خواستگاری دختران از پسران چه دلایلی دارد؟

برخی افراد جامعه بر این باورند دختر نباید از پسر خواستگاری کند و با این روش شخصیت دختر زیر سوال می‌رود. «غلامرضا قاسمی‌کبریا»، دکترای روانشناسی و مشاوره در این‌باره می‌گوید: خواستگاری چه از طرف پسر و یا دختر باید از سه حوزه فرهنگ، اعتقاد، ضوابط و قواعد اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد.

ابتدا به بحث قانون می‌پردازیم، در هیچ قانونی تعیین نشده است که دختر از پسر خواستگاری نکند و یا هیچ الزامی هم وجود ندارد که حتما پسر از دختر خواستگاری کند. از لحاظ اعتقادی در هیچ روایتی و یا آیه‌ای نیامده است که پسر باید از دختر خواستگاری کند.

اما از لحاظ فرهنگی و عمومی که به تدریج شکل گرفته است؛در جامعه این گونه نهادینه شده است که معمولا دخترها رفتاری همراه با کرشمه دارند وتمایل به مورد پسند قرار گرفتن و جلوه‌گری در آنها زیاد است، اینطور متعارف شده است که پسر باید برای ابراز عشق به دختر پا جلو بگذارد و از او درخواست ازدواج کند که این فرهنگ به صورت عمومی در بین افراد جامعه القاء شده است.

مشکلی که در بحث خواستگاری دختر از پسر بوجود می‌آید فقط جنبه فرهنگی آن است. مثلا اگر مادری دختری داشته باشد و یک برادرزاده پسر هم داشته باشد و از خصوصیات و شخصیت برادرزاده‌اش برایش جذاب باشد و به او بگوید که من دوست دارم تو با دخترم ازدواج کنی، امکان دارد بعد از ازدواج پسر بارها دختر را مورد سرزنش قرار دهند و بگوید« مادرت به من التماس کرد با توازدواج کنم وگرنه من هیچ تمایلی برای ازدواج با تو نداشتم.»

خوشبختانه در فرهنگ دینی هیچ الزامی وجود ندارد که پسر از دختر خواستگاری کند و حتی خواستگاری را به دختر سپرده است. در این مبحث می‌توان به خطبه‌ای که دختر و پسر به عقد هم در می‌آیند، اشاره کرد. وقتی عاقد از دختر می‌پرسد که «آیا وکیلم شما را به عقد دائم فلانی دربیاورم»؛ یعنی آیا من به نمایندگی شما می‌توانم پسر را خواستگاری کنم و به عقد شما درآورم، در این مسئله باید گفت که از طرف دختر، پسر را خواستگاری می‌کند.

خطبه اصلی این است که دختر و پسر خودشان بخوانند و اگر بلد نیستند یک نفر را به نمایندگی خود بگذارند که خطبه را برای آنها جاری کند. خطبه زَوَّجْتُکَ نَفْسی فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَی الْمَهْرِ الْمَعْلُوم (من می‌خواهم خودم را به همسری تو در مدت معین با مهر معین درآوردم)

اگر توجه کرده باشید تاریخ به ما آموزش داده است که هیچ الزامی وجود ندارد که پسر باید از دختر خواستگاری کند. اگر دقت کرده باشید پیامبر اکرم(ص) فقط یک دختر داشت که برایش بسیار مهم و ارزشمند بود، اما ایشان از طرف دخترش، امام علی را خواستگاری کرد و دست دخترش را به دامادش گذاشت و یا زنی در جمع و در مسجد از پیامبر خواستگاری کرد؛ که پیامبر به آن زن گفت من شرایط ازدواج با شما را ندارم.

جالب است بدانید اسلام خواستگاری و ازدواج را برعهده زن گذاشته شده زیرا دختر به دلیل شخصیت و رفتار هم جزئیات و هم کلیات را در نظر دارد و از لحاظ مدیریت و همینطور خرید شی، کالا و ... زنان از لحاظ انتخاباتی و برنامه‌ریزی بسیار دقیق‌تر و موفق‌تر از مردان هستند؛ اما طلاق را بر عهده مرد گذاشته شده، زیرا معمولا مردها تحمل و طاقت بیشتری نسبت به زنان دارند. بارها در جلسات مشاوره دیده شده است که حق طلاق با زن بوده؛ اما بعد از مدتی که زن، همسرش را طلاق داده، پشیمان شده است.

زمانی‌که دختر و پسر شرایط همدیگر را درک کنند و طبق شرایط با هم ازدواج کنند، حتی اگر دختر از پسر خواستگاری کند، هیچ اشکالی ندارد و مانعی در خوشبختی آنها وجود ندارد. برخی از شرایط اختلاف سنی، وضع مالی، خواستگاری دختر از پسر که در فرهنگ عمومی به طور غلط به افراد القاء شده است، نه جنبه علمی و نه جنبه قانونی دارد.

حتی سایت‌های مختلف همسریابی وجود دارد که در آنجا دختر و پسر از شخصیت همدیگر باخبر می‌شوند، بدون اینکه چهره همدیگر را ببینند و از این طریق می‌توانند از همدیگر خواستگاری کنند. زیرا در این سایت دیگر جنبه ظاهری وجود ندارد و دختر و پسر می‌توانند طبق شخصیت طرفین با همدیگر آشنا شوند و بعد ازدواج کنند.

