مذاکرات بی‌نتیجه عربستان و روسیه

 

به گزارش بی بی سی، عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی که روز سه شنبه ۱۱ اوت به مسکو سفر کرده بود، با وزیر امور خارجه روسیه دیدار کرد اما دو طرف اعلام کردند که در مورد سوریه، دچار اختلاف نظرهای جدی هستند.

روسیه دنبال تشکیل ائتلافی برای مقابله با نیروهای گروه داعش در سوریه است که بخش‌های وسیعی از شمال و شرق سوریه را در اختیار دارند.

این در حالی است که اولویت عربستان، حذف بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه است و مقام‌های روسیه و عربستان، آشکارا می‌گویند که بر سر این مساله دارای دیدگاه‌های متفاوت هستند.

عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان در نشست خبری خود در مسکو گفت: "یکی از دلایل اصلی پدیدار شدن دولت اسلامی، اقدامات اسد بوده که سلاح‌های خود را به جای این گروه، به سوی مردمش گرفته است."

وزیر امور خارجه عربستان تاکید کرد که کشورش هرگز با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه همکاری نخواهد کرد.

جبیر گفت که بشار اسد، "بخشی از مشکل است، نه جزئی از راه حل."

سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته است که کشورش به دنبال تشکیل یک ائتلاف رسمی برای مقابله با گروه دولت اسلامی نیست، اما هشدار داد که ناکامی در هماهنگی اقدامات در مقابله با گروه‌های افراطی، می‌تواند به نفع این گروه‌ها باشد.

روسیه به دنبال آن است که نقش میانجی را در جنگ داخلی سوریه ایفا کند و اخیرا میزبان شماری از گروه‌های مخالف بود. ائتلاف ملی سوریه، که شماری از گروه‌های مخالف بشار اسد در آن حضور دارند، اعلام کرده به زودی هیئتی روانه مسکو می‌کند. رهبر حزب کردی اتحاد دموکراتیک سوریه هم قرار است در آینده‌ نزدیک به مسکو سفر کند.

روسیه همچنین از حامیان اصلی سوریه به شمار می‌رود و از این کشور در مجامع بین‌المللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت کرده و قطعنامه‌ها علیه سوریه را وتو کرده است.

ایران نیز که در کنار حکومت بشار اسد قرار گرفته، اخیرا از ارائه طرح صلحی برای حل بحران به بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد خبر داد. این کشور جزئیات این طرح صلح را فاش نکرده، اما رسانه‌های عربی نزدیک به ایران گفته اند که در این طرح بر اصلاح قانون اساسی سوریه، تشکیل دولت وحدت ملی و اجرای انتخابات تحت نظارت بین‌المللی تاکید شده است.

ولید معلم، وزیر امور خارجه سوریه هفته پیش به ایران سفر کرد و با مقام‌های بلندپایه این کشور دیدار کرد. آقای معلم در تهران با میخائیل بوگدانف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز ملاقات کرد و سپس برای اولین بار طی ۴ سال گذشته به عمان رفت.

واکنش تند سوریه
وزارت خارجه سوریه ضمن محکوم کردن مواضع و اظهارات وزیر خارجه عربستان اعلام کرد که این اظهارات نقش ویرانگرانه عربستان را به طور کامل در تجاوز به سوریه نشان داد.

منبعی در وزارت خارجه سوریه اعلام کرد که نظام عربستان از قرون وسطی آمده است و هیچ‌گونه مشروعیت قانونی ندارد و دستان خود را به خون مردم سوریه و یمن آلوده کرده است آخرین کسی است که حق دارد از مشروعیت حرف بزند چراکه به سادگی می‌توانیم بگوییم که عربستان هیچ چیزی برای ارائه کردن ندارد.

این منبع تاکید کرد: دیگر بر هیچ کس پوشیده نیست داعش از نظر فکر و اقدامات تروریستی از نظام وهابی عربستان متولد شده است و داعش و عربستان روش قطع کردن سر، دست و شلاق زدن را با نام اسلام در پیش گرفته‌اند اما اسلام با آموزه‌های والای خود از تمامی این روش‌ها مبرا است.

این منبع اعلام کرد: روشی که نظام عربستان در ارائه انواع حمایت‌ها از گروه‌های تروریستی در سوریه و دیگر مناطق در پیش گرفته تهدید خطرناکی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است و باید اقداماتی برای مقابله با برخورد ویرانگرانه نظام عربستان اتخاذ شود.

