دلیل افزایش ۳۳ درصدی مرگ و میر در میان زنان معتاد چیست؟

خبرگزاری فارس: بابک دین‌‌پرست پنجشنبه در نشست دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر با مددکاران اجتماعی حوزه مبارزه با مواد مخدر اظهار داشت: افتخار داریم که پس از برگزاری برنامه‌های دیدار و نشست‌های هم‌اندیشی مربوط به جامعه هنرمندان سینما و تئاتر، مدیران مسئول روزنامه‌ها و مدیران عامل خبرگزاری‌های برتر کشور، ورزشکاران منتخب و قهرمانان ملی، مسئولان سازمان‌های صدا و سیما، بسیج، تبلیغات اسلامی، کمیته امداد، امروز میزبان نشست استادان، ‌پیشکسوتان، کارشناسان و اعضای انجمن مددکاران اجتماعی با وزیر کشور باشیم که معمار واقعی و طراح اصلی رویکرد اجتماعی کردن مبارزه با بلای عظیم و خانمانسوز مواد مخدر است.

وی افزود: در سال‌های نه چندان دور وقتی از مددکار نام برده می‌شد، بلافاصله فضاهایی مانند زندان و پرورشگاه‌ها به ذهن خطور می‌کرد اما امروز مددکار به فردی اطلاق می‌شود که با استفاده از دانش و تخصص روز جهان به مدد افرادی می‌شتابد که به دلیل  مواجهه با موانع و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، معلولیت‌های جسمی و بیماری‌های شدید و مزمن روانی به تنهایی قادر به تشخیص منشأ مشکلات و حل آنها نیستند.

وی ادامه داد: ارائه خدمات مددکاری تا زمانی ادامه می‌یابد تا این افراد نیازمند به خدمات اجتماعی که در مقابل اسم فاعل مددکار، مددجو نامیده می‌شوند به توانمندی لازم برای انجام امور فردی و وظیفه اجتماعی خود برسند.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: وضعیت کنونی مددکاران اجتماعی در کشور ما در مقایسه با دیگر کشورها با جایگاه واقعی و درخور شأن و منزلت این وظیفه بسیار مهم و خطیر فاصله‌ای بس طولانی دارد.

وی افزود: به عنوان مثال پیش‌بینی می‌ شود در آمریکا طی سال‌های 2010 تا 2020 میزان استخدام افراد در مشاغل عمومی حدود 14 درصد افزایش یابد اما در خصوص مشاغل مددکاری حدود 25 درصد افزایش برآورد می‌گردد.

دین پرست گفت: در استرالیا نیز این نسبت جالب‌تر است، در طول 5 سال گذشته در مقابل افزایش حدود 10 درصدی مشاغل عمومی استخدام مددکاران در این کشور بیش از 55 درصد افزایش نشان می‌دهد.

وی اظهار داشت: به دلیل همکاری تنگاتنگ مددکاران اجتماعی با مراکز درمان اعتیاد و کاهش آسیب امروز این گروه از متخصصان در اکثر کشورهای جهان به عنوان یک عضو مؤثر گروه‌‌های درمانگر اعتیاد محسوب می‌شوند.

وی اذعان داشت: متأسفانه در کشور ما به دلیل رویکرد غالب درمان جسمی وابستگی به ویژه درمان با داروهای نارکوتیک مانند متادون نقش جنبه‌های روانی و اجتماعی اعتیاد کمرنگ شده و به همین دلیل فرصت و مجال فعالیت مؤثر مددکاران اجتماعی در عرصه درمان اعتیاد کم‌فروغ شده است.

وی ادامه داد: ترک جسمانی و برطرف شدن وابستگی بدن به مواد در اکثر مواقع جزء کوچکی از درمان اعتیاد را در بر می‌گیرد و در واقع اصل ماجرای درمان اعتیاد پس از دوره ترک جسمانی آغاز می‌شود.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: نقش‌آفرینی مددکاران اجتماعی به عنوان حلقه ارتباطی مؤثر بین گروه‌های درمانگر و خانواده‌ بیماران بی‌بدیل است. مددکار اجتماعی با آماده‌سازی فضای روانی حاکم بر خانواده بیمار که در اینجا مرادمان فرد معتاد است می‌تواند زمینه پذیرش فرد بهبود یافته را در خانواده و در نهایت بازگشت او به جامعه فراهم کند.

دین‌پرست تأکید کرد: این مرحله مهم‌ترین حلقه چرخش درمان و توانمندسازی و ضامن افراد بهبود یافته در چرخه درمان است.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر تصریح کرد: تردیدی ندارم که مهمترین حلقه مفقوده چرخه اعتیاد در کشور رها شدن فرد بهبود یافته پس از ترک وابستگی جسمی به مواد است. امروز تمام کارشناسان اهل فن به این امر معتقدند که رمز تداوم بهبودی و پیشگیری از عود مجدد بازتوانی و بازگشت مجدد معتاد به اجتماع و پذیرش وی از سوی جامعه است.

