری غیرواقع‌گرایانه است. فردو تنها تأسیساتی است که می‌تواند خارج از محدوده و توان حملات نظامی اسرائیل و آمریکا باشد.

پرچالش‌ترین موضوع توافق بر سر ظرفیت غنی‌سازی ایران مطابق با نیازهای عملی ایران برای نیروگاه‌های هسته‌ای غیرنظامی و راکتورهای تحقیقاتی صلح‌آمیز آن است.

برای حل این نزاع و اختلاف، گام‌هایی باید مورد مورد توافق قرار گیرد که بتوانند وجهه دو طرف را حفظ کنند، مواردی همچون محدود کردن سطح غنی‌سازی اورانیوم تا کمتر از 5 درصد خلوص، نگهداری حداقل میزان ممکن از از اورانیوم غنی‌سازی شده، و استفاده از سایت فردو به عنوان تأسیسات تحقیق و توسعه برای خنثی کردن تهدید نظامی. علاوه بر آن، هر دو طرف می‌توانند در مورد تعیین یک بازه زمانی چندساله برای جایگزینی نسل اول سانتریفیوژها با تعداد کمتری از سانتریفیوژهایی است که کارایی بهتری داشته باشند، توافق کنند. در این دوره انتقالی، تمامی قابلیت غنی‌سازی فعال ایران در حد نیازهای عملی ایران محدود خواهد شد.

در توافق نهایی، طرفین باید بر روی یک طرح گام به گام مبتنی بر اقدامات متقابلِ متناسب توافق کنند. برای مثال، این یک امر حیاتی است که پیش از اینکه دوره ریاست جمهوری اوباما پایان پذیرد، تحریم‌های عمده برچیده شوند. و گفتگوهای مستقیم بین ایران و ایالات متحده برای هرگونه توافق لازم و ضروری است.

در شرایطی که سوریه و عراق در آستانه فروپاشی هستند و افغانستان شاهد هرج و مرج داخلی است، فزونی تروریسم افراطی سنی یک تهدید فوری و سنگین برای منطقه و کشورهای 1+5 ایجاد می‌کند. واشنگتن و تهران - دو رهبر مرکزی بین‌المللی و منطقه‌ای - منافع متقابل مستحکمی برای همکاری در این بحران‌ها دارند. اگر توافق جامع حاصل شود، موانع عمده موجود بر سر این راه از بین می‌روند.

13:59- سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران در گفت و گو با خبرگزاری کیودو در وین گفت: تهران هر طرحی برای تعلیق جزیی تحریم ها به عنوان گامی اولیه پیش از لغو کامل آنها را رد می کند چرا که تحریم ها باید یکباره و تمام و کمال لغو شود. اگر آنها انتظار دارند ایران تدابیر برگشت ناپذیر را انجام دهد، آنها (گروه 5+1) نیز باید انجام تدابیر برگشت ناپذیر را در دستور کار قرار دهند و تحریم ها باید یکباره و تمام و کمال لغو شود. آنها ترجیح می دهند ابتدا تحریم ها را تعلیق کنند سپس آن را لغو کنند؛ اما این موضوعی است که ما آن را نمی پذیریم.

عراقچی همچنین با یادآوری اینکه تمدید دوره مذاکرات برای یک یا دو هفته دیگر ممکن است، گفت: مذاکرات با جان کری وزیر امور خارجه امریکا روز دوشنبه مفید بوده است، اما هنوز در مورد مسائل کلیدی پیشرفتی حاصل نشده است.

وی خاطرنشان کرد: لغو همه تحریم ها به صورت یکباره مورد نظر ماست، اما حقیقت این است که به یک برنامه زمان بندی نیاز داریم که شامل (چگونگی) تدابیری باشد که ایران باید انجام دهد و طرف مقابل بر اساس آن باید به (چه) تدابیری عمل کند. بنابراین اینکه چطور این تدابیر را در برنامه زمان بندی با یکدیگر هماهنگ کنیم، به خودی خود امری دشوار است.

13:50- شبکه خبری وال استریت ژورنال، جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در نشست روزانه خود با خبرنگاران روز گذشته (دوشنبه)، گفت: ایرانیان در مذاکرات جامع در یک راه جدی وارد شده‌اند و در محتوای مذاکرات انعطاف‌پذیری‌هایی از خود نشان داده‌اند.

وی ادامه داد: روند مذاکرات پیشرفت داشته است اما هنوز اختلاف‌های مهمی میان طرف‌های مذاکره‌کننده باقی مانده است. ما مشاهده کرده‌ایم که مذاکره‌کنندگان به سختی کار می‌کنند تا بتوانند راه‌حلی بیابند یا پلی برای رفع اختلاف‌های مهم ایجاد کنند. ایران در مذاکرات جدی بوده و انعطاف پذیری نشان داده است.


13:40- به گفته مقامات آمریکایی، جان کری صبح سه شنبه مجددا در کنفرانسی خبری با خبرنگاران شرکت خواهد کرد.

13:35- گلوبال پست، ‌سرنوشت مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 5+1 پس از دو روز مذاکرات سخت و فشرده  نامعلوم مانده است. «جان کری» وزیر امور خارجه در سخنانی گفت: ما در میان مذاکرات فشرده با ایران برای کنترل برنامه هسته‌ای آن قرار داریم و مذاکرات بسیار دشوار است.

به گفته یکی از مقامات ارشد آمریکایی هنوز کارهای بسیاری برای انجام باقی مانده است. آخرین مهلتی که برای حصول توافق میان ایران و 5+1 پیش از این تعیین شده است، یکشنبه آینده(20جولای) می‌باشد. در صورت موافقت طرفین مهلت مذاکرات تمدید خواهد شد. واشنگتن معتقد است که در برهه حاضر ایران باید تصمیمات دشواری اتخاذ کند و رسانه‌های ایران عکس این موضوع را اعتقاد دارند.

13:20- یک عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در وین با اشاره به برخی اخبار منتشر شده در رسانه های غربی درخصوص موضوعات مورد توافق با ایران گفت: در حال حاضر مذاکرات ادامه دارد و مطالبی که از سوی رسانه‌ها منتشر می‌شود بیشتر گمانه‌زنی رسانه‌ای است. تا زمانی که مذاکرات به پایان نرسد درباره هیچ موضوعی توافق نشده است.

این عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان ادامه داد: تمام ارقام و جزییاتی که در رابطه با سانتریفیوژها و ظرفیت تولید سوخت ایران مطرح می شود ساخته و پرداخته ذهن برخی از رسانه‌ها در غرب است و صحت ندارد. این خبرسازی‌ها برای فضاسازی و تاثیرگذاری بر مذاکرات انجام می‌شود.

روزنامه نیویورک تایمز امروز نوشت: یک مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در گفت وگویی با این روزنامه روز دوشنبه اعلام کرد ایران می تواند توافقی را بپذیرد که ظرفیت اصلی این کشور برای تولید سوخت هسته‌ای را برای چندین سال متوقف کند. ایران می خواهد به صورت گام به گام تحریم ها لغو شود و ایران این پیشنهاد را در وین در مذاکرات پشت درهای بسته اعلام کرده است.


