تقویم تاریخ -14بهمن

از فوریه این سال، رقابت قدرتهای اروپایی بر سر ایران و استفاده از ایران برای رسیدن به هدفهای استعماری خود در مشرق زمین وارد مرحله تازه و شدید خود شد و مقامات دولتی ایران كه با این بازی نا آشنا، وآگاهی های درست و جامعی از اوضاع جهان و تحولات روز نداشتند و بیشتر وقتشان در حرمسرا و چاپلوسی از یگدیكر می گذشت وطن را قربانی و بازنده دراز مدت آن كردند . این اصحاب اختیار به دلیل این گرفتاری ها و نیز كوته فكری ؛ حتی تلاشی برای آشنا شدن با تحولات سیاسی روز به عمل نیاوردند و سرزمین ایران كوچك و از قافله پیشرفت عقب افتاد و ....

تا این سال لرد«ولسلی Lord Wellesley» نماینده انگلستان در هند این سرزمین را به صورت گوشه ثابت امپراتوری در آورده بود. وی كه به عنوان نماینده انگلستان در بنگال وارد هند شده بود با سركوب قدرتهای محلی هند كه با هم اتحاد ضمنی داشتند و اخراج فرانسویان و سایر اروپائیان همه این سرزمین پهناور را مستعمره انگلستان كرده بود و فرماندار كل و تام الاختیار آن شده بود و در صدد بستن راههای رخنه غیر به هند و مسدود كردن دیوارهای كوتاه اطراف آن بر آمده بود و ایران را رخنه گاه تشخیص داده بود و به طرح نقشه مداخله پرداخته بود.

ناپلئون دشمن سوگند خورده انگلستان كه این را می دانست به فرستادن نماینده پشت نماینده به تهران و دادن هر گونه وعده مساعدت دست زده بود . الكساندر اول تزار تازه روسیه كه به سبب برخورداری ازآموزگاری همچون« لاهارپ » سویسی ، نسبت به پدرش اطلاعات تاریخ ــ جغرافیایی و منطقه ای بیشتری داشت در صدد گسترش قلمرو روسیه در جهات جنوب و شرق برآمده بود و در اجرای این سیاست به ژنرال« سی سیانوف » دستور حركت از تفلیس به سوی ارس را داده بود و در این میان تهران بی خبر از همه جا ، صحنه بازی های این سه قدرت شده بود. نمایندگان این سه قدرت ، هركدام بر پایه منافع دولت متبوع و بر ضد دو حریف دیگر حرفهایی به مقامات تهران می زدند ؛ به گونه ای كه تهران به تدریج به صورت ابزاری در آمده بود كه هر چند وقت در دست یكی از قدرت های اروپایی قرار می گرفت و از آن پس ، تاریخ ایران عمدتا شرح همین بازی ها بوده و ....

برای دولت وقت تهران ( زمان سلطنت فتحعلی شاه و ولیعهد نسبتا لایق او عباس میرزا) خطر روسیه لمس شدنی بود ، زیرا نیروهای آن دولت به سرعت شهرهای قفقاز را تصرف می كردند و پیش می آمدند و معلوم نبود كه در كجا متوقف شوند .

در این شرایط عباس میرزا دست بكار شد ، نیروهای سی سیانوف را در برخورد اول شكست داد و بسیاری از شهرهای از دست رفته از جمله ایروان ، شوشی ، گنجه و باكو را پس گرفت كه در این میان ژنرال روس هم در باكو كشته شد .

عوامل انگلستان و فرانسه كه همانند سایه عباس میرزا را دنبال می كردند آموخته بودند كه چگونه راه او را به سود سیاست خود تغییر دهند و دیدیم كه همین بازی ها ایران را به روز سیاه نشاندو ....

سازش ناپلئون و تزار الكساندر اول در هفتم ژوئیه 1807 در « تیلسیت » و تقسیم اروپا میان خود و باز شدن دست روسیه برای جنگ با عثمانی و ایران و تصرف آلاسكا طعم تلخ دیپلماسی غرب را به عباس میرزا چشانید و تهران با مرخص كردن مستشاران نظامی فرانسه به فرماندهی ژنرال گاردان عملا در آغوش قدرت سوم یعنی انگلستان قرار گرفت كه در آرزوی چنین فرصتی بود.

