بررسی شرایط تولید تبلت و لپ‌تاپ در ایران

حالا اما امیدواری‏ها یک ماه پس از قطعی شدن توافق هسته‌ای تاجایی پیش رفته که وزیر صنعت، معدن و تجارت در بازدید از یک شرکت داخلی اعلام می‌کند تولید کامپیوتر بدون کیس و لپ‌تاپ باید در فهرست ساخت کارخانه‌های داخلی قرار گیرد.

اما چندی پیش نیز از سوی مجلس و دولت لیستی آماده شد که حاوی نام شر کت‏هایی بود که قطعات و تجهیزات مخابراتی و حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را در داخل تهیه و تولید می‌کنند. در این لیست که پیش روی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قرار گرفت هیچ نشانی از نوت‌بوک و لپ‌تاپ نبود و این در حالی است که مسوولان بر تولید تبلت و لپ‌تاپ اصرار دارند و خواهان تولید این دست محصولات هستند. چنین رویکردی اما انتقاد کارشناسان و فعالان این حوزه را در پی داشت.

 

انتقادات آنها حاوی این نکات است که کشور در شرایطی قرار دارد که نخستین گام‌ها را باید محتاطانه برداشت چراکه کشوری که سال‌ها از تولید و به‌کارگیری تکنولوژی منحصربه‌فرد خود به دور بوده، به سادگی قادر نیست دست به تولید محصولاتی بزند که به زیرساخت‌های مهم و اساسی نیاز دارد.

پیش از این نیز پورنقشبند، یک عضو کمیسیون سخت‌افزار سازمان نصر تهران هم در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرده بود که درحالی بحث تولید در زمینه لپ‌تاپ مطرح می‌شود که برای تولید آنها زیرساخت لازم را نداریم.

 

اگر درباره مونتاژ هم سخن بگوییم تنها 5 شرکت صاحب‌نام همچون لنوو، اچ پی، دل، ایسر و ایسوز این کار را انجام می‏دهند و حتی شرکت‌های مطرحی چون سونی و سامسونگ نیز خود را از این کار کنار کشیده‏اند.

 

پورنقشبند می‌گوید: «از طرفی لپ‌تاپ در بیش از 50 مدل و اندازه‏های مختلف ساخته می‏شود که همه آنها نیز با یکدیگر متفاوت است و مونتاژ یک مدل هم که جوابگوی نیاز کاربران و تنوعی که دنبال آن هستند، نیست.»

 

به گفته پورنقشبند بحث مونتاژ هم مقرون به صرفه نیست چون شرکت مربوطه قطعات را روی هم سوار می‏کند تا اسمبل کرده و تست سلامت بگیرد بنابراین منطقی نیست همان محصول را دوباره باز کرد و یک خط تولید دیگر اضافه کرد تا جنس را در کارتن گذاشته و بگوییم در داخل تولید شده است.

پیش از این اما شرکت‌هایی کوچک وقتی هنوز فشارهای تحریم افزایش نیافته بود وجود داشتند که در برخی حوزه‌های سخت‌افزاری مشغول به تولید شده بودند و اما هرچقدر که فشار اقتصادی بیشتر شد آنها نیز توان کمتری برای عرضه محصولات داخل داشتند.

 

اما چنین پیشینه‌ای این امیدواری را می‌دهد که فراهم‌آوری یک بازار داخلی به واسطه شرکت‌های داخلی قدرتمند امکان‌پذیر است. چنانچه در پی اظهارات وزیر صنعت تلاش‌ها بر این است تا این امکان به وجود بیاید که توان داخلی یک بار دیگر آزمایش شود.

 

بابک صالحی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه فناوران رایانه تهران یکی از منتقدان تولید داخل بدون پشتوانه‌های زیرساختی است. او که خود از گوشه و کنار بازار کامپیوتر در پایتخت کشور آگاه است این عقیده را دارد که به‌دلیل نبود هیچ زیرساختی در زمینه تولید محصولات سخت‌افزاری نباید از امکان تولید در داخل حرفی زد.