13:16- در ادامه مذاکرات ایران و 1+5، معاونان سیاسی ایران و آمریکا دقایقی قبل با یکدیگر دیدار کردند. این دیدار پس از انجام سه دور رایزنی بین جان کری و محمد جواد ظریف وزیران خارجه‌ آمریکا و ایران در دو روز گذشته و در چهاردهمین روز مذاکزات ایران و 1+5 انجام شد. در این نشست سید عباس عراقچی، مجید روانچی و ویلیام برنز و وندی شرمن حضور دارند.

13:15- خبرگزاری ایتارتاس، این منبع نزدیک به مذاکرات اضافه کرد: مذاکرات میان ایران و ایالات متحده به صورت فشرده انجام شده است اما تغییر قابل توجهی در مواضع دو طرف به وجود نیامده است. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران مباحثی را بر اساس انگیزه‌ها و امتیازهای خود مورد بحث قرار داده‌اند اما تغییرات واقعی و بنیادین در مواضع آنها به وجود نیامده است. جان کری در گذشته اعلام کرده است که این احتمال وجود دارد که تا امروز 15 جولای در وین به سر ببرد. طرف‌های مذاکره کننده باید آمادگی خود را برای کار 24 ساعته در جهت پیوند و ایجاد پلی میان مواضع طرفین اعلام کنند تا بتوانند به یک نتیجه مشترک دست یابند.

مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون نیز گفت: ما بسیار دشوار کار می‌کنیم هنوز بر روی نگارش پیش‌نویس متن توافق کار می‌کنیم اما هنوز گفت‌وگوها و اختلافات جدی و آشکاری وجود دارد که باید به سرانجام برسد. ما اکنون تلاش می‌کنیم که این اختلافات را به پایان برسانیم. 

لحظه به لحظه تکمیل می شود

اخبار سیاست خارجی - تابناک

 


ویدیو مرتبط :
لحظه دست دادن ظریف با جان کری

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

لحظه به لحظه با هفتمین روز از مذاکرات ایران و ۱+۵؛ تمدید توافق ژنو تا 10 تیرماه، از سرگیری مذاکرات در هفته‌های آینده /تشکر کری از ظریف



اخبار,اخبار سیاست  خارجی,دهمین دور مذاکرات ایران و ۱+۵


 اخبار  سیاست  خارجی  - لحظه به لحظه با هفتمین روز از دهمین دور مذاکرات ایران و ۱+۵؛

تمدید توافق ژنو تا 10 تیرماه، از سرگیری مذاکرات در هفته‌های آینده

طرفین توافقنامه ژنو را برای 10 تیرماه 94 تمدید کردند. مذاکرات طی هفته‌های آینده برای دستیابی به توافق ادامه می‌یابد... ایران در برابر ادامه محدود کردن برنامه هسته ای خود بطور متوسط ماهانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار از پول نفت را دریافت خواهد کرد... ترتیبات آزادی دارائی‌های ایران بر اساس توافق ژنو ادامه پیدا می‌کند... تا ساعتی دیگر ایران و 1+5 بیانیه مشترکی را صادر و منتشر می‌کنند... دکتر روحانی امشب با مردم سخن می‌گوید

سعودالفیصل: اشغالگران ایرانی از سوریه خارج شوند!مذاکرات ایران و ۱+۵ برای رسیدن به راهکاری جامع در مذاکرات هسته‌ای، در حالی از سه‌شنبه 27 آبان‌ماه‌ به طور غیررسمی از سر گرفته شد که تا سوم آذر، آخرین روز تعیین شده برای مذاکرات زمانی، با در نظر گرفتن امروز، دو روز باقی است و در این فاصله اندک تا پایان مذاکرات با آمدن وزرای خارجه آمریکا و کشورهای اروپایی طرف مذاکره با ایران به وین، سرنوشت حساس‌ترین مذاکرات سیاسی ایران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

به گزارش «تابناک»؛ دور تازه‌ مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته (1392) در وین از سر گرفته شد و سرانجام پس از شش دور مذاکرات سخت و نفس‌گیر که آخرین دور آن، هفده روز در جریان به طول انجامید، مذاکرا‌ت برای مدت چهار ماه تا سوم آذرماه تمدید شد تا در این مدت مذاکرات با لحنی جدی در خصوص نقاط اختلاف میان طرفین صورت پذیرید.

این مذاکرات در سفر رئیس‌جمهور و وزیرامورخارجه کشورمان به نیویورک و در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل نیز پی گرفته شد؛ اما پس از دور هفتم مذاکرات، همچنان برخی اختلافات پابرجا ماند که مهم‌ترین آن‌ها در خصوص تعداد سانتریفیوژ‌ها و برخی جزئیات دیگر بود تا در ‌‌‌نهایت مذاکرات برای ارائه راه‌حل‌های منطقی و دستیابی به توافق معقول، دوباره در پایتخت اتریش از سر گرفته شود.

در دور هشتم مذاکرات که 22 تا 24 مهرماه در وین برگزار شد، درباره برخی جزئیات دیدگاه‌های نزدیکی حاصل آمد اما همچنان برخی اختلافات پابرجا ماند و سپس در دور نهم مذاکرات که 18 تا 20 آبان ماه به میزبانی عمان برگزار شد که پس از این مذاکرات، ارزیابی برخی رسانه‌ها از دست یافتنی‌تر شدن توافق حکایت داشت؛ توافقی که احتمال وقوعش در دهمین دور مذاکرات که از سه شنبه 27 آبان ماه در وین کلید خورد.

حال در فاصله چهار روز تا پایان مذاکرات، بیش از هر زمان دیگری است و جدی‌ترین مخالفان توافق نیز در بدبینانه‌ترین تحلیل‌ها از توافق موقت دیگر و تمدید مذاکرات خبر می‌دهند و البته توافق بر سر تمدید مذاکرات تا اینجای کار، با تکذیب طرف ایرانی همراه شده است.

روز نخست مذاکرات پیش از ناهار کاری محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با کاترین اشتون هماهنگ کننده ١+ ٥ با مذاکرات کارشناسی آغاز و در پایان شب نیز با مذاکرات کارشناسان پایان یافت. همچنین در نخستین روز از دهمین دور مذاکرات در وین، دیدارهای دو و چند جانبه‌ای میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و چین برگزار شد و روز دوم مذاکرات نیز با دیدارهای دو و چند جانبه پی گرفته شد. این دور از مذاکرات، حساس ترین و مهمترین مرحله مذاکرات و به گفته محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان مرحله آخر مذاکرات است.

در دومین روز مذاکرات نیز شاهد دیدار دو جانبه هیات ایرانی و هیات آمریکایی بودیم اما اتفاقی که بیش از این دیدار مورد توجه قرار گرفت، نشست کارشناسی ایران و فرانسه بود که با شایعات مبنی بر نقش آفرینی غیرسازنده فرانسه در روند مذاکرات متاثر از عربستان و اسرائیل همراه بود؛ موضوعی که زمان مشخص می‌کند تا چه میزان واقعیت داشته است.

در روز دوم مذاکرات اخبارها درباره تمدید مذاکرات تقویت شد و برخی از طرفین غربی نیز صراحتاً در این زمینه سخن گفتند اما در مقابل برخی از احتمال دستیابی به یک توافق کلی به عنوان مقدمه توافق نهایی و تمدید مذاکرات برای مدتی کوتاه سخن به میان آوردند؛ رویکردهایی که مورد تایید طرف ایرانی قرار نگرفته است.