 اخبار  سیاست  خارجی  - بی بی سی , انتخاب 

ویدیو مرتبط :
رفع تحریم ها جزو موضوعات مذاکرات است نه نتیجه مذاکرات

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

چرا مذاکرات به نتیجه نرسید؟توافق سیاسی چیست؟نقش روسیه و عربستان چه بود؟

 

اخبار سیاست خارجی - چرا مذاکرات به نتیجه نرسید؟توافق سیاسی چیست؟نقش روسیه و عربستان چه بود؟/پاسخ ها از حسن بهشتی پور

اینکه بگوییم این گفت و گوها بی نتیجه بوده است از واقعیت دور شده ایم اما چیزی که محرز است این است که نتیجه مورد انتظار حاصل نشد. همه منتظر بودند که دست کم یک توافق سیاسی بین طرفین برقرار شود اما نشد که نشد.

 

چیزی که توافق شد تمدید توافقنامه ژنو بود و اینکه ماه به ماه 1+5 700 میلیون دلار از دارایی های ایران را آزاد کند. علامت سوال های زیادی در رابطه با اینکه چرا توافق جامع حاصل نشد وجود دارد.

 

به همین دلیل از حسن بهشتی پور کارشناس مسایل بین الملل که سال هاست مسئله هسته ای ایران را دنبال می کند دعوت کردیم تا علت را جویا شویم. او مقصر اصلی نرسیدن به توافق را سیاست غلط آمریکایی ها مبنی بر سیاست تحریم و ادامه مذاکره دانست. توضیح های کامل بهشتی پور در ادامه می آید:

روند مذاکرات و تمدید آن سوالات متعددی را برای مردم ایران به وجود آورده است ، منظور از توافق سیاسی که طرفین در مذاکرات اعلام کردند چه بود؟
منظور از توافق سیاسی یک موضوع اساسی که در مسائل گفت و گوهای ایران و 5+1 مطرح است . در روند مذاکرات  چهار بعد سیاسی، امنیتی حقوقی و فنی وجود دارد . از لحاظ موضوع این مذاکرات در یکسال اخیر چند تا سرفصل مهم را شامل می شود .یکی بحث تحریم ها ست، خود تحریم ها نیز از نظر نوع تحریمها به سه نوع تقسیم می شوند. اول اقتصادی دوم تسلیحاتی، سوم مربوط به تجهیزات هسته ای که ایران  را تحریم کردند. از نظر منشا صدور تحریم ها هم چهار دسته اند تحریم هایی که کاخ سفید ، کنگره آمریکا ، اتحادیه اروپا و شورای امنیت وضع کرده اند. 

 

وقتی می گویند توافق سیاسی یعنی ما در جنبه های سیاسی  به یک توافق جامع برسیم ببینیم چه دستاوردهایی را  باید رد و بدل کنیم در سر فصل ها آنهایی که متخصصین علم حقوق و فنی هسته ای هستند بیایند و در این مسائل نظر بدهند. به طور مثال شخص جان کری وزیر خارجه آمریکا هیچ وقت نمی تواند د رمورد مسائل تخصصی و فنی نظر بدهد آنها فقط بر روی کلیات توافق می کنند از این نظر موضوع باید اول در سطح سیاسی کلیاتش مورد توافق قرار بگیرد در مورد جزئیات کارشناسان حقوقی و فنی توافق نامه را تدوین می کنند.

 گذشته از  تحریم ها، یکی دیگر از موضوع های مهم مورد اختلاف ، توان هسته ای ایران است که مشخصا مربوط می شود به تعداد و نوع سانتریفیوژها خود سانتریوفیوژ ها هم کلی شاخه ها و زیر مجموعه های متفاوت دارد، ولی در مورد کف و سقف این مسائل باید سیاسی توافق بشود اما جزییات مربوط به کارشناسان واهل فن می باشد.همه این سرفصل ها باید در توافق سیاسی مشخص شود. سرفصل های مهم دیگری مانند ، آینده فردو ، نوع راکتور آب سنگین اراک نیز در مذاکرات مطرح هستند.

به نظر جناب عالی این گونه تمدید مذاکرات و رسیدن به توافق جامع و همه جانبه در مدت هفت ماه به نفع یا ضرر ایران است ؟
به نظر بنده تمدید مذاکرات هم به نفع ایران و هم به ضررش است،  نفعش این که به هر حال ایران با 6 قدرت برتر جهان مذاکره می کند وماهی هم 750 میلیون دلار و در مجموع طی هفت ماه حدود  5 میلیارد   دلار از دارایی های ایران آزاد می شود. بیش از  8 میلیارد هم در یکسال اخیر آزاد شده  بنابراین از این نظر به نفع ایران است که مذاکرات ادامه یابد . البته باید تاکید کنم   برای رسیدن به حق ایران  و تثبیت جایگاه اصلی ایران در دنیا راه حلی هم جز مذاکرات با قدرت های سلطه جو وجود ندارد و نخواهد داشت.

