اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
سود پنهان ساخت در نقاط خاص
ساختوساز مسکونی در نقاط فرسوده و قدیمی شهرها –بافتهای فرسوده- برخلاف تصور سرمایهگذاران ساختمانی، میتواند مشروط به رعایت دو اصل، سودده شود. نتایج یک بررسی نشان میدهد در یکی از کلانشهرهای کشور، مشارکت دولت و شهرداری در افزایش خدمات شهری و «بهبود فضای کالبدی مناطق کلنگی» بهعنوان اصل اول، باعث رغبت به سرمایهگذاری شده؛ به طوریکه سازندهها با تعریف پروژههای بزرگ و «تجمیع پلاکها در حد یک بلوک شهری» بهعنوان اصل دوم، موفق به نوسازی خانههای قدیمی شدند. این مدل باعث سود سالانه متوسط 27 درصد برای سازندهها شده است.
برخلاف نگاهی که سرمایهگذاران ساختمانی به بافت فرسوده شهرها از بابت میزان بازدهی سرمایه دارند بررسیهای اقتصادی محققان دانشگاهی در یکی از کلانشهرهای کشور نشان میدهد مشروط به اصلاح نگاه سرمایهگذاران ساختمانی و ورود دولت و شهرداریها به مسیر جدید حمایت اقتصادی از ساختوساز مسکونی در بافت فرسوده، از یکسو سازندهها میتوانند بهطور متوسط سالانه 27 درصد از سرمایهگذاری در محدوده بافت فرسوده سود کسب کنند و از سوی دیگر سرعت نوسازی بافت فرسوده در کلانشهرهای کشور افزایش پیدا کند.
تحقیقات دانشگاهی که اخیرا در مورد روشهای نوسازی تجربه شده در بافت فرسوده کشور و سایر کشورها تحت عنوان «پیش بینی تغییرات قیمت مسکن بافت فرسوده شهری پس از اجرای پروژههای نوسازی با استفاده از روش خاکستری » ارائه شده است، نشان میدهد: اگرچه در حال حاضر بیش از 10 درصد فضاهای شهری کشور را بافتهای فرسوده تشکیل میدهد و براساس قانون برنامه پنجم توسعه، سالانه 10 درصد از مساحت77 هزار هکتاری بافت فرسوده کشور باید احیا و نوسازی شود تا در سال 94 تمامی محدوده بافت فرسوده کلانشهرها در مسیر نوسازی به مقصد رسیده باشند؛ اما هماکنون کمتر از 20درصد از این مساحت نوسازی شده است. این درحالی است که پیامد فرسودگی، در اشکال گوناگون از جمله کاهش یا فقدان شرایط زیستپذیری و ایمنی، نابسامانی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و تاسیساتی بروز پیدا میکند.
از این رو این تحقیق دانشگاهی برای اینکه به سوال پاسخ دهد که چرا سرمایهگذاران ساختمانی به خصوص در حوزه مسکونی در شهرهای بزرگ محل فعالیت خود را مناطق شمالی شهر و عمدتا خارج از محدوده بافت انتخاب میکنند؟ از این معما رمزگشایی کرده است که چرا درحالی که دولت و شهرداری انواع مشوقهای ساخت وسازهای مسکونی را شامل تخفیفات 100 درصدی در عوارض ساخت وساز و پرداخت وام ساخت یارانهای و ارزان قیمت ارائه میدهند، استقبالی از سوی سرمایهگذاران برای نوسازی بافت فرسوده در حد انتظار صورت نمیگیرد؟ چراکه بافتهای فرسوده شهری، از یکسو طیف گستردهای از مشکلات کالبدی،عملکردی، ترافیکی و زیست محیطی را در خود دارند و برای کل گستره شهر، تهدیدی جدی به شمار میروند و از سوی دیگر پتانسیل شهرها برای استفاده از زمین به منظور اسکان جمعیت، قلب تپنده اقتصادی شهر، تامین فضاهای باز و خدماتی و نیز بهبود محیطزیست، محسوب میشوند. بررسیهای موردی انجام شده در یکی از کلانشهرهای کشور که بیشترین بافت فرسوده را دارد، نشان میدهد: سرمایهگذاران ساختمانی برای انتخاب محل سرمایهگذاری خود به دو مولفه نگاه میکنند. مولفه نخست وضعیت کالبدی منطقه شامل میزان فرسودگی، سطح خدمات و سرمایه شهری و... است و مولفه دوم وضعیت اقتصادی منطقه است. به این معنی که قیمت زمین و ملک محدوده مورد نظر را در وضعیت موجود و پس از سرمایهگذاری برای تعیین میزان بازدهی سرمایه مقایسه میکنند.
