داعش را چگونه می‌توان شکست داد؟

 

اخبار بین الملل - داعش را چگونه می‌توان شکست داد؟

به گزارش فارن افرز، بسیاری از منتقدان بر این باورند که سیاست کنونی حملات محدود علیه مواضع داعش به شکست و یا تضعیف این گروه منجر نخواهد شد. با این حال، راه حل های پیشنهادی این منتقدان برای شکست داعش بدتر از سیاست های کنونی است. شاید بتوان گفت بهترین گزینه برای شکست داعش تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، شدت عمل در اجرای راهبردهای کنونی باشد.

راه حل های خوش بینانه
در زمینه مبارزه با داعش دو راه حل جایگزین برای سیاست های کنونی علیه این گروه وجود دارد. از یک سو، مکس بوت یکی از اعضای ارشد سازمان مستقل شورای روابط خارجی اعزام 30 هزار نیروی زمینی آمریکا  به منطقه، اعلام منطقه پرواز ممنوع از سوی آمریکا و در نظر گرفتن ترکیه به عنوان شریک فعال نظامی در درگیری با داعش را خواستار شد تا بدین ترتیب نیروهای کرد، نیروهای امنیتی عراق و گروه های سنی به همکاری با یکدیگر برای شکست داعش در عراق و سوریه ترغیب شوند. از سوی دیگر، ژنرال دیوید دپتولا افسر سابق نیروی هوایی آمریکا بر این باور است که حملات گسترده هوایی علیه داعش و مواضع نظامی و اقتصادی آن می تواند به تضعیف این گروه منجر شود و با مقابله نیروهای سنی در منطقه با داعش، دیگر نیازی به حضور نظامی آمریکا نیست.

هیچ یک از این دو راه حل واقع گرایانه به نظر نمی رسند. بدون شک واشنگتن از یافتن راه حلی سریع و ساده برای شکست دادن داعش در سوریه و در عراق خوشحال خواهد شد، اما هیچ یک از این دو راه حل پیشنهادی حتی قابل بررسی به نظر نمی رسند. حدود بیست میلیون مسلمان سنی در سوریه و عراق ساکن هستند که شمار بسیاری از آنان برای جلوگیری از قدرت یافتن کردها، مسلمانان شیعه و کم و بیش برای جلوگیری از کنترل آمریکا در منطقه به سختی مبارزه خواهند کرد.

 

در چنین شرایطی، اعزام نیروهای آمریکایی به منطقه ممکن است به بازپس گیری بخش هایی از مناطق تحت کنترل داعش منجر شود، اما با توجه به اینکه داعش بیشتر در مناطقی با اکثریت سنی فعالیت می کند، احتمال ضعیف شدن گروه در نتیجه حضور نظامی نیروهای آمریکا، اندک است. همچنین این احتمال وجود دارد که حضور گسترده ائتلافی متشکل از دشمنان سنی ها، به پیوستن جمعیت سنی ساکن در منطقه به گروه داعش منجر شود. از سوی دیگر، استفاده صرف از حملات هوایی ممکن است به تضعیف مواضع داعش در برخی مناطق خاص کمک کند، اما داعش به سادگی می تواند حوزه فعالیت خود را گسترش دهد و مناطق دیگری را تحت کنترل درآورد که دسترسی به آنها از طریق حملات هوایی دشوار باشد.

راهبردهای جایگزین بیش از اندازه خوش بینانه هستند. احتمال شکست این راهبردهای جایگزین زیاد است و این گزینه ها خطر درگیر شدن نیروهای آمریکایی در منطقه بدون کسب منافع راهبردی را افزایش می دهند. بدتر از این اگر آمریکا راه حلی به کار گیرد و این راه حل نتیجه بخش نباشد، آنگاه تنها نتیجه این مداخله درگیری نیروهای بیشتر آمریکایی در سوریه و عراق خواهد بود.

باید هوشمندانه عمل کرد
احتمال شکست برنامه هایی با اهداف کوتاه مدت برای شکست داعش در عراق، اندک است. مشکل اصلی پیشروی همزمان داعش در دو کشور عراق و سوریه است. متحدان آمریکا در سوریه در حالی که با نیروهای بشار اسد رئیس جمهور سوریه مقابله می کنند، مجبورند به مبارزه با داعش نیز بپردازند. از سوی دیگر احتمال پیروزی در عراق وجود دارد و در واقع شکست داعش در عراق می تواند شرایط را برای مقابله با این گروه در سوریه فراهم آورد.