روز سوم مذاکرات نیز با اخبار متعددی درباره تمدید مذاکرات همراه بود، با این تفاوت که این بار تاریخ تمدید نیز در اخبار آمده بود و عنوان شده بود مذاکرات تا ماه مارس (اسفند 93 و فروردین 94) تمدید خواهد شد. در عین حال جان کری پس از انجام یک سلسله مذاکرات با وزرای خارجه انگلیس، فرانسه، عمان و عربستان در لندن و پاریس، در عصر پنجشنبه وارد وین شد و مذاکراتی دو ساعته و سه جانبه میان او، کاترین اشتون و محمدجواد ظریف برگزار شد.

چهارمین روز مذاکرات نیز همچون روز سوم با رایزنی معاونین وزرای خارجه ایران و روسیه آغاز شد و همزمان مذاکرات چندجانبه میان ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا پی گرفته شد؛ مذاکراتی که روز پنجم نیز در جریان بود و همزمان اخبار ضدونقیضی درباره تمدید مذاکرات از چند روز تا چند ماه منتشر می‌شد؛ اخباری که ظاهراً پربی‌راه نبوده است.

در روز ششم نیز سلسله اخباری درباره یک توافق مقدماتی تحت عنوان «توافق سیاسی» منتشر شد؛ توافقی شفاهی و غیرمکتوب (Non-Paper) که احتمالا چارچوب و کلیات راهکار جامع را در خود دارد. هرچند دستیابی به این توافق از سوی طرف ایرانی تایید نشد اما سفر، وزیرامورخارجه چین و وزیرامورخارجه روسیه به وین، نشان از دستیابی به توافق مقدماتی است.

 


23:20- سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان دوشنبه شب در گفت‌وگوی ویژه خبری گفت:  - ما جلسات فشرده‌ای را در چند روز گذشته داشتیم و پیشرفت‌های بهتری صورت گرفت اما رسیدیم به مهلت سوم آذر و طبق برنامه‌ای که داشتیم برنامه اقدام مشترک به پایان می‌رسید. با توجه به پیشرفت‌هایی که صورت گرفته بود کسی مایل به پایان مذاکرات نبود و از سویی با پایان مهلت مذاکرات رو به رو بودیم و از این رو بعد از جسله وزیران خارجه تصمیم گرفته شد برای یک دوره دیگر توافق ژنو تمدید شود. این که فرصت هفت‌ماه شده نه این که بخواهیم هفت ماه مذاکره کنیم بنا داریم ظرف چند هفته آینده به یک توافق کلی برسیم و بلافاصله جزییات را داشته باشیم.


- دقیقا همان شرایطی که در 10 ماه گذشته وجود داشته ادامه می‌یابد. غنی‌سازی ما ادامه دارد و برخی از محدودیت‌ها هم ادامه دارد و تحریم‌هایی که تعلیق کردند کماکان ادامه می‌یابد. در ادامه روند گذشته و مبلغی که در 10 ماه گذشته آزاد می‌شد ماهانه 700 میلیون دلار از دارایی‌های بلوکه شده ایران آزاد می‌شود. در ماه‌های گذشته 7 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران آزاد شده و در ماه‌های آینده حدود 5 میلیارد دلار آزاد می‌شود. الان مذاکرات در شرایط خیلی بهتری است.‎ مسیری که طی کردیم در 10 ماه گذشته مسیر مناسبی بوده است و داریم روی راه‌حل‌ها کار می‌کنیم. در برخی از مسایل هم پیشرفت‌هایی شده البته در برخی مسایل دیگر هنوز مشکلات و اختلاف‌ها وجود دارد.

- بعد از 10 ماه تصویر روشن‌تری از یک توافق داریم. توافق ژنو با توافق نهایی یکی نیست چون حجم کار متفاوت است. توافق ژنو یک آتش‌بس معمولی بود اما توافق جامع یک توافق صلح است. طبیعی است که برای توافق جامع به زمان زیادی نیاز داریم. اما قسمت مشکل کار رفته است و گره‌هایی که الان است چشم‌انداز روشنی برای بازکردنش داریم. امیدواریم در ماه‌ها و هفته‌های آینده بتوانیم از این مسایل نیز عبور کنیم.

- در ماه دسامبر یک دور مذاکره در سطح معاونان و کارشناسی میان ایران و 1+5 خواهیم داشت. تصمیم داریم که به سرعت کار را پیش ببریم چون حرکت رو به جلویی انجام شده که باید استفاده از فضا صورت گیرد. ما توافقی را خواهیم داشت که در آن حقوق‌مان رعایت شده باشد.

- هر چه مسایل شکافته می‌شود اختلاف‌ها هم بیش‌تر خود را نشان می‌دهد. تفاوت بین اروپایی‌ها و آمریکا با روسیه وجود دارد و رسیدن به یک موضع واحد برای‌شان سخت است و ما می‌خواهیم آن‌ها در مقابل ما نگاه واحد داشته باشند و اختلافات داخلی خود را حل و مواضع‌شان را یکی کنند و یکی مواضعش را بر دیگری تحمیل نکند.

- عراقچی در پاسخ به این پرسش که مهم‌ترین مساله لغو تحریم‌ها علیه ایران است؟ گفت: ما درباره هیچ موضوعی هنوز توافق نکرده‌ایم. درباره هر موضوع راه‌حل و ایده وجود دارد و موضوع غنی‌سازی و اندازه آن و نحوه برداشته شدن تحریم‌ها مورد بحث است.

23:06- وزارت امور خارجه روسیه روز دوشنبه با انتشار بیانیه ای ضمن اعلام حمایت از تداوم مذاکرات در مورد برنامه هسته ای ایران تاکید کرد که مسکو نسبت به دستیابی به توافق نهایی میان طرفین در این زمینه مطمئن است.

در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است: راه حل مسایل مربوط به برنامه هسته ای ایران را فقط می توان از طریق مذاکرات سیاسی و دیپلماتیک یافت. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در جریان دیدارهای هماهنگی گروه 1+5 و جلسه عمومی با شرکت هیات ایرانی، با ابراز خرسندی از روند مذاکرات خاطرنشان کرد مواضع طرف های مذاکره کننده در مورد مسایل باقیمانده نزدیک شده است. در این روند، طرح گام به گام پیشنهاد شده از طرف روسیه که پایه و اساس مذاکرات را تشکیل می داد و نیز برخی ایده های مطرح شده از سوی این کشور نقش کلیدی داشت.

این بیانیه می افزاید: وزیر خارجه روسیه با ابراز اطمینان از دستیابی به توافق نهایی در صورت اراده سیاسی طرف های شرکت کننده در مذاکرات، خواستار ادامه گفتگوهای فشرده در سطوح کارشناسی سیاسی برای حل و فصل مسایل هسته ای شد. ما معتقدیم هیچ راهی جز تلاش های سیاسی-دیپلماتیک برای حل مساله هسته ای ایران وجود ندارد. هر چند در مذاکرات وین پیشرفت های قابل توجه به دست آمده است اما هنوز دستاوردهای حاصل شده در مذاکرات برای توافق نهایی کافی نیست. در جریان مذاکرات وین اقدامات بعدی برای دستیابی هر چه سریعتر به توافق جامع برای حل مسایل هسته ای ایران تعیین شده است.