 اما به ضرر ایران است چون تحریم ها همچنان ادامه دارد، تداوم این تحریم ها به زیان ملت ایران است برای اینکه اثر این تحریم ها بر روی اقتصاد ایران  کمتر شود باید مدیریت منابع اقتصادی   را باید قوی تر کنیم . واقعا پرتی منابع درتولید ملی  کشورمان بسیار زیاد است. به عنوان مثال در بخش های مختلف به وِیژه ادارات دولتی مصرف سوخت بسیار بالا و عدم کارایی مناسب را داریم باید صرفه جویی کرد همچنین در کوتاه مدت هم باید انسجام ملی را در داخل کشور حفظ کرد. گروه ها جناح ها در این مسئله اختلافات را کنار بگذارند و یک نگاه ملی داشته باشند در نتیجه یک اراده قوی ملی ایران میتواند آمریکا را به این نتیجه برساند که تحریم دیگر ابزار و وسیله نیست و نمی تواند مانع پیشرفت کشورمان شود اما تا زمانی که آمریکا به تحریم ها مثل ابزار نگاه کند تا تیر ماه هم مسئله هسته ای حل شدنی نیست نظام در کلیتش  باید این قضیه را به خوبی مدیریت  کند تا اثرات تحریم کمرنگ شود.

 علت و منشا طولانی شدن و تکرار تمدید مذاکرات را در چه مسائلی میدانید و از نظر شما مقصر کدام طرف مذاکرات می باشد ؟
 درواقع طولانی شدن مذاکرات هم مربوط به ایران است هم  آژانس بین المللی هسته ای و هم به نظام سلطه بین المللی که آمریکا در راس آن قرار دارد.  این سه جنبه  در این امر مسئول و مقصر بودند اما مسئولیتشان به یک نسبت نیست . واقع مطلب این است که مسئولیت آمریکا در به نتیجه نرسیدن مذاکرات بیشتر است. اما نباید همه تقصیر ها به گردن آمریکا بیندازیم. هر سه مسئول بودند اول ایران مسئول بوده  چون از ابتدا ایران رویکردش به سمت اعتماد به طرف مقابل گذاشته، همچنین در سال 2004 ما یک توافقی کردیم که غنی سازی را متوقف کنیم.

 

یعنی به اتحادیه اروپا اعتماد کردیم درآن شرایط ما چنین اعتمادی را نباید انجام می دادیم به این دلیل که اصولا تا با قدرت با آنها برخورد نکنیم هیچ امتیازی برای ما قائل نمی شوند. ایران در مقابل آنها همواره با حسن نیت برخورد کرد و آنها هم در جواب این حسن نیت ما پرونده ما  را به علت فک پلمپ و بازکردن  قفل ها ی تاسیسات مهر موم شده  در نهایت به شورای امنیت ارجاع دادند، در صورتی که علت کار ما این بود که با وجود توافق غنی سازی باز هم سر ناسازگاری با ما داشتند وبه مرور زیاده خواهی را افزایش دادند.

 

همه این ها در صورتی بود که ما هیچ تخلفی انجام نداده بودیم و همه اقدامات کشورمان زیر نظر آژانس بود، اشتباه  بعدی ما در ارزیابی آقای احمدی نژاد و تیم شان  بود. از 7 قطع نامه ای که صادر کردند 4 تا آنها جنبه تحریمی داشت. آنها تحریم های شورای امنیت و قطعنامه ها را آنگونه که باید جدی تلقی نکردند و اجازه دادند نظام سلطه علیه ایران با صدور قطعنامه های شورای حکام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل ، پرونده سازی کنند.

اشتباه نظام سلطه هم در روند مذاکرات این است که فکر کرد اگر این تحریم ها را علیه ایران انجام دهد ایران از توسعه تجهیزات صلح آمیز هسته ای اش  باز می ماند  در صورتی که چنین نشد. در این زمینه تحریم ها باعث شد عزم ایران برای توسعه تجهیزات هسته ای خود جزم تر شود و تعداد سانتریفیوزهای ایران از 164 به 19 هزار عدد رسید . با آنکه آمریکایی ها از جمله اوباما و جان کری در سخنرانی های توجیهی خود برای مذاکرات با ایران ، اذعان کردند از طریق تحریم نتوانستند مانع توسعه توان هسته ای ایران شوند، با این حال همچنان به سیاست غلط تحریم و مذاکره ادامه می دهند.

اشتباه آژانس هم در این است که به اطلاعات غلطی که دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی غرب بیش از هفت  سال  پیش دراختیار این نهاد بین المللی قرار داده است، اعتماد کرده است . آژانس بین المللی اگر بر اساس مستندات کارشناسان خود که تا کنون بیش ازچهل گزارش برای دبیرکل آژانس تنظیم کرده اند ، توجه می کرد خیلی زودتر از اینها در همان سال 2007 می توانست پرونده ایران را از شورای امنیت به شورای حکام باز گرداند. در نتیجه روند مذاکرات ایران و گروه پنج به علاوه یک هم زودتر به نتیجه می رسد.

