سنایی: احتمال توافق روی یک طرح گام به گام در مذاکرات ایران و ۱+۵ وجود دارد

سنایی: احتمال توافق روی یک طرح گام به گام در مذاکرات ایران و ۱+۵ وجود دارد

مهدی سنایی نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در خصوص دیدارها و مذاکراتی که اخیرا بین آمریکا و ایران صورت گرفته است، گفت: اگر این مسیر فراز و نشیب‌های فراوانی داشته باشد، باید بگوییم که تازه در گردنه اول آن قرار داریم.

وی با تاکید بر این که در دیپلماسی لحن بسیار مهم است و با اشاره به این که لحن اروپایی‌ها و آمریکا نسبت به گذشته تغییرات اساسی کرده است و نمی‌شود آن را نادیده گرفت عنوان کرد: انتظار غرب از ایران اعتمادسازی بیشتر و انتظار ایران هم تغییر رفتار در عمل است. آمریکا در سال‌های گذشته رویکرد یکجانبه‌‌ای هم در مسائل منطقه‌ای و هم در روابط با ایران به شکل بهانه جویی در قالب استانداردهای دوگانه در دیپلماسی و سیاست خارجی خود داشته است.

نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: اگر واقعا رویکرد آمریکا در عمل هم تغییر کند، می‌تواند به تغییر نوع نگاهش به منطقه و جلوگیری از شکست‌ها در منطقه شبیه آنچه که در عراق، افغانستان و تا اندازه‌ای هم در سوریه رخ داد، کمک کند.

وی عنوان کرد: اما در رابطه با تاثیر آن بر روابط ایران با کشورهای همسایه، من بدبین نیستم، فکر می‌کنم روابط ایران با کشورهای همسایه هم می‌تواند تحرک بیشتری پیدا کند. رفع مشکلات با غرب و آمریکا به هیچ عنوان به معنای کاهش توجه سیاست شرقی در سیاست خارجی ایران نیست.

سنایی با اشاره به این که همکاری با روسیه و چین برای ایران بسیار حائز اهمیت است و دور نمای روشنی برای آن وجود دارد، تصریح کرد: سفر روحانی به اجلاس شانگهای در بیشکک و دیدار با رئیس جمهور چین و روسیه نشانگر همین امر بود که ایران توان ایجاد توازن در سیاست خارجی خود را دارد.

اما نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس در خصوص هدف آمریکا و غرب از تعامل با ایران معتقد است که برای آمریکا علل مختلفی وجود دارد، از جمله ناکامی سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه، حضور مداخله جویانه آمریکا در عراق و افغانستان دستاوردی نداشته است، در این دو کشور روزانه شاهد کشتار ده‌ها انسان در عملیات‌های تروریستی هستیم و از ثبات و امنیت خبری نیست.

 

هر چند ممکن است آمریکا بخواهد با خروج نیروهایش بگوید که موفق بوده، اما اینطور نیست، چرا که دنیا شاهد است که مداخلات نظامی و هزینه‌های زیاد آمریکا نتیجه‌ای نداشته است. ضمن این که اصول انسانی و قواعد بین‌المللی هم در این مداخلات نقض شده است.

وی افزود: همینطور باید به مذاکرات صلح خاورمیانه اشاره کرد. در حالی که سال‌هاست این مذاکرات در جریان است هنوز به نتیجه‌ای نرسیده است. آمریکا می‌خواست بدون در نظر گرفتن ایران و جریان  مقاومت این مذاکرات را به نتیجه برساند، اما نتوانست. به هر حال تجاوزات رژیم صهیونیستی هم زمان با دایر بودن این گفت‌وگو ادامه پیدا کرده و حقوق آن نقض شد و همزمان جریان مقاومت هم تقویت شد.

نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان این که سیاست آمریکا در میان مدت گردش از خاورمیانه به سمت اقیانوس آرام و چین است، عنوان کرد: اما این که چقدر در این کار موفق خواهد شد، جای تردید وجود دارد، پیش از این هم رئیس جمهور آمریکا مواضعی را اعلام کرده، اما تحت فشار لابی‌ها، کنگره و سنا قرار گرفته است.

وی افزود: در این کشور، تغییرات باید با همکاری کنگره و سنای آمریکا ایجاد شود، برای همین روحانی خواستار شنیدن صدای واحد از آمریکا شد.

سنایی در خصوص اذعان مقامات آمریکایی و غربی به حق ایران در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته‌ای و حق غنی سازی با اشاره به این که دیگر موضوع غنی سازی جای بحث ندارد، گفت: به هر حال واقعیت فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای قابل انکار نیست و غرب هم احساس می‌کند که بیهوده است در این مورد حرف بزند و ایران هم منتظر نظر غرب نمی‌ماند که این حق را داشته باشد یا نه، چون آن را جزو حقوق مسلم ملت خود می‌داند و در هیچ شرایطی حاضر به بحث روی آن نیست.