 

1846م:محمدشاه قاجار به اصرار انگلستان و روسیه، در فوریه سال1846 میلادی (13 بهمن 164 سال پیش) از حاكمیت ایران بر منطقه سلیمانیه (واقع در عراق امروز) صرف نظر و با انتقال آن به دولت عثمانی موافقت كرد. این منطقه تا آن زمان گوشه ای از قلمرو بلامنازع ایران بود. ساكنان این منطقه عمدتا تركمان (از بازماندگان طوایف مهاجر آق قویونلو و قره قویونلو) بودند. تا زمان واگذاری سلیمانیه به عثمانی، این دولت بر بسیاری از سرزمین های عربی و از جمله بین النهرین و حجاز دست یافته بود. این سرزمینها در اواخر جنگ جهانی اول به دست انگلستان و فرانسه افتاد كه بعدا برپایه منافع خودشان به ترسیم نقشه های جغرافیایی؛ تقسیم و مرزبندی آنها پرداختند. ژنرال پرسی کاکس مبتکر تقسیمبندی و اسمگذاری ها در منطقه اشغالی انگلستان بود که نام قدیمی (ایرانی)را بر عراق گذارد و طرف فرانسوی را وادارکرد که نام قدیمی (رومی) بر سوریه بگذارد که قبلا شام (شامات) بود. کاکس بود که نام رود اردن + طایفه کوچ داده شده هاشمی از حجازرا بر اردن گذارد که قبلا چنین کشوری وجود نداشت. کاکس که قبل از جنگ جهانی اول کنسول دولت لندن در بوشهر و پس از جنگ نماینده آن دولت در تهران بود پیشنویس قرارداد وثوق الدوله را که تحت الحمایه شدن ایران بود تهیه کرده بود. کاکس که در 1864 به دنیا آمده بود در سال 1937 درگذشت و ماموریت او که روابط حسنه با خاندان سعودی داشت منطقه خاور میانه و هندوستان بود. ایجاد کویت از طرحهای او بود که آن را در 1913 تنظیم کرده بود.

 

1285ش:شش نفر به انتخاب مجلس شورای ملی برای تدوین اصول متمم قانون اساسی انتخاب شدند و از 14 بهمن ماه سال 1285 خورشیدی كار خود را آغاز كردند. به عبارت دیگر وظایف مجلس موسسان به این هیات كوچك واگذار شده بود!.

1296ش:كمبود مواد غذایی كه از آغاز زمستان 1296 خورشیدی(1917 و 1918 ) در شهر تهران آشگار شده بود از 14 بهمن این سال شدت یافت و مردم در چند نقطه شهر تشكیل اجتماع داده و به دولت اعتراض كردند كه چرا قبلا پیش بینی های لازم را بعمل نیاورده بود . یكی از دلایل این كمبود در تهران نا امنی راهها بود . راهزنان از ضعف نیروی انتظامی به دلیل وجود سربازان خارجی در كشور سوء استفاده كرده بودند و راهها و روستاها و حتی پاره ای از شهرهای كوچك را نا امن ساخته بودند.سرانجام دولت مجبور شد در چند نقطه تهران به صورت محدود آشپزخانه رایگان دایر كند.

 

