چگونه شیعیان عراق برای مبارزه با تکفیری‌ها بسیج شده‌اند؟

اخبار بین الملل - گزارش موسسه مطالعات جنگ آمریکا:

چگونه شیعیان عراق برای مبارزه با تکفیری‌ها بسیج شده‌اند؟

به گزارش «تابناک»، موسسه مطالعات جنگ آمریکا در مطلبی به تحلیل روند متشکل شدن گروه های شیعه در عراق به منظور مقابله با گروه های ترویست تکفیری پرداخته و می نویسد به جز نگرانی های موجود درباره احتمال هجوم تروریست ها به بغداد، از عزم شیعیان برای جلوگیری از اقدام احتمالی تکفیری ها برای هتک حرمت اماکن مقدسه در عراق ناشی می شود.

در این گزارش اشاره شده که پیش از این نیز در سال 2006، حمله تروریست ها به حرمین عسگریین (ع) در سامرا، سبب شد که شیعیان سلاح به دست گرفته و به مقابله با عناصر افراطی بپردازند. در این راستا، باید گفت که محافظت از حرمین برای شیعیان عراق و همچنین ایران، اهمیتی حیاتی دارد. وجود این عنصر، در محافظت شیعیان از حرم حضرت زینب (س) در سوریه نیز قابل مشاهده بود.

با این حال، تحلیلگر موسسه مطالعات جنگ معتقد است که این بار، بسیج شیعیان با آنچه در سال 2006 اتفاق افتاد، متفاوت است. از همه مهمتر اینکه این بسیج، سریعتر از بار قبل اتفاق افتاد. در سال 2006، بسیج شیعیان در قالب «جیش المهدی» حدود شش هفته زمان برد؛ اما این بار، گروه های شیعه ضرف مدت یک هفته پس از سقوط موصل، متشکل شدند.

در این گزارش، در بیان دلیل این سرعت عمل بسیج شیعیان، به چند عامل اشاره شده است:

1- گروه های مسلح شیعه، از قبیل بدر، گردان های یوم الموعود و عصائب اهل الحق از قبل به منظور آمادگی برای برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر، متشکل شده بودند.

2- از اوت 2013 به بعد، نوری مالکی، نخست وزیر عراق، نیروهای شیعه را وارد ساختار نیروهای امنیتی عراق کرده است.

3- از سال گذشته تاکنون، مالکی اقدام به عضوگیری و متشکل کردن اعضای قبایل عراق در قالب نیروهای حفاظت از امنیت در این کشور کرده و یک ساز و کار اداری مشخص و همچنین مراکز ویژه ای را برای این کار ایجاد نموده است.

4- گروه های مسلح شیعی، پیش از این در تلاش برای مقابله با تروریست ها در سوریه متشکل شده بودند. فرماندهان این واحدها، اکنون در حال بازگشت به عراق هستند.

5- از ماه ژانویه تاکنون، دولت عراق توانایی خود را برای جابجایی و تحرک دادن به واحدها در عرصه نبرد نشان داده است.

6- آیت الله سیستانی، مرجع شیعیان عراق، از عراقی ها درخواست کرده تا برای مبارزه با تکفیری ها و محافظت از حرمین، متشکل شده و سلاح به دست بگیرند.

7- در پی خروج نیروهای آمریکایی در عراق، نیروهای قدس سپاه پاسداران ایران از امکان فعالیت بیشتری در این کشور برخوردار شده و توانسته اند بخشی از نیروهای محور مقاومت را در این کشور متشکل کنند.

بسیج شدن این گروه های شیعه در کنار یکدیگر، امکان یک ضدحمله سریع و پرشمار را فراهم کرده که سبب غافلگیری تروریست های تکفیری شده است؛ زیرا این گروه ها پیش از این احتمال چنین تشکلی را پیش بینی نمی کردند.

موسسه مطالعات جنگ در ادامه گزارش خود با بیان جزئیات، به این موضوع اشاره کرده که در حال حاضر، مراکز پذیرش مبارزان داوطلب، در سراسر عراق راه اندازی شده و آغاز به فعالیت کرده است. گستره این روند به حدی رسیده که حتی چهره های سرشناس عراقی، همچون عمار حکیم نیز لباس نظامی پوشیده و آمادگی خود را برای نبرد با تکفیری ها اعلام کرده اند.

بر این اساس، باید گفت که شیعیان عراق منتظر پیشروی های بیشتر تکفیری ها و یا سازماندهی واحدهای نظامی رسمی از سوی دولت نخواهند ماند. آن ها از هم اکنون همه توان خود را برای محافظت از شیعیان، اماکن مقدسه و مناطق شیعه نشین به کار بسته اند. بی تردید، در صورتی که هرگونه اقدامی از سوی تروریست های علیه حرمین صورت گیرد، اقدامات متقابل شیعیان وارد فاز جدیدی خواهد شد. 
اخبار بین الملل - تابناک

تکفیری‌ها چگونه به سرعت در عراق پیشروی کردند؟!

اخبار بین الملل - بررسی‌ تاکتیکی بر پایه مدل سوریه؛
تکفیری‌ها چگونه به سرعت در عراق پیشروی کردند؟!