وی افزود: دادن مشاوره و آگاهی لازم به معتادان و بالاخص خانواده معتادان، انجام مصاحبه‌های انگیزشی برای اعتمادسازی و جلب نظر آنان برای مراجعه به مراکز درمانی و به ویژه در ارتباط با زنان معتاد از اهمیت افزون‌تری برخوردار است.

دین‌پرست اذعان داشت: متأسفانه با وجود رشد روزافزون اعتیاد در زنان و تغییر الگوی مصرف در آنان نگاه جامعه به اعتیاد مردان با زنان اساساً قابل مقایسه نیست.

وی گفت: رنگ و برچسب منفی و مخربی که متوجه اعتیاد زنان است برنامه‌های درمانی ما را با مشکل مواجه کرده است به همین دلیل اگرچه میزان مرگ و میرهای ناشی از سوء مصرف مواد در کشور کاهش داشته اما متأسفانه مرگ و میر در زنان معتاد افزایش یافته است.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: تعداد زنانی که سال 91 به دلیل سوء مصرف مواد جان باختند 199 نفر بوده است اما این تعداد در سال 92 به رقم 230 نفر رسیده است که افزایش 15 درصدی را نشان می‌‌دهد.

وی افزود: این عدد در مردان 5 درصد کاهش را نشان می‌دهد البته باید اضافه کنم که در مجموع مرگ و میرهای سال 92 با وجود اینکه تغییر الگوی مصرف و شیوع مواد محرک و شیشه که از تخریب چند برابری نسبت به مواد مخدر سنتی برخوردار است کاهش 3.3 درصدی داشته است.

وی ادامه داد: انجام آزمایش‌های فردی چون مهارت‌های اجتماعی، کنترل خشم، مهارت تصمیم‌گیری و مهارت ارتباط مؤثر با معتادان و خانواده‌های آنان از دیگر زمینه‌های موجود برای فعالیت مددکاران اجتماعی است.

دین‌پرست تصریح کرد: حضور مددکاران اجتماعی در زندان‌های کشور که حداقل  71 درصد از محکومان آن مرتکب جرایمی شده‌اند که مستقیم یا غیرمستقیم با مواد مخدر مرتبط هستند حائز اهمیت است.

معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: مهمتر آنکه حداقل 40 هزار نفر از زندانیان نیز به دلیل اعتیاد به انواع مواد مخدر و روانگردان‌ها تحت پوشش درمان نگهدارنده با متادون (MMT) هستند.

وی اضافه کرد: پیش‌بینی حضور الزامی مددکاران اجتماعی در مراکز موضوع ماده 16 که ضمن انجام فعالیت‌های مرتبط مسئولیت پیگیری ادامه برنامه‌های درمانی معتادان پس از ترخیص و اجرای مراقبت‌های بعد از خروج را به عهده دارند یکی از مهمترین برنامه‌های در حال اجرای ستاد مبارزه با مواد مخدر است.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: در طول ماه‌های پایانی 92، حدود 51 هزار و 800 نفر در مراکز ماده 16 پذیرش شده‌اند البته ستاد هم باید برای فراهم کردن زمینه حضور پررنگ‌تر مددکاران در چرخه درمان اعتیاد تمهیداتی اندیشیده و آن را در دستور کار قرار دهد؛ به هر حال باید از ظرفیت کم ‌نظیر حدود 10 هزار مددکار در کشور استفاده کنیم.  

دین‌پرست تصریح کرد: فراهم کردن زمینه حضور مددکاران اجتماعی در انواع مراکز درمان و کاهش آسیب و پیش‌بینی این مهم در آئین‌نامه‌ها، دستور‌العمل‌ها و پروتکل‌های درمانی و حتی الزام بخش‌های درمانی اعتیاد به اتمام دوره بازتوانی یکی از این اقدامات است. به هر حال هم اکنون در حدود 6 هزار و 341 مرکز درمان وجود دارد که 764 هزار نفر در سال 92 تحت پوشش این مراکز قرار گرفته‌اند.

وی خاطر نشان کرد: پیگیری جدی برای راه‌‌اندازی و توسعه درمانگاه‌های تخصصی مددکاری اجتماعی در دستور کار است و امیدواریم این موارد با پیگیری مدیرکل دفتر توسعه مشارکت‌های مردمی که ریاست انجمن مددکاران اجتماعی را نیز برعهده دارد محقق شود.