شواهدی بر احتمال توطئه بودن حوادث مکه و منا

 ولی در‌این‌باره باید چند نكته را مورد توجه قرار داد.

١-‌ بدون تردید پناه بردن به تئوری توطئه برای تحلیل رویدادها امر پذیرفتنی و عاقلانه‌ای نیست، زیرا ما را از درك واقعیت‌ها ناتوان خواهد كرد. ولی این امر بدان معنا نیست كه در مواردی هم كه ابهام وجود دارد چشم خود را بر واقعیت ببندیم و احتمال وجود دست‌های پنهان را نادیده بگیریم. حداقل باید این ابهامات را طرح و نسبت به رفع نقاط ابهام، كوشش كرد. در مورد سقوط جرثقیل گفته می‌شود كه باد موجب این اتفاق شده است.

هرچند در فیلم‌هایی كه از این اتفاق منتشر شده، اثرات باد شدید در آن لحظه در صحن مسجدالحرام دیده نمی‌شود، زیرا با وجود لباس‌های مردم در آنجا، آثار وجود باد شدید باید به‌خوبی در فیلم‌ها دیده شود. ولی ممكن است گفته شود كه مسجدالحرام در گودی قرار دارد و باد در ارتفاع بوده، هرچند این ادعا چندان معقول نیست، به ویژه اگر باد شدید باشد.

بر فرض هم كه چنین باشد باد یا صاعقه این مشكل را به‌وجود آورده باشد، رخداد این فاجعه در روز ١١ سپتامبر و تقریبا همان زمان با آن رویداد و اینكه دكل‌ها مربوط به شركت ساختمانی خانواده بن‌لادن بوده است؛ آیا همه اینها نمی‌تواند قراینی دال بر وجود اقداماتی برنامه‌ریزی شده باشد؟ اتفاقاتی از این دست ممكن است به صورت حادثه از پیش طراحی نشده رخ دهد، ولی این حد از شواهد و علایم معنادار را چگونه می‌توان از كنارش گذشت؟ روشن است كه حكومت سعودی علاقه‌ای ندارد كه خرابكاری را بپذیرد زیرا این امر نافی اقتدار آنان به ویژه در شرایط حاضر است كه در یمن و سایر كشورهای منطقه درگیر هستند و پادشاه نیز تازه به تخت جلوس كرده است. شاید هم به اختلافات داخلی ساختار قدرت سعودی مربوط باشد و البته ممكن است در نهایت معلوم شود اینها یك حادثه برنامه‌ریزی شده نبود فقط به دلیل قصور مدیران پیش آمده است.

٢-‌ حادثه منا هم از این نوع است. هرچند همه می‌دانند كه تراكم جمعیت در مراسم «رمی جمرات» زیاد است ولی این را هم می‌دانیم كه وظیفه دولت سعودی است كه رفت و آمد را در این مراسم به‌نحوی كنترل كند كه این عوارض پیش نیاید، به ویژه پس از حادثه سقوط جرثقیل، مدیریت حجاج باید با دقت بیشتری انجام می‌شد؟ آیا این را نیز نمی‌توان به عنوان معیاری برای آگاهانه و عمدی بودن این اقدام تلقی كرد؟ به ویژه كه گفته می‌شود برخی از راه‌ها را نیز بسته بودند.

٣-‌ دولت عربستان با استفاده از توان مالی خود و با پرداخت دیه به كشته‌شدگان و نیز رشوه به مقامات كشورهای اسلامی (كه نمونه مالزی آن مدتی پیش برملا شد) اعتراضات را نسبت به این حوادث خنثی می‌كند تا خود را برای خادم‌الحرمین بودن صاحب صلاحیت معرفی كند. واقعیت این است كه با این اقدامات می‌توان برای مدتی حقایق را پوشاند، ولی دیر یا زود واقعیت از زیر گرد و خاك و ابرهای ایجاد شده به وسیله پول نفت بیرون خواهد آمد.

در یمن نیز همین رفتار را پیشه كرده‌اند. چندین ماه است كه حملات هوایی را علیه مردم یمن انجام می‌دهند، ولی دنیا سكوت كرده است، در حالی كه اگر این حملات از جانب غربی‌ها انجام می‌شد، تاكنون اعتراضات فراوانی را برمی‌انگیخت. ولی توزیع پول‌های نفت، نه‌تنها جهان را نسبت به جنایات یمن ساكت كرده، بلكه در قضایای مكه و منا نیز ممكن است همین اتفاق رخ دهد.

