حاشیه‌های سفر جک استراو به تهران

اخبار سیاست خارجی - درخواست استراو برای دیدار با خاتمی

 البته این سفر در عین سكوت و كوتاه بودن با حاشیه‌هایی از جنس داخلی همراه بود تا همچنان روابط بین‌المجالس ایران با كشورهای برجسته دنیا جنجال‌برانگیز باشد. منصوری آرانی در گفت‌وگویی با «اعتماد» از همین حاشیه‌ها می‌گوید. او در این گفت‌وگو به فشار جریان‌ها سیاسی برای لغو این سفر اشاره می‌كند و می‌گوید: ما به ناچار برای مدیریت این حاشیه مجبور بودیم تغییراتی در برنامه سفر استراو ایجاد و برنامه دیدار استراو با هاشمی، خاتمی و برخی فعالان سیاسی را لغو كنیم.

چه شد كه تصمیم به دعوت از آقای استراو گرفتید؟
هشت سال پیش نمایندگان مجلس سفری به پارلمان انگلستان داشتند و از آن سفر به بعد هیچ رفت و آمدی بین دو پارلمان صورت نگرفت. بر همین اساس برای تقویت و احیای دوباره این ارتباط لازم بود كه ما از طریق گروه دوستی پارلمانی دعوتی از نمایندگان این پارلمان داشته باشیم البته پیش از این دعوت خود آقای استراو درخواست چنین دعوتی را داده بود.

در این هشت سال چرا رابطه بین‌المجالس ایران و انگلستان متوقف بود؟
بنا بر رویكردهایی در بخش دیپلماسی ما با مشكلاتی رو‌به‌رو بودیم ولی با آمدن دولت آقای روحانی، تغییر یافتن رویكرد دیپلماسی و اتخاذ سیاست «نرمش قهرمانانه» در حوزه روابط بین‌المللی توانستیم به جایگاه خود برگردیم.

منظور شما از این تغییرات دقیقا چیست؟
تغییر رویكرد دولت در عرصه دیپلماسی موجب دگرگونی فضایی بین‌المللی در مقابل ایران شد. توافقنامه ژنو و همچنین دیدار مسوولان رده بالای دولتی با كشورهای معتبر جهانی و در راس آن اعضای گروه 1+5 اتفاق ساده‌یی نبود كه بتوان به راحتی از كنار آن گذشت.

اهداف شما از این دعوت چه بود؟
مهم‌ترین هدف ما از این دعوت شكستن فضای ضد ایرانی در پارلمان‌های اروپایی و كشورهای برجسته دنیا بود. واقعیتی كه وجود دارد این است كه در پارلمان بسیاری كشورها از جمله اعضای گروه 1+5 لابی صهیونیستی توانسته است كه تا حد زیادی فضا را به نفع خودش رقم بزند و شرایطی را ایجاد كند كه جمهوری اسلامی ایران نتواند كاری صورت دهد. لذا طبیعی است كه مجلس ایران بخواهد در جهت جذب پارلمان‌های جهانی تلاش كند كه دعوت از استراو یكی از مصادیق همین امر است.

آیا در این سفر توانستید كه به این هدف برسید؟
تا حدود زیادی در رسیدن به هدف‌مان موفق بودیم. ما در طول این سفر جلسات متعددی داشتیم و نظرات خود را به یكدیگر ارائه كردیم. این سفر یك مقدمه خوبی برای از بین بردن سوءتفاهم‌ها و سوء‌برداشت‌ها بود.

به شفاف‌سازی بین ایران و انگلستان اشاره كردید. در چند سال اخیر همواره رفتارهایی از دو طرف سر زده كه بدون شفاف‌سازی مسكوت مانده است. آیا در این سفر به ابهامات تاریخی بین ایران و انگلستان نیز اشاره شد؟
شفاف‌سازی و اعتماد دوطرفه از پایه‌های اصلی روابط بین دو كشور است. مگر می‌شود بدون شفاف‌سازی در جهت تقویت رابطه گام برداشت. ما در طول مذاكراتی كه با طرف انگلیسی داشتیم به خوبی وارد مباحث تاریخی شدیم. آقای استراو نیز همان‌گونه كه در نشست مطبوعاتی خود اعلام كرده بودند رفتار انگلستان در گذشته را دارای اشكالاتی خواندند.