باید این فرهنگ در افراد جامعه نهادینه شود که حق خواستگاری با دختر و حق طلاق با پسر است. حق انتخاب باید با افراد باشد، دختران می‌توانند با انتخاب خود، سرنوشت خود را تغییر دهند و هیچ کس نباید این حق را از آنها بگیرد.

منبع: برنا

خبرگزاری ایسنا: یک جامعه‌شناس راه‌حل برون رفت از بحران افزایش سن ازدواج را خواستگاری دختران از پسران عنوان کرد و گفت: در حال حاضر فاصله سن بلوغ تا ازدواج 15 الی 17 سال شده است و با توجه به تغییرات جامعه و حرکت به سوی مدرنیته برای کم کردن این فاصله سنی، دختران نیز در صورت لزوم باید بتوانند از پسران خواستگاری کنند و این مسئله باید در جامعه فرهنگ‌سازی شود.

مجید ابهری  افزود: در حال حاضر از موانع ازدواج می‌توان به سه عامل اشاره کرد؛ یکی موانع محیطی و عوامل بازدارنده اقتصادی مانند بیکاری، کافی نبودن حقوق یا گرانی مسکن و عامل دوم سنت‌های غلط خانوادگی مانند مهریه‌های غیرمتعارف و هزینه‌های وحشتناک مراسم ازدواج است که باعث می‌شود پسر تا پایان عمر در حال پرداخت اقساط یک شب عروسی باشد.

وی افزود: عامل سوم به مسائل تربیتی و علل رفتاری برمی‌گردد که امروزه 70 درصد از جوانان از پذیرفتن مسئولیت و اداره یک خانواده وحشت دارند و زندگی‌های مجردی آنان را بد عادت کرده است و در این میان والدین مقصران اصلی هستند.

ابهری با بیان اینکه از کودکی باید مسئولیت‌پذیری را به کودک آموخت، اظهار کرد: مسائل بسیار کوچکی در تربیت کودکان می‌تواند در مسئولیت‌پذیری جوانان در آینده موثر باشد. به طور مثال سپردن وظیفه آبیاری و رسیدگی به یک گلدان می‌تواند در مسئولیت‌پذیری کودک موثر باشد.

85 درصد از ازدواج‌های خودگزین به طلاق می‌انجامد

این جامعه‌شناس با بیان اینکه کمرنگ شدن مهارت‌های زندگی و بی‌توجهی به ارزش‌های فرهنگی و اخلاقی باعث شده است تا بسیاری از جوانان در انتخاب همسر، سلیقه والدین را نپذیرند، افزود: به همین منظور تمایل به حضور در سایت‌های همسریابی بیشتر شده و افراد در فضای مجازی یا کوچه و خیابان به دنبال همسر هستند و در این راستا تحقیقات نشان داده است که 85 درصد از ازدواج‌های خودگزین که بر اساس معیارهای مادی و ظاهری صورت گرفته، در ظرف کمتر از پنج سال به طلاق منجر شده است.

وی افزود: سایت‌های همسریابی به ایجاد رابطه میان دختر و پسرمشغول هستند و هیچ نهاد نظارتی بر آنها نظارت ندارد.

ابهری در مورد پیشنهاد وزارت ورزش و جوانان مبنی بر راه‌اندازی سایت‌های همسریابی در ذیل مراکز مشاوره، ادامه داد: باید یک کارگروه تخصصی به بازنگری صلاحیت موسسان و گردانندگان این سایت‌ها بپردازد و در صورت تایید و تصویب، سایت‌های مجاز اعلام شوند. در حال حاضر اطلاعات داده شده از سوی جوانان در این سایت‌ها خصوصا پسران معمولا نادرست است.

وی با اعتقاد به اینکه به شدت مخالف ازدواج از طریق فضای مجازی است، اظهار کرد: در فضای مجازی در صحت اطلاعات افراد هیچ‌گونه تضمینی وجود ندارد و اکثر اطلاعات همچون تحصیلات، درآمد و سن به دروغ ثبت می‌شود.

این جامعه‌شناس با اشاره به وظایف وزارت ورزش و جوانان در این زمینه، اظهار کرد: سیاست‌زدگی نهادهای فرهنگی در گذشته باعث شده تا بسیاری از نهادها و سازمان‌ها از وظایف اصلی خود دور شوند. از جمله وزارت ورزش و جوانان که بهتر است امور جوانان از مقوله ورزش جدا شود واین مسئله را بر اساس 30 سال سابقه پژوهشی در خصوص آسیب‌های اجتماعی بیان می‌کنم.

ابهری با بیان اینکه وام ازدواج در دولت‌های گذشته یک تعارف اجتماعی بوده است، تاکید کرد: افراد برای دریافت مبلغ سه میلیون تومان وام که هیچ دردی را دوا نمی‌کند، آنقدر درگیر بروکراسی اداری می‌شوند که پشیمان می‌شوند.

وی افزود: وام ازدواج باید حداقل 10 میلیون تومان بدون بهره با اقساط بلندمدت باشد و در خصوص مسئله مسکن نیز، مسکن‌های ارزان قیمت به شرط تملیک به جوانان ارائه شود تا بتواند ازدواج جوانان را تسهیل کند.