گاردین: رویای احیای امپراطوری عثمانی اردوغان را در مسیری خطرناک قرار داده است

«اردوغان نباید فراموش کند که ضربات مهلک از جانب شرق می آید، نه غرب»
گاردین: رویای احیای امپراطوری عثمانی اردوغان را در مسیری خطرناک قرار داده است

روزنامه گاردین روز یکشنبه در گزارشی با عنوان «رویای امپراطوری اردوغان، خطری برای ترکیه است»، به بررسی تاریخچه سیاست خارجی ترکیه پرداخته و درافتادن آنکارا با مسکو را برای ترکیه مهلک توصیف کرده است.

«نورمن استون» به ابتدا به رفتارهای رجب طیب اردوغان در صحنه سیاست خارجی پرداخته، از رویارویی وی با شیمون پرز رئیس وقت رژیم صهیونیستی در اجلاس سال 2009 داووس تا حمایت وی از مخالفان دولت سوریه. استون نوشته است که اردوغان تلاش کرد با این اقدامات در عرصه بین‌المللی به خصوص در خاورمیانه برای خود کسب اعتبار کند.

استون نوشته است که اردوغان زمانی که پذیرش پناهجویان سوری را آغاز کرد، تصور می‌کرد که دولت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه ظرف تنها چند هفته سقوط کند؛ اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه با تقویت کردهای سوریه، تهدیدی نیز علیه ترکیه که جمعیت کثیری از آن کرد هستند، شکل گرفت.

وی سپس به حمله اخیر جنگنده ترکیه‌ای به یک جنگنده روس اشاره کرده و نوشته است که این اقدام در تاریخ ترکیه بی‌سابقه بوده است، تا جایی که برای بررسی تبعات احتمالی آن باید نگاهی به تاریخچه سیاست خارجی ترکیه انداخت.

به نوشته گاردین، از سال 1923 یعنی زمانی که ترکیه امروزی شکل گرفت، این کشور علیرغم میل باطنی مرزهای تعیین شده توسط انگلستان را پذیرفت و جز در مواردی معدود که آن‌ها هم بر اساس قراردادهای بین‌المللی بود، تلاشی برای تغییر این وضعیت نکرد. استون با بیان اینکه تاهمین چند وقت قبل ترکیه به سیاست «کمال آتا ترک» بنیانگذار ترکیه امروزی یعنی «صلح در خانه، صلح در خارج؛ بدون دشمن»، پایبند بود، نوشته است: «دلیل همه این موارد بسیار ساده بود. روسیه بیش از حد قدرتمند بود و در ده‌ها جنگ امپراطوری عثمانی را شکست داده بود. علاوه بر این، روسیه نقش تعیین‌کننده‌ای در محافظت از جمهوری نوپای ترکیه ایفا کرده بود.»

نویسنده این مطلب با برشمردن موارد حمایت روسیه از جمهوری ترکیه، نوشته است که این روند پس از جنگ جهانی دوم، یعنی زمانی که «ژوزف استالین» رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی خواستار استقرار نظامی نیروهای این کشور در ترکیه شد، تغییر کرد و دولت وقت آنکارا تصمیم گرفت به بلوک غرب بپیوندد. ترکیه همان زمان با حمایت آمریکا و بریتانیا به ناتو پیوست، در جنگ کره مشارکت کرد و سیاست بی‌طرفی را کنار گذاشت. آنکارا همچنین از مزیت کمک‌های صندوق بین‌المللی پول، دریافت کمک‌های مارشال، اعزام هزاران دانشجو به خارج از کشور، دسترسی به بازارهای اروپایی و همچنین بازار کار آلمان برخوردار شد.

گاردین در ادامه اجمالا به بررسی نقش ارتش ترکیه در اعمال تغییرات در شاکله حکومت این کشور از دهه 1950 به بعد و دین زدایی از ترکیه در این دوران پرداخته و سپس نقش «تورگوت اوزال» را که در دهه 1980 در ترکیه به قدرت رسید بررسی کرده است. نویسنده اوزال را «بزرگمرد واقعی ترکیه مدرن» توصیف کرده و نوشته است که او در برابر ارتش به تفوق رسید، ترکیه را وارد تجارت جهانی کرد، روند افراطی دین زدایی را متوقف کرده و به مشکلات کردها نیز پی برد. گاردین با اشاره به مرگ اوزال در سال 1993، نوشته است که «هیچ‌کس از پس از آن، نتوانست جای او را پر کند.»