دیگر محورهای شما در گفت‌وگو با گروه پارلمانی انگلستان چه بود؟
ما در طول این سفر از آقای قشقاوی برای گفت‌وگو با نمایندگان انگلیسی دعوت كردیم. در طول این دیدار به مشكلات ایرانیان مقیم در انگلستان پرداخته شد. همچنین مذاكراتی در رابطه با مسائل بین‌المللی همچون بحران سوریه و توافقنامه ژنو داشتیم.

مذاكره شما در رابطه با بحران سوریه چگونه بود؟
ما به صراحت اعلام كردیم كه اگر غرب بخواهد یك نیروی تروریست را جایگزین بشار اسد كند نمی‌تواند بحران سوریه را حل كند و ما با این راه‌حل كاملا مخالف هستیم. همچنین اعلام كردیم كه مردم سوریه باید تصمیم نهایی را بگیرند و سوریه راه‌حلی جز مذاكره و خروج از جنگ ندارد.

در رابطه با توافقنامه ژنو چطور؟
انرژی مسالمت‌آمیز هسته‌یی حق مسلم جمهوری اسلامی ایران است. ما در طول مذاكره با آقای استراو و سایر اعضای گروه پارلمانی، دیدگاه و مواضع صریح خود را اعلام كردیم كه در این زمینه ما خیلی اختلاف‌نظر نداشتیم و طرف انگلیسی فعالیت هسته‌یی ایران در چارچوب ان.‌پی.‌تی و توافقنامه ژنو را حق ایران خواند.

نظر گروه دوستی پارلمانی انگلستان درباره تحریم‌های ضد‌ایرانی چه بود؟
اتفاقا در چارچوب همین مبحث ما جلسه‌یی با اعضای اتاق بازرگانی ایران تدارك دیدیم تا نمایندگان پارلمانی انگلستان از نزدیك با مباحث مربوط به تحریم‌های اقتصادی رو به رو شوند و از كم و كیف شرایط تحریم اگاه شوند. همچنین شرایطی را فراهم كردیم كه این گروه دیداری با جانبازان شیمیایی جنگ هشت ساله داشته باشند تا ضمن تاكید بر حق ضایع شده ایران در جنگ هشت‌ساله و استفاده از سلاح‌های شیمیایی، نظاره‌گر مشكلات بیماران شیمیایی در اثر گرانی داروهای شیمیایی به خاطر تحریم‌های دارو باشند و در جهت رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران در پارلمان خود دست به كار شوند.

علاوه بر این تدارك دیدار این گروه با خانواده شهدای ترور از دیگر اقداماتی بود كه ما در نظر گرفته بودیم تا پیام ضد تروریستی ایران به گوش جهانیان یكبار دیگر رسانده شود.

فكر می‌كنید این گروه دعوت شده چقدر می‌تواند در ایجاد فضا به سود ایران در پارلمان انگلستان موفق باشد؟
با توجه به شخصیت‌های مطرح این گروه دوستی و نفوذ این افراد در پارلمان انگلیس پیش‌بینی خوبی از تاثیر این گروه در پارلمان انگلستان داریم و نقش موثر پارلمان انگلیس در اروپا و همچنین با توجه به اعلام رضایت گروه پارلمانی انگلستان از این سفر به ایجاد زمینه‌های مساعد برای از بین بردن فضاهای ضد‌ایرانی در اتحادیه اروپا امیدوار هستیم.

فكر می‌كنید گروه‌های دوستی پارلمانی چقدر می‌توانند در عرصه دیپلماسی به دولت كمك‌رسانی كنند؟
ما در طول شش الی هفت ماه به نتایج رسیدیم لذا به آینده می‌توان نگاه مثبتی داشت. البته فقط امیدواری محض كافی نیست و باید برای بهبود این شرایط تلاش كرد كه در این میان نقش مجلس شورای اسلامی و گروه‌های دوستی پارلمانی غیر‌قابل انكار است. با این وجود برخی افراد فعالیت گروه‌های دوستی پارلمانی و مجلس را جدای از عملكرد دولت در عرصه بین‌المللی می‌دانند ولی به عقیده من چنین چیزی درست نیست چراكه در نظام جمهوری اسلامی تمامی بخش‌ها همچون زنجیری بلند و محكم به یكدیگر متصل هستند.