وی افزود: این موضوع الان تبدیل به یک موضوع ملی شده که روی آن حساسیت هم وجود دارد و سیاست خارجی ما هم به هیچ عنوان از حقوق ملت عقب‌نشینی نمی‌کند.

استاد دانشگاه تهران گفت: انتظار غرب از ایران برای اعتماد سازی بیشتر نباید یک طرفه باشد و باید برای آن یک مکانیزمی تعریف شود.  محدود شدن غنی سازی تا درصد خاصی موضوعی است که تهران  قبلا هم روی آن مذاکره کرده است،اصلا ایران قصد غنی سازی تا 20 درصد را نداشته است، چون طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد تهران برای رفع نیازهای دارویی خود دست به غنی سازی در این سطح زد.

وی در پیش بینی روند مذاکرات ایران و ۱+۵ معتقد است که این احتمال وجود دارد، در صورت تلاش، 2 طرف روی یک طرح گام به گام توافق کنند، منتهی با گام‌های نسبتا بلندتر، نسبت به گذشته و آن منوط به این خواهد بود که در بازه زمانی مشخص شاهد رفع و کاهش تحریم‌ها باشیم.

سنایی با تاکید بر این که رفتار آمریکا در بحث هسته‌ای تا به امروز، یک نوع بهانه جویی و درخواست اعتمادسازی یک طرفه بوده است، تصریح کرد: همزمان استفاده از ابزار فشار و مذاکره دنبال می‌شد که در نهایت این رفتارها و روش‌ها پاسخگو هم نبودند.

وی افزود: اگر این روش‌ها تغییر کند، ایران هم می‌تواند همکاری بیشتری از خود نشان دهد و در نهایت هم در مکانیزمی به صورت ملموس و محسوس شاهد کاهش و رفع تحریم‌ها باشیم. برای مردم ایران مهم است که بعد از انتخابات 24 خرداد و پدید آمدن این رویکرد جدید در سیاست خارجی در دولت یازدهم، یک عکس العمل مناسب از طرف غرب ببیند و پاسخ شایسته‌ای که احساس کند، تکرار رفتارهای گذشته نیست./فارس

 

ویدیو مرتبط :
آموزش گام به گام کاشت ناخن طرح رز چهاربعدی

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

نیویورک تایمز: گام نخست در رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران چیست؟

نیویورک تایمز:

گام نخست در رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران چیست؟

در شرایطی که تلاش‌ها برای برگزاری دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه ۱+۵ در جریان است و تاکنون زمان و مکان قطعی این مذاکرات تعیین نشده، برخی ناظران و تحلیلگران، توجه خود را به موضوعی مهمتر، یعنی ماهیت توافق ممکن با ایران معطوف کرده‌اند. در این باره، روزنامه نیویورک تایمز دیدگاه خود درباره گام نخست در رسیدن به چنین توافقی را تشریح کرده است.

به گزارش «تابناک»، در مقطعی که بار دیگر مباحث درباره اهمیت دیپلماسی در حل و فصل مناقشات پیرامون برنامه هسته‌ای ایران افزایش یافته، همچنان وجود موانعی در این راه محسوس است.

بنا بر این گزارش، «رِی تکیه»، پژوهشگر ارشد شورای روابط خارجی آمریکا، در مطلبی که در روزنامه «نیویورک تایمز» منتشر کرده، عامل روانی را مهمترین مانع در این زمینه می‌داند.

تکیه در این مطلب اشاره می‌کند که قدرت‌های بزرگ همچنان مشغول اعمال تحریم‌هایی بر ایران هستند که بنا بر اعلام خودشان، تنها در صورت توقف بخش‌هایی کلیدی از برنامه هسته‌ای ایران، برداشته خواهند شد. در همین حال، ایران مایل به امتیاز دادن نیست و می‌داند که گسترش قابلیت‌های هسته‌ای، قدرت چانه‌زنی‌اش را افزایش خواهد داد.

البته در این باره باید گفت که در جست‌و‌جوی دستاوردی از مذاکرات، هیچ یک از طرفین حاضر نیست آنچه را ابزار و نقطه قوت خود می‌داند، از دست بدهد.

بر این اساس، تکیه استدلال می‌کند که بهترین ابزار برای از میان بردن این چرخه معیوب، نه تلاش برای رسیدن به یک توافق بزرگ، بلکه پیگیری یک توافق محدود است که بتواند دیوار بی‌اعتمادی را از میان برداشته و احتمالاً عرصه را برای ساز و کارهای گسترده‌تر کنترل تسلیحات آماده سازد.

وی ادامه می‌دهد: راهبرد اصلی ایالات متحده تاکنون بر این فرض استوار بوده که مجازات‌های اقتصادی فزاینده، می‌تواند طرف مقابل را آماده مذاکره درباره یک توافق معتبر کند.