استون در ادامه با اشاره به روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه در اوایل قرن جاری در ترکیه، نوشته است که اردوغان تلاش کرد تا تفکرات همسو با حزبش، از جمله جریان اخوان المسلمین در سوریه را بسط و گسترش دهد. وی نوشته است: «کاملا روشن است که داعش هم کمک‌هایی را از ترکیه دریافت کرده است، چراکه سرنگونی (بشار) اسد لجوج اولویت اردوغان بود.»

وی به بازداشت یکی از روزنامه نگاران سرشناس ترکیه به دلیل افشای همکاری آنکارا با داعش اشاره کرده و همچنین از نارضایتی کردها از عملکرد اردوغان سخن گفته است. نویسنده گاردین نوشته است: «ماجراجویی اردوغان تا الان موفق بوده، اما این عملکرد بر خلاف رویکردهای سنتی سیاست خارجی ترکیه است و حتی می‌تواند این کشور را در معرض نابودی قرار دهد.»

او با بیان اینکه ترکیه زمانی کاملا مطیع اروپا بود و در مقابل واشنگتن حرفی جز «بله من هم موافقم» و «دقیقا همین طور است»، نداشت، نوشته است که اردوغان حالا می‌بیند که اروپا و آمریکا در برابر زندانی کردن روزنامه نگاران ترک سکوت می‌کنند و در مسئله بحران پناهجویان از آنکارا کمک می‌خواهند، تا جایی که به نظر می‌رسد امروز این واشنگتن است که سیاست خود را با مواضع ترکیه هماهنگ می‌کند.

گاردین نوشته است که اکنون خود را «احیاگر امپراطوری عثمانی» می‌بیند، «فراموش کرده است که ضربات مهلک همیشه از سمت شرق می‌آیند، نه غرب؛ ایران و سوریه‌ای که لشگرهایشان دو بار در قرن 19 به استانبول رسیدند.»

در پایان این گزارش آمده است: «حالا به نظر می‌رسد که قدرت‌های غربی هم در حفظ اسد با روسیه همکاری کنند، تا بتوانند به دشمن مهمتر یعنی داعش بپردازند. به عبارت دیگر، ترکیه احتمالا در این قضیه در انزوا قرار گرفته است. ممکن است در مسئله اخیر (ساقط کردن هواپیمای روسیه) بحث تلاش برای تحریک کردن در میان باشد؛ چراکه اگر (ولادیمیر) پوتین با قدرت به ساقط شدن هواپیما پاسخ دهد، احتمالا آمریکایی‌ها مجبور به اعلام منطقه پرواز ممنوع خواهند شد و در آن صورت اردوغان می‌تواند در سکوت با دشمنانی که می‌خواهد با آن‌ها مقابله کند و اصلی‌ترین تهدید برای رژیم او به شمار می‌آیند، یعنی کردها، روبرو شود. او تا الان موفق بوده است، اما آیا همزمان با آغاز سرما در این منطقه آناتولی مرکزی، این گام او را ساقط می‌کند؟ اگر یک درس برای حاکم ترکیه وجود داشته باشد، این است: روسیه را تحریک نکن.»

 اخبار بین الملل  -  فارس

آیا تجارت طلایی با ایران امپراطوری اردوغان را به زیر می کشد؟

اخبار سیاست خارجی - گزارش تلگراف از پرونده فساد مالی ترکیه
آیا تجارت طلایی با ایران امپراطوری اردوغان را به زیر می کشد؟

  تنها یک سال پیش رجب طیب اردوغان، یک چهره سیاسی برجسته و مهم در خاورمیانه بود که هم مورد اعتماد غرب قرار داشت و هم آغوش خود را به سوی شرق باز کرده بود. او برای یک دهه ترکیب موفقی از سیاست های اسلامی ادغام شده با فراست مالی، دوستی با غرب و روابط تجاری با دشمنان خارومیانه ای اش مانند ایران را رهبری می کرد.

اکنون با بحرانی که دولت وی را احاطه کرده،فرمول نخست وزیر برای موفقیت به عاملی برای به دام انداختن او به اتهام فساد مالی تبدیل شده است که می تواند کل امپراطوری اش را به زیر بکشد.

تهدیدهایی از جنس طلا اردوغان را نشانه گرفته اند. تهدید هایی که در قاب شمش های طلا و بسته های 100 دلاری در خانه مقامات ارشد دولت وی کشف شدند که ریشه آنها به تجارت گاز در برابر طلا با ایران باز می گردد. حالا هم رئیس هالک بانک ترکیه به دریافت رشوه متهم است هم پسر وزیر کشور و بسیاری از مقامات عالی رتبه دیگر و وابستگان آنها. با گذشت 12 روز از افشای فساد مالی در ترکیه، اکنون بحث استعفای اردوغان با جدیت بیشتری دنبال می شود.

