اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
رقابت در زمین خودروسازان/ قطب سوم خودروسازی با صنعت ایران چه خواهد کرد؟
اخبار اقتصادی - رقابت در زمین خودروسازان/ قطب سوم خودروسازی با صنعت ایران چه خواهد کرد؟
تولیدکنندگان خودرو ایران سال هاست که تنوع ویژه ای در محصولات خود ایجاد نکرده و کالاهای تولیدی خود را به همان سبک و سیاق گذشته به بازار عرضه می کنند. از سوی دیگر برخی از تولید کنندگان بر این باورند که ثبات نوعی ارزش در این صنعت به حساب می آید و هرگز حاضر به برنامه ریزی و سرمایه گذاری در ارتقا و تنوع محصولات خود نیستند.
بالاخره بعد از مدتها انتظارجزئیات قطب سوم خودروسازی کشور که قرار است رقیبی برای ایران خودرو و سایپا باشد مطرح شد. این قطب خودروسازی که زمانی قرار بود در اصفهان ایجاد شود به دلیل شرایط مناطق آزاد از حیث قوانین سرمایهگذاری در چابهار جانمایی شد. از اینرو با آماده بودن زمین و انتخاب مدیرعامل سومین خودروسازی کشورمان و نهایی شدن مذاکرات با یک خودروسازی کره جنوبی از سال آینده خودروهای این مجموعه وارد سرزمین اصلی خواهد شد. این خودروساز در شرایطی متولد میشود که برخیها با ایجاد دست اندازهای مختلف و بینیاز بودن کشور از این خودروساز، سرمایهگذاری در این بخش را بیهوده میدانند. اما دولت برای انحصار شکنی، کنترل قیمت و افزایش کیفیت خودروها چنین طرحی را آغاز کرد.نبود تنوع در بازار خودرو کشور نشان دهنده حاشیه امنیت فراوان تولیدات سنتی در مقابل محصولات جدید است که خود گویای غیررقابتی بودن نظام اقتصادی است.
سیاست های که در صنعت خودرو اعمال شده است در قالب سیاست های جایگزین واردات بوده که باعث ایجاد ساختار انحصاری و متمرکز در بیشتر بازارهای صنعتی کشور از جمله خودرو شده است و خودروسازان بدون توجه به تحولات بازار جهانی، فقط به حضور خود در نظام اقتصاد داخلی فکر می کنند.
این موضوع را می توان با مقایسه صنعت خودروسازی ایران با کره جنوبی روشن تر کرد. خودروسازان کره ای با تولید سالانه 4 میلیون و 521 هزار و 429 دستگاه خودرو، به یکی از قطب های اصلی خودروسازی در جهان تبدیل شده اند و این در شرایطی است که ایران با سابقه طولانی تر در این صنعت با تولید سالانه 743 هزار و 680 دستگاه همچنان در حال عقبگرد است.
اما موضوع جالبی که در این خصوص وجود دارد این است که خودروسازان ایرانی هنوز خودرویی را تولید می کنند که کره ای ها در سال 1997 تولیدش را متوقف کرده اند. در سال 2013 میزان خودروی تولیدی کشور 25.6 درصد کاهش و در مقابل آن واردات خودرو حدود 75 درصد با افزایش روبه رو شده است که البته بخش اعظم این واردات متعلق به محصولات کره ای هاست.
اما در این میان در تازه ترین شنیده ها، خبر ورود قطب سوم خودورسازی به گوش می رسد. خبری که حاکی از خروج صنعت خودروسازی از انحصار حاکم دو قطب خودروسازی کشور است.
این در حالی است که به گفته کارشناسان آزاد سازی و ایجاد قطب جدید زمانی به نفع همه خواهد بود که به صورت همه جانبه صورت گیرد و اگر قرار است تعرفه واردات برداشته شود، باید ورود بانک های بین المللی نیز آزاد شده تا تولیدکنندگان بتوانند تسهیلات با نرخ کم دریافت کنند و شاخص های کلان اقتصادی مثل تورم متناسب با شرایط تعدیل شوند.