آمریکا از اوایل ماه اوت تاکنون نزدیک به هزار و دویست حمله هوایی علیه مواضع داعش در سوریه انجام داده است. دو شیوه برای بررسی میزان تاثیرگذاری این حملات، وجود دارد: از نظر تاکتیکی سوال این است که آیا این حملات در از بین بردن نیروهای داعش موثر بوده اند؟ از نظر راهبردی نیز لازم است بررسی شود که آیا این حملات داعش را از دستیابی به اهدافش در منطقه باز داشته است؟!

از نظر تاکتیکی عده اندکی تاثیرگذاری حملات هوایی آمریکا علیه داعش را رد می کنند. هواپیماهای ائتلاف تشکیل شده علیه داعش تجهیزات این گروه را نابود کرده و به زیرساخت های تولید نفت تحت کنترل داعش آسیب رسانده اند. با این حال، پیروزی تاکتیکی به پیروزی در سطح راهبردی منجر نخواهد شد. منتقدان بر این باورند که آمریکا در مقابله با داعش از نظر راهبردی به پیروزی دست نیافته و از این رو لازم است آمریکا راهکارهای جدیدی را در این زمینه در نظر بگیرد.

داعش دو هدف اصلی را در منطقه دنبال می کند: گسترش محدوده فعالیت و تثبیت کنترل خود در منطقه. حملات هوایی آمریکا از یک سو در جلوگیری از پیشروی بیشتر داعش در منطقه موفق بوده و از سوی دیگر در مقابله با راهبرد داعش برای تثبیت قدرت در مناطق سنی نشین، شکست خورده است.

داعش در ماه های ژوئن و ژوئیه مناطق مهم سنی نشین را از جمله شهر موصل در عراق اشغال کرد و خطر اشغال مناطق کردنشین در شمال شرقی عراق و مناطقی با اکثریت شیعه در حومه بغداد توسط داعش وجود داشت. با توجه به شکست اخیر نیروهای امنیتی عراق در موصل، این نگرانی وجود داشت که بدون مداخله بین المللی، داعش مناطق بیشتری را تحت سلطه خود درآورد.

حملات هوایی آمریکا که در ماه اوت آغاز شد، از اشغال مناطق بیشتر توسط داعش جلوگیری کرد. حملات هوایی به سه دلیل عمده در جلوگیری از اشغال بیشتر منطقه توسط نیروهای داعش موثر هستند: اول اینکه امکان انتقال سریع نیروهای هوایی و پوشش دادن اهداف در فواصل دور وجود دارد؛ دوم، حملات نیروی هوایی آمریکا به ویژه در تخریب یگان های نظامی نیروهای دشمن موثر بوده است و سوم، نیروی هوایی آمریکا می تواند همکاری نزدیکی با نیروهای زمینی داشته باشد و نیروهای زمینی را در بسیاری از درگیری ها پشتیبانی کند.

 

به عبارت دیگر، راهبرد آمریکا در حملات هوایی اینگونه بود که داعش را وادار می کرد یا برای پیروزی همه نیروی خود را در یک منطقه متمرکز کند و در این صورت امکان نابودی نیروها در حملات هوایی افزایش می یافت و یا اینکه نیروهای خود را در مناطق گوناگون متمرکز سازد که بدین ترتیب آسیب پذیری نیروهای داعش در مقابله با نیروهای زمینی افزایش می یافت. از این رو، حملات هوایی آمریکا برای جلوگیری از هدف اولیه داعش در پیشروی و گسترش حوزه فعالیت موثر بوده است.

حملات هوایی آمریکا از تثبیت قدرت داعش در مناطق سنی نشین جلوگیری نمی کند
حملات هوایی آمریکا مانع پیشروی بیشتر داعش شدند، اما در جلوگیری از اشغال مناطق سنی نشین عراق و سوریه توسط داعش موثر نبودند. در واقع، حملات هوایی علیه داعش و پایگاه های اقتصادی آن، این گروه را تضعیف نکردند. حملات هوایی ممکن است به مرگ فرماندهان داعش و از بین رفتن دارایی های این گروه منجر شود، اما فرماندهان جدیدی انتخاب خواهند شد و داعش منابع مالی جدیدی برای خود خواهد یافت.