1387ش:دوشنبه چهاردهم بهمن 1387 (دوم فوریه 2009) دانشمندان فضایی میهن ماهواره «امید ایران» را در مدار زمین قراردادند. این ماهواره که با موشک سفیر ـ 2 به مدار زمین فرستاده شده بود دارای هشت آنتن مخابراتی بود و هر شبانه روز 15 بار کره زمین را دور می زد. ایران قبلا با یک موشک روسیه ماهواره مخابراتی به مدار زمین فرستاده بود. در تهران تاکید شده بود که در ساخت و پرتاب ماهواره «امید ایران» و موشک بالابرنده آن از کمک و همکاری دیگران استفاده نشده است. «امید ایران» درست 43 سال پس از فرود آمدن آرام نخستین ماهواره ساخت دست بشر در کره ماه به مدار زمین فرستاده شد. دانشمندان روس سوم فوریه 1966 لونای نهم را در کره ماه فرود آورده بودند که ثابت شد برخلاف تصور، سطح ماه بمانند سطح کره زمین سخت است. در آن زمان وطن ما که تحت نفوذ و سلطه بلوک غرب بود طبق سیاست آنها قادر به ساختن سوزن خیاطی هم نبود و در آن زمان از نظر صنعت تازه تنها مجاز به ساختن چراغ خوراک پزی و بخاری علاءالدین بود و این، وضعیت کشوری بود که در قرون وسطی بزرگترین ادیبان، اندیشمندان و دانشمندان تمامی تاریخ از آن برخاسته بودند و نظم اداری و تشکیلات نظامی آن در قرون قدیم همتا نداشت.

همچنین «امید ایران» روزی گردش خودرا پیرامون کره زمین آغاز کرد که 521 سال پیش آن استعمار مشرق زمین توسط اروپاییان با ورود «بارتولمو دیاز Bartolemeu Dias» دریانورد پرتغالی به جنوب قاره آفریقا (دماغه امید نیک) شروع شده بود. دیاز که سوم فوریه سال 1488 پا بر ساحل خلیج موسل Mossel Bay در جنوب آفریقا گذارد نخستین اروپایی بود که با همراهان تا این حد از راه دریا به سوی شرق پیش آمده بود و جانشینانش از همین طریق وارد سواحل شرقی آفریقا، هند، خلیج فارس، اندونزی و ... شدند و با وجود پیدایش قدرت هایی همچون چین و هند در قرن 21 هنوز دست بردار نیستند و استقرار آنها به صورت گروهی در افغانستان به همین دلیل است. بهانه عملیات آنها در افغانستان امری است عادی و پیش پا افتاده که در هر نقطه از دنیا می شود آن بهانه را بکار برد.

 

 

1791م:توماس پین Thomas Paine (متولد 29 ژانویه 1737 و متوفی در هشتم ژوئن 1809) نویسنده و اندیشمند بلند آوازه قرون هجدهم و نوزدهم و مولف «حقوق انسان»سوم فوریه سال 1791 درلندن بیانیه ای مفصل در دفاع از انقلاب فرانسه منتشر ساخت. از بیانیه «پین» که خود او در جریان انقلاب فرانسه و از محرکّان آن جنبش بود چنین برمی آید که انقلاب نتیجه بی اعتنایی طولانی دولت به خواست عمومی است و انقلاب پس از پیروزی و انجام دگرگونی، اگر به دست نااهل افتد شکست خواهد خورد.

«پین» قبلا با انتشار «عقل سلیم» مهاجرنشینان انگلیسی آمریكای شمالی را ترغیب به برگیری پرچم انقلاب استقلال كرده بود. وی در طول اقامت در پاریس و شرکت در انقلاب «کتاب حقوق انسان» را نوشت که مبنای نخستین اعلامیه حقوق بشر مصوب مجمع انقلاب قرارگرفت. به نظر پین، یك انسان حق دارد امنیت و آزادی داشته باشد و شخصیت و شئون او رعایت شود و حق اوست كه در برابر ستم از خود دفاع كند و به دادگاه مستقل برای تظلم دسترسی داشته باشد. انسان حق مالكیت بر انسان را ندارد و استثمار به هر شكل و نیز بازداشت خودسرانه ممنوع است.

 

1871م:واحدهای ارتش فرانسه مامور دفاع از پاریس 29 ژانویه سال 1871 پس از پنج ماه مقاومت در برابر ارتش آلمان به دلیل كمبود خوار و بار در شهر؛ اعلام تسلیم كردند، ولی گارد ملی شهر، روشنفكران و كارگران با ایجاد جنبش «كمون Commune» به مقاومت ادامه دادند و این بار، عمدتا در برابر دولت شكست خورده فرانسه، و مانع بازگشت مقامات دولتی شدند كه با نزدیك شدن آلمانی ها از پاریس خارج شده بودند.