 

او در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «اگر منظور اسمبل کردن چند قطعه در کشور است این به معنی تولید نیست و اگر منظور تولید صفر تا صد باشد هم این توان در کشور وجود ندارد؛ نه اینکه ما دانش آن را نداشته باشیم بلکه امکانات و شرایط انتقال دستگاه‌های مورد نیاز هنوز وجود ندارد.

 

مثلا اگر بخواهیم مادربورد 5 لایه تولید کنیم باید دستگاه آن در داخل کشور وجود داشته باشد و به‌دلیل اینکه چنین ظرفیتی در کشور فراهم نیست نمی‌توان درباره تولید صحبت کرد.»

زیرساخت داریم
چنین موضوعی اما از سوی مدیرعامل شرکت ماتریس که تولیدکننده محصولاتی نظیر تبلت و نوت‌بوک در داخل است رد می‌شود. وی می‌گوید آنها تمامی زیرساخت‌های لازم را فراهم کرده‌اند. چیزی که در روزهای اخیر منجر به بازدید وزیر صنعت از این شرکت هم شد.

 

حسن مقدم، مدیرعامل شرکت ماتریس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» درباره انتقادهایی که نسبت به نبود زیرساخت مطرح می‌شود، می‌گوید: «حاضریم در یک نشست تخصصی تمام موارد مشابهی را که با توانایی تولید داخل انجام می‌شود و قابل رقابت با شرکت‌های دل، اپل، سونی و اچ‌پی است معرفی کنیم و با قاطعیت اعلام می‌کنیم هرآنچه در خارج از کشور در زمینه تولید محصولات کامپیوتری اتفاق می‌افتد در حال حاضر در کارخانه ما هم در حال انجام است.»

او می‌گوید تنها موضوعی که آنها نتوانسته‌اند دست به تولیدش بزنند تولید بوردهای الکترونیکی است که به دستگاه‌های اس ام تی نیاز دارد. مدیرعامل شرکت ماتریس می‌گوید: «علت این امر هم میزان استاندارد تولید قطعه توسط این دستگاه است.

 

این دستگاه در سال یک میلیون قطعه تولید می‌کند و درصورتی که این میزان قطعه تولید نشود صرفه اقتصادی ندارد. بنابراین باید میزان تولید را افزایش داد.»

او می‌گوید یکی از مشکلات آنها انجام مناقصه‌هایی است که برگزار نشدن قانونی آنها یکی از مشکلات بر سر راه وارد کردن این دستگاه است. مقدم همچنین می‌گوید که مقام‌های ارشد نظام هم تاکید دارند باید ممنوعیت خرید کالاهای خارجی با شدت بیشتری اعمال شود.

 

او همچنین درباره انتقادهای مطرح شده درباره تولیدات آنها که با برچسب غیرایرانی عرضه می‌شود، می‌گوید: «با قاطعیت اعلام می‌کنم که تمامی دستگاه‌هایی که در داخل تولید می‌کنیم با برچسب ساخت ایران وارد بازار می‌شوند چراکه ما توانسته‌ایم تمامی زیرساخت‌های لازم را آماده کنیم.

 

برخی فکر می‌کنند ساخت محصولات سخت‌افزاری به سادگی و آسانی انجام می‌شود درحالی که تولید محصولات سخت‌افزاری پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.» او تاکید می‌کند که در حال حاضر نگاهشان به عملکرد و تکنولوژی‌های کاربردی شرکت‌های بزرگی همچون دل، سونی و اچ پی است تا از آنها برای پیشرفت امورشان الگو بگیرند.

اولین قدم ورود شرکت‌های بزرگ باشد
مساله داشتن زیرساخت‌های لازم برای تولید حداقل قطعات در داخل همچنان مورد تاکید کارشناسان است. به گفته بابک صالحی، عضو هیات‌مدیره اتحادیه فناوران رایانه تهران برای به وجود آوردن شرکت‌های محلی که توان رقابت داشته باشند به بحث و بررسی بیشتری توسط کارشناسان نیاز است.