اما معضل دیگری که سد راه ایجاد بازار رقابتی شده است، عدم وجود شفافیت اطلاعات است. اختصاص منابع مالی شرکت های خودروساز به خرید سهام، سرمایه گذاری در دیگر بخش های اقتصادی کشور یا اختصاص منابع برای واردات محصولات غیرمرتبط با خودروسازی از جمله مسایلی هستند که به دلیل عدم وجود شفافیت اطلاعات به وقوع پیوسته اند.
ایجاد قطب سوم در شرایطی که جای خالی این عوامل وجود دارد، به گمان خودرو سازان راه به جایی نخواهد برد. کارشناسان معتقدند اگر قرار باشد قطب سوم با تکیه بر تولید ملی در کشور ایجاد شود، باید حداقل تا 30 درصد داخلی سازی شده و بخشی از تولیدات آن به خارج از کشور صادر شود تا دارای توجیه اقتصادی باشد.
همچنین حامد علی مبارکی مدیرعامل منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار درباره قطب سوم خودروسازی کشور که سال گذشته دبیر شورای عالی مناطق آزاد آن را مطرح کرد و برخی این خبر را شایعه دانستند و حتی در مقطعی عنوان شد که ایجاد قطب سوم تنها برای تلنگر زدن به ایران خودرو و سایپا بوده است گفت: قطب جدید خودروسازی بزودی فعالیت خود را آغاز میکند و مردم میتوانند از خودروهای با کیفیت این مجموعه بهرهمند شوند. خودروهایی که با قیمت مناسب و کیفیت بالا تولید میشود و میتواند به خواسته مردم پاسخ دهد. به هر ترتیب چند سالی است که مردم از وضعیت خودروهای داخلی ناراضی هستند و این امر از سوی مقامهای دولتی نیز مطرح شده است.
اخبار اقتصادی - خبرآنلاین
ویدیو مرتبط :
صنعت خودروسازی ایران ♥
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
دبیر انجمن خودروسازان: تاثیر لغو تحریمها بر صنعت خودروسازی ایران
اخبار اقتصادی - دبیر انجمن خودروسازان: «خودرو» ارزان نمیشود
صنعت خودروسازی ایران نه فقط در این سالها كه حلقه تحریم محكمتر شده است، در تمام سالهای گذشته با مشكلاتی روبهرو بوده است و بسیاری از كارشناسان عقب ماندگی این صنعت را ناشی از حمایتهای بیبدیل دولتی میدانند كه خود سالها مالك صنعت خودروسازی بود و بازار انحصاری و بدون دردسر را برای خود تدارك دیده بود و حالا نیز كه مالكیت واگذار شده و مدیریت هنوز در دستان دولت باقی مانده، تنها خودروهایی میتوانند وارد بازار ایران شوند كه لوكس هستند و گرانقیمت و همچنان درهای بازار ایران به روی خودروهای مصرفی بسته است.
قیمت خودرو در طول دو سال گذشته رشدی عجیب را تجربه كرد. حرارت بازار بالا رفت و در چشم به هم زدنی قیمتها دو برابر و سه برابر شد. گفتند لنگر ارز در رفته است و تحریم عامل بروز این مشكلات شده است. حالا اما از دیروز اجرای توافق ژنو در دستور كار قرار گرفت و در این قالب بخشی از تحریمها از جمله تحریم صنعت خودروسازی ایران لغو شد.
این بار اما میگویند شرایط به قبل از تحریمهای سفت و سخت برنمیگردد چون سیگنالها و علائم اقتصادی تغییر كرده است. درباره تاثیر لغو تحریمها با احمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران گفتوگویی داشتیم كه در پی میآید. وی معتقد است قیمت خودرو حتی در این شرایط نه تنها نمیتواند كاهش یابد بلكه باید افزایشی را نیز تجربه كند.
