رویترز: اکنون زمان مناسبی برای تصویب تحریم‌های شدیدتر نفتی علیه ایران نیست

رویترز: اکنون زمان مناسبی برای تصویب تحریم‌های شدیدتر نفتی علیه ایران نیست

به گزارش ایسنا، خبرگزاری رویترز در ادامه گزارش تحلیلی‌اش نوشت: انتظار می‌رود کمیته بانکداری سنای آمریکا در ماه میلادی جاری مناظره درباره نسخه بسته‌ای از تحریم‌ها را که در اواخر ماه ژوئیه در مجلس نمایندگان آمریکا تصویب شد، مورد بررسی قرار دهد. طرح مجلس نمایندگان آمریکا صادرات نفت خام ایران به مشتریان جهانی‌اش را یک میلیون بشکه دیگر در روز در عرض یک سال کاهش می‌دهد و به تحریم‌های قبلی آمریکا و اتحادیه اروپا که فروش نفت ایران را از سال 2011 به نصف رسانده‌اند، می‌افزاید.

این خبرگزاری در ادامه مدعی شد: کاهش بیشتر فروش نفت ایران اگر تحقق یابد می‌تواند آسیب بیشتری به اقتصاد ایران برساند؛ درآمدهای نفتی ایران از 95 میلیارد دلار در سال 2011 به 26 میلیارد دلار در سال 2012 رسید.

سناتورهای هر دو حزب آمریکا گفت‌وگوهای محرمانه درباره بستن شکاف‌های موجود در تحریم‌های فعلی را آغاز کرده‌اند تا به این ترتیب کاهش صادرات نفتی ایران با سرعت بیشتری نسبت به طرح مجلس نمایندگان انجام گیرد؛ به گفته برخی مقامات، آنها قصد دارند به توانایی وزارت خارجه آمریکا برای مستثنی قرار دادن برخی از مشتریان نفتی ایران از تحریم‌ها پایان دهند.

بسیاری خواستار این هستند که تحریم‌های شدیدتری را علیه ایران اعمال کنند تا به حسن روحانی رییس‌جمهور ایران نشان دهند که واشنگتن درباره فشار بر برنامه هسته‌یی ایران جدی است.

ولی تحریم‌های فعلی که موجب شده است کشورهایی مانند چین، هند، ژاپن و کره جنوبی واردات نفتی‌شان از ایران را کاهش دهند ممکن است تا حد ممکن بدون ایجاد حس خصومت و دشمنی در کشورهای خریدار نفت ایران پیش رفته باشند (و اگر بیشتر از این شود باعث ایجاد دشمنی شود).

امی مایرز جف، یک کارشناس انرژی و ژئوپلتیک در دانشگاه کالیفرنیا درباره تلاش‌ها برای اعمال تحریم‌های شدیدتر علیه ایران، گفت: کنگره می‌تواند هر چیزی را که دوست داشت تصویب کند ولی رییس‌جمهور (آمریکا) قادر نخواهد بود آن را اجرایی کند.

خبرگزاری رویترز در ادامه این گزارشش نوشت: قیمت بالای نفت نیز کمکی نمی‌کند. امید به اینکه تحریم‌ها بتواند آسیب جدی به برنامه هسته‌یی ایران بزند در ماه ژوئن سال 2012، زمانی که قیمت‌های نفت خام بین‌المللی برنت به زیر 90 دلار برای هر بشکه رسید بالا بود.

قیمت‌های پایین کمک می‌کند که درآمدهایی که ایران از فروش نفت خام کاهش یافته‌اش دریافت می‌کند کمتر شود و تحریم‌ها موثر باشند. قیمت‌های پایین علاوه بر آن می‌توانند همکاری بین کشورهای مصرف‌کننده نفت و واشنگتن را آسان کنند، در حالیکه قیمت‌های بالای نفتی باعث می‌شوند محدود کردن فروش نفت از کشوری که منابع نفت بالایی دارد دشوار شود.

