فارین پالسی: توافق اجرا شد اما درست موقعی که کنگره آن را نابود می کند

اخبار سیاست خارجی- فارین پالسی: توافق اجرا شد اما درست موقعی که کنگره آن را نابود می کند

فارین پالسی در گزارشی تحت عنوان "توافق اجرا شد اما درست موقعی که کنگره آن را نابود می کند" نوشت: ایران و شش قدرت جهانی روز یکشنبه اعلام کردند که سرانجام در باره چگونگی اجرای موافقت نامه هسته ای که در ماه نوامبر امضاء شده است به توافق رسیده اند. اکنون این پرسش مطرح است که: آیا کنگره آمریکا با تصویب تحریم های جدید علیه ایران تلاش برای نابود کردن این توافق را شتاب خواهد بخشید یا خیر؟

به گزارش تیک، توافق درباره چگونگی اجرای موافقت نامه ژنو، ابتدا از سوی مقامات ایرانی اعلام شد و مهلت شش ماهه برای دستیابی به توافق فراگیردر باره برنامه هسته ای ایران از روز 20 ژانویه آغاز خواهد شد. در این فاصله زمانی، دولت آمریکا لغو تدریجی تحریم ها علیه ایران را آغاز خواهد کرد و ایران نیز در مقابل به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه خواهد داد تا از زیرساخت های هسته ای ایران بازدید و پایبندی ایران به تعهدات خود را راستی آزمایی کنند.

عناصر تندرو در کنگره آمریکا به تلاش های خود برای افزودن به شمار طرفداران تصویب قانون جدید برای برقراری تحریم های تازه علیه ایران که اوباما اعلام کرده است آنرا وتو خواهد کرد، ادامه می دهند. یک مقام ارشد آمریکایی روز یکشنبه در گفتگو با خبرنگاران هشدار داد که اقدام تازه از سوی کنگره علیه ایران به تلاش های بین المللی برای مهارکردن برنامه هسته ای ایران آسیب خواهد زد و این خطر را به همراه دارد که سازوکار تحریم های بین المللی را که با مشقت فراوان طراحی شده اند و ایران را به شرکت در گفتگوهای هسته ای وادار ساخته است، از هم فروپاشد. این مقام آمریکایی گفت دستگاه های اطلاعاتی ما به این نتیجه رسیده اند چنانچه در خلال گفتگوهای هسته ای با ایران تحریم های تازه ای علیه این کشور برقرار شود، مذاکرات احتمالاً از مسیر عادی خود خارج خواهد شد.

مقامات آمریکایی از فاش کردن جزئیات چگونگی اجرای موافقت نامه ژنو خودداری می کنند و هیچ اطلاع دقیقی درباره جزئیات این توافق ارائه نداده اند، اما اوباما و چند مقام دیگرآمریکایی به برخی از نکات مهم و عمده آن اشاره کرده اند.

این توافق فنی برای نخستین بار یک نقشه راه مشخص برای اقداماتی که ایران باید برای محدود کردن فعالیت های هسته ای خود انجام دهد، تدوین کرده است. بر اساس توافق صورت گرفته، ایران می باید از ادامه ساخت راکتور آب سنگین اراک خودداری و ذخیره اورانیوم غنی شده با عیار بالا را به اورانیوم غنی شده با عیار پائین تبدیل کند. افزون بر این، ایران باید شماری از سانتریفوژهای خود را که برای غنی سازی اورانیوم با عیار بالا از آنها استفاده می کند از فعالیت بازدارد.

جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا گفت براساس مفاد توافق نامه به دست آمده، ذخیره اورانیوم غنی شده با عیار بالای ایران به گونه ای دستکاری خواهد شد که دیگر نتوان آنرا غنی سازی کرد. بر اساس این توافق، مسئولیت راستی آزمایی اقدامات ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی واگذار شده است. بازرسان آژانس که هم اکنون نیز بر فعالیت های عمده برنامه هسته ای ایران نظارت دارند، بیش از پیش به بازرسی های سرزده و بدون اطلاع قبلی از مراکز و تاسیسات هسته ای ایران مبادرت خواهند کرد.

این توافق نامه دربر گیرنده امتیازهای قابل توجهی برای ایران است که در میان آنها می توان به آزاد شدن 2/4 میلیارد دلار از پول های ایران که در بانک های غربی مسدود شده اند، اشاره کرد. عمل کردن به تعهدات دیگری که بر عهده گرفته شده اند احتمالاً برای واشنگتن چندان آسان نخواهد بود. مذاکره کنندگان آمریکایی قول داده اند که تحریم های تازه علیه ایران برقرار نخواهد شد. مقامات کاخ سفید می گویند طرحی که در سنا هر روز بر شمار مدافعان آن افزوده می شود، توافق ژنو را نقض می کند . طرفداران این لایحه می گویند این لایحه گامی به سمت جنگ نیست و فقط در صورتی تحریم های تازه علیه ایران برقرار خواهد شد که تلاش برای دستیابی به توافق نهایی فراگیر با شکست روبرو شود.