در پی ایجاد كمون پاریس، جنبش های مشابهی در چند شهر دیگر فرانسه از جمله لیون و مارسی تشكیل و زمام امور را به دست گرفتند.

ارتش فرانسه در دوم سپتامبر 1870 در «سدان» از ارتش پروس (برلن) شكست خورده بود و 18 ژانویه امپراتور پروس در «ورسای» فرانسه تاج امپراتوری آلمان واحد را برسر گذارده بود و خود را قیصر همه آلمان اعلام داشته بود. بیسمارك که از قبل، طرح جنگ با فرانسه را به عنوان سومین "جنگ اصطلاحا محدود" خود تهیه كرده بود؛ در یک فرصت مناسب با چند دسیسه فرانسه را تحریك به آغاز آن كرده بود.

هدف بیسمارك از این جنگها تامین وحدت آلمان بود كه در طول تاریخ عمدتا به صورت امیر نشین های مستقل عمل كرده بود.

«كمون پاریس» به نام مخالفت با شرایط قرارداد صلح با آلمان كه دولت فرانسه آن را امضاء كرده بود و متعهد به پرداخت غرامت شده بود دست به قیام زده بود و از دولت سلب حاكمیت و صلاحیت كرده بود.

حكومت «كمون» برپاریس ماهها طول كشید. كمونار(Communard) ها كه سربند سرخ رنگی بر سر می بستند و مركب از مردان و زنان عمدتا مسلح بودند تا 28 ماه مه بدون برخورد با نیروهای دولتی فرانسه به حكومت كردن پرداختند و اعلام داشتند كه به همان گونه كه پیش از پیدایش حكومت، گروههای انسانی برادروار باحقوق مساوی و استفاده مشترك از منابع، زندگی می كردند و طبقه و امتیاز نبود از این پس هم در قلمرو آنان نخواهد بود؛ همه برابر و كارگرند و در تولید ومصرف شریك یكدیگرند و مطلقا برتری وجود نخواهد داشت. مردم در حكومت شریكند و تصمیمات به صورت گروهی گرفته می شود.

دولت فرانسه كه نمی توانست این وضعیت را برای مدتی طولانی تحمل كند، نیمه شب 28 ماه مه واحدهای ارتش را از طریق محله اعیان نشین پاریس وارد شهر كرد و جنگ خیابانی سربازان با كمونارها نزدیك به دو ماه طول كشید. نبرد خیابانی و خانه به خانه، بسیار شدید و قهرمانانه بود. محله های كارگرنشین با تمام وجود از كمونارها دفاع كردند. یك گردان از زنان مسلح كمونار كه به ابتكار یك زن روس تشكیل شده بود تا آخرین نفر جنگید. همه خیابانها و كوچه های پاریس سنگر بندی شده و به صورت خاكریز در آمده بود.

در نبرد خیابانی پاریس جمعا 25 هزار تن كشته شدند. پس از پایان نبرد خیابانی پاریس و بازگشت مقامات دولتی به شهر، اعلام شد كه نظام فرانسه جمهوری خواهد بود. سالها بود كه باردیگر نظام سلطنتی به فرانسه باز گشته بود و پادشاه فرانسه در «سدان» تسلیم نیروهای آلمان شده بود. كمون پاریس در آن سال شكست خورد، ولی این اندیشه همچنان باقی مانده است.

 

 

1958م:دوم فوریه سالروز درگذشت دكتر ارنست هینكل Ernest H. Heinkel سازنده هواپیماهای نظامی آلمان در دو جنگ جهانی است که در 70 سالگی در سال 1958 افوت شد. وی همچنین در ساختن هواپیمای دریایی به ژاپن و جت جنگنده اف ــ 104 به آمریكا كمك كرد.

هینكل كه در 1888 در سوابیای آلمان متولد شده بود نخستین هواپیما را درسال 1911 ساخت. وی در طول جنگ جهانی اول نخستین هواپیماهای نطامی را برای ارتش آلمان تولید کرد كه سی فروند از آنها هم در اختیار اتریش، متحد آلمان قرار گرفت.