اما جنبه جالب توجه چنین سیاستی این است که این رویکرد، زیر بار موفقیت‌های مقطعی خود قرار گرفته است. در حقیقت، سیاست تحریمی آمریکا، موفقیت‌هایی فرا‌تر از انتظارات اولیه داشته، زیرا واشنگتن توانسته بخش مهمی از جامعه جهانی را به محدود کردن تجارت با ایران متقاعد کند، ولی طنز ماجرا اینجاست که هر چه تحریم‌ها بیشتر موفق می‌شوند، قدرت‌های بزرگ تمایل کمتری به مبادله دستاوردهای خود با یک مصالحه معتدل و مرضی‌الطرفین از خود نشان می‌دهند.

از سوی دیگر، ایران نیز به دستاوردهای خود دلگرم است. اعتقاد حکومت ایران بر این است که آمریکا توجهی به برنامه هسته‌ایش ندارد، بلکه از موضوع هسته‌ای ایران به منظور پیشبرد سیاست تغییر نظام استفاده می‌کند. تهران بر این باور است که با افزایش تدریجی حجم و گستره زیرساخت‌های هسته‌ای، در موقعیت بهتری برای امتیاز گرفتن از جامعه جهانی خواهد بود.

به این ترتیب، در این سوی ماجرا نیز هرچه برنامه هسته‌ای ایران پیشرفت می‌کند، دولتمردان این کشور، تمایل کمتری به مصالحه بر سر جنبه‌های اساسی آن از خود نشان می‌دهند.

اما خطر این روند آن است که وقتی برنامه هسته‌ای ایران از آستانه‌های فنی مشخصی بگذرد، شاید این جمع بندی در این کشور به وجود بیاید که یک ایران دارای بمب، در موقعیت بهتری برای مذاکره درباره بازگشت خود به عرصه اقتصاد جهانی قرار خواهد داشت.

با این حال، تکیه اشاره می‌کند که دیدگاه‌های ایران و آمریکا در یک نکته با هم اشتراک دارند: تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در ایران.

این گزارش ادامه می‌دهد، ایالات متحده مدت‌هاست از غنی سازی با درصد بالای ایران به عنوان خطرناک‌ترین و بی‌ثبات کننده‌ترین فعالیت آن یاد می‌کند؛ اما در موقعیت‌های گواگون، ایران نشان داده با حصول توافقی که غنی سازی سطح بالای آن را محدود کند، مخالف نیست.

بنا بر این گزارش، ایران همواره اعلام کرده، دلیل اینکه ناچار شده دست به غنی‌سازی در سطوح بالا‌تر بزند، این بوده که جامعه جهانی سوخت لازم برای کارکرد رآکتور هسته‌ای تهران را در اختیارش نگذاشته است. این بیانات نشانگر آن است که ایران در ازای کاهش تحریم‌های بین‌المللی، با توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی خود موافق است.

منتقدان چنین توافقی که صرفاً بر غنی‌سازی ۲۰ درصدی متمرکز باشد، تأکید می‌کنند که توقف این فعالیت‌ها، تغییر چشمگیری در مسیر هسته‌ای ایران پدید نمی‌آورد. آن‌ها همچنین اشاره می‌کنند که این گونه توافق، دانش فنی پیچیده ایران در زمینه هسته‌ای را از میان نخواهد برد؛ اما هدف اصلی آن، کشاندن دو طرف به راهی متمایز از روند موجود است. یک توافق هرچند معتدل و آزمایشی، می‌تواند قدرت‌های غربی را متقاعد کند که ایران به موضوع کنترل تسلیحات علاقه‌مند است؛ افزون بر این، توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی، می‌تواند موجب طولانی‌تر شدن بازه زمانی برنامه هسته‌ای ایران شده و برخی از نگرانی‌های غرب و رژیم اسرائیل را کاهش دهد.

از سوی دیگر، حصول این توافق به ایران نیز نشان خواهد داد که تأکید بر دیپلماسی، تنها با هدف افزایش فشار‌ها بر این کشور انجام نمی‌گیرد.

در مجموع، تکیه نتیجه می‌گیرد که هرچند منازعه هسته‌ای میان ایران و ایالات متحده بیشتر اختلاف بر سر مسائل فنی جلوه داده شده، آنچه مهم است، از میان برداشتن موانع روانی حصول توافق است.

هرچند تاکنون پیشنهادهای جامع بسیاری در زمینه مسئله هسته‌ای ایران مطرح شده، اما سطح عدم اطمینان میان طرفین بیش از آن است که اجازه حصول چنین توافق‌های جامعی را بدهد. یک توافق معتدل ممکن است از جنبه فنی تغییر اساسی در برنامه هسته‌ای ایران ایجاد نکند، اما می‌تواند عرصه سیاسی که تاکنون مانع توافق شده را تغییر دهد. تنها در این صورت است که ایران و قدرت‌های بزرگ می‌توانند به سوی یک راه حل بنیادی‌تر برای منازعه دیرپای خود حرکت کنند./تابناک