23:02- «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه روز دوشنبه در تماس تلفنی با حسن روحانی همتای ایرانی خود، با وی در مورد روابط دوجانبه و روند مذاکرات هسته‌ای گفت‌وگو کرده است.  کرملین در بیانیه خود به جزئیات بیشتری در این رابطه اشاره نکرده است.

22:49- خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گزارش داده است که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه گفت با «کاترین اشتون» در مورد ادامه نقش وی در مذاکرات هسته‌ای، با او صحبت می‌کند. اشتون تا ماه گذشته به عنوان مسئول سیاست خارجی در مذاکرات هسته‌ای حضور داشت. با پایان دوره مأموریت اشتون در اروپا، قرار شد او همچنان تحت عنوان مشاور اتحادیه اروپا، همچنان در مذاکرات حضور داشته باشد.

22:15- مهم‌ترین بخش‌های گفت وگوی تلویزیونی حسن روحانی، رئیس جمهور ایران درباره مذاکرات بدین شرح بود:
- منطق ایران، مذاکره و گفت و گو است و مذاکرات هسته ای با جدیت تا رسیدن به توافق نهایی ادامه می یابد.

- راه مذاکره به توافق نهایی منجر خواهد شد.

- سانتریفیوژها هرگز متوقف نمی شوند، چرخ زندگی مردم نیز بهتر خواهد چرخید.

- اولین هدف حفظ فناوری هسته ای و ادامه این راه و هدف دوم برداشتن تحریم است.

- هدف دوم در جریان مذاکرات این بوده که تحریم ها قدم به قدم برداشته شود.

- در این مذاکرات طرف مذاکره کننده کاملاً قبول داشت که تحریم باید برداشته شود و صرفاً اینکه چگونه و از چه زمانی آغاز شود، مورد بحث است.

- مذاکره کنندگان کشورمان در این مدت بویژه در روزهای اخیر به صورت شبانه روزی در حال تلاش بودند و با توجه به مسئولیتی که دارم به طور مداوم با آنها در تماس بودم.

22:05- پروفسور اولی هاینونن رئیس سابق بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفتگو با مهر در خصوص تمدید مذاکرات ایران و ۱+۵ تا ۱۰ تیرماه و ارزیابی اش از این تمدید گفت: از تمدید مذاکرات استقبال می کنم و در عین حال معتقدم راه پیش رو آسان نخواهد بود و فراز و نشیب های خودش را خواهد داشت. دو تصمیم عمده برای اینکه به نتیجه مثبت برسیم در پیش رو می بینم. ایران باید در سیاست های انرژی هسته ای خود تجدید نظر کند و برنامه هسته ای خود را برای رفع نیازهای واقعی خودش بیشتر توسعه دهد.

این استاد دانشگاه هاروارد در ادامه گفت: مفهوم آن این خواهد بود که ایران باید کاهشی در غنی سازی اورانیوم داشته باشد و از شرکای خود رآکتورهای پیشرفته‌تر درخواست کند و به فن آوری جدیدتر دسترسی داشته باشد و تضمین های لازم برای دریافت سوخت را از آنها دریافت کند. ایران همانند بسیاری از کشورها در آسیا، اروپا منابع اورانیوم داخلی محدودی دارد. غنی سازی اورانیوم مسئله اصلی داشتن برنامه هسته ای نیست. در عین حال گروه ۱+۵ هم باید در نظام تحریم های هسته ای ایران تجدید نظر کند و راه هایی برای رفع آنها تعبیه کند.

وی در خصوص این موضوع که آیا می توان گفت تمدید مذاکرات برای هر دو طرف موفقیت محسوب می شود نیز تصریح کرد: در این مرحله من هیچ برنده و بازنده ای نمی بینم. در این مرحله باید به دنبال این باشیم که به این مسئله پایان دهیم و و تنش ها در خاورمیانه را کاهش دهیم و نظام منع تکثیر سلاح های هسته ای را اجرا کنیم.

22:03- «جاش ارنست» سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران در کنگره آمریکا را اقدامی «غیرسازنده» خواند و خواستار توقف تلاش‌ها در این راستا شد.

21:51- «جف راتکه» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا امروز دوشنبه در اولین کنفرانس خبری پس از اعلام نتیجه مذاکرات ایران و 1+5 در وین گفت که دولت و سنا شدیداً برای رسیدن به نقطه‌نظر مشترک در خصوص تحریم‌ها مذاکره می‌کنند. وی ضمن اشاره به حضور تیم دیپلماتیک آمریکایی در وین برای کار بر روی جزئیات متن نهایی توافق سیاسی، رسیدن به مرحله نگارش همین متن و آمدن ایران به پای میز مذاکره را حاصل تحریم‌ها دانست.

آقای راتکه از رایزنی‌های فشرده دولت و کنگره آمریکا در خصوص پرونده هسته‌ای ایران هم پرده برداشت و گفت:‌ ما به مذاکرات فشرده خود با مذاکره ادامه خواهیم داد و بهتر است برخی مسائل در این خصوص (پرونده هسته‌ای ایران) در جلسات غیرعلنی مورد بررسی قرار بگیرند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه باز هم به روابط دولت و کنگره بر سر پرونده هسته‌ای ایران پرداخت و گفت که «جان کری» و اعضای تیم دیپلماتیک آمریکا در وین با رهبران کنگره و سنا ارتباط مستمر داشته‌اند و این ارتباط باز هم حفظ خواهد شد.

این صحبت‌ها به تأکید نمایندگان جمهوری خواه بر لزوم اخذ نظر سنا در مورد هر توافق احتمالی با ایران اشاره دارد؛ سنا البته از اولین روز سال 2015 (اوایل دی ماه) در اختیار اکثریت جمهوری‌خواهی خواهد بود که در خصوص ورود خود به پرونده هسته ای ایران گفته بودند که «سواره نظام وارد شده است.» رهبران جمهوری خواهان به هنگام سخنرانی در خصوص پرونده هسته‌ای ایران اشاره‌هایی مکرری به «گزینه نظامی» می‌کنند.

21:47- جان مک‌کین سناتور جمهوری خواه کنگره آمریکا طی سخنانی گفت که تمدید مذاکرات هسته‌ای با ایران باید با تشدید تحریم‌ها علیه ایران همراه باشد.

همچنین پیتر روزکام نماینده ایالت ایلینوی در مجلس نمایندگان آمریکا طی سخنانی و پس از پایان مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 گفت: هم اکنون زمان متوقف کردن روند مزخرف مذاکرات هسته‌ای و اعمال تحریم‌های فلج کننده علیه ایران فرا رسیده است.

پیشتر نیز «اد رویس» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با اشاره به تمدید مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 خواستار اقدامات سخت‌تر علیه تهران شد. رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا درباره تمدید مذاکرات هسته‌‌ای با ایران گفت که تمدید مذاکرات هسته‌ای با ایران بهتر از یک توافق بد است و تاکید کرد باید از 7 ماه باقی‌ مانده در راستای تنگ‌تر کردن عرصه اقتصادی علیه ایران استفاده کرد.