تحریم صنعت خودروسازی از امروز لغو میشود. به عنوان دبیر انجمن خودروسازان ایران و یکی از کارشناسان این صنعت بفرمایید تاثیر لغو تحریمها بر صنعت خودروسازی ایران چه خواهد بود؟
به هر حال لغو تحریمها طبیعتا فضای کاری ما را مساعدتر از قبل میکند اما کاهش تحریمهای بین المللی بهتنهایی کمکی به صنعت خودروی کشور نخواهد کرد.
مردم میخواهند بدانند تاثیر لغو تحریمها بر صنعت خودروسازی ایران چیست. وقتی تاثیر تحریمها را حس کردند و مجبورند خودروی گران و البته با کیفیتی پایینتر از کیفیت استانداردهای روز دنیا بخرند باید بدانند وقتی تحریم لغو شد، این صنعت چه تاثیری از این وضعیت خواهد پذیرفت؟
به هر حال تحریم صنعت خودروسازی ایران بخشی از ماجراست. باید بعد از لغو تحریمها بتوانیم نقاط ضعفمان را برطرف کنیم.
پس اصلا نباید انتظار کاهش قیمتها و برداشته شدن بخشی از فشار از روی بازار خودرو را داشته باشیم.
قیمت یک مولفه چند وجهی است. تنها تحت تاثیر تحریم بالا نرفته که فقط تحت تاثیر لغو تحریم پایین بیاید.
آقای نعمت بخش، بالاخره صنعت خودروسازی ایران در وضعیت خوبی قرار ندارد. قبل از اعمال تحریمها هم در موقعیت خوبی قرار نداشت. بفرمایید که چه کسی مقصر این وضعیت است؟
من که همیشه انتقاداتم از صنعت خودروسازی را مطرح کردهام. من گفتهام که کیفیت خودروهای ما مشکل دارد. ما به درستی توسعه محصول نداشتهایم. خب شرکت خودروسازی ما میرود با شرکتی کرهای قرارداد میبندد، کلی کار میکنند مثلا قرار میشود که فلان خودروی جدید را تولید کنند و وارد بازار نمایند اما ناگهان تحریمها رخ میدهد و همه چیز معطل میماند.
منظورتان کدام خودروست؟
سراتو. همه کارهای تولید این خودرو در کشور انجام شده بود اما ناگهان با تحریمها همه چیز به حالت قبل برگشت. از آن طرف میبینید رئیس جمهور سابق آقای احمدینژاد میگفت که تحریمها کاغذپاره است و هیچ تاثیری نخواهد داشت اما تاثیر این کاغذپارهها را بر صنعت خودروسازی ایران میبینید. بالاخره این تحریمها توسعه محصول ما را کند کرد والا ما قصد داشتیم "سراتو" و بعد "دنا" و... را به بازار بدهیم اما نشد که نشد. ما هم دوست داریم مشتری ما خودروی با کیفیت بخرد. خودرویی سوار شود که استاندارد روز دنیا را داشته باشد اما به هر حال این اتفاق نیفتاد.
باید توجه داشت که تحریمها در همین چند سال اخیر تا این اندازه سفت و سخت شده و قبل از اعمال این تحریمها نیز صنعت خودروسازی ایران با مشکلات عدیدهای از جمله تولید خودروی بیکیفیت و گران قیمت روبهرو بود.
