‌میهمانان ناخوانده‌ كه زندگی را تار می‌كنند!

روزنامه آرمان: همزمان با آغاز فصل گرما، ورود گرد و غبار و ریزگرد‌ها از كشورهای همسایه به ایران افزایش پیدا می‌كند. این پدیده كه بخشی از آن منشأ داخلی و بخش دیگر منشأ خارجی دارد در سال‌های اخیر جان بسیاری از مردم ساكن در مناطق مرزی به ویژه مناطق جنوبی و غربی را تهدید می‌كند،

در 10 سال گذشته افزایشی 15 برابری را تجربه كرده است و به گفته كارشناسان محیط زیست تا زمانی كه فكری به حال خشك شدن تالاب‌ها، سد‌های كشور و برنامه‌های بیابان‌زدایی نشود و كشورهای همسایه در این زمینه به ایران یاری نرسانند، این مشكل نه تنها كمرنگ نمی‌شود بلكه در سال‌های آینده رشد چشمگیری خواهد داشت.

گرد و غبار ایران را تیره و تار می‌كند

امسال نیز همانند سال‌های گذشته مردم مناطق مرزی پذیرای ‌میهمان ناخوانده‌ای به نام گرد و غبار عربی یا همان ریزگرد‌ها هستند كه از ابتدای امسال به  برخی استان‌های جنوبی و شرقی كشور به ویژه خوزستان، ایلام، بوشهر و سیستان و بلوچستان هجوم آورده و منجر به بروز مشكلاتی تنفسی و قلبی برای مردم شده است.

علاوه بر این، همزمان با روزهای پایانی اردیبهشت، موج جدیدی از ریزگرد‌های عربی آسمان كردستان را فرا گرفت. گزارش‌های اداره كل هواشناسی كردستان نشان می‌دهد، امسال به هیچ عنوان كاهشی در زمینه ورود این پدیده خطرناك به این استان صورت نگرفته و در بعضی از موارد نیز میزان آلودگی‌ها افزایش و شدت پیدا كرده است.

ورود گرد و غبار‌های آلوده به ایران تازگی ندارد. مقابله با پدیده گرد و غبار كه حاصل سوء مدیریت برخی مسئولان محیط زیست در زمینه بیابان‌زدایی از یك سو و بی توجهی مسئولان كشورهای عراق و تركیه در استفاده درست از بیابان‌ها و زمین‌های رها شده است، موجب شد تا در آذر سال گذشته در سفر رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به عراق تفاهمنامه‌ای میان ایران با كشورهای سوریه، قطر، تركیه و عراق در بحث ریزگردها منعقد شود. در این سفر همچنین، معصومه ابتكار جامعه بین‌الملل را نسبت به شرایط ناگوار ریزگرد‌ها در ایران مطلع كرد و از آنان خواست تا در این زمینه به ایران یاری برسانند. اگر چه اخبار مربوط به ریزگرد‌ها نشان می‌دهد سازمان محیط زیست تا به حال گام چندان مهمی در این زمینه برنداشته است.

ایران در انتظار وقوع دوباره پدیده گرد و غبار

عضو كمیسیون كشاورزی با اشاره به كم‌كاری‌های صورت گرفته برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به كشور گفته است: با وجود بارش‌های مناسب جوی در كشور عراق و احتمال كم شدن وقوع پدیده گرد و غبار؛ دفعات ورود گرد و غبار به ایران كاهش می‌یابد اما، به لحاظ عملیات اجرایی هیچ اقدامی صورت نگرفته است.

سیدمحمد سادات ابراهیمی، نماینده مردم شوشتر و گتوند در مجلس اظهار داشته است: در لایحه بودجه ۹۳ ردیف اعتباری مشخصی برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به كشور در نظر گرفته شده و سازمان جنگل‌ها و مراتع نیز با این تامین مالی ملزم به پیشگیری از وقوع این پدیده در كشور است.

 او با تاكید بر اینكه سازمان جنگل‌ها باید عملیات جنگل‌كاری و ساز و كار لازم برای مبارزه با گرد و غبار را انجام دهد، افزوده است: علاوه بر جنگل‌ها، تالاب‌ها نیز به دلایل تغییر اكوسیستم مشكلاتی را به لحاظ زیست محیطی برای كشور به وجود آورده‌اند.