21:37- «بان کی‌مون» دبیرکل سازمان ملل امروز دوشنبه خواستار حفظ شتاب به وجود آمده در گفت‌وگوهای ایران و 1+5 شد. وی که ساعتی پس از انتشار خبر پایان یافتن مذاکرات نمایندگان ایران و 1+5 سخن می‌گفت، همچنین ادامه یافتن روند پیشرفت‌های حاصله در این دوره از مذاکرات و اجرایی شدن تعهدات ارائه شده از سوی طرفین را خواستار شد.


21:09- خبرنگار روزنامه وال‌استریت‌ژورنال گزارش داده است که اتحادیه اروپا آماده است تا تعلیق تحریم‌های ایران را بار دیگر تمدید کند و احتمالا این کار فردا صورت می‌گیرد.

20:57- «دیوید کامرون» نخست‌وزیر انگلیس روز دوشنبه در پایان دور تازه مذاکرات هسته‌ای، گفت طرفین در گفت‌وگوها به پیشرفت‌هایی دست یافتند و لازم است تا شتاب کنونی همچنان حفظ شود. وی در این رابطه در صفحه توئیتر خود نوشت: «در وین بر روی پرونده هسته‌ای ایران پیشرفت‌های داشتیم ولی باید مطمئن شویم که شتاب بوجود آمده به سوی توافق جامع، کماکان حفظ خواهد شد.»


20:00- کنفرانس خبری وزیر خارجه آمریکا پس از دیدار وزرای خارجه ایران و گروه ۱+۵ در جمع خبرنگاران حاضر شده و به سؤالات آنها پاسخ داد. جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در این کنفراس خبری ضمن تشکر از وزرای خارجه گروه 1+5 و عوامل اجرایی مذاکارت هسته‌ای وین، گفت که وزیر خارجه ایران بسیار سخت کار کرد و تلاش بسیاری کرد که این مذاکرات به نتیجه برسد.

وزیر خارجی آمریکا گفت: در ماه‌های گذشته خیلی سخت کار کردنیم که بتوانیم به یک توافق جامع دست بیابیم که جامعه بین‌المللی را درباره برنامه هسته‌ای ایران راضی سازد. این یک فرآیند پیچیده و زمانبر است. دستیابی به نتیجه همچنین از این جهت زمانبر است که ما می‌خواهیم به یک توافق خوب برسیم. دیپلماسی بسیار سخت است. این صحبت‌ها قرار نیست برای اینکه ما تمدیدشان کردیم آسان شوند. آنها مشکل هستند و مشکل خواهند بود.... در طول چند روز گذشته در وین پیشرفت قابل توجه و واقعی کرده و طرح‌های جدیدی را شاهد بودیم به همین دلیل است که ایران و گروه 1+5 مذاکرات را به مدت 7 ماه با این هدف که به یک توافق سیاسی در عرض 4 ماه به یک توافق سیاسی برسیم. هنوز تصمیم گرفتیم که اگر تا آن زمان به توافق نرسیدیم چگونه به کار ادامه دهیم.

وی ادامه داد: دستیابی به توافقی که نیازهای جامعه جهانی را برطرف سازد ممکن است. امروز به یک تفاهم مشترک رسیدیم اما هنوز اختلاف‌هایی میان دو طرف وجود دارد. با پیشبرد این مذاکرات به سمت یک توافق دنیا امن‌تر از پیش شده است. در آخر حتما می‌توانیم به توافق نهایی برسیم. نمی‌خواهیم تا آخر عمر پای میز مذاکره باشیم اما در یک سال گذشته راه زیادی آمده‌ایم و اکنون زمان آن نیست که مذاکرات را طرح کنیم. این مذاکرات بسیار فنی و پیچیده بوده و زمان زیادی را می‌طلبد. در ماه دسامبر کارشناسان فنی ما در زودترین زمان ممکن دیدار خواهند کرد.

کری افزود: به روشنی اعلام می‌کنم که هدف ما در این مذاکرات کاملا روشن بوده و یک هدف سیاسی و ایدئولوژیک نیست بلکه یک هدف کاربردی است... همه ما توافق کردیم که یک توافق جامع باید چه شکلی باشد. نخست، باید تمام راه‌های ایران را به سمت سلاح هسته‌ای ببندد. دوم، باید فراتر از طرح اقدام مشترک کمک کند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را بیشتر تحت نظارت داشته باشیم و فوایدی نیز برای ایران باشد. این توافق به مانند هر توافق دیگر نمی‌تواند بر اساس اعتماد باشد. برای اینکه اعتماد یک شبه ایجاد شود.... ما می‌خواهیم به نتیجه برسیم اما نه هر باقیمتی. می خواهیم به توافق جامعی برسیم که برای همه طرف‌ها قابل قبول شود. نه فقط آمریکا یا 5+1 بلکه دنیا سوالات بسیاری درباره برنامه هسته‌ای ایران دارد، برای رفع این تحریم‌ها ایران باید به این سؤالات پاسخ داده و تصمیمات سختی بگیرد.

کری در ادامه خواهان کمک کنگره به مذاکرات هسته‌ای ایران و تمدید آن شد. وی ادامه داد: خیلی‌ها می‌گفتند که ایران به تعهداتش عمل نخواهد کرد اما ایران به تعهدات خودش عمل کرد، برنامه اقدام مشترک سر جای خودش است و تحریم‌ها هم در جای خود باقی مانده‌اند. درباره جزئیات سخنی نخواهم گفت و درباره اختلافات نیز صحبت نخواهد کرد.

وی از پاسخ درباره اینکه طرفین در ازای این تحریم‌ها چه امتیازی داده و چه امتیازی واگذار کرده‌اند طفره رفته و گفت که در این باره سخن نخواهد گفت. وی گفت: بر اساس برنامه اقدام مشترک به نتیجه رسیده‌ایم و با همان توافق ادامه خواهیم داد و چیزی فراتر از آن انجام نخواهیم داد.

وزیر خارجه آمریکا درباره واکنش کنگره به تمدید مذاکرات گفت: امیدواریم که آنها به ما یک فرصت متوازن بدهند که بدون ارسال پیام‌هایی که ممکن است برداشت نادرستی از آنها بشود به کارمان ادامه داد. ما با کنگره همکاری کرده و به تمام توصیه‌های آنها گوش فرا خواهیم داشت.

19:40- جواد جهانگیرزاده عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس گفت: این مذاکرات نشان داد که نباید به آمریکایی‌ها خوشبین بود و واقعاً غرب به دنبال بازی در مذاکرات است و فقط به منافق خود نگاه می‌کند. تاثیر برخی کشورهای کوچک دنیا و تلفن‌های مکرر به برخی پایتخت‌ها و حتی تماس با سران صهیونیستی نشان داد که غربی ها در مذاکرات توان اتخاذ تصمیم گیری مستقل ندارند و از دیگران تبعیت می‌کنند.مذاکرات اخیر نشان داد که آمریکایی‌ها در سیاست خارجی‌شان خط قرمزی جز منافع صهیونیست‌ها ندارند و تا زمانی که این روند ادامه دارد حصول نتیجه از مذاکرات امری منتفی است.