اول بگویم خودروی بیکیفیت یا به عبارت دیگر خودروهایی که عیب و ایراد زیاد دارد و مردم از آن ناراضی هستند، خودروهایی هستند که بیش از بیست سال از تولیدشان میگذرد. مثل پراید و ۴۰۵. والا در خودروهای جدید اعتراض مردم کمتر است. ما هم بابت این موضوع شرمندهایم و فکر میکنیم که باید به سمت توسعه محصول برویم و این خودروهای قدیمیرا از چرخه تولید خارج کنیم. اما در مورد موضوع اینکه تحریمها در چند سال اخیر اتفاق افتاده است. من اصلا این حرف را قبول ندارم. ما بیست سال قبل هم كه به مناقصه میرفتیم سایه تحریم بالای سرمان بود و مشکل داشتیم. از بعد از پیروزی انقلاب اسلامیکمپانیهای خارجی به درستی با ما کار نکردند. ما بیست نامه برای شرکتهای اروپایی میزدیم اما یک نامه ما را جواب نمیدادند. خب اینها مسئله است. اینها روند فعالیت را دستخوش تغییر میکند و تاثیر منفی روی آن میگذارد. اصلا فکر میکنید چرا کم کم تعداد خودروهای چینی در ایران زیاد شد؟ چون از میان شرکتهای اروپایی فقط رنو حاضر شد با ما کار کند و بقیه با ما همكاری نمیكردند. اینها که ساده نیست. ما صنعتمان را در چنین شرایطی سر پا نگه داشتهایم.
گویا باوجود مذاکراتی که اخیرا با شرکت پژو داشتهاید نیز وضعیت تغییری نکرده و آنها اصلا حاضر به همکاری با ایران نشدهاند.
چه کسی این حرف را زده است؟
این خبر در بسیاری از سایتها و حتی خبرگزاریها منتشر شده است.
که چی؟
که شرکت پژو چندان تمایلی به همکاری با ایران نداشته است.
جلسه مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت و صنعت خودروسازی ایران با پژو در حاشیه سمینار بینالمللی صنعت خودرو در تهران، برگزار شد و اتفاقا من هم داخل آن جلسه بودم. اصلا این طور نیست. اتفاقا مقامات شرکت پژو از بابت برخوردشان با ایران ابراز شرمندگی کردند و گفتند به محض لغو تحریمها حاضرند با ما همکاری کنند. کسانی که این حرفها را میزنند مغرض هستند. حالا نمیخواهم نام خبرگزاری و سایت خاصی را ببرم اما مغرضانه این موضوع را مطرح کردهاند.
برگردیم به قیمت خودرو، این روزها همه درباره کسادی بازار خودرو صحبت میکنند، اگر قیمت خودرو حتی در صورت لغو تحریم تغییر نکند فکر نمیکنید این رکود تداوم داشته باشد؟
با توجه به اینكه تولید خودرو نسبت به سال 1390 بیش از 50 درصد كاهش یافته است، ركود برای خودروسازان مطرح نیست. بازار خودرو برای نمایشگاهداران كساد است. خودروساز هر چه تولید میکند را سریع میبرند. کدام کسادی؟ خود من که اصلا کارهای نیستم هر روز مراجعانی دارم که میگویند فلانی سفارش ما را بکن خودرویمان را تحویل بگیریم. خودروسازان برای فروش خودروهایشان با مشکلی روبهرو نیستند. خیلیها معترضند که چرا وقتی پول دادهایم خودرویمان را به موقع تحویل نمیدهند. بالاخره تولید خودرو در کشور امسال 30 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است و سال قبل هم صنعت خودروسازی با کاهش حجم تولیداتش روبهرو بود. به همین خاطر تقاضای خودرو بیش از عرضه است و به این وضعیت نمیگویند کسادی بازار.
اصلا برای حل این مشكل است که خودروسازان فعلا حق تحویل فوری خودرو را ندارند چرا که تحویل خودروی مردم به تعویق افتاده و باید اول خودروهای پیشخرید شده را تحویل بدهند. پس میبینید که صنعت خودروسازی با انبار شدن محصولاتش و ترس از فروش نرفتن روبهرو نیست. این کسادی در بازار خرید وفروش شاید اتفاق افتاده که اصلا ربطی به صنعت خودرو ندارد.
بالاخره هر روز یک نفر در یک تشکل، در مجلس یا از بدنه کارشناسی کشور درباره ضرورت کاهش قیمت سخن میگوید.