این یافتهها که در فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری منتشر شده است، نشان میدهد: طی سالهای گذشته خطایی در ذهن سرمایهگذاران ساختمانی بابت نوع نگاهشان به بافت فرسوده وجود داشته است به این معنی که سرمایهگذار با نگاه به مولفه اول یعنی وضعیت کالبدی، چشم انداز روشنی از مولفه دوم از نظر بازدهی سرمایه تصور نمیکرد. این در حالی است که محققان این پژوهش تاکید دارند در بافت فرسوده به سه علت نمیتوان در گام اول بازدهی موثری برای سرمایهگذاری ساختمانی پیش بینی کرد.
علت اول توان و بضاعت مالی اندک مالکان و اقشار کم درآمد ساکن در محدوده بافتهای فرسوده شهری است که انگیزه اولیه برای حضور مالکان در پروسه تخریب و نوسازی را از بین میبرد. علت دوم به قیمت زمین در بافت فرسوده مربوط میشود که تحت تاثیر ضعف و فقر خدمات شهری در بافت فرسوده ارزش زمین و ملک نسبت به سایر مناطق شهری پایین است. علت سوم هم به این موضوع باز میگردد که از آنجا که املاک فرسوده دارای زمینهای با مساحت کم هستند و کل بافت فرسوده دارای معابر باریک و غیر نفوذ است، امکان سرمایهگذاری بزرگ ساختمانی(برجسازی) در بافت فرسوده چندان مقدور نیست و در نتیجه ارزش افزوده ناشی از فعالیت ساختمانی در حالت کلی کمتر از سایر نقاط شهری خواهد بود.
با این حال پژوهشگران این تحقیق به دولت وشهرداری توصیه میکنند علاوه بر آنچه در تمام این سالها تحت عنوان تسهیلات تشویقی به سازندگان محدوده بافت فرسوده ارائه کردند، اما در عمل جذابیت کافی برای ورود سرمایهگذاران ساختمانی را ایجاد نکرد باید مسیر دیگری را برای فراهم شدن زمینه سرمایهگذاری قوی در بافت فرسوده فراهم کنند. این مسیر از کانال رسیدگی به سرمایه و خدمات شهری بافت فرسوده تحققپذیر است. به این معنی که شهرداریها امکانات شهری بافت فرسوده را در گام اول فراهم کنند تا سرمایهگذاران رغبت اولیه برای ورود به بافت فرسوده را پیدا کنند. این توصیه را از آنجا مطرح میکنند که اراضی موجود در بافت فرسوده به علت آنکه در مقایسه با فضاهای شهری جدید(شهرهای جدید) دارای خدمات و امکانات زیرساختی است، بنابراین هزینه دولت برای تامین فضاهای مسکونی جدید در محدوده بافت فرسوده دستکم 40 درصد کمتر از شهرهای جدید خواهد بود. نتایج این تحقیق نشان میدهد در صورتی که سرمایهگذاران ساختمانی وارد بافت فرسوده شوند و دست به اجرای پروژههای بزرگ(تجمیع تک پلاکها وساخت وساز در قالب یک بلوک شهری) کنند این امکان را پیدا میکنند که بعد از چهار سال (موعد بهرهبرداری پروژه) از یک نرخ مطلوب بازدهی سرمایهگذاری بهرهمند شوند.