متاسفانه اختلافات میان ایران و عربستان به‌گونه‌ای است كه هرگونه مخالفت یا اعتراض ایران ممكن است با تعبیر دشمنی و اختلاف شخصی مواجه شود و نهادهای مدنی مستقل نیز در ایران یا امكان فعالیت ندارند یا در این مورد نیز آنان سكوت را ترجیح می‌دهند، در حالی كه اگر فضای مدنی در كشورهای اسلامی قدرتمند بود، حتی اگر دولت‌های آنان ساكت می‌ماندند، نیروهای مدنی می‌توانستند علیه این‌گونه بی‌مسوولیتی‌ها اقدام كنند.

٤-‌ تردیدی نیست كه مسوولیت هر دو اتفاق پیش آمده با دولت عربستان است و مهم‌تر اینكه نمی‌توانند با پرداخت دیه سروته قضیه مسوولیت خود را هم آورند. آنان باید نسبت به پذیرش هیات‌های رسیدگی‌كننده مستقل از سوی كشورهای اسلامی یا بین‌المللی اقدام كنند، تا گزارش‌هایی معتبر از علل و چرایی وقوع ماجرا را در اختیار جامعه جهانی قرار دهند. كشته شدن صدها نفر زیر دست و پا نه تنها مسوولیت در برابر خون‌های ریخته‌شده را موجب می‌شود، بلكه از نظر اثرات منفی كه بر این مراسم مهم عبادی مسلمانان دارد، نیز اهمیت دارد. شاید لازم باشد كه درخواست تغییر در نحوه مدیریت مراسم حج را از سعودی‌ها كنیم.

هرچند یك رژیم مسوول آن قدر اعتماد به نفس باید داشته باشد كه از چنین كاری نترسد و مدیریت جمعی را بپذیرد، همچنان كه در نمونه‌های ورزشی نیز فدراسیون‌های جهانی یا كمیته ملی المپیك بر اجرای مراسم و مسابقات نظارت و دخالت دارند و عربستان هم می‌تواند به تناسب حضور كشورهای اسلامی در حج، نمایندگان آن كشورها را در مدیریت و برنامه‌ریزی حج دخالت دهد، ولی حتی اگر این كار را هم انجام ندهد،

باید نسبت به حضور كارشناسان سایر كشورها در گروه‌های حقیقت‌یاب و كارشناسی در مواردی اینچنینی، نظر مثبت داشته باشد. گروه‌های ارزیابی‌كننده سعودی‌ها از اعتبار و استقلال لازم برخوردار نیستند كه نتایج گزارش آنها مورد قبول مسلمانان باشد. بنابراین تا رفع ابهامات جدی از این دو واقعه تلخ، باید اساس را بر عمدی بودن این دو مورد گذاشت مگر آنكه گروه مستقلی این برداشت را رد كند.

فارغ از این نكات یك پرسش هم از مسوولان ایرانی حج وجود دارد و اینكه چرا با وجود اینكه نسبت حجاج ایرانی حدود سه درصد كل حجاج است (٦٤٠٠٠ نفر از حدود دو میلیون حج‌گزار) ولی تعداد ایرانیانی كه در این حادثه جان باخته‌اند حدود ١٠ درصد جان‌باختگان است؟ یعنی سه برابر بیش از نسبت جمعیتی آنان. آیا این موضوع ناشی از اتفاق است؟ یا به حجاج ایرانی مربوط است؟ یا این تعمد یا سهل‌انگاری‌های سعودی‌ها به معبری منحصر بوده كه حجاج ایرانی از آنجا رفت و آمد داشته‌اند؟

 اخبار اجتماعی  - اعتماد

شواهدی بر احتمال توطئه در حوادث مکه و منا

فاجعه منا که منجر به کشته شدن صدها نفر از زایران بیت‌الله الحرام شد، پس از فاجعه سقوط دکل و جرثقیل‌های ساختمانی در بیت‌الله‌الحرام، مراسم حج امسال را به یکی از بدترین سال‌های تاریخ حج تمتع تبدیل کرده است. ولی در‌این‌باره باید چند نكته را مورد توجه قرار داد.