آشنایی با یک شغل منحصر بفرد در بسته ترین کشور جهان/ " مراقب " کره شمالی هستند

هفته نامه صدا - بیژن اشتری: کره شمالی بدون اغراق مرموزترین و ناشناخته ترین کشور جهان است. کیم جونگ ایل، رهبر سابق کره شمالی مثل پل پوت رهبر کامبوج در دهه هفتاد میلادی، اعتقاد داشت که «هر چه دشمنان اطلاعات کمتری درباره ما داشته باشند امنیت ما بیشتر خواهد شد و آسیب کمتری خواهیم خورد.»

نظام کمونیست - توتالیتر کره شمالی طی هفتاد سالی که از آغاز شگل گیری این کشور سپری می شود به خوبی توانسته رازهای خود را حفظ و حراست کند. نظام به شدت شبکه بندی شده و تو در توی کره شمالی کار دستیابی به اطلاعات را حتی برای کسانی که با خود رژیم کار می کنند دشوار ساخته تا چه برسد به خارجی ها.

نمونه بارز تحلیل های نادرست درباره رژیم کره شمالی را در سال 2013 شاهد بودیم. غالب تحلیلگران خارجی، هرم قدرت در کره شمالی پس از مرگ کیم جونگ ایل را بر اساس آن هفت نفری که تابوت وی را به دوش می کشیدند تصور می کردند اما دیری نگذشت که پنج نفر از این هفت نفر از همه مناصب حزبی و دولتی خود کنار گذاشته شدند. مهمترین فرد از بین این تصفیه شدگان «جنگ سونگ تک»، شوهرعمه کیم جونگ اون رهبر تازه کره شمالی بود که در دسامبر 2013 به اتهام خیانت و جنایت به جوخه تیرباران سپرده شد دو نفر دیگر، چوتائه بوک و کیم کی نام هستند که در حال حاضر مصدر پست های تشریفاتی هستند.


با این حال، طی یک دهه گذشته به لطف کتاب ها و مقالاتی که عمدتا از سوی فراریان کره شمالی نوشته شده، پرتوهایی بر تاریکخانه رژیم کره شمالی افکنده شده است. کانگ چول هوان با نگارش کتاب «آکواریوم های پیونگ یانگ» (ترجمه بیژن اشتری، نشر ثالث)، پرده از روی اردوگاه های کار اجباری کره شمالی برداشت؛ اردوگاه هایی که در حال حاضر نزدیک به دویست هزار زندانی کره شمالی را در خود جا داده اند.

موفقیت کتاب «آکواریوم های پیونگ یانگ» تا آنجا بود که رییس جمهوری آمریکا در کاخ سفید با نویسنده اش دیدار و گفتگو کرد. کانگ چول هوان در کتاب خود خاطراتش را از اقامت 10 ساله در اردوگاه شماره 15 کره شمالی را ثبت کرده و در همین کتاب متذکر شده که اردوگاه های به مراتب مخوف تری در کره شمالی وجود دارد که وی اطلاعات دقیقی درباره شان ندارد.

خوشبختانه پنج سال پیش کتاب «فرار از اردوگاه 14» به قلم شین دونگ هیوک به چاپ رسید که ادعای کانگ چول هوان در آن به تایید رسیده است. (ترجمه فارسی این کتاب را نشر چشمه منتشر کرده، با ترجمه آقای مسعود یوسف حصیرچین).

تازه ترین کتابی که درباره کره شمالی به چاپ رسیده و در آن نکات جالبی درباره جنگ قدرت در رأس رژیم کره شمالی درج شده، «رهبر عزیز» نام دارد که البته هنوز به فارسی ترجمه نشده است. نویسنده این کتاب «جنگ جین سونگ» یک شاعر کره شمالی است که در سازمان های تبلیغاتی و جاسوسی کره شمالی کار می کرد و حتی دیدارهایی هم با کیم جونگ ایل، رهبر سابق کره شمالی داشت.