نرخ بازدهی سرمایهگذاری در این تحقیق براساس مدل خاکستری برای دو دوره زمانی محاسبه شده است. یک دوره حدفاصل زمان اجرای پروژه تا اتمام پروژه ساختمانی و دوم یک دوره زمانی مربوط به چهار سال بعد از تکمیل ساختمان مسکونی است که بیان میکند: ارزش معاملاتی یا بازاری آپارتمانهای مسکونی در محدوده بافت فرسوده از زمان ساخت تا تکمیل، سالانه بهطور متوسط 27 درصد افزایش پیدا میکند.
ارزش این آپارتمانها همچنین در چهار سال اول بهره برداری نیز بهطور متوسط 25 تا 26 درصد مجددا رشد خواهد کرد. همچنین این تحقیق با تکیه بر مدلهای اقتصادی بیان میکند، قیمت بخش مسکن، تابع عوامل مختلفی نظیر تورم، سرمایهگذاری در زیرساختها و انتظارات است. به گونهای که در مدلهای تجربه شده پس از اجرای پروژههای نوسازی تجمیعی در محدوده بافت فرسوده، به دلیل تغییرات آشکار کالبدی در نتیجه اجرای پروژههای سرمایهگذاری در بافت فرسوده، انتظارات فعالان اقتصادی موجب شکلگیری جریانی در قیمتهای مسکن منطقه شده است که این جریان در افزایش چشمگیر قیمت واحدهای مسکونی منطقه در سال ابتدایی بهره برداری از پروژه نسبت به سالهای گذشته نمایان میشود.
مطالعهکنندگان این پژوهش با تاکید بر اینکه ارزش اسمی ملک مسکونی تحت تاثیر تورم قرار دارد قیمت واقعی ساختمانهای مسکونی در محدوده بافت برای سرمایهگذاری را نیز محاسبه کردند که نشان میدهد: قیمت واقعی در زمان بهرهبرداری پروژه بهطور متوسط 45 درصد افزایش پیدا میکند.
بنابراین در جمعبندی این پژوهش تاکید میکنند پروژه ساختمانی در بافت فرسوده نه تنها در زمان تکمیل ساختمان، بلکه دست کم بعد از چهار سال از ساخته شدن آنها برای سرمایهگذاران میتواند بازدهی داشته باشد. به تعبیری دیگر از این مطالعه چنین استنباط میشود که آنچه در مرحله اول بهعنوان اثرات اجرای یک پروژه احیای بافت فرسوده، قابل مشاهده و درک است آثار کالبدی اجرای آن است و آثار اقتصادی، متعاقب آن و با یک وقفه زمانی بروز پیدا میکند. بهطوری که در مطالعه موردی انجام شده در این تحقیق پس از اجرای پروژه کلان نوسازی بافت فرسوده، پس از وقفه زمانی چهارساله آثار اقتصادی افزایش ارزش بازاری املاک را به همراه آورده و این اثرگذاری همچنان تا سال نهایی اتمام این پروژه ادامه پیدا کرده است.
در نتیجهگیری این تحقیق همچنین تاکید شده است که اجرای پروژههای احیای بافت فرسوده نظیر هر طرح سرمایهگذاری دیگری در سطح کلانشهرها، تحولات اقتصادی، اجتماعی وکالبدی به همراه خواهد داشت اما درجه تاثیرپذیری محدودههای اطراف پروژه از هر یک از این تحولات، بستگی به عوامل مختلفی نظیر حجم پروژه، زمان اجرای پروژه بافت اجتماعی محدوده و... خواهد داشت. بنابراین از دو روش افزایش مرغوبیت محدوده میتواند موجب فراهم آوردن منافع اقتصادی بلندمدت در منطقه شود. روش نخست افزایش درآمد شهرداری به دلیل امکان افزایش قیمتهای منطقهای که توسط شهرداری تعیین میشود و روش دوم افزایش جذب سرمایهگذاری کلان به دلیل توجیه پذیری بیشتر سرمایهگذاری در منطقه. البته محققان در این پژوهش توصیه میکنند با توجه به اینکه املاک بدون سند بین 30 تا 40 درصدی قیمتشان کمتر از املاک سند دار است سرمایهگذاران پیش از فروش ملک خود به تهیه سند رسمی ملک اقدام کنند.
اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد
ویدیو مرتبط :
سود پنهان
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
سود ساختوساز در روزهای ركود
برمبنای محاسبات سازمان وابسته به شهرداری، در شرایط فعلی كه بازار مسكن راكد است، پروژههای انبوهسازی در مناطق مركزی و جنوبی شهر تهران، ۲۳ درصد سود سالیانه نصیب سازندهها میكند. این نرخ سود، با احتساب هزینه ساخت متری ۴۰۰ هزار تومان و فروش واحدها به قیمت متری یك میلیون تومان تعیین شده است. این درحالی است كه هماكنون برخی مالكان واحدهای نوساز قیمت عرضه را حدود یك میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین كردهاند و معتقدند فروش به كمتر از این قیمت، جز ضرر، حاصل دیگری برای آنها ندارد.
بررسی بازار انبوهسازان با شاخص «انتفاع مالی» نشان میدهد، اگر در یكسال و نیم اخیر مالكان واحدهای نوساز، قیمت فروش را به مرز یك میلیون تومان كاهش میدادند، هم آنها سود میكردند و هم متقاضیان خرید با كمترین قیمت صاحبخانه میشدند.
بیتا... ستاریان كارشناس و سازنده فعال در تهران، با تایید این موضوع به دنیای اقتصاد گفت: در حال حاضر واحدهای نوساز آماده تحویل در مناطق مركزی و جنوبی تهران بین یك میلیون و ۱۰۰ هزار تا یك میلیون و ۸۰۰ هزار تومان فروخته میشود.
وی افزود: در دوره فعلی كه معاملات در ركود و قیمتها روبه كاهش است، سود ساختوساز در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است، اما در وضعیت رونق، این نرخ به ۱۵۰ درصد هم میرسد.
ستاریان تصریح كرد: سود ساختوساز در تهران در دوران رونق مسكن به طور متوسط بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ درصد برآورد میشود.
به گزارش دنیای اقتصاد، اگرچه گفته میشود آنچه باعث شده عرضه واحدهای نوساز به بازار مسكن در یكسال و نیم گذشته متوقف شود، بیمیلی خریداران بوده است، اما واقعیت ماجرا، اشتهای سازندهها به سودهای آنچنانی میتواند مهمترین عامل توقف عرضه در بازار مسكن تحلیل شود. روز گذشته، همایشی تحت عنوان نوسازی بافتهای فرسوده شهری به میزبانی سازمان نوسازی شهرداری تهران برگزار شد كه مدیران شهرداری برای تشویق انبوهسازان به فعالیت در پروژههای مشاركتی، جزوهای حاوی محاسبات سود و زیان سرمایهگذاری در این پروژهها را در محل همایش توزیع كردند. در این جزوه آمده است: «متراژ قابل ساخت در ۶۶۰۰ مترمربع زمین با تراكم ۲۴۰ درصد، ۱۶ هزار مترمربع خواهد بود كه با احتساب ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزارتومان هزینه ساخت هر متر مربع، مجموع هزینهها ۶۴ میلیارد ریال برآورد خواهد شد. و چنانچه هر متر مربع از واحدهای مسكونی ساخته شده در پروژههای سرمایهگذاری در بافتهای فرسوده با قیمت متری یك میلیون تومان فروخته شود، سود حاصل از فروش ۳۲ میلیارد ریال خواهد بود. كه با این حساب سود سالانه پروژه با احتساب طول دوره ساخت ۲ ساله، حدود ۲۳ درصد تخمینزده میشود.»
این نرخ سود از نگاه كارشناسان مسكن، رقم فوقالعاده مناسبی برای فعالیتهای ساختمانی آن هم در شرایط كنونی كه ركود به اوج رسیده، میتواند باشد.