واكنش نمایندگان به دعوت آقای استراو چه بود؟
در مجلس شورای اسلامی نمایندگان با توجه به دیدگاه‌هایی كه داشتند واكنش‌های متفاوتی از خود نشان دادند كه خوشبختانه در مجلس بر خلاف فضای خارج از مجلس به ویژه برخی جریان‌های حزبی مخالفتی به صورت جدی با این دعوت صورت نگرفت و اجازه ندادند كه در مجلس فضای ملتهب و حاشیه‌یی ایجاد شود.

البته بخشی از همین سكوت به مشورت و رایزنی گروه دوستی پارلمانی ایران و انگلستان در مجلس مربوط می‌شود. ما به عنوان اعضای این گروه از چند ماه قبل با نمایندگان در رابطه با این دعوت صحبت كردیم و شرط را بر این گذاشتیم كه سفر آقای استراو به تهران با كمترین حاشیه برگزار شود.

با این وجود ما شاهد مخالفت برخی جریان‌های سیاسی با سفر آقای استراو بودیم.
بله متاسفانه در یكی، دو هفته قبل از سفر ایشان به تهران برخی جریان‌های سیاسی با فضا‌سازی سعی بر التهاب فضای مجلس و جامعه داشتند تا زمینه را برای لغو این سفر فراهم كنند و حتی كار را به جایی رساندند كه امكان داشت این سفر لغو شود ولی در نهایت با مدیریت برنامه دیدارهای گروه پارلمانی انگلستان توانستیم از لغو این سفر جلوگیری كنیم.

منظور شما این است كه برنامه سفر آقای استراو را تغییر دادید؟
بله، وقتی كه ما با هجمه تبلیغاتی و فشار جریان‌های سیاسی به ویژه در هفته پایانی قبل از سفر رو‌به‌رو شدیم به ناچار تصمیم گرفتیم كه برنامه سفر نمایندگان انگلستان را تغییر دهیم و چند دیدار را لغو كنیم.

دقیقا چه دیدارهایی طی این سفر لغو شد؟
گروه دوستی پارلمانی انگلستان پیش از سفر به ایران جهت تنظیم دیدارهای خود در تهران با ما تماس گرفته و اعلام كردند كه می‌خواهند با آقایان هاشمی‌رفسنجانی، محمد خاتمی، روحانی، لاریجانی و همچنین برخی فعالان سیاسی دیدار داشته باشند. ما نیز در پاسخ به این درخواست با بیان شرایط و فضای ایجاد شده امكان چنین دیدارهایی را غیر‌ممكن خواندیم و اعلام كردیم كه در چارچوب پروتكل‌ها‌ی بین‌المللی رفتار و تا حد امكان در رفتار خود دقت كنند تا كمترین حاشیه‌یی ایجاد نشود.

از فضا‌سازی‌ها بیشتر بگویید...
فارغ از جنجال‌سازی‌ها در چند سایت و روزنامه من حتی حوزه انتخابیه نیز با رفتار غیر‌متعارفی رو به رو بودم. در طول دو هفته اخیر علیه من در كاشان چندین و چند بار شبنامه توزیع كردند ولی وقتی دیدند كه مردم با آنان همراهی نمی‌كنند منصرف شدند. علاوه بر این موج تازه‌یی در صدا و سیما به راه انداختند و به‌شدت از سفر نمایندگان پارلمانی انگلستان انتقاد كردند.

البته این رفتارها دیگر عادی شده است، چند سالی می‌شود كه هر موقع قرار باشد چنین تغییراتی به وجود آید گروهی جمع می‌شوند با ایجاد فشار و فضای مخرب سعی می‌كنند تا حرف خود را به كرسی بنشانند و منافع ملی را فدای منافع حزبی و جناحی می‌كنند كه خوشبختانه درباره این سفر چنین اتفاقی رخ نداد.

ولی به نظر می‌رسد كه جریان‌های مخالف توانستد با لغو دیدارها به بخشی از اهداف خود برسند.
ولی این دیدارها همه سفر نبود. من از ماه‌ها قبل سعی كردم كه این سفر با كمترین حاشیه و حرفی انجام شود. اگر مجوز چنین دیدارهایی داده می‌شد بعید نبود كه همان حاشیه‌های سفر هیات پارلمانی اروپا به پا و تمامی اهداف این سفر فدای حاشیه‌ها و فشارهای تبلیغاتی شود و به تعبیری متن سفر به حاشیه رانده شود.