پس از جنگ، چون آلمان تا مدتی از ساختن هواپیما محروم بود به اختراع هواپیمای دریایی موفق شد كه آن را در سوئد به تولید انبوه رساند و از آنجا به ژاپن رفت و نوع نظامی هواپیمای دریایی را برای این كشور ساخت (هواپیمایی كه می تواند از روی آب به پرواز درآید و روی آب فرود آید). پس از افتادن زمام امور آلمان به دست هیتلر به ساختن شكاری و بمب افكن برای «لوفت وافه (نیروی هوایی آلمان) پرداخت و بمب افكن دوموتوره « H -111» با سرعت 375 كیلومتر در ساعت اولین اختراع او بود. وی همزمان در كارخانه خود هواپیمای مسافری «ه ــ 70 » را تولید می كرد.

هینكل پس از ساختن هفت هزار و 300 فروند « ه ــ 111 » كه بر خلاف هواپیماهای نظامی سایر كشورها قادر به شیرجه رفتن روی هدف بودند به ساختن بمب افكن های سنگین H -117 اقدام كرد و سپس به ساختن جنگنده H - 100 با سرعت747 كیلومتر در ساعت پرداخت كه حد اكثر سرعت هواپیمای ملخدار بود.

هینكل از آن پس تلاش خود را صرف ساخت هواپیمای با موتور موشكی بكار برد و هواپیمای آزمایشی H 178 را تولید كرد. همزمان، بمب افكنهای ویژه حملات شبانه H 219 را برای نیروی هوایی آلمان ساخت.

آخرین كار او ساخت نخستین هواپیمای جت با سرعت 930 كیلومتر در ساعت به نام « ه ــ 280 » بود كه دیگر خیلی دیر شده بود.

پس از جنگ جهانی دوم ، هینكل كارخانه خود را كه چندین بارهم بمباران شده بود به تولید دوچرخه و موتوسیكلت تبدیل كرد و از سال 1955 كه محدودیت ها رفع شد با ادغام شركت خود با یك شركت بزرگتر بار دیگر به تولید هواپیما و این بار هواپیمای غیر نظامی دست زد .

هینكل بعدا تجربه خود در ساخت جت را در اختیار آمریكا برای تولید جنگنده اف ــ 104 از نوع «جی» قرار داد.

 

1811: یک دسته از روسهایی كه به سواحل غربی آمریكا مهاجرت كرده بودند دوم فوریه 1811 در شمال سانفرانسیسكو مستقر شدند و یك مركز خرید و فروش دایر كردند. دوم فوریه سال بعد (سال1812) ایوان کوسکوف روسی در ساحل خلیج بودگا و در 33 کیلومتری شمال سانفرانسیسکو ساخت یک دژ نظامی را آغاز کرد که اینک به «فورت روس» معروف است. وی از جانب دولت روسیه مامور ساختن این دژ نظامی شده بود تا از مهاجران روس در کالیفرنیای شمالی محافظت کند. کوسکوف با یک ناو توپدار وارد خلیج بودگا شده بود. مهاجران روس تا دهه 1840 در اینجا باقی ماندند که رودخانه محل هنوز به رودخانه روسی معروف است. در آن زمان و تا فوریه 1848 کالیفرنیا بخشی از سرزمین مکزیک و آلاسکا متعلق به روسیه بود. روسها بعدا محل استقرار خود در کالیفرنیا را به یک کمپانی آمریکایی و نیز همه آلاسکارا به دولت آمریکا فروختند.

1918: ارتش سرخ برای پاسداری از انقلاب روسیه تشكیل شد. دولت انقلاب روسیه همچنین تاسیس یك پلیس امنیتی تحت نام «چكا» را اعلام داشت.

1930: حزب كمونیست ویتنام كه اینك زمام امور این كشور را به دست دارد به رهبری دكتر هو شی مین فعالیت خود را آغاز كرد.

1962: دولت آمریكا تحریم كامل تجارت با كوبا را به اجرا در آورد.

1966: روادید ورود اتباع ایران به فرانسه لغو شد.

iranianshistoryonthisday.com

ویدیو مرتبط :
رضا عطاران و تقویم تاریخ :))

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تقویم تاریخ 22 اسفند

1309ش:با تصويب متمم قانون انحصار تجارت، از اين روز در اسفندماه 1309 بازرگاني خارجي ايران در دست دولت قرار گرفت.