قیمت‌های نفت برنت اکنون بسیار بالاتر است و به حدود 108 دلار برای هر بشکه رسیده است. تولید نفت در لیبی، عراق، نیجریه و برخی کشورهای دیگر باعث کاهش سه میلیون بشکه در روز یا حدود 3/5 درصد از تقاضای جهانی از بازار شده است.

کاهش هر چه بیشتر خرید نفت ایران با توجه به تلاش‌های دولت باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا برای متقاعد کردن مصرف‌کنندگان نفت تهران به منظور یافتن گزینه‌های دیگری برای تامین نفت‌شان می‌تواند دشوار باشد. کاهش خرید نفت ایران توسط چین، ژاپن و کره جنوبی در سال 2012 بالا بود ولی اکنون به حالت ثابت رسیده است.

با توجه به اینکه واشنگتن به دنبال اجتناب از درگیری‌های دیپلماتیک با کشورهای بزرگ در زمان افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و آفریقای شمالی است، شاید اکنون زمان مناسبی برای حذف انعطاف‌پذیری در اعمال تحریم‌ها نباشد.

ایسنا

پشت پرده های تحریم‌های جدید نفتی علیه ایران

هفته‌ای را که گذشت بی‌شک می‌توان یکی از پرنوسان‌ترین هفته‌های بازار نفت دنیا نامید. این نوسانات که در پی اعمال تحریم‌های جدید آمریکا، کانادا، بریتانیا و فرانسه علیه نظام بانکی و صنعت پتروشیمی ایران، دومین صادرکننده نفت اوپک، در هفته گذشته شکل گرفت افزایش قیمت نفت را به‌دنبال داشت. بورس‌های جهانی که با تردید به بازار نفت دنیا و نگرانی از اختلال در ذخایر نفت دنیا و نرسیدن توافقی برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران به نزول بازار خیره شده بودند، ناگهان در اواخر هفته گذشته با رشد 1/1 درصدی قیمت نفت خام مواجه شدند.

به طوری‌که قیمت نفت خام به 108 دلار رسیده است و از سویی قیمت نفت خام برنت برای تحویل در ماه ژانویه با افزایشی معادل یک و 45 دلار به بشکه‌ای 108.33 دلار رسیده است. هرچند قیمت نفت برنت در سال جاری 13 درصد از خود رشد نشان داده است، 4 بار نیز با کاهش روبرو بوده است. قیمت نفت خام سبک آمریکا كه در ماه گذشته از مرز 95 دلار گذشت، برای تحویل در ماه ژانویه با یک و52 دلار افزایش در هر بشکه روبرو شد و به 95.5 دلار در هر بشکه رسید. اما هفته گذشته بهای نفت خام برنت دریای شمال با حدود یک و نیم درصد افزایش بالای 108 دلار در بازارهای جهانی فروخته شد.

ایران، پس از عربستان صعودی، با تولید روزانه دو میلیون و 200 هزار بشکه، دومین تولیدکننده نفت اوپک است. با اینکه به‌نظر می‌رسد فشار کشورهای غربی علیه ایران و قطع کانال‌های نفتی ایران باعث به‌خطر انداختن عرضه و صادرات نفت از ایران و تنگه هرمز خواهد شد، اما عبدالله سالم البدری دبیرکل اوپک هفته پیش اعلام کرد: "که بازار جهانی نفت در وضعیت توازن قرار دارد و قیمت‌ها نگران‌کننده نیستند." درحالی‌كه افزایش چشمگیر قیمت نفت از موضوع دیگری حكایت می‌كند.

درحالی‌که برخی از کشورهای اروپایی و از جمله رئیس‌جمهور فرانسه نیکولا سارکوزی در نامه‌ای از رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته‌است که دارایی‌های بانک مرکزی ایران را مسدود و معاملات نفتی خود را با این کشور متوقف کنند، ایران در پاسخ به تحریم‌های جدید گفته است: "این اقدامات بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد و مانع صدور محصولات نفتی این کشور به اروپا نخواهد بود."

کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نیمه اول سال 2011 میلادی حدود 18 درصد از نفت ایران را خریداری کرده‌اند که معادل 450 هزار بشکه در روز می‌شود و در میان کشورهای اروپایی ایتالیا 180 هزار بشکه در روز، اسپانیا 137 هزار بشکه در روز و فرانسه با خرید 20 هزار بشکه در روز بیشترین واردات نفت خام از ایران را داشته‌اند. این درحالی است كه ایتالیا 13درصد از نفت خام مورد نیاز خود را از ایران می‌خرد که معادل سالی 10 میلیون تن است.

محسن یحیوی، نایب‌رییس پیشین کمیسیون نفت مجلس شورای اسلامی در گفتگو با شفاف با اشاره به اینکه ایران جایگاه مهمی در بازار نفت دنیا دارد گفت: "عنوان کردن تحریم‌ها علیه ایران یکی از عوامل مهم افزایش قیمت نفت در دنیا شده و طبیعی است که در صورت اعمال تحریم یا هرگونه فشار علیه صنعت نفت ایران قیمت جهانی نفت به‌سرعت بالا خواهد رفت."

یحیوی در ادامه افزود: "احتمال می‌رود با ادامه تحریم‌ها شاهد افزایش قیمت نفت در درازمدت باشیم." وی با اشاره به اینکه بالا رفتن قیمت نفت در دنیا مطلوب هیچ یک از کشورهای مصرف‌کننده نخواهد بود گفت: "به‌خصوص کشورهای اروپایی و آمریکا که با رکود اقتصادی و وضع آشفته‌ای مواجه هستند این افزایش قیمت را تحمل نخواهند کرد و به ضرر آنها خواهد بود."

این عضو سابق مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: "حذف دو میلیون و دویست هزار بشکه نفت از بازارهای جهانی مسلما افزایش قیمت نفت را در پی خواهد داشت که تنها متضرران آن بازار اروپا و آمریکا خواهد بود."

وی در پاسخ به اینکه بازار نفت لیبی و شکل‌گیری دوباره آن چه تاثیری می‌تواند بر بازار خاورمیانه و ایران داشته باشد گفت: "بازار نفت ایران با تصور حضور نفت لیبی در بازار شکل گرفته است و حتی اگر تولید نفت لیبی به حد معمول خود برسد باز هم بی‌نیازی از نفت ایران غیرقابل تصور است و نیاز کشورهای غربی این امر را برای آنها دیکته می‌کند."

یحیوی در پایان افزود: "هر نوع تحریمی که بر روی نفت ایران صورت بگیرد مسلما در بازار نفت دنیا تاثیر می‌گذارد و ممکن است قیمت‌ها را بالا ببرد."

از سویی دیگر برخی کارشناسان معتقدند که این افزایش قیمت نفت مقطعی است و کشورهای غربی و آمریکا در صدد این هستند که بازار نفت لیبی را جایگزین بازار ایران کنند و تحریم‌ها را علیه ایران بیشتر.

در همین زمینه دکتر جمشید عدالتیان اقتصاددان به شفاف گفت: "علاوه بر تحریم ایران بازار نفت خاورمیانه و تغییرات در لیبی و بازار نفتی آن بر قیمت‌ها تاثیر می‌گذارد. همچنان که مقدار نفتی که ایران صادر می‌کند مسلما بر قیمت‌ها تاثیرگذار است."

وی ادامه داد: "این افزایش قیمت‌ها در بازار نفت موقتی است و فقط در کوتاه‌مدت قیمت‌ها را بالا می‌برد."

این اقتصاددان تصریح کرد: "با بازسازی بازار نفت لیبی و همینطور ظرفیت خالی عربستان و عراق امکان جبران کردن صادرات نفت ایران وجود دارد."

عدالتیان با توجه به اینکه در حال حاضر در دنیا با رکود اقتصادی مواجه هستیم و تقاضای نفت آنچنان رشد چندانی در بازار نخواهد داشت گفت: "بهترین مشتریان حال حاضر ایران چین و هند هستند که از تحریم ایران طرفداری نکرده‌اند و بالقوه در بازار ایران حضور دارند."