 

«باید در این باره بحث و بررسی کرد که تا چه اندازه توان و ظرفیت در این زمینه وجود دارد. مثلا چند سال پیش یک شرکت داخلی اعلام کرد که قصد دارد تبلت تولید کند اما بعد از مدتی اعلام شد که در کشور ما هیچ نوت‌بوکی بر اساس ساخت داخل وجود ندارد و تولید نمی‌شود.»

به گفته او حتی اسمبل کردن این محصولات در داخل کشور هم شرایط خاص خود را دارد و باید ابتدا این شرایط آماده باشد. «در صورتی‌که بتوانیم زیرساخت‌ها را آماده کنیم می‌توانیم به تدریج آغازگر راهی برای تولید در این زمینه باشیم اما تا زمانی که همه تحریم‌ها برداشته شود باید از شرکت‌های بزرگ بخواهیم وارد کشور شوند، تکنولوژی‌های جدید انتقال یابد تا کم‌کم پس از الگوگیری از این شرکت‌ها زمینه‌های تولید داخل و پدید آمدن شرکت‌هایی که خود قادر به رقابت با شرکت‌های بزرگ باشند، پدید آید.»

 

بنابراین هیچ مشخص نیست چقدر زمان لازم است. نیاز است شرکت‌های تولیدکننده بزرگ مثلا در زمینه مادربورد وارد شوند تا به تدریج اطلاعات لازم به کارشناسان و متخصصان این حوزه انتقال یابد. ما باید ابتدا موقعیت را ایجاد کنیم سپس به سمت تولید واقعی پیش برویم.

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصادی

ویدیو مرتبط :
لپ تاپ-تبلت سونی وایو تپ 11 Sony Vaio Tap - کافه لپ تاپ

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

تبلت محبوبتر از لپ تاپ در بازار ایران

این خبری بود که چندی پیش از سوی گمرک کشور اعلام شد. در این خبر آمده بود، با در نظر گرفتن میانگین وزن 700 گرم برای هر تبلت، می‌توان تخمین زد که در حدود 286هزار دستگاه تبلت از مبادی رسمی وارد شده و این میزان واردات در حدود 5/15 میلیون دلار ارزبری داشته است. با مراجعه به سایت گمرک متوجه شدیم که این میزان تبلت از کشورهای امارات، چین، ترکیه، هند، ویتنام و ژاپن وارد کشور شده است.

 

طبق آمار این سایت در سال 93 نیز 511 تن تبلت به ارزش 5/58 میلیون دلار از کشورهای امارات، چین، ترکیه، هند، ویتنام و ژاپن، کره، هلند، سنگاپور، تایوان، هنگ گنک، امریکا و لیتوانی واردات داشته‌ایم. حال این سؤال مطرح می‌شود با وجود رکودی که بر بازار حاکم است چه دلیلی باعث شده است که تنها در سه ماه اول سال 200 تن تبلت وارد کشور شود؟

تبلت محبوبتر از لپ تاپ
فعالان بازار آی سی تی فروش تبلت و لپ تاپ را راکد می‌دانند ولی با وجود رکود علت گرایش مردم به خرید تبلت در بازار راکد را کمتر بودن قیمت آن نسبت به لپ تاپ اعلام می‌کنند آنها معتقد هستند که با افزایش 15 درصدی تعرفه گمرکی، قیمت لپ تاپ افزایش چشمگیری داشته است.

 

رضایی یکی از فروشنده‌های لپ تاپ که هم در فروشگاه و هم به صورت آنلاین تبلت می‌فروشد، در این خصوص به «ایران» می‌گوید: «بازار در کل راکد است ولی بین تبلت و لپ تاپ، تبلت فروش بهتری نسبت به لپ تاپ دارد، البته این‌که می‌گوییم بهتر است یعنی روزی 2 تا 3 دستگاه تبلت می‌فروشیم.»