این عضو كمیسیون كشاورزی بر لزوم مدیریت و ایجاد امكانات جدید برای مبارزه با پدیده گرد و غبار تاكید كرده و گفته است: باید عملكرد دستگاه‌هایی كه برای یونیزاسیون گرد و غبار در مناطق جنوب غربی كشور استقرار یافته بود مورد ارزیابی قرار گرفته و بازخورد آن تجزیه شود و چنانچه از نظر عملكردی موفق بوده‌اند باید تعداد این دستگاه‌ها افزایش یابد. او درباره نحوه عملكرد این دستگاه‌ها نیز توضیح داده است: دستگاه‌های یونیزاسیون با تغییرات جوی با ایجاد فضای مغناطیسی و حالت ربایش مانع ورود گرد و غبار به كشور می‌شوند.

ابراهیمی با اشاره به اینكه تاكنون كار خاص و چشمگیری برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به كشور انجام نشده، خاطرنشان كرده است: درحال حاضر آنگونه كه انتظار می‌رفت اقدامی نسبت به جلوگیری از وقوع یا ورود پدیده گرد و غبار به كشور انجام نشده است و مقصر اصلی را عدم تامین مالی اعلام كرده‌اند. او افزوده است: با توجه به افزایش بارش‌ها در عراق نسبت به دو سال گذشته كه با رویش گیاهان همراه بوده احتمال كم شدن نسبی تعداد دفعات ورود گرد و غبار به كشور وجود دارد اما امسال نیز همچنان با پدیده گرد و غبار مواجه خواهیم بود.

 عضو كمیسیون كشاورزی همچنین تصریح كرده است: در زمینه چگونگی جلوگیری از وقوع پدیده گرد و غبار با طرف عراقی مذاكراتی انجام شده اما تاكنون نتایجی در پی نداشته است. مدیر دفتر مقابله با پدیده گرد و غبار كشور نیز در تازه‌ترین اظهارات خود تسلط تركیه بر دجله و فرات را عامل تشدید ورود گرد و غبار و ریزگرد‌ها و از دست رفتن 90 درصد تالاب‌های كشور معرفی كرده است. ضیاء الدین شعاعی گفته است: 95 درصد گرد و غبار‌های كشور منشأ خارجی داشته و تنها 5 درصد از گرد و غبار‌های موجود داخلی بوده و ازاستان‌های ایلام، مركزی، سیستان و بلوچستان و جنوب خوزستان نشأت می‌گیرد.

جنگ آمریكا و عراق مهم‌ترین عامل شكل‌گیری ریزگردها

یك نماینده مجلس با اشاره به دلایل ورود ریزگرد‌ها به ایران می‌گوید: بحث ورود ریزگرد‌ها به ایران كه بخش بزرگی از آن به كشور عراق مربوط می‌شود ناشی از جنگ میان عراق و آمریكا و بمباران عراق توسط آمریكاست. كمال الدین پیرموذن در ادامه بیان می‌كند: بیابان‌ها و شوره‌زار‌های عراق و استفاده نادرست و غیر علمی از این اماكن هم بر ایجاد ریزگرد‌ها و ورود آنها به ایران موثر است. او در پاسخ به سوال خبرنگار آرمان درباره اقدامات فراكسیون محیط زیست مجلس در راستای كنترل ورود ریزگرد‌ها تصریح می‌كند: اقدامات صورت گرفته در این مورد بیشتر از سوی رئیس‌جمهور و رئیس سازمان محیط زیست بوده است. انعقاد قراردادهای چند جانبه یكی از همین اقدامات بود. مجلس هم در جلسات آتی با جدیت این مساله را پیگیری می‌كند.

نیاز به كمك‌های بین‌المللی داریم

حامد قادرمزی، نماینده مردم قروه و دهگلان نیز از تلاش‌های خود در مجلس برای مقابله با ریزگرد‌های منطقه كردستان خبر می‌دهد و می‌گوید: بارها این مساله را در دولت‌های دهم و یازدهم پیگیری كرده‌ام و با مسئولان سازمان حفاظت محیط زیست جلسه‌های متعدد داشته‌ام. واقعیت این است كه حل این مساله نیاز به كمك‌های بین‌المللی دارد و از آنجا كه سرچشمه ریزگرد‌ها كشور عراق است، اقدامات ایران به تنهایی نمی‌تواند موثر باشد. این نماینده مجلس در ادامه عنوان می‌كند: سدسازی در تركیه و برداشت بی رویه آب از دجله و فرات موجب شده است تا تالاب‌های جنوبی كشور عراق خشك شود. همین مساله به مشكل ریزگرد‌ها دامن زده است. در نتیجه، معتقدم علاوه بر اقدامات داخلی توافقات جدی میان ایران، عراق، تركیه و سوریه باید صورت گیرد تا در آینده شاهد كاهش ورود ریزگرد‌ها به ایران باشیم.