ما از این سفر تقویت روابط را می‌خواستیم و نه جنجال و حاشیه. در ضمن اگر هم می‌خواستیم بی‌توجه به حاشیه‌سازی‌ها رفتار كنیم كار را برای ادامه كار گروه‌های دوستی سخت كنیم در حالی كه ما به دنبال برقراری رابطه با پارلمان‌های معتبر جهانی هستیم پس نمی‌توان این حاشیه‌سازان را موفق خواند.

به غیر از لغو دیدارها در ابعاد دیگر این سفر محدویت هم داشتیم. منظور من از این محدودیت‌ها، زمان استقرار گروه پارلمانی یا عدم مصاحبه گروه دوستی با رسانه‌هاست.
درباره مصاحبه گروه پارلمانی با روزنامه‌ها و رسانه تصمیم گرفتیم كه مصاحبه‌یی به صورت اختصاصی صورت نگیرد و همه سوالات در نشست مطبوعاتی پاسخ داده شود ولی زمان این سفر از همان ابتدا نیز سه روز بود.

با وجود این همه محدودیت ممكن بود كه طرف انگلیسی از چنین سفری منصرف شود.
بله، ولی ما برای جلوگیری از چنین اتفاقی از طریق كاردار غیر مقیم در لندن تا حدود زیادی سعی كردیم كه این گروه را از چنین تصمیمی منصرف كنیم چراكه انصراف از چنین سفری آن هم چند روز مانده به تاریخ موعد جنجال‌سازی‌های خودش را داشت. البته آقای استراو و سایر اعضای گروه پارلمانی با ما همكاری خوبی داشتند و به خوبی از شرایط كشور مطلع و توجیه بودند كه نباید اجازه ایجاد حاشیه و جنجال را به جریان‌های مخالف دهند. در واقع آنها به خوبی می‌دانستند كه وضعیت ما در این عرصه مساعد نیست.

اما در بدو ورود گروه دوستی شاهد حاشیه و جنجالی به دنبال مصاحبه‌یی از این گروه دوستی بودیم...
برای من هم جالب بود كه صدا و سیما از همان بدو ورود گروه دوستی بخواهد اینچنین رفتار غیر‌متعارف و غیر‌حرفه‌یی انجام بدهد. بالاخره این نخستین باری نبود كه یك گروه دوستی وارد ایران می‌شود لذا سازمان صدا و سیما می‌توانست حرفه‌یی وارد عمل شود و برای انتشار اخبار و همچنین پوشش خبری با گروه دوستی پارلمانی به عنوان متصدی اصلی این سفر هماهنگی‌های لازم را انجام می‌داد.

در نشست مطبوعاتی جك استراو، دیده می‌شد كه رسانه‌ها بیشتر به دنبال ایجاد تنش و حاشیه بودند كه همین امر در آخر با واكنش خود آقای استراو روبه‌رو شد و اعلام كرد كه برخی سوالات شما غیر‌واقعی بود.
ما پیش از این جلسه نیز به گروه دوستی گفته بودیم كه آمادگی پاسخ به هر سوالی را داشته باشید. در طول جلسه هم اگرچه برخی سوالات حاشیه‌یی بود ولی با پاسخ صریح آقای استراو و دیگر نمایندگان انگلیسی راهی برای حاشیه‌سازان باقی نماند. با این وجود برخی رسانه در نشر اخبار نشست فضا را به شكل دیگری منعكس كردند.

ارزیابی شما از این سفر چیست؟
این سفر به دور از حاشیه‌ها برگزار شد و به عقیده من می‌تواند الگوی خوبی برای سفر دیگر گروه‌های دوستی پارلمانی باشد البته در این میان انتظار می‌رفت كه سازمان صدا و سیما و سایر رسانه‌ها همان‌طور كه به اقدامات ابتدایی گروه دوستی پارلمانی انگلیس دامن زدند و آن را در برنامه‌های تلویزیونی رسانه ملی برجسته كردند به دیدار این گروه با جانبازان شیمیایی و مواضع روشن این گروه در رابطه با اشتباهات تاریخی انگلستان و همچنین خانواده شهدای ترور می‌پرداخت تا مردم با واقعیات بیش از پیش رو به رو شوند.

آقای استراو در نشست مطبوعاتی خبر از دعوت گروه دوستی پارلمانی مجلس به پارلمان انگلستان داد. شما تصمیمی برای حضور در انگلستان دارید؟
قبول این دعوت می‌تواند در آینده انجام شود تا اهداف جمهوری اسلامی در پارلمان انگلستان نیز دنبال شود.