وی یادآور شد: حداقل عایدات از یکسال اخیر مذاکرات عدم صدور قطعنامه جدید از سوی شورای امنیت بود. البته برخی تغییرات نیز در تحریم‌های ایران مانند آزادسازی بخشی از پول بلوکه شده ایران نیز جزو دستاوردها محسوب می‌شود اما دستاورد اصلی باید این باشد که غرب تحریم‌های ظالمانه‌اش را بردارد و شرایط اقتصادی ایران روند عادی را طی کند که هنوز این موضوع محقق نشده است.

جهانگیرزاده افزود: یکدستی در مجموعه مذاکره کنندگان با جمهوری اسلامی ایران دیگر وجود ندارد و هر چه مذاکرات پیش رود شاهد شکاف‌های بین اعضای 1+5 خواهیم بود که این امر صرفاً شامل تحولات در مذاکرات هسته‌ای نیست بلکه به دلیل وجود مجموعه رخدادهای بین‌المللی نظیر اتفاقات اوکراین و تحریم‌های روسیه است. رفتار گذشته غرب با جمهوری اسلامی ایران اینگونه به ما ثابت می‌کند که هیچگونه امیدی به اصلاح روند فکری غرب نمی‌توان داشت و چنین تصوری نابجاست. از سوی دیگر واقعیات سیاسی امروز نیز نشان می‌دهد که غرب با یکدستی گذشته دیگر نمی‌تواند پیش رود.

جهانگیرزاده با بیان اینکه اتفاقات متفاوت در مذاکرات آینده محتمل است افزود: آمریکایی‌ها با طمع کاری و زیاده خواهی به دنبال ایجاد منافع برای همپیمانان خود هستند و حتی حاضرند در این راه منافع ملتشان را زیر پا بگذارند. عامل اصلی به بن بست رسیدن مذاکرات فعلی خود آمریکایی‌ها و برخی کشورهای غربی تابع آنها هستند.

19:06- یک دیپلمات ارشد غربی به شبکه بی‌بی‌سی گفته است در صورتی که مذاکرات پیشرفت مناسبی داشته باشد، می‌توان حتی پیش از ضرب‌الاجل جدید، به توافق هسته‌ای جامع دست یافت.

19:05- سومین دور نشست‌های دو جانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا پایان یافت.

18:38- وزیران خارجه ایران و آمریکا برای سومین‌بار در دو روز گذشته به طور دو جانبه و پس از آن که نشست مشترک وزیران خارجه ایران و 1+5 پایان یافت با یکدیگر در هتل کوبورگ دیدار کردند.

 18:01- معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رییس جمهوری، از گفت و گوی تلفنی روسای جمهوری اسلامی ایران و روسیه طی ساعات آتی خبر داد. پرویز اسماعیلی عصر دوشنبه در گفت و گو با ایرنا افزود: طبق برنامه پیش بینی شده، امشب و در وقت مقرر دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران با ولادیمیر پوتین همتای روس خود به صورت تلفنی گفت و گو خواهد کرد.

 

 17:42- آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در گزارشی محرمانه که رویترز مدعی رویت آن شده است اعلام کرده است: ایران اقدامات بیشتری را بر اساس توافق موقت ژنو انجام داده است. ایران ذخایر گاز اورانیوم با غنای پایین خود را بر اساس توافق موقت ژنو کاهش داده است.


17:13- دکتر روحانی رییس جمهور کشورمان امشب همزمان با سوم آذر روز پایان مهلت مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 از رسانه ملی با مردم سخن می گوید.

17:05- لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه کنفرانسی خبری در وین برگزار کرد. وی گفت: فابیوس تصمیم گرفتیم مذاکرات را ادامه دهیم و پیشرفتهایی داشتیم. برای فرانسه هدف رسیدن به توافقی واقعی برای صلح است. به زمان بیشتری نیاز داریم زیرا ایده‌های جدیدی مطرح شده است.

17:02- فرانک والتر اشتاین‌مایر وزیر خارجه ایران پس از پایان یافتن نشست وزاری خارجه ایران و گروه 1+5 با حضور در جمع خبرنگاران در مقابل هتل پله کوبورگ وین در سخناین اعلام کرد: گروه 1+5 ایده‌های جدید را در مورد توافق با ایران مطرح کرد. گفتگوها برای چند ماه به منظور کار بر ایده‌های نوین تمدید خواهد شد.

16:59- سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در وین، به صحبت درباره مذاکرات هسته‌ای پرداخت. وی اعلام کرد: گفتگوهای هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 "پیشرفت قابل توجهی" داشته است اما نتوانستیم به توافق نهایی دست پیدا کنیم. ایران پذیرفته که با گروه 1+5 همکاری کند، بخش اعظمی از کار انجام شده است. انتظار دارد طرفین مذاکرات بر روی تمام "اصول اصلی" یک توافق طی یک بازه 3 الی 4 ماه کار کنند.  

16:58- قرار است تا ساعتی دیگر ایران و 1+5 بیانیه مشترکی را صادر و منتشر کنند.

16:54- جان کری و سرگئی لاوروف، وزرای خارجه آمریکا و روسیه پس از پایان نشست ایران و 1+5 با یکدیگر دیدار کردند.

16:53- یک منبع نزدیک به مذاکرات هسته ای اعلام کرد ترتیبات آزادی دارائی‌های ایران بر اساس توافق ژنو ادامه پیدا خواهد کرد و برخی جزئیات زمان بندی در دست تنظیم است.

16:45- هفت ماه تمدید شده، مطابق با برنامه مشترک اعلام شده در چهارچوب توافق ژنو خواهد بود.

 

16:42- اسکای نیوز گزارش داد، فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس که در مذاکرات هسته‌ای وین حضور دارد گفت که برای تمدید مذاکرات تا جولای توافق کردیم.

16:37- خبرنگار بی بی سی در وین گزارش داد، ایران در برابر ادامه محدود کردن برنامه هسته ای خود بطور متوسط ماهانه حدود ۷۰۰ میلیون دلار از پول نفت را دریافت خواهد کرد.

16:26- مذاکرات وین به پایان رسید؛ طرفین توافقنامه ژنو را برای 10 تیرماه سال آینده تمدید کردند. براساس توافق صورت گرفته مذاکرات به زودی آغاز و طی هفته‌های آینده برای دستیابی به توافق ادامه می‌یابد.

16:12- خبرنگار بی بی سی گزارش داد که توافق ژنو ۳ تا ۵ ماه تمدید می شود و دارایی های بیشتری از ایران آزاد خواهد شد.

16:06- نشست وزرای خارجه 1+5 با محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران و کاترین اشتون هماهنگ کننده شش قدرت جهانی در مذاکرات هسته‌ای با تهران لحظاتی پیش پایان یافت.

15:52- شینهوا به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات هسته‌ای اعلام کرد که احتمالا ضرب‌الاجل تدوین چارچوب توافق تا ابتدای مارس (10 اسفند 93) و توافق نهایی تا ابتدای جولای 2015 (10 تیر 94) تمدید می‌شود.

15:51- المنار به نقل از یک مقام ایرانی نوشت که این آمریکا است که خواهان تمدید مذاکرات هسته‌یی با ایران است. این شبکه هم‌چنین به نقل از یک منبع غربی نیز اعلام کرد که مذاکرات جدید درباره برنامه هسته‌یی ایران دسامبر آینده برگزار خواهد شد.