دكتر بیتاله ستاریان، انبوهساز و کارشناس مسکن در اینباره به دنیای اقتصاد گفت: در حال حاضر در مناطق جنوبی شهر هزینه ساخت مطابق با اعلام سازمان نوسازی شهرداری، متری ۴۰۰ هزار تومان و قیمت زمین از متری یک میلیون تومان تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان محاسبه میشود.
وی در ادامه با اشاره به قیمت آپارتمانهای نوساز در این مناطق گفت: در مناطق جنوبی تهران آپارتمانهای نوساز از متری یک میلیون و۲۰۰ هزار تومان تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان خرید و فروش میشود و اگر تسهیلات تشویقی برای معافیت از عوارض ساخت و تراکم و... به انبوهساز ارائه شود سود ۲۳ درصدی بخش خصوصی در مشارکت با سازمان نوسازی حتی در دوران رکود بازار مسکن، تضمین شده و قطعی است.
به گزارش دنیای اقتصاد، وزارت مسكن برخلافنظر سازمان نوسازی شهرداری تهران، معتقد است هزینه ساختوساز حداكثر
متر مربعی ۳۵۰ هزار تومان است.
● نیاز به ساخت ۶۵۰ هزار واحد در بافت فرسوده تهران
در حال حاضر در ۳۲۶۸ هكتار از بافت فرسوده مصوب شهر تهران، نیاز به ساخت ۶۵۰ هزار واحد مسكونی وجود دارد.
در ۸ سال گذشته، در مجموع ۹۵۲ هزار واحد مسكونی جدید در شهر تهران احداث شده كه برای این تعداد واحد، ۱۴۹ هزار و ۵۰۱ فقره پروانه ساختمانی صادر شده است. سطح كل زیربنای این واحدها ۱۳۴ میلیون و ۱۹۰ هزار و ۷۴۱ متر مربع بوده است. از این تعداد واحد مسكونی كه از سال ۱۳۸۰ تا پایان دیماه سال جاری در شهر تهران احداث شده، ۱۳۰ هزار واحد با زیربنای كل ۱۲ میلیون و ۹۰ هزار متر مربع، در بافت فرسوده ساخته شده است.
● دولت با ما همكاری كند
شهردار تهران در همایش نوسازی بافتهای فرسوده كه دیروز برگزار شد، با انتقاد از نحوه همكاری دولت و وزارت مسكن با پروژههای نوسازی، گفت: ۱۸ ماه است كه شهرداری برای دریافت مجوز انتشار اوراق مشاركت و فروش متری مسكن، پیگیری میكند، اما در آستانه برگزاری این همایش، یكشبه همه مجوزها و توافقات نهایی و صادر میشود.
محمد باقر قالیباف افزود: در حال حاضر مجوز بانك مركزی برای انتشار ۱۰۰ میلیارد تومان اوراق مشاركت صادر شده و همچنین قرارداد مشارکت با ۵۰۰ انبوه ساز فعال که قول همکاری با سازمان نوسازی را داده اند نیز منعقد شده است. به گزارش دنیای اقتصاد، اگرچه محمد باقر قالیباف از عملکرد شهرداری تهران در زمینه نوسازی محلات فرسوده که ۳۰ تا۳۵ درصد از وزن شهر را در بر میگیرند، اظهار رضایت نمیكند، ولی به مشارکت انبوهسازان و بخش خصوصی برای جبران عقبماندگیهای موجود امیدوار است.
قالیباف اضافه كرد: متاسفانه در جریان كار اقدامات برای بافتهای فرسوده بوروكراسی اداری زیادی وجود دارد و به عنوان مثال برای اخذ مجوز اوراق مشاركت نزدیك به ۱۸ ماه دویدیم تا توانستهایم این مجوز را دریافت كنیم. وی با اعلام این كه مرحله سوم فروش متری مسكن از هفته آینده آغاز خواهد شد، اضافه كرد: مرحله دوم از فروش متری مسكن در طرح نوسازان نتایج خوبی در برداشته و به همین دلیل مرحله سوم آن را نیز به زودی آغاز میكنیم. شهردار تهران با بیان این كه حاشیهنشینی در كلانشهرها و آسیبهای ناشی از این مسائل نظیر فقر، فساد، ناامنی و انواع جرم و جنایت مسالهای نیست كه بتوان از كنار آن به سادگی عبور كرد، اضافه كرد: در حال حاضر ۳۵ درصد وزن این نوع تخلفات كلان شهرها در حاشیه شهرها اتفاق میافتد و این اتفاقات تلخ و انواع جنایات را من بارها در زمانی كه فرمانده نیروی انتظامی بودم با چشمهای خود دیدم.