مقامات ارشد سازمان ملل به خبرنگاران گفتند پول های مسدود شده در بانک های غربی به تدریج و ظرف شش ماه آزاد خواهد شد اما چنانچه ایران از اجرای تعهداتش خودداری کند، پرداخت ها نیز متوقف خواهد شد. در این قرار داد حق ایران در زمینه غنی سازی به رسمیت شناخته شده و ادامه غنی سازی با عیار 5 درصد یا پائین تر و تحقیق و توسعه در زمینه برنامه هسته ای پیش بینی شده است.

روز 20 ژانویه، آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی درباره وضعیت کنونی برنامه هسته ای ایران و گام هایی را که ایران باید برای انجام تعهداتش بردارد، منتشر خواهد کرد. کارشناسان مقابله با گسترش جنگ افزارهای هسته ای می گویند در توافق اخیر نکات چندان مهمی که به توافق نامه ژنو افزوده شده باشد مشاهد نمی شود.

دیوید آلبرایت، از بنیانگذاران موسسه علوم و امنیت بین المللی گفت به عقیده من نکته تازه ای در موافقت نامه اجرایی وجود ندارد و تحول چشمگیری رخ نداده است. وی گفت مسایلی که به آنها اشاره شده است نکات ساده ای هستند.

آلبرایت گفت احتمال می رود که با چانه زنی های ایران و آمریکا بر سر مسایل مهم تر، گفتگوهای ایران و آمریکا به تدریج دشوارتر شود ،چون آمریکا تلاش خواهد کرد تا آنجا که می تواند برنامه هسته ای ایران را محدود کند. وی گفت برای مثال، آمریکا می خواهد میزان ذخیره اورانیوم غنی شده ایران را کاهش دهد، شمار سانتریفوژهای پیشرفته و توانمندی ایران در زمینه پیشبرد برنامه پلوتونیوم را محدود کند. آلبرایت، سخنان جای کری در این زمینه را که اورانیوم غنی شده با عیار بالا را پس از رقیق کردن دیگر نمی توان غنی کرد، اشتباه توصیف کرد.

خبر دستیابی به توافق درباره چگونگی اجرای موافقت نامه ژنو زمانی منتشر شده است که تلاش های طولانی در کنگره آمریکا برای تصویب تحریم های جدید علیه ایران به مرحله ای رسیده و شمار طرفداران این طرح به اکثریتی در سنا نزدیک می شود که اوباما دیگر نمی تواند آنرا وتو کند.

این درحالی است که کاخ سفید هشدار می دهد تصویب چنین طرحی به نابودی توافق نامه ژنو خواهد انجامید. آنچه که" قانون ایران عاری از جنگ افزار هسته ای" نام گرفته طرحی است که باب منندز، سناتور دمکرات از ایالت نیوجرسی مبتکر آن بوده و اکنون 59 نفر از سناتورها حمایت خود را از آن اعلام کرده اند. با توجه به حمایت گسترده از برقراری تحریم های تازه علیه ایران در مجلس نمایندگان آمریکا، هم اکنون شمار هواداران این طرح در سنای آمریکا به رقم 67 نزدیک می شود. در صورت تصویب طرحی با چنین اکثریت رئیس جمهوری نمی تواند آنرا وتو کند، تهدیدی که اوباما بار دیگر روز یکشنبه آنرا تکرار کرد.

اوباما در سخنان خود در روز یکشنبه گفت برقراری تحریم های تازه علیه ایران تلاش هایی را که برای حل مسالمت آمیز مناقشه هسته ای این کشور صورت گرفته است بی نتیجه خواهد کرد و به همین علت، من هر گونه طرح مربوط به برقراری تحریم های تازه را در زمانی که مذاکرات ادامه دارد وتو خواهم کرد.

اظهارات اوباما با واکنش و سخنان تند هواداران برقراری تحریم های تازه علیه ایران روبرو شده است. سناتور جمهوریخواه، مارک کرک گفت من از آن نگرانم که سیاست های کاخ سفید یا به دستیابی ایران به سلاح هسته ای منجر شود یا به حمله هوائی اسرائیل به ایران بیانجامد. وی گفت زمان آن رسیده است که سناتورها از هر دو حزب دمکرات و جمهوری خواه با تصویب طرح برقراری تحریم های تازه علیه ایران، حل و فصل مسالمت آمیز مناقشه هسته ای ایران را تضمین کنند.

در مقابل، گروهی نیز از تلاش سنا برای برقراری تحریم های تازه علیه ایران انتقاد و تاکید کردند چنین اقدامی باعث خواهد شد تا فرصت تاریخی پیش آمده از میان برود. سناتور جمهوری خواه آدم شیف گفت " قویاً خواستار آن هستیم که به این رویکرد دیپلماتیک برای رسیدن به موفقیت، فرصت و مهلت داده شود و بر این باورم که برقراری تحریم های تازه زیانبار خواهد بود".