15:36- وزیر اطلاعات و امور راهبردی رژیم صهیونیست، با اشاره به مذاکرات اخیر کشورمان با شش قدرت جهانی مدعی شد: «گفتگوهای وین ثابت کرده‌اند که حتی اساسی‌ترین شرایط برای دستیابی به یک توافق منطقی دور از دسترس است.» این در حالی است که مذاکرات هسته‌ای به دلیل پیشرفت‌هایی که وجود داشت تمدید شده و در آینده‌ای نزدیک از سر گرفته خواهند شد.

15:35- حجت‌الاسلام محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رییس مجلس شورای اسلامی در حاشیه مراسم هفتمین روز درگذشت مادر شهید بابایی در جمع خبرنگاران گفت: هنوز به مذاکرات هسته‌ای با دید مثبت نگاه می‌کنیم. البته باید نتایج مذاکرات را از گروه مذاکره کننده دریافت کرد. البته مسائل جانبی خیلی ارزش و جایگاهی ندارد. فعلا مذاکرات به صورت فشرده در حال انجام است و جمهوری اسلامی هم با اقتدار برآمده از حضور و مشارکت عزت بخش ملت ایران در عرصه‌های مختلف در ایامی که متعلق به نیروهای انقلاب و بسیجیان سلحشور است در چارچوب منافع ملی مشغول مذاکره هستند.

15:20- روبرتو توسکانو سفیرسابق ایتالیا در ایران در مصاحبه با روزنامه ایل مانیفستو گفت: مساله اصلی برای رسیدن به توافق هسته ای، در تهران نیست بلکه در واشنگتن است، اما با این حال اوباما شجاعت نشان داد و با وجود هزینه سیاسی، مذاکرات را تا به اینجا رساند. با این حال باید تاکید کرد که اگر مذاکره با ایران و مذاکره کنندگانی مانند ظریف نتیجه ندهد، رسیدن به یک توافق با تهران ساده نخواهد بود. حتی عمان نقشی محوری برای رسیدن به توافق اتخاذ کرد، اما سعودی ها و اسراییلی ها از تغییر توازن در منطقه نگران هستند.

توسکانو گفت: 95 درصد توافق هسته ای آماده است، اما دچار یک فلج سیاسی شده است. توافق در خصوص برنامه هسته ای ایران، وسیله ای برای رسیدن به خیلی چیزهای دیگر چه در سیاست خارجی و چه در سیاست داخلی است و گامی لازم برای عادی سازی روابط با ایران بشمار می رود.در وین نیز مذاکرات وارد مرحله حساسی شده و در خصوص طرح های تحقیقات هسته ای در ایران نیز بحث شد. در این لحظه ایرانی ها نگران این هستند که چگونه تحریم ها را لغو کنند. بویژه تحریم تحمیلی از سوی امریکا علیه تجار و بانک هایی که با ایران کار می کنند. در حالی که کنگره آمریکا پس از انتخابات میان دوره ای متشکل از اکثریت جمهوریخواهان شده و ممکن است هر تصمیمی مبنی بر لغو تحریم ها که در وین اتخاذ شود را به اجرا نگذارد.

به عقیده توسکانو، یکی از موارد دیپلماسی تهران در مذاکرات وین بر لغو تحریم ها متمرکز شد و شاید همین مساله ،را برای مذاکرات جدید فنی برای رسیدن به تفاهم مورد رضایت طرفین هموار کند.


15:17- جن ساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به سی ان ان گفته است  تیم‌های کارشناسی و مذاکراتی ماه دسامبر گردهم می‌آیند. وی تاکید کرد که مکان برگزاری این نشست‌ها هنوز مشخص نشده است. وزرای خارجه کشورهای 1+5 با حضور کاترین اشتون هماهنگ کننده این کشورها در مذاکرات هسته‌ای با ایران نشستی در وین برگزار کردند. محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران نیز در این نشست حضور پیدا کرده است.

خبرگزاری انگلیسی رویترز نیز به نقل از یک منبع نزدیک به مذاکرات از احتمال از سرگیری مذاکرات ایران و 1+5 در نیمه دسامبر در عمان خبر داده است. این منبع در ادامه افزود که ایران نباید در این برهه زمانی انتظار تسهیل تحریم‌ها را داشته باشد.  دیپلمات درگیر در فرآیند مذاکرات اعلام کرد: «برخی پیشرفت‌ها حاصل شده است. اما ما باید برخی از مسائل را با پایتخت‌های خودمان در میان بگذاریم. ما بار دیگر قبل از سال جدید دیدار خواهیم کرد. این یک فرآیند ادامه دارد است.»


15:15- بنابرگرفته برخی منابع آگاه به «تابناک»، ادامه مذاکرات هسته‌ای ماه آینده میلادی در مکانی نامشخص برگزار خواهد شد.

14:53- بعد از نشست دوجانبه «جان کری» و «محمد جواد ظریف»، هم‌اکنون نشست وزرای خارجه ۵+۱ (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) با ریاست «کاترین اشتون» هماهنگ‌کننده این گروه و با حضور ایران آغاز شده است.

14:14- دومین رایزنی دوجانبه ظریف و کری در دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای پایان یافت.  این مذاکرات به مدت یکساعت بین طرفین جریان داشت و پس از آن مذاکرات ایران و 6 کشور برگزار خواهد شد.

13:53- امروز در هفتمین روز رایزنی‌ها در دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای ایران و 1+5 در وین، شنیده‌ها حکایت از تمدید توافق ژنو دارد ولی هنوز زمان تمدید تا این لحظه نهایی نشده و مدت زمان تمدید این توافقنامه در حال رایزنی است. در لحظه مخابره این خبر، ظریف و کری برای دومین بار طی دهمین دور مذاکرات جامع هسته‌ای به صورت دوجانبه در حال گفت‌وگو هستند.  قرار است تا دقایقی دیگر نشست وزرای خارجه ایران و شش کشور برگزار شود. خبرگزاری رویتر مدعی شده که مذاکرات هسته‌ای اواسط ماه دسامبر احتمالا در مسقط از سر گرفته می‌شود.


13:37- شبکه خبری العربیه مدعی شد که احتمالا مذاکرات میان ایران و گروه 5+1 در نیمه دوم ماه آینده در مسقط برگزار شود.  این ادعا در حالی مطرح می‌شود که منابع ایرانی گفته‌اند که ایران به دنبال تمدید مذاکرات نیست.

13:22- محمد جواد ظریف و جان کری وزرای خارجه ایران و آمریکا برای دومین بار طی 7 روز گذشته با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو می‌کنند.

13:21- روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» گزراش کرد که مقامات آمریکایی استدلال می‌کنند که بعد از یکسال مذاکرات مستقیم، حفظ بهبود رابطه با تهران به شکست مذاکرات و بروز تنش در خاورمیانه‌ای که از پیش متزلزل بود، ترجیح داده می‌شود. با اینحال، تمدید مذاکرات ظاهراً با مقاومت سخت دو حزب جمهور‌ی‌خواه و دموکرات کنگره روبرو خواهد شد زیرا معتقدند که آنچه که در یکسال گفت‌وگو به دست نیامده است چطور ظرف چند ماه دیگر حاصل خواهد شد.