یافتن راهی برای شکست دادن داعش
برای شکست دادن داعش لازم است راهبردی در نظر گرفته شود که بازپس گیری مناطق سنی نشین تحت اشغال این گروه را در پی داشته باشد. به کارگیری راهبردی دو سویه همانند حملات هوایی که از پیشروی های بیشتر داعش جلوگیری کرد، می تواند در این زمینه موثر باشد. آمریکا می بایست همچنان به حملات هوایی خود ادامه دهد تا از پیشروی داعش در عراق و سوریه جلوگیری کند.

 

در عین حال آمریکا می بایست شمار محدودی از نیروهای ویژه را برای حمایت از متحدان خود در مقابل داعش به منطقه اعزام نماید. آمریکا همچنین می بایست از توافق میان دولت عراق و قبایل سنی در زمینه تقسیم قدرت کسب اطمینان کند، چرا که تحت فشار بودن قبایل سنی در عراق ممکن است به پیوستن افراد بیشتر به داعش منجر شود. از سوی دیگر، آمریکا باید علل مقاومت قبایل سنی را در مقابل داعش مورد بررسی قرار دهد و در تقویت این عوامل بکوشد. آمریکا همچنین باید از مداخله مستقیم در درگیری های سوریه حتی در مبارزه با داعش خودداری کند. به عبارتی، تضعیف نیروهای فعال داعش در عراق به تضعیف این گروه در سوریه منجر خواهد شد و شکست دادن این گروه را در سوریه تسهیل خواهد کرد.

یافتن راهبردی جامع برای سرکوب داعش در عراق و سوریه دشوار است و نکات مجهول زیادی در این زمینه وجود دارد. در این حال، تلاش برای آشتی سیاسی و امنیتی قبایل سنی با دولت شیعه عراق و متحد ساختن آنها در برابر داعش و از سوی دیگر حمایت از متحدان در منطقه که با داعش در حال مبارز هستند، منطقی ترین و واقع گرایانه ترین راه حل برای شکست دادن این گروه تروریستی محسوب می شود.
اخبار بین الملل - دیپلماسی ایرانی

 

ویدیو مرتبط :
مستحبی که برای انجام آن می توان نماز را شکست

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

چگونه می‌توان داعش را شکست داد؟

منافع مشترک ایران و آمریکا
چگونه می‌توان داعش را شکست داد؟

گروه داعش با استفاده از فیلم های وحشتناک سر بریدن، تخریب آثار باستانی و استفاده ماهرانه از رسانه های اجتماعی، توانسته توجه جهان را به خودش جلب کند. آنها بخش های بزرگی از شرق سوریه و غرب عراق را تصرف کرده اند و در رقه سوریه اعلام خلافت کرده اند و افراط گرایان از سایر نقاط جهان را گرد هم آورده اند.

باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده می گوید داعش باید تضعیف و نهایتاً نابود شود. وی ژنرال بازنشسته جان آلن را به فرماندهی ائتلاف حدود 60 کشور منصوب کرده است، این فرماندهی از طریق حملات هوایی، نیروهای ویژه و ماموریت های آموزشی قصد نابودی این گروه دارد. برخی از منتقدان می خواهند وی نیروهای آمریکایی بیشتری اعزام کند، برخی دیگر هم می گویند ایالات متحده باید دکترین مهار را در پیش بگیرد.

در کمپین کنونی ریاست جمهوری ایالات متحده، برخی از کاندیداها خواستار حضور نیروهای زمینی شده اند. آنها درست می گویند، به نیروی زمینی نیاز است. اما این سربازها باید اعراب سنی و ترک ها باشند، نه آمریکایی ها. آنها صحبت های زیادی را درباره ماهیت تهدید سه گانه ای که ایالات متحده و متحدینش با آن روبه رو هستند، انجام می دهند.