«رهبر عزیز» شاید نخستین کتابی باشد که نویسنده اش یکی از مقامات نسبتا بالای رژیم کره شمالی است. نکته اصلی این کتاب، بازگشایی رابطه عجیب و غریب کیم ایل سونگ (بنیانگذار کره شمالی و نخستین رهبر این کشور) با فرزندش کیم جونگ ایل است. نویسنده کتاب به خوبی توضیح داده که چگونه کیم جونگ ایل با تکیه زدن بر سازمان های تبلیغاتی کره شمالی توانست به تدریج پدر قدرتمندش را به یک چهره صرفا تشریفاتی تبدیل کند. این کتاب به خواننده علاقمند به سازوکارهای قدرت در کره شمالی کمک می کند تا شناخت نسبتا بهتری از خاندان عجیب و غریب کیم داشته باشد.

کره شمالی گرچه خود را معتقد به آرمان های کمونیستی می داند اما رهبرانش مردم کشور را رسما به سه طبقه اصلی و پنجاه زیرطبقه تقسیم کرده اند. پلیس و حکومت هر وجهی از زندگی شهروندان را زیر نظر دارد. هیچ مسافرتی بدون اجازه مکتوب مقامات امکانپذیر نیست و هر خبری قبل از پخش از رادیو و تلویزیون دولتی ابتدا باید مورد بررسی کمیسرهای حزب قرار بگیرد. مردم مطلقا اجازه برقراری ارتباط آزادانه با خارج از کشور را ندارند و متخلفان به شدت مجازات می شوند. استفاده از اینترنت فقط منحصر به افرادی است که صلاحیت آنها ابتدا از سوی رژیم مورد تایید قرار گرفته باشد.


فروپاشی اقتصادی کره شمالی که در اواسط دهه 1990 در پی سقوط اتحاد شوروی و بلوک کمونیستی اتفاق افتاد، همچنان مشغول قربانی گرفتن از مردم این کشور است. تخمین زده می شود که حدود سه میلیون نفر بر اثر گرسنگی و سوءتغذیه طی سه دهه گذشته جان خود را از دست داده اند. رژیم توتالیتر - کمونیستی کره شمالی با دو حربه ترور دولتی و گرسنگی دادن به مردم (ناشی از سیاست های نادرست مدریتی) پایه های قدرت خویش را مستحکم ساخته است. حکومت کره شمالی تنها به لطف برخورداری از کمک های خارجی - و به ویژه کمک های کره جنوبی که عمدتا در پاسخ به باج خواهی های رژیم کره شمالی صورت می گیرد - سرپا مانده است.

حکومت کره شمالی با دست باز و بدون مواجه شدن با کوچکترین مانعی مشغول نقض حقوق بشر در گسترده ترین مقیاس هاست. بچه های کره شمالی از غذای کافی برای رشد بی بهره اند و توده های مردم برای رفع گرسنگی به خوردن علف و گیاهان جنگلی رو آورده اند. سالانه هزاران زن جوان کره ای در مرز با چین فروخته می شوند و ارتش کره شمالی مرتبا در خیابان های پیونگ یانگ رژه می رود تا آمادگی خود را برای حفاظت از این «بهشت سوسیالیستی» به رخ بکشد.

رژیم کره شمالی تنها بر اعمال زور فیزیکی و ایجاد ترس و ارعاب متکی نیست. این رژیم ید طولایی هم در ذهن شویی مردم، بت سازی از رهبران و جعل داریخ دارد. رژیم با اعمال تسلط کمل بر حیطه های ادبی و هنری توانسته تصویری کاملا دروغین از خودش و جهان بیرون ارائه کند.

تجربه مردم کره شمالی و رژیم حاکم بر این کشور تجربه عجیب و منحصر به فردی است. در یک سو با رژیم ناتوان در اداره کشور روبرو هستیم که تنها کاری که بلد است، ترساندن و فریب دادن مردم است و در سوی دیگر سی میلیون انسانی را داریم که فریب دروغ های رژیم را خورده اند و دیوار این فریب خوردگی به قدری ضخیم و مرتفع است که حتی عصر اطلاعات با همه نوآوری های فنی و تکنیکی اش نتوانسته کوچکترین خللی در آن ایجاد کند.

ایجاد ابهام و گریز از شفافیت دو ستون اصلی رژیم کره شمالی است. راه مقابله با این رژیم، و راه درک واقعیت های این رژیم، غلبه بر این دو مانع مهم است. تنها باید امیدوار بود که در آینده کتاب ها و مطالب بیشتر و مفیدتری درباره این آخرین رژیم استالینی جهان و سازوکارهای درونی آن منتشر شود.