بر اساس این گزارش، «جان کری» وزیر خارجه آمریکا از ایده تمدید مذاکرات حمایت می‌کند و یکی از مقامات ارشد آْمریکا می‌گوید: «تمرکز ما روی برداشتن گام‌هایی به سوی رسیدن به یک توافق است اما طبیعی است که 24 ساعت مانده به مهلت 24 نوامبر، ما درباره طیفی از گزینه‌ها بحث کنیم......تمدید یکی از این گزینه‌ها است. جای تعجب نیست که ما همچنین در خصوص گزینه‌ها با مقامات ایرانی وارد تعامل شدیم. این به مفهوم آن نیست که ما بحث درباره طیف گسترده‌ای از موضوعات دشوار را ادامه نمی‌دهیم و تمامی تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا پیشرفت‌هایی را در زمینه تمامی موضوعاتی که می‌بایست بخشی از توافق جامع باشد، حاصل آوریم.

12:53- تحلیلگر سیاسی انگلیس در گزارشی مدعی شد با حصول توافق هسته‌ای، ایران به «پلیس منطقه» تبدیل خواهد شد. رابرت فیسک طی مقاله‌ای در روزنامه «ایندیپندنت» یادآور شده است در سفر اخیرش به منطقه، ایران موضوع گفت‌وگوها در نشست سرمایه گذاران و مدیران ارشد در ابوظبی بوده است. به عقیده وی نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 اهمیتی ندارد؛ «نتیجه مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 هر چه باشد، ایران قدرتمندترین کشور منطقه خواهد بود و سرمایه گذاران باید در ایران سرمایه گذاری کنند. وی مدعی شده در صورت دستیابی ایران و 1+5 به توافق، ایران بار دیگر به پلیس خلیج فارس مبدل خواهد شد.

فیسک در ادامه نوشت، «ایرانِ آن روز، حکومت شاهنشاهی و متحد اسراییل و غرب بود که مردمان خودش را با خشونت سرکوب می‌کرد؛ این نوع حکومت شرایط را برای سرمایه گذاران خارجی مناسب می‌کند. اما رژیم شاه محل سرمایه گذاری خوبی برای آمریکا نبود چرا که انقلاب اسلامی در ایران به پیروزی رسید و ایرانِ امروز متحد عراق، سوریه و حزب الله لبنان در منطقه است».

وی هم‌چنین به تبلیغات منطقه‌ای و جهانی علیه ایران اشاره کرد که سعی دارند به غلط کشورمان را به عنوان کشوری شیعه در مخالفت و با قصد سرکوب سنی‌ها نشان دهند؛ رابرت فیسک افزود مشکل آمریکا و متحدانش با ایران بر سر این مسایل نبوده بلکه مشکل اصلی‌شان با ایران بر سر نقش ژئواستراتژیک ملت بزرگ و تاریخی ایران در منطقه و هم‌چنین در جنوب شرق آسیا است.

رابرت فیسک در پایان به شرایط منطقه و جهان اشاره کرده و می نویسد در شرایطی که عربستان سعودی در منطقه به دنبال قلدری کردن است و وزرای اسراییلی رفتارهای دیوانه‌وار از خود بروز داده و جمهوری خواهان آمریکا به دنبال تخریب اوباما هستند و از طرف دیگر موجود خبیث تازه‌‌ای به نام داعش به کشتار در منطقه مشغول است، ایران هم‌چون یک سوفی آرام و نجیب رفتار می‌کند.

12:44- شبکه رادیویی فرانسوی «سود رادیو» همزمان با برگزاری مذاکرات جاری میان ایران و گروه 1+5 در وین اتریش طی گزارشی اعلام کرد: وین از روز سه‌شنبه 18 نوامبر میزبان مذاکرات ایران و گروه 1+5 در راستای دستیابی به توافق در خصوص برنامه هسته‌ای این کشور است اما آنطور که هم‌اینک به نظر می‌رسد، مذاکرات راه به جایی پیدا نخواهد کرد و حصول نتیجه همچنان دور از دسترس قرار دارد.

12:41- بنابر اعلام منابع مطلع تلاش تیم ایرانی بر دستیابی به توافق متمرکز است و گزینه تمدید مورد نظر تیم مذاکره کننده ایرانی نیست.

12:34- ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎﺯﺩﻩ ﻭﺯﺭاﻱ ﺧﺎﺭﺟﻪ 6 ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺩﻳﺪاﺭ ﺩاﺭﻧﺪ و ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎﻝ ﺯﻳﺎﺩ، ﺟﻠﺴﻪ ﻭﺯﺭاﻱ ﺧﺎﺭﺟﻪ اﻳﺮاﻥ ﺑﺎ 1+5 ساعت 12 خواهد بود.

12:31- کنگره آمریکا در ادامه تلاش‌ها برای جلوگیری از توافق جامع هسته‌ای بین ایران و 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بعلاوه‌ آْلمان) به «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا هشدار داد که هرگونه توافق با ایران که به تهران اجازه دهد ظرفیت تولید سلاح هسته‌ای را حفظ کند یا هرگونه تلاش برای لغو تحریم‌های ایران بدون تأیید نمایندگان کنگره را رد می‌کنند.

«واشنگتن‌ اگزمینر» گزارش کرد که با نزدیک شدن مهلت 24 نوامبر برای رسیدن به توافق جامع نهایی بین ایران و 1+5، فشارهای دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه به رئیس‌جمهور آمریکا رو به افزایش است.

«تد دوچ» نماینده دموکرات کمیته فرعی خاورمیانه و شمال آفریقا امور خارجه مجلس نمایندگان آمریکا روز پنجشنبه هفته گذشته ضمن تأکید بر اینکه نادیده گرفتن نمایندگان کنگره در موضوع تحریم‌های ایران، غیرعاقلانه است، گفت: کنگره با یک توافق بد راضی نمی‌شود. این ایده که تحریم‌ها به طور کامل بدون حمایت کنگره قابل لغو است، در حالیکه این تحریم‌ها در ابتدا توسط کنگره تحمیل شده است، ایده‌ای است که بعید است در کنگره به تصویب درآید و مورد حمایت قرار گیرد.

12:11- ﺩﻳﺪاﺭ ﻇﺮﻳﻒ و ﺧﺎﻧﻢ اﺷﺘﻮﻥ اﺯ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻪ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ اﺳﺖ و همچنین وزیر خارجه کشورمان برای دومین بار با همتای آمریکایی خود دیدار دوجانبه خواهد داشت.

12:05- «وانگ یی» وزیر خارجه چین بعد از دیدار با همتای روسی خود اعلام کرد که به واسطه مشکلات فنی، زمان بیشتری باید به مذاکرات هسته‌ای تخصیص یابد.  وزیر خارجه چین که صبح دوشنبه به مذاکرات هسته‌ای ملحق شده است به خبرنگاران گفت که دو امکان وجود دارد؛ توافق یا تمدید.

11:22- وزیر خارجه چین که امروز دوشنبه وارد وین شده است، در هتل پله کوبورگ شهر وین با محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد.

این خبر لحظه به لحظه تکمیل می‌شود
 
اخبار  سیاست خارجی  - تابناک