 

 

 

1642:«آبل تاسماني» دريانورد هلندي و مامور كمپاني هند شرقي هلند ( اندونزي ) كه به دستور مدير اين كمپاني مامور يافتن راهي از جنوب اقيانوس آرام به جنوب شيلي و ورود به اقيانوس اطلس و رسيدن به اروپا شده بود 13 مارس 1642 به جزايري رسيد كه انها را به نام ايالت نيوزيلند هلند « نيوزيلند » نا ميد.

 

1881:الكساندر دوم تزار روسيه 13 مارس 1881 هنگامي كه با كالسكه سلطنتي از خيابان مي گذشت با پرتاب بمب كشته شد.

 

 

1921:درست يك ماه پس از قتل پتر كروپوتكينPeter Kropotkin فرضيه پرداز آنارشيسم ، پيروان او در شهر مادريد « ادواردو داتو » نخست وزير وقت اسپانيا را كه ازجلسه پارلمان به خانه اش مي رفت هدف گلوله قراردادند كه چند روز بعد در 13 مارس 1921 درگذشت.

1938:مارس 1938 وحدت آلمان و اتريش تامين شد و اين دو سرزمين ژرمن ها يكي شدند كه به زبان آلماني انشلوس Anschluss (اتحاديه) تشكيل دادند.

 

 

12:2003 مارس 2003 در شهر بلگراد "زوران جينجيچ Zoran Djindjic " نخست وزير 50 ساله هوادار غرب جمهوري صربستان هنگام خروج از ساختمان دولتي محل كارش هدف گلوله قرار گرفت و كشته شد.

1848: انقلابات اين سال اروپا كه اتريش را هم در برگرفته بود در اين روز « مترنيخ » صدر اعظم اين كشور را مجبور به كناره گيري كرد . او پس از تسليم استعفاءنامه اش گفت كه امپراتوري اتريش هم به دنبال او خواهد رفت . تاريخ نشان داد كه چنين شد.

1868: محاكمه پارلماني ( ايم پيچمنت ) اندرو جانسون رئيس جمهوري وقت آمريكا به اتهام ناديده انگاشتن يك قانون مصوب، از 13 مارس سال 1868 در كنگره اين كشور آغاز شد.
1921: مغولستان خارجي (قسمت شمالي مغولستان ) از چين جدا شد و به نام جمهوري مغولستان اعلام استقلال كرد.

1954: ژنرال جياپ دستور حمله و محاصره دژ « دين بين فو » را صادر كرد كه به شكست فرانسه و خروج اين كشور از هندوچين منجر شد.

1963: دو جت نظامي شوروي براي سنجش ميزان آمادگي دفاعي آمريكا برفراز قلمرو اين دولت در آلاسكا پرواز اكتشافي انجام دادند و سالم به پايگاه خود بازگشتند.

1973: كاسيگين نخست وزير وقت شوروي در اين روز در اسفند 1351 براي شركت در مراسم گشايش پولادسازي اصفهان وارد ايران شد. تاسيسات پولاد سازي اصفهان با كمك شوروي ساخته شده است. قبل از جنگ جهاني دوم، ايران در صدد برآمده بود باكمك آلمان در كرج يك كارخانه پولادسازي داير كند.

1989: سازمان دولتي دارو وغذاي آمريكا در پي مسموم شدن چند تن از اتباع اين كشور با خوردن انگور وارداتي از كشور شيلي كه به دانه هاي آن ماده سمي تزريق شده بود دستور جمع آوري ميوه هاي محصول اين كشور و منع واردات ميوه از شيلي تا اطلاع ثانوي را اعلام كرد.

1955: پليش تركيه در استانبول به سوي علوي ها ( شيعيان ) تيراندازي و باعث مرگ 16 تن از آنان گرديد.

1999: به رغم مخالفت روسيه ، سه كشور عضو سابق پيمان ورشو ــ لهستان ، چك و مجارستان ــ به عضويت ناتو ( پيمان نظامي غرب) پذيرفته شدند.