او با اشاره به اینکه نفت یک کالای همگن است ادامه داد:"همیشه خریدارانی در دنیا  برای نفت وجود دارند و در صورت تحریم‌های بیشتر علیه ایران، باز هم ایران حضور خود را در بازار نفت حفظ می‌کند حتی با حضور نفت‌های جایگزین در منطقه که عراق، لیبی و عربستان را می‌توان از آن جمله به‌حساب آورد."

جمشید عدالتیان با اشاره به اینکه تحریم‌ها تاثیری روی تولید نفت ندارند گفت: "حتی در صورت تحریم صنعت نفت ایران ما همچنان دو میلیون و 200 هزار بشکه تولید در روز را خواهیم داشت و آن موقع دولت می‌تواند نفت را با قیمت بیشتر عرضه كند. اما نیازمند حذف کردن هدفمند کردن یارانه‌ها است."

از سویی دیگر احمد قلعه‌بانی مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد: "در صورت تحریم احتمالی خرید نفت از فرانسه یا سایر کشورهای اروپایی، ایران نفت خود را به دیگر مشتریانش می‌فروشد."

بااین‌همه به‌نظر می‌رسد تشدید بحران مالی منطقه یورو، بی‌ثباتی سیاسی در جهان غرب و رکود اقتصادی کشورهای سرمایه‌دار همچنان گریبانگیر اقتصاد تیره اروپا است و کارشناسان موسسات بین‌المللی هشدار می‌دهند هرگونه  اقدام علیه ایران و تحریم‌های بیشتر بر کشور باعث اختلال در جریان عرضه نفت خواهد شد و ممکن است قیمت نفت را حتی تا 300 دلار در هر بشکه بالا ببرد که این امر باعث تشدید بحران اقتصادی در کشورهای غربی و آمریکا خواهد شد.

اغلب کارشناسان معتقدند با تشدید فشار علیه ایران خطرات ژئوپلتیک در منطقه افزایش پیدا می‌كند خطر اخلال در عرضه نفت چه در عرضه مستقیم نفت ایران و چه از طریق بسته‌شدن تنگه هرمز که یک‌سوم نفت دریایی از آن عبور می‌کند افزایش می‌یابد. عدم‌اطمینان از وضعیت بازار و فشار بحران بدهی‌ها در اروپا و آمریکا نیز باعث افزایش قیمت نفت شده است. علاوه بر این بحران یورو اتحادیه اروپا و بروز ناآرامی در برخی کشورهای خاورمیانه نظیر مصر و سوریه نیز می‌تواند بر قیمت نفت تاثیرگذار باشد، درعین حال كه ذخایر نفت خام آمریکا نیز در هفته گذشته کاهش داشته است.

از طرفی کمیته متشکل از قانون‌گذاران آمریکایی که نتوانستند بر سر برنامه کاهش کسری بودجه خود به توافق برسند و همزمان در اروپا ریسک اوراق قرضه اسپانیا، ایتالیا، فرانسه و بلژیک نیز افزایش پیدا کرده و باعث هجوم سرمایه‌گذاران به اوراق قرضه آلمان نیز شده است. اما بزرگترین نگرانی کشورهای غربی این است که آیا سیاستمداران آمریکایی قادر خواهند بود که رکود اقتصادی کشورهای غربی را پایان دهند؟ در حالی که با فشار آوردن بیشتر بر ایران و اعمال تحریم‌ها علیه آن باعث می‌شود که قیمت نفت در بازارهای جهانی به‌خاطر شوک از دست دادن بازار ایران تا چند برابر افزایش پیدا کند. گرچه به اعتقاد برخی کارشناسان، امکان دارد حتی قیمت نفت به بالای 130 دلار و بیشتر در هر بشکه درهفته های آتی  نیز برسد. اما با این حال به‌نظر نمی‌رسد که از دست دادن بازار دومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک به‌نفع کشورهای غربی باشد.../شفاف