اصغری دیگر فعال بازار نیز معتقد است این روزها مردم وقت زیادی را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند. بچه‌ها و حتی بزگسالان علاقه زیادی به گیم‌ها دارند بنابراین تبلت را برای خرید ترجیح می‌دهند. از سوی دیگر تبلت ابزاری راحت و سبک و قابل حمل است به همین خاطر با وجود این‌که بازار خیلی فعال نیست باز مردم تبلت را بیشتر از لپ تاپ می‌خرند.

در عین حال مهدی میرمهدی رئیس اتحادیه صنف فناوران رایانه تهران نیز در کل بازار آی تی را بازار نامناسب و راکدی دانسته به «ایران» می‌گوید: خبر ورود 200 تن تبلت از مبادی رسمی را در مطبوعات خواندم به نظرم کمی شک برانگیز است. آنچه در بازار می‌بینیم خلاف این را نشان می‌دهد چون فروش بسیار پایین است از سوی دیگر تبلت هم وزن آنچنانی ندارد. حتماً این میزان تبلت در مدت سه ماه وارد کشور شده است که خبر آن اعلام می‌شود البته امیدوارم که این آمار درست باشد چون اوضاع خرید و فروش در بازار خوب نیست.


 گرایش کاربران به ابزار قابل حمل
با نگاه کردن به زندگی روزمره مردم پیداست که این روزها مصرف تبلت و اسمارت فون‌ها در بازار نسبت به نوت بوک و پی سی‌ها بیشتر شده و روز به روز هم در حال افزایش است. بازار به سمت دستگاه‌های قابل حمل پیش می‌رود بنابر این بازار تبلت با وجود راکد بودن هنوز مشتری دارد.

حسین غروی، رئیس کمیسیون سخت افزار سازمان نصر تهران با تأیید بر این‌که مردم دنبال دستگاه‌های سبک و قابل حمل هستند به «ایران» می‌گوید: هر ساله مصرف تبلت و اسمارت فون بیشتر می‌شود چرا که برنامه‌های کاربردی روی این دستگاه‌ها براحتی نصب می‌شود بنابراین گرایش مردم به سمت این دستگاه‌ها افزایش پیدا کرده است.

غروی علت دیگر گرایش به سمت خرید تبلت از سوی کاربران را افزایش تعرفه 15 درصدی لپ تاپ دانسته و می‌گوید: با این افزایش تعرفه قیمت لپ تاپ در بازار گران شده است و به همین دلیل کاربران به خرید تبلت روی می‌آورند بنابراین فروش تبلت صددرصد بربازار لپ تاپ تأثیر منفی گذاشته است.

رئیس کمیسیون سخت افزار سازمان نصر تهران دلیل بالا بردن افزایش تعرفه را منطقی نمی‌داند و در ادامه می‌افزاید: مسئولان دلیل افزایش تعرفه را تولید اعلام کرده‌اند ولی چگونه می‌تواند تولید لپ تاپ در کشور عملی شود در صورتی که تولید این دستگاه در جهان صرفاً در دست چند شرکت محدود در چین است.

 

با این شرایط پیش آمده تولید لپ تاپ دیگر توجیه اقتصادی ندارد. اگر بخواهیم بحث مونتاژ را نیز مطرح کنیم هیچ بار علمی و فنی به کشور اضافه نمی‌کند، بنابراین مونتاژ هم فایده‌ای ندارد.

غروی در عین حال می‌افزاید: «افزایش تعرفه تنها موجب افزایش قیمت و قاچاق این کالا شده است چرا که این کالا‌ها از مبادی غیررسمی به کشور وارد و به بازار عرضه می‌شود از این رو کار برای وارد کننده و مصرف کننده خیلی سخت شده است.»