با توجه به وجود اکثریت در مجلس نمایندگان و سنا در حمایت از برقراری تحریم های تازه علیه ایران، چنین به نظر می رسد که کاخ سفید در مباحثه با اعضای کنگره در زمینه ایران راه به جائی نخواهد برد. البته دستیابی به موافقت نامه مربوط به چگونگی اجرای توافق نامه ژنو موضع کاخ سفید را در مقابل کنگره تقویت کرده است. اکنون مقام های کاخ سفید می توانند بگویند تلاش های توان فرسای دیپلماتیک باعث شده است تا ایران گام های ملموسی بردارد. ( مهم ترین گامی که ایران برخواهد داشت رقیق کردن عیار اورانیومی است که با درصد بالا غنی سازی و ذخیره شده و همچنین دسترسی بی سابقه بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به مراکز هسته ای ایران. این دو گام از جمله مواردی است که پیش از این دولت آمریکا نتوانسته بود ایران را به موافقت با آنها وادار کند).

گرچه هنوز تا اجرای این توافق راه زیادی در پیش است، اما هواداران شیوه ای که دولت آمریکا برای گفتگو با ایران در پیش گرفته است، از دستیابی به این توافق اجرایی به عنوان گامی مثبت استقبال کردند. تریتا پارسی، رئیس شورای ملی ایران و آمریکا در این باره گفت: تصمیم درباره اجرای موافقت نامه ژنو نشان می دهد که دیپلماسی شتاب گرفته و رویاروئی، جای خود را به همکاری داده است.

اخبار سیاست خارجی - تیک

استقبال "بان‌کی‌مون"از توافق ایران و 1+5/فارین پالسی: پیروز اصلی کاترین اشتون است

استقبال "بان‌کی‌مون"از توافق ایران و 1+5

در بیانیه‌ای که شنبه شب توسط سخنگوی بان‌کی‌مون، دبیرکل سازمان ملل منتشر شد، بان‌ به مذاکره‌کنندگان «به خاطر پیشرفت در زمینه چیزی که می‌تواند آغاز یک توافقنامه تاریخی برای مردم و ملت‌های منطقه‌ خاورمیانه و فراتر از آن باشد» تبریک گفت.

به گزارش شینهوا، دور جدید مذاکرات ایران و گروه 1+5 روز چهارشنبه آغاز شد و دو طرف پس از مذاکرات فشرده شب شنبه (بامداد یکشنبه) به توافق اولیه در زمینه برنامه هسته‌یی ایران دست یافتند.

این سومین دور مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در بیش از یک ماه بود.

دبیرکل سازمان ملل در بیانیه‌ خود از دولت‌های دخیل در مذاکرات خواست هر چه در توان دارند انجام دهند تا «بر اساس این آغاز دلگرم‌کننده پیش بروند و اعتماد دوجانبه ایجاد کنند و اجازه دهند که تداوم مذاکرات دامنه این توافق اولیه را گسترش دهد».

بان‌کی‌مون با تایید تعهدش به تقویت رژیم منع اشاعه و خلع سلاح هسته‌یی از همه اعضای جامعه بین‌المللی خواست از این پروسه که «اگر اجازه موفقیت پیدا کند، مزایای درازمدت برای همه طرف‌ها به همراه خواهد داشت» حمایت کنند.

فارین پالسی: پیروز اصلی کاترین اشتون است

چراکه در مذاکرات اخیر همواره برای نهایی کردن یک توافق بر لزوم ارتقا سطح مذاکرات به وزرا تاکید می شد؛ گویی وی دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا نبود و در مقاطعی از سوی برخی نادیده گرفته شد.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو، فارن پالسی نوشت: این توافق هسته ای تاریخی با ایران که ساعتی پیش از سپیده دم روز یکشنبه به امضا رسید، یک پیروزی شخصی و حرفه ای برای جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا بود که حجم قابل توجهی از سرمایه سیاسی خود را صرف این مذاکرات با تهران کرد.

 اما برنده بزرگتر این مذاکرات شاید دیپلمات بریتانیایی باشد که از رسانه ها می گریزد و مدت مدیدی است که به عنوان یک دیپلماتی که عالی رتبه نیست مورد تمسخر قرار گرفته است.

 خانم کاترین اشتون، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا طی چند روز اخیر در اتاق مذاکرات پی در پی با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران محبوس شده بود. زمانیکه دو طرف نهایتا در مورد مذاکرات به توافق رسیدند، این اشتون بود که برای امضای رسمی توافقنامه حضور پیدا کرد.

 وی در ژنو در مرکز صحنه قرار داشت. وزرای خارجه کشورهای عضو گروه 1+5 – آمریکا، روسیه، آلمان، چین، فرانسه و انگلیس- جلسات کوتاهی را با ظریف داشتند اما اشتون بود که مذاکرات را هدایت می کرد و همتای اصلی ظریف محسوب می شد و در اکثر موارد تنها کسی بود که در تمام مراحل به نتیجه رسیدن گام به گام این توافق در اتاق مذاکرات حضور داشت.

به عقیده برخی کارشناسان اشتون همان مذاکره کننده موثر پشت پرده بوده است. زمانیکه اشتون در سال 2009 به این پست منصوب شد، به منتقدان خود گفت که در نهایت موفق خواهد شد.
ایسنا/فرارو