● انتقاد از شهرهای جدید
شهردار تهران با اشاره به اینكه، توجه به شهرهای جدید كه كیلومترها دورتر از تهران است، افزایش پیدا كرده و میلیاردها تومان هزینه لازم است تا امكانات خدماتی در شهرهای جدید برقرار شود، خواستار توجه به داخل شهر تهران و برنامهریزی برای افزایش ظرفیت سكونت در تهران شد.
قالیباف با اشاره به سرمایهگذاری ۵۰۰ میلیارد تومانی شهرداری تهران برای خرید زمینهای منطقه قلعهمرغی خاطرنشان كرد: مجموعههای دیگر نظیر انبار نفت، پادگان جی و زمینهای ذخیره دیگر میتوانند نقطه تحریك بافتهای فرسوده قرار گیرند و محلههایی نظیر جوادیه را برای سالها جوانتر و رو به رشد كنند.
وی با اذعان نسبت به این كه پروژههای مربوط به بافتهای فرسوده در شهر تهران تاكنون نتایج خوبی نداشته است، تصریح كرد: نتایج چنین طرحهایی كند حاصل میشود و باید با حوصله در این مسیر قدم گذاشت و قطعا اتفاقات خوبی كه تاكنون رخ داده در آینده بیشتر خواهد بود.
● تفاهم مشترك برای بافتهای فرسوده
شهرداری تهران و وزارت مسکن به منظور ارائه تسهیلات برای نوسازی بافتهای فرسوده تفاهمنامه همکاری امضا کردند.
به گزارش دنیای اقتصاد، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در نخستین همایش سالانه نوسازی بافتهای فرسوده شهری که در مرکز همایشهای صدا و سیما برگزار شد به برخی اقدامات در مورد نوسازی بافت فرسوده اشاره و اظهار داشت: امروز توافقنامهای میان شهرداری و وزارت مسکن به امضا رسید که طی آن خط اعتباری ۳۰ هزار تسهیلات بانکی به رقم هر واحد ۱۵ میلیون تومان و در مجموع ۴۵۰ میلیارد تومان در اختیار بافت فرسوده شهر تهران قرار خواهد گرفت و سقف این پول تا ۲۰ میلیون تومان برای انبوهسازان افزایش خواهد یافت.
فریدون درویشزاده با اشاره به اینکه شهرداران مناطق، مسوول نوسازی بافت فرسوده منطقه خود هستند و شرکت انبوهسازان مناطق با ماهیت خصوصی در کنارشان حضور خواهند داشت، افزود: بودجه نوسازی بافت فرسوده در هر منطقه به تصویب خواهد رسید و شهرداری زیرساختهای لازم را برای آن آماده خواهد کرد. مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران بیان داشت: تاکنون در ۱۰ محله شهر تهران، دفاتر خدمات تسهیل و نوسازی راه افتاده و مقدمات این نوسازی از طریق تعامل با مردم آغاز شده است و با تکیه و تعامل بر اعتماد مردم، روند نوسازی تسریع و تسهیل خواهد شد. وی در ادامه از آغاز مرحله سوم طرح سرمایهگذاری متری مسکن از ۲۶ دی ماه خبر داد و گفت: این اتفاق فرصتی برای مشارکت مردم در نوسازی بافت فرسوده خواهد بود که حداقل ۵ متر با مبلغ ۵/۴ میلیون تومان در این زمینه سرمایهگذاری کنند.