من میگویم حرف منطقی بزنید. مگر میشود با این شرایط قیمت را کاهش داد. خودروسازان در سال گذشته چهار هزار میلیارد تومان ضرر کردهاند و زیان امسالشان هم به هزار میلیارد تومان میرسد. دولت هم تا کنون هیچ کمک زیانی به آنها پرداخت نکرده است در حال که طبق قانون باید این کار را میکرد. اعداد و ارقام روشن است. در نیمه اول امسال هم شركت ایران خودرو ۴۵۰ میلیارد تومان و شركت سایپا و ۲۷۳ میلیارد تومان ضرر کرده است. میگویند نرخ ارز کاهش یافته پس باید قیمت خودرو کاهش یابد. اولا نرخ ارز برای خودروساز اصلا کاهش نیافته چون باید در بازار آزاد با نرخ سه هزار تومان نیازهایش را برطرف کند. از سوی دیگر وقتی خودروساز در حال زیان است مگر میشود قیمت را کاهش دهد. همین امسال آقای نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به درستی اعلام کرد که قیمت خودرو، کف قیمتی است و اتفاقا این را درست تشخیص داد اما با اعتراض نمایندگان گفت امسال قیمتها افزایش نیابد. حرف من این است که شما وضعیت افزایش قیمت خودرو را بررسی کنید.
از سال ۷۶ تا سال ۹۰ قیمت خودرو کلا ۴۴ درصد افزایش یافته است یعنی حولوحوش سالی سه درصد. این در حالی است که شاخص کالاهای مصرفی در همین دوره زمانی ۶۶۰ درصد افزایش داشته است. ما هم علاقهمند به افزایش قیمت نیستیم اما خب بالاخره باید وضعیت قیمتی این کالا نیز با سایر کالاها و شرایط عمومیکشور همخوانی داشته باشد. ما همین حالا هم از شورای رقابت خواستهایم دوباره به مسئله قیمت خودرو ورود کند و درخواست افزایش قیمت خودرو را به این شورا ارائه دادهایم.
نمك پورشهها روی زخم تحریم
خودروهای لوكس ثبت سفارش شده در دولت قبل وارد كشور شدند
بار دیگر تناقض داخلی مسئله تحریمها روشن شد. درحالی كه همه، در ایران و جهان، اخبار مربوط به تعلیق و برداشتن برخی از تحریمها علیه ایران را دنبال میكنند، خبر مربوط به واردات خودروهای لوكس پورشه، همه را شگفت زده كرد. زیرا واردات این خودروها زمانی صورت گرفت كه تحریمها هنوز به قوت خود باقی بودند.
البته در سالهای گذشته نیز واردات خودرو ادامه یافته است. از 2 سال پیش كه تحریمهای بانكی مانع از انتقال پول به خارج و ایران حتی از انتقال دلارهای نفتی خود نیز عاجز شد، این روندها حتی مانع آن نشد كه وقفهای در كار واردات خودروهای خارجی، بهویژه خودروهای لوكسی مانند پورشه ایجاد شود.
امسال نیز براساس آنچه ایسنا منتشر كرد، در 9 ماه ، 85 دستگاه از این نوع خودرو وارد كشور شد كه بزرگترین محموله وارداتی این خودرو، یعنی 49 دستگاه آن، در آبان ماه امسال، از مبدا امارات و از طریق گمرک یزد وارد شد.
ارزش این محموله 9/3 میلیون دلار تخمین زده میشود. به این ترتیب، مشخص میشود زمانی كه تحریمها بسیاری از بخشهای اقتصادی كشور، بهویژه دارو و سلامت مردم را تحت تاثیر قرار داده، این تحریمها نتوانسته خللی در بازار این خودروها ایجاد كند. متقاضیان این خودروها، واردكنندگان و همه فعالان این حوزه اقتصادی، درست در زمانی كه بسیاری از ایرانیان برای یافتن داروهای مورد نیاز خود از این داروخانه به آن داروخانه در رفت و آمدند، بابت تامین این نیاز تجملی خود نگرانیای به دل راه نمیدهند. واردات اخیر خودروهای پورشه در دولت یازدهم صورت گرفت، اما عملیات ثبت سفارش و احیانا تامین ارز دولتی در دولت قبلی صورت گرفته است. زیرا براساس آنچه گمرك پیشتر اعلام كرده بود، ثبت سفارش واردات این خودرو در سال جدید ممنوع بوده است.