گروه‌ تکفیری ‌به نام داعش، پس از مدت‌ها جنگ‌های پراکنده در عراق، روز گذشته در شرایطی به پیشروی سریع و بی‌سابقه‌ای دست زد و برخی نقاط استراتژیک عراق را تحت کنترل خود قرار داد که این سرعت عمل، پرسش‌هایی را پیش کشیده که چگونه این گروه‌ها در سوریه اقدام مشابهی را پیاده سازی کرده‌اند و حال در عراق، جدال تازه‌ و بی‌رحمانه‌ای ‌از سر گرفته‌اند؟

به گزارش «تابناک»، «دولت اسلامی عراق و شام / الدولة الاسلامیة فی العراق والشام» یا داعش از سال ۲۰۰۴ به عنوان گروهی وفادار به القاعده اعلام موجودیت کرد و به القاعده عراق مشهور ‌و در دو سال به‌ سازمانی فراگیر برای گروه‌های شورشی عراق به نام دولت اسلامی عراق تبدیل شد؛ سازمان تروریستی که علاوه بر نیروهای سلفی و وهابی، بسیاری از نیروهای بعثی نیز جذبش شدند و بدنه نظامی‌اش را تقویت کردند.

ابو‌مُصعَب الزرقاوی یا همان أحمد فاضل النزال الخلایله، نخستین فرمانده این گروه تروریستی‌ در هفتم ژوئن‌ ۲۰۰۶ در هشت کیلومتری شمال شهر بعقوبه در شمال بغداد، پایتخت عراق کشته شد. پس از او ابوحمزه المهاجر یا ابوایوب المصری، مسئولیت فرماندهی شورشیان سنی و تروریست‌های خارجی در عراق را بر عهده گرفت. ابوحمزه نخست از اعضای اخوان المسلمین بود و در سال ۱۹۸۲ به جهاد اسلامی مصر پیوست و از سال ۱۹۹۹ به افغانستان رفت و از متخصصان تهیه مواد منفجره شد.

دومین فرمانده این گروه تروریستی در عراق چندین سال به توسعه داعش و همچنین طراحی حملات به نیروهای آمریکایی پرداخت و سپس در حمله مشترک نیروهای عراقی و آمریکایی در سال ۲۰۱۰ به همراه ابوعمر البغدادی به قتل رسید. ابوعمر البغدادی را نیز در مقام فرماندهی داعش برشمرده بودند؛ اما بر پایه برخی تحلیل‌ها، چنین شخصیتی نبود و ابوعمر البغدادی تنها یک افسر ارتش بعث عراق بوده و در این دوران فرمانده اصلی همان ابوحمزه المهاجر بوده است.

ابوبکر البغدادی یا ابوبکر، محمّد بن احمد بن عثمان از سال 2010 ‌سومین فرمانده این گروه تروریستی ‌شد و رادیکال‌ترین مواضع را در میان گروه‌های تکفیری در پیش گرفت، چنان که حتی به تروریست‌های القاعده نیز در تسویه حساب‌ها رحم نکرد و وحشت‌‌انگیزترین رفتار ممکن به نام اعضای این گروه متوحش ثبت شد.

در دوران ابوبکر البغدادی، این گروه وارد جنگ در سوریه شد و سپس در عراق به جای انجام عملیات‌های تروریستی محدود نظیر بمب‌گذاری و حملات انتحاری، اقدام به تهاجم‌های علنی‌تر به قصد تصرف برخی مناطق و تشکیل «دولت عراق و شام» کرد. اوج این اقدامات را در روزهای گذشته در عراق دیدیم که شاید بتوان سریع‌ترین پیشروی یک نیروی تروریستی تلقی‌اش کرد؛ نیرویی که ظاهراً از آموزش نظامی کلاسیک بی‌بهره بود، ولی به شدت در جنگ سریع و خشن عمل می‌کند.

با این حال، پرسش اساسی این است که چگونه این شبه نظامیان تکفیری توان پیاده سازی این عملیات نظامی سریع را دارند و پیش از عراق، چگونه در سوریه همین شیوه جنگی را پیش گرفته بودند و به سرعت برخی از مناطق سوریه را در اشغال خود درآوردند، تا آنجا که امروز «رقه» در سوریه را پایتخت خود معرفی کرده‌اند؟!

برخی‌ ناظران تحولات سوریه که در عمق میدان به رصد رفتار نظامی گروه‌های شبه نظامی مخالف دولت سوریه پرداخته بودند، ‌به خبرنگار «تابناک» جزئیاتی از شیوه عمل این گروه‌ها گفتند که متفاوت با گفتارهای کلیشه‌ای معمول است.

بنا بر اطلاعات به دست آمده، بر خلاف تصور عام، بسیاری از نیروهای حاضر در سوریه که شمار آنها تا 440 هزار تن از 85 کشور نیز برآورد می‌شد و در ماه‌های اخیر ده‌ها هزار تن از آنها کشته شده‌اند، نیروهای آموزش ندیده و نیاز به تعلیمات نظامی نیستند، بلکه اتفاقات متخصص در امور‌ نظامی هستند که در جنگ با دولت‌های سوریه و عراق نیز مشخصاً از تخصص نظامی‌اش استفاده می‌شود.