داعش سه وجه دارد: گروهی تروریستی فرا ملی، دولتی نفتی و ایدئولوژی سیاسی با ریشه های مذهبی. این گروه از خرابه های القاعده پس از اشغال عراق به وجود آمده است و همانند القاعده وابسته به قرائت تند اسلام است. اما با تشکیل خلافت، فراتر از القاعده رفته اند و حالا با آنها هم رقابت می کنند. آنها با استفاده از اشغال قلمرو به دنبال ایجاد مشروعیت هستند و نه تنها شیعیان و صوفی ها بلکه هر کسی که قرائت آنها از اسلام را قبول نداشته باشد، کافر قلمداد می کنند.

داعش به دنبال اجرای اسلام قرن هفتم است، اما به شدت از رسانه های قرن بیست و یکمی استفاده می کند. آنها از ویدئوها و رسانه های اجتماعی به عنوان ابزارهای موثری برای جذب اقلیت های مسلمان به ویژه جوانان اروپا، آمریکا، آفریقا و آسیا که مشکل هویتی دارند، استفاده می کنند. براساس برخی از تخمین ها، امروز بیش از 25 هزار مبارز خارجی در داعش خدمت می کنند. کسانی که کشته می شوند، به سرعت به جای آنها کسی جایگزین می شود.

هدف دیپلماتیک ایالات متحده باید راضی کردن حامیان اسد، روسیه و ایران برای حذف وی بدون برچیده شدن ساختار دولت سوریه باشد. برقراری منطقه پرواز ممنوع و منطقه امن در شمال سوریه برای میلیون ها آواره سوری می تواند دیپلماسی آمریکا را تقویت کند و ارائه کمک های انسان دوستانه گسترده به پناهندگان (که ارتش آمریکا در آن بسیار تبحر دارد) قدرت نرم ما را در این زمینه افزایش می دهد.

حتی اگر ایالات متحده و متحدینش بتوانند در طول دهه پیش رو داعش را شکست دهند، ما باید خودمان را آماده گروه های افراطی سنی مشابهی کنیم که از خاکستر داعش پدید می آیند. منابع بی ثباتی انقلابی شامل تنش های مرزی پس از دوره استعماری، ممانعت از نوسازی، بهار عربی شکست خورده، فرقه گرایی مذهبی و تشدید رقابت میان عربستان سنی و ایران شیعه می شود.

در اروپا، جنگ مذهبی میان کاتولیک ها و پروتستان ها حدود یک قرن و نیم طول کشید. پایان این نبرد که با صلح وستفالیا در 1648 انجام شد، تنها با از دست رفتن یک چهارم جمعیت آلمان در جنگ سی ساله، به دست آمد.

در منطقه ای که ایالات متحده دارای منافع مختلفی از جمله انرژی، امنیت اسرائیل، خلع سلاح هسته ای و حقوق بشر است، سیاستگذاران آمریکایی نیاز دارند تا دنباله روی استراتژی انعطاف پذیری باشند که در شرایط مختلف آماده همکاری با دولت ها و گروه های مختلف هستند.

به طور مثال، چه ایران سیاست اش را منعطف تر بکند یا نکند، برخی اوقات ایران با ایالات متحده منافع مشترک دارد و برخی اوقات هم منافع متفاوتی دارد. در حقیقت توافق هسته ای اخیر می تواند فرصتی برای انعطاف پذیری بیشتر باز کند. با این حال سیاست ایالات متحده در قبال خاورمیانه باید پیچیده تر از وضعیت کنونی باشد.

جوزف نای
جوزف نای (Joseph Nye) یک دانشمند اهل ایالات متحده آمریکا است. وی استاد دانشكده علوم سیاسی دانشگاه هاروارد است كه پیش از این ریاست این دانشگاه را نیز به عهده داشته است. ریاست شورای اطلاعات ملی، دستیار وزیر دفاع و دستیار معاون وزیر خارجه برخی از مناصب دولتی است كه پیش از این نای بر عهده داشته است. وی علاوه بر همكاری با روزنامه نیویورك تایمز، واشینگتن پست و وال‌استریت ژورنال، چندین كتاب از جمله "پارادوكس ابرقدرتی امریكا در جهان" و "قدرت نرم: ابزارهای موفقیت در سیاست‌های جهانی"  نگاشته است.

 

اخبار بین الملل - دیپلماسی ایرانی