به این ترتیب، به نظر میرسد پیامدهای سیاسی و تصمیمهای اقتصادی دولت قبلی، همچنان ادامه دارد و همچنان یكی پس از دیگری از راه میرسند. واردات خودرو در دولت گذشته از چند جهت محل بحث بوده است.
یكی اینكه این واردات در شرایط تحریم و دشواریهای اقتصادی صورت گرفته است. مسئله مهمتر دیگر، واردات این خودروها با ارز دولتی است. اما هیچ یك از این موارد، توجیه مشخصی درباره دلایل ادامه واردات این خودروها، آن هم با ارز دولتی ارائه نمیكند. شاید بتوان این واردات را در كنار وارداتی مانند دسته بیل، زین اسب و خوراك حیوانات با ارز دولتی قرار دارد، اما به نظر میرسد سود دولت از محل مالیات اعمال شده بر واردات این خودروها، یكی از دلایل ادامه این واردات بوده است.
همچنان كه در تحلیل نهایی نباید سود سرشار واردكنندگان را نیز نادیده گرفت، سودی كه بخش زیادی از آن، ناشی از تفاوت میان نرخ ارز دولتی و نرخ ارز در بازار آزاد است. به عبارت دیگر، دولت گذشته همراه برخورداران، طبقات بالای جامعه و واردكنندگان، سود خود را برده است، البته به قیمت نگاههای حیرتزده شهروندانی كه زندگی آنان از شرایط تحریم، تاثیرهای زیادی پذیرفته است و سفرههای آنان كوچكتر شده است. براساس آخرین آمار گمرک ایران در 9 ماه امسال 44 هزار و 647 دستگاه انواع خودروی سواری به ارزش تقریبی 924 میلیون دلار وارد شده است. این میزان واردات از نظر تعداد و ارزش نسبت به مدت مشابه در سال قبل به ترتیب 24/49 و 35/31 درصد افزایش یافته است.
واردات خودروهای پورشه باعث جذابیت بیشتر مسئله تحریمها برای ناظران خارجی شده است. آخرین نمونهاش، جك استراو، وزیر خارجه پیشین انگلستان. وی در سفر اخیر خود به تهران از اینكه در دوره تحریم چند صد دستگاه خودروی لوكس وارد كشور شده است، درحالی كه داروهای ضدسرطان نایاب شده است، اظهار تعجب كرده بود. از این رو میتوان گفت این خودروها، حتی برای ناظران خارجی نیز مایه حیرت شده است كه چگونه در شرایط برابر تحریم، خودروهای لوكس به آسانی وارد میشوند و در خیابانهای شهر جولان میدهند، اما داروهای مورد نیاز بیماران به سختی در داروخانههای تهران یافت میشوند؟ همان طور كه گفته شد، پاسخ این پرسش را باید در سودهایی جست كه دولت و فعالان این عرصه، از محل این واردات به جیب میزنند، بهویژه برای دولت كه برای مدتی تامین هزینههای جاری به یك دغدغه جدی برای آن تبدیل شده بود.
تحریمها، بار دیگر شكافهای تصمیمگیری و بوروكراسی موجود در نظام گمركی، بانكی و سایر سازمانهای اداری را مشخص میكند. زیرا نشان میدهد كه این شكافها، موانع جدی برای اتخاذ یك مدیریت یكپارچه ایجاد میكند. البته با قبول این فرض كه با دولتی سروكار داشته باشیم كه برای تامین هزینههای خود، با هر واسطه و فعال اقتصادی، چه وارد كننده پورشه و چه امثال بابك زنجانی، همداستان نخواهد شد.
اخبار اقتصادی - دنیای اقتصادی