برای‌ نمونه، تک‌تیراندازهای خارجی که برخی‌ از آنها از اروپای شرقی به داعش و جبهه النصره پیوسته‌اند، بخش چشمگیری از تلفات انسانی را رقم زده‌اند. تجربه‌های ساخت خمپاره‌های دست‌ساز توسط نیروهای تکفیری در سوریه که بسیاری از آنها پیش از برخورد با زمین منفجر می‌شد و اثرگذاری محدودی داشت به مرور و در ‌چند سال اخیر تکمیل شده و برخی از این اشخاص در زمینه تولید موادمنفجره و سلاح‌هایی نظیر خمپاره به سطحی رسیده‌اند که می‌توان کارگاه اسلحه‌ساز قلمدادشان کرد که برای کشور متبوعشان حکم یک بمب ساعتی را دارند.

این سطح آموزش نظامی البته تنها در سوریه و عراق به دست نیامده، بلکه این نیروها و به ویژه تکفیری‌هایی که از خارج ‌سوریه و عراق به این منطقه آمده‌اند، تجربه جنگ در چچن، لیبی، لبنان، افغانستان و ... با برخی ‌نیروهای نظامی منسجم دنیا نظیر آمریکا و شوروری سابق را دارند و اتفاقاً در این جنگ‌ها تلفات سنگینی ‌روی دست آمریکایی‌ها و روس‌ها گذاشتند و طبیعتاً با برخورداری از این تجارب جنگی، برای جنگ بسیار آماده تر از نیروهای نظامی عراق هستند، به ویژه که ایدئولوژی نیز با این آموزش‌ها گره می‌خورد.

در تاکتیک نظامی ‌متأثر از همین تجارب جنگ‌های چریکی، در سوریه و حال در دمشق‌ کاملاً سیال عمل کرده و به واسطه ‌نداشتن موضع‌گیری مستمر در یک موضع و تغییر موضع سریع این نیروهای تکفیری، شناسایی و انهدام مواضعشان بسیار دشوار است. همین تجارب نظامی منجر به استفاده از تاکتیک‌هایی شده که در جنگ‌هایی نظیر جنگ ویتنام و البته در افغانستان به طور گسترده استفاده می‌شد.

از جمله این تجارب، سنگرهای بسیار کوچک نیم متر‌ در نیم متر یا یک چهار متر مربع است که این تروریست‌ها برای روزهای متمادی در آنها سنگر می‌گیرند و عملاً میزان آسیب دیدنشان از بمباران بسیار کاهش می‌یابد و در هنگام پیشروی قوای نظامی، از این سنگرها خارج شده و وارد عمل می‌شوند. کانال‌های زیرزمینی که میان ده‌ها ساختمان در نقاط ‌یک شهر متصل می‌شود نیز از دیگر تاکتیک‌هایی است که عملاً شناسایی مسیر حرکت ستون نظامی این اشخاص را برای هواپیماها و بالگردها بسیار دشوار می‌سازد و پاکسازی مناطق شهری اشغال شده توسط تکفیری‌ها را نیز پیچیده می‌نماید.

افزون بر این، گروه‌های تکفیری که در سوریه و عراق با دو دولت مستقر درگیرند، به واسطه همین تجارب جنگی با تاکتیک‌های نظامی و ضدتاکتیک‌ها که توسط نظامیان روسی و آمریکایی به کار گرفته شده، آشنایی دارند؛ مثلا در قبال هر هجوم گسترده نظامی، در عوض تمرکز تمام توان نظامی برای مقابله مستقیم، اقدام به تقسیم قوا کرده و بخشی از توان نظامی‌شان را صرف دور زدن نیروهای نظامی ارتشی می‌کنند که عملاً منجر می‌شود تا ارتش در عوض عملیات آفندی مجبور به تغییر تاکتیک به پدافندی شود و عملاً سرعت پیشروی نیروی نظامی در عراق و سوریه بسیار کند شده و حتی گاهی روند معکوس اتفاق می‌افتد.

به این تاکتیک‌های نظامی می‌توان زمین بازی را نیز به نفع تکفیری‌ها تعریف کرد، چرا که در برخی از بخش‌هایی که به اشغال تکفیری‌ها در سوریه و عراق درآمده، شاهد مقاومتی از سوی مردم بومی نبوده‌ایم و بعضاً استقبال‌هایی شده و جذب نیرو نیز در این مناطق سنی نشین انجام گرفته و نظام قبیله‌ای نیز در این زمینه به تکفیری‌ها کمک کرده، به گونه‌ای که ‌یکباره قبیله‌ای چند صدنفره در عرض چند ساعت به این گروه‌ها پیوسته است. با این اوصاف، طبیعتاً این پیشروی با نزدیک شدن به مناطق کردنشین و شیعه‌نشین عراق کند خواهد شد و قواعد بازی تغییر می‌کند؛ اتفاقی که در سوریه نیز دیدیم.

اخبار بین الملل - تابناک