تا کنون در خانه اصلان، رئیس هالک بانک 4 و نیم میلیون دلار پول کشف شده و در خانه پسر وزیر کشور نیز 750 هزار دلار به اضافه دستگاه های شمارش پول. گزارش ها حاکی از آن است که دستیار رضا ضراب، تاجر ایرانی الاصل به طور ویژه به ژنو سفر کرده است تا ساعتی 350 هزار دلاری را برای وزیر اقتصاد ترکیه خریداری کند تا به عنوان رشوه به او هدیه شود. در مجموع بیش از 70 میلیون دلار رشوه به وزرای ترکیه که راه تجارت گاز در برابر طلا با ایران را برای ضراب هموار می کردند، پرداخت شده است.

فساد مالی در دولت اردوغان زمانی افشا می شود که دولت وی با کمک به دور زدن تحریم های ایران به جمهوری اسلامی امکان داد حمایت بیشتری از بشار اسد در سوریه به عمل آورد. ایران مدت هاست که به ترکیه گاز و نفت صادر می کند،اما تحریم های مالی آمریکا و اروپا دشواری هایی را برای ادامه این صادرات ایجاد کرد که در نهایت به تجارت گاز و نفت در برابر طلا منجر شد.

به گزارش تلگراف،ضراب که گفته می شود روابط نزدیکی با محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران داشته است، به همراه شرکای اش راه را برای ادامه واردات منابع انرژی از ایران باز کردند. از آنجایی که ترکیه نمی توانست پول نفت و گاز را با یورو و دلار بپردازد به لیر روی آورد.ایران نیز این لیر برای خرید طلا استفاده کرد و از طریق دوبی آن را به کشور وارد کرد.

فساد مالی در دولت اردوغان زمانی افشا می شود که دولت وی با کمک به دور زدن تحریم های ایران به جمهوری اسلامی امکان داد حمایت بیشتری از بشار اسد در سوریه به عمل آورد

نتیجه یکی از بازرسی ها نشان می دهد که در آگوست 2012، حدود 2 میلیارد دلار شمش طلا که وزن آن 36 تن بود از طریق دوبی به ایران رفت و نکته جالب این است که بخش قابل توجهی از این شمش ها در چمدان جاسازی می شد. خریداران این طلا ایرانیان بودند و از آنجایی این معامله از طریق دوبی انجام می شد که نظارت های بین المللی کمتری وجود داشته باشد.

اکنون روزنامه های ترکیه می گویند شرکت های پوششی نیز در چین تاسیس شده بودند تا این روند را تسهیل کنند.

این در حالی است که هالک بانک می گوید نقشی که ایفا می کرد، قانونی بوده است. هرچند این بانک در تاریخ 10 ژوئن سرویس دهی خود را متوقف کرد اما محاسبه ها حاکی از آن است که تا کنون 8 میلیارد دلار طلا به ایران ارسال شده است.

البته ترکیه تنها کشوری نبود که در این روند نقش آفرینی می کرد. هند نیز به عنوان خریدار نفت ایران از هالک بانک استفاده کرده تا بدهی نفتی خود را به ایران بپردازد.

هرچند این تجارت قانونی به نظر می رسد اما صورتحساب هایی که توسط رضا ضراب یا صراف پرداخت شده، قانونی نیست. در دو سال گذشته ضراب 103 میلیون لیر به وزیر اقتصاد ترکیه و 16 میلیون لیر به اصلان پرداخت کرده است. او که پیش تر در یک صرافی در دوبی مشغول به کار بود، فعالیت در زمینه تجارت طلا را از سال 2011 آغاز کرد. در سال 2012 او بیش از نیمی از صادرات طلای ترکیه به ایران را انجام می داد.

این تنها ترکیه نیست که پرونده فساد مالی در آن افشا می شود. حتی در کشورهای اروپایی نیز چنین نمونه هایی وجود دارد، اما واکنش اردوغان به انتقاد ها بسیار تند بود و به همین دلیل موضع گیری ها علیه وی تشدید شده است. به گمان بسیاری از تحلیلگران این بزرگترین چالشی است که تا کنون دولت اردوغان با آن مواجه شده است.
اخبار سیاست خارجی  -  دیپلماسی ایرانی