به عقیده من حضور ما در هرجایی كه می‌تواند فضای رژیم صهیونیستی را تنگ كند یك اتفاق خوب است. تعامل مجلس با نمایندگان آزادیخواه دنیا یك گام بلند جهت تقویت دیپلماسی ایران است.

اخبار سیاست خارجی - اعتماد

اظهار نظر مطهری درباره سفر جک استراو به تهران و اشغال سفارت انگلستان

اظهار نظر مطهری درباره سفر جک استراو به تهران و اشغال سفارت انگلستان

 علی مطهری بیانیات اخیر رهبر معظم انقلاب در جمع کارگزاران نظام را مانعی برای انجام مذاکرات با غرب ندانست و درخواست حضور جک استراو برای حضور در ایران را امری طبیعی و فرصتی برای آب شدن یخ روابط ایران و غرب توصیف کرد.
به گزارش ایسنا، مطهری ادامه داد: در سخنان مقام معظم رهبری مذاکره و گفت‌وگو با کشورهای غربی نهی نشد بلکه ایشان نسبت به نیت و عملکرد کشورهای غربی با توجه به رویه‌های گذشته، هشدار دادند.

این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به تاخیرانداختن تحریم‌های غرب علیه جمهوری اسلامی ایران را یک پیام مثبت دانست و افزود: اگر کشورهای غربی و آمریکا با به تاخیر انداختن تحریم‌های جدید یک گام به جلو برداشتند عقل حکم می‌کند ما هم یک گام به پیش گذاشته و مثلا با آنان گفت‌وگو کنیم بی‌آنکه بخواهیم از اصول‌مان تخطی کرده یا باج بدهیم.

وی اعتدال در سیاست خارجی را به معنای استفاده از فرصت‌ها و افراط در این حوزه را به معنای نگاه پیش‌داورانه و همراه با سوءظن به رفتار طرف مقابل و در نتیجه از دست رفتن فرصت‌ها و امتیازهای احتمالی دانست.

این عضو کمیسیون فرهنگی با اشاره به تمایل جک استراو برای حضور در تهران گفت: ایشان امروز در دولت انگلستان سمتی ندارد. اگر چنین شخصیت‌هایی درخواست شرکت در مراسم تنفیذ یا تحلیف رییس‌جمهور منتخب را دارند چرا مانع شویم؟ گاهی بهبود روابط دولت‌ها از این طرق امکان‌پذیر می‌شود. جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند با فرستادن چهره‌هایی نظیر سیدمحمد خاتمی به برخی کشورها برخی معضلات سیاست خارجی خود را حل و فصل کند.

وی تاکید کرد: این روش‌ها، روش‌های مرسوم دنیای امروز است. در دنیای امروز مقامات بازنشسته سیاسی گاهی یخ روابط کشورها را آب می‌کنند.

مطهری پیروی از سنت حضرت رسول در گفت‌وگو با کفار را الگویی پسندیده برای مسوولان جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود: پیامبر اکرم(ص) قبل از فتح مکه و در پشت دروازه این شهر با ابوسفیان رییس کفار قریش مذاکره کرد، در نتیجه مکه بدون ریخته شدن حتی یک قطره خون فتح شد؛ بنابراین اینطور نیست که به طور کلی گفت‌وگو با مخالفان و دشمنان کار درستی نباشد.

نماینده تهران در مجلس ادامه داد: اینکه به محض بردن اسم جک‌استراو، فورا گفته شود وی خائن است و اول باید عذرخواهی و توبه کند، بی‌معنا است.درخواست جک استراو برای حضور در مراسم تنفیذ یا تحلیف رییس جمهور منتخب حتی با هدف مذاکره با مسوولان ایرانی‌، چه اشکالی دارد؟ آیا نمی‌توان بی آنکه اصول اعتقادی و اخلاقی و منافع ملی زیر پا گذاشته شود، مذاکره کرد؟

نماینده مردم تهران متذکر شد: اگر بنا بر عذرخواهی جک استراو از ملت ایران باشد، اشغالگران سفارت این کشور در تهران نیز باید عذرخواهی کنند. اعتدال در چنین شرایطی به این معنا است که با عقل و تدبیر رفتار شود./ایسنا