کالای ارزان‌تر محبوب کاربران
طبق اعلام کمیسیون سخت افزار سازمان نصر، واردات لپ تاپ در سال 91 حدود سه تن (660/2 ) به ارزش 308 میلیون دلار، در سال 92 میزان واردات این کالا در حدود 3 تن (930/2) به ارزش 5/206 میلیون دلار و در سال 93 حدود 2/2 تن به ارزش 5/118 میلیون دلار بوده است. در سه ماهه اول سال 94 نیز طبق آنچه روی سایت گمرک قرار گرفته است حدود 480 کیلو گرم لپ تاپ به ارزش بیش از 18 میلیون دلار از کشورهای امارات، ترکیه، چین، مالزی، هنگ کنگ، هلند و اتریش وارد کشور شده است.

 

البته باید آمار نامعلوم واردات لپ تاپ از مبادی غیررسمی را نیز به این ارقام اضافه کرد که مسئولان سازمان نصر درباره آمار واردات غیررسمی لپ تاپ و تبلت اظهار بی‌اطلاعی کردند.

حمید توسلی، عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نصر تهران نیز وجود تقاضای بیشتر تبلت و گوشی هوشمند نسبت به لپ تاپ را تأیید کرده و به «ایران» می‌گوید: «این دو وسیله برای تبادل اطلاعات هستند در صورتی که برای تولید اطلاعات به لپ تاپ و پی سی نیاز است و علت اصلی خرید تبلت مقرون به صرفه نبودن واردات این کالا به دلیل افزایش تعرفه است.»

حمید توسلی می‌گوید: «با این تعرفه بازار رسمی نمی‌تواند لپ تاپ را وارد کشور کند چرا که باید به این تعرفه مبلغ ارزش افزوده، تعهد و گارانتی را نیز اضافه کرد که وارد کننده در کل باید حدود 300 تا 400هزار تومان اضافه‌تر هزینه کند تا این کالا را وارد کشور کند.

 

از سوی دیگر از طریق مبادی غیررسمی این کالا با تعرفه‌های بسیار پایین وارد کشور می‌شود و چون شرکت‌های رسمی و با سابقه توان رقابت با آنها را ندارند، کنار می‌روند و کسانی وارد بازار می‌شوند که نمی‌توانند به کاربران خدمات، پشتیبانی و گارانتی ارائه دهند.»

توسلی که خود از وارد کننده‌های رسمی لپ تاپ است، اعتقاد دارد اتفاقی که برای لپ تاپ افتاده چند سال پیش نیز درباره تلفن همراه به وجود آمد به این صورت که تعرفه تلفن همراه به ناگاه تا 60درصد افزایش یافت و همین امر موجب شد این وسیله ارتباطی از کانال‌های غیررسمی وارد کشور شود. بعد دوباره تعرفه به 25 درصد کاهش یافت و بعد از آن به 7 درصد رسید و این در حالی است که بخش عمده این کالا از مبادی غیر رسمی وارد کشور می‌شود.

عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نصر تهران می‌افزاید: «بحث تولید را برای لپ تاپ مطرح می‌کنند در صورتی که برای تولید آنها زیرساخت لازم را نداریم. بخواهیم درباره مونتاژ هم سخن بگوییم تنها 5 شرکت صاحب نام همچون لنوو، اچ پی، دل، ایسر و ایسوز این کار را انجام می‌دهند و حتی شرکت‌های مطرحی چون سونی و سامسونگ نیز خود را از این کار کنار کشیده‌اند.

 

از طرفی لپ تاپ در بیش از 50 مدل و اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود که همه آنها نیز با یکدیگر متفاوت است و مونتاژ یک مدل هم که جوابگوی نیاز کاربران و تنوعی را که دنبال آن هستند نیست.

 

در ضمن بحث مونتاژ هم مقرون به صرفه نیست چون شرکت مربوطه قطعات را روی هم سوار می‌کند تا اسمبل کرده و تست سلامت بگیرد بنابراین منطقی نیست همان محصول را دوباره باز کرد و یک خط تولید دیگر اضافه کرد تا در کارتن گذاشت بگوییم در داخل انجام شده است.»

اخبار اقتصادی - ایران