جضور وزیر خارجه عربستان و سفرش به وین و تاثیر گذاری عربستان روی نتایج مذاکرات را چگونه ارزیابی می کنید؟
ما در تحلیل باید مدل فکری داشته باشیم در تحلیل سیاسی عملکرد دولت عربستان و وزیر خارجه اش  آقای سعود الفیصل  را یا باید متغییر وابسته بدانیم یا مستقل. من نمیخواهم مطلق فکر کنم چرا که هر نوع مطلق اندیشی در زمینه تحلیل سیاسی اشتباه محسوب می شود. اما باید برای قضاوت هایمان مدل داشته باشیم. ببینیم ایا عربستان جایگاه منطقه ایش  و تاثیر گذاریش در آن حدی هست که  اجلاسی که در آن 6 تا وزیر خارجه از کشورهای سلطه جو جمع شده اند ، بتواند یک تنه  روند مذاکرات را به نفع کشور خود تغییر دهد؟  در حقیقت عربستان در این جایگاه نیست از نظر من عربستان برای این آمد، چرا که یک حرف منطقی برای گفتن داشت در سال گذشته مدام از آمریکا گلایه می کردکه حتی این مسائل در اسناد اسنودن منتشر شدعربستان در گفت وگو مخفی که درآن زمان مذاکرات باآمریکا داشت گفت که شما دارید با ایران یک توافقی انجام میدید و من را در جریان نگذاشتید در حالی که من باید باخبر بودم ایران رقیب من هست شما دارید رقیب من را تقویت می کنید.

 

نباید موقعیت مرا در مقابل ایران تضعیف کنید بلکه حمایتم کنید. این حرف عربستان در مذاکرات بود حتی  میخواستند نمایندگان شورای خلیج فارس هم در روند مذاکرات حضور داشته باشند که شدنی نبود. چرا که ایران به هیچ وجهه قبول نمی کرد  یکطرفه مذاکره کنند باید قبول می کرد که ایران این اجازه را نداد ،در اینجا اقای کری و دستگاه دیپلماسی آمریکا راه میانه را در پیش گرفت و آمدند عربستان را در جریان روند مذاکرات قرار دادند در حقیقت راه استطلاعی را بر گزیدند، عربستان هم درمقابل نظرات خودش رو به آمریکا در مقابل ایران ارائه داده عربستان هیچ گاه در این مسائل نمی تواند در جایگاه و حد اسرائیل باشد نفوذی که اسرائیل در کنگره آمریکا ، فرانسه ،آلمان و دستگاه رسانه ای دنیا دارد اصلا قابل مقایسه با عربستان نیست پس اگر دیده شد جان کری آن هم به صورت تلفنی با سایر کشور ها ارتباط داشته آنها تنها از آمریکا گله مند بودند که چرا در جریان مذاکرات قرار نمی گیرند و همه چیز در سکوت محض برگزار می شود به نظر من این در جریان و اطلاع دادن ها نه تنها مخل روند مذاکرات نیست بلکه حتی حساسیت ها را هم کم می کند اینکه ما فکر بکنیم که عربستانی ها بخواهند توطئه کنند  در حقیقت اندازه اش نیستند  و نمیتواند اراده و نظر خودشان را به آمریکا و فرانسه تحمیل کنندو فقط در حد تبادل نظر هست. اگرچنین قدرتی و اراده ای داشتند که دیگر عربستان سعودی نبودند. 

 

بزرگ و کوچک نشان دادن بعضی کشور ها بسیار غلط است ما یک موقع هست که به عربستان لقب شیوخ خلیج فارس میدهیم و تحقیرشان می کنیم یک موقع هم هست که انها را مخل روند هسته ای می نامیم. اگر این ها شیوخ هستند چگونه مخل کار های هسته ای ما می شوند، همیشه نباید قدرت ها را در جهان مطلق دانست چرا که عربستان حاضر با عربستان 20 سال پیش و 20 سال دیگر بسیار متفاوت است .

ما باید به این نکته دقت کنیم که در حال حاضر عربستان در جایگاهی نیست که بخواهد اراده 6 تا کشور را به دست بگیرد و نتیجه مذاکرات را عوض کند اما در این حد هست که از این کشور نظر بخواهند و اطلاعات مذاکرات را به او بدهند هرچند که از نظر ما نقش منفی دارد، اگر من جای مسئولین بودم خودم به سراغ تک تک کشورها می رفتم و اطلاعات میدادم ونظراتشان را جویا می شدم، هیچ اشکالی در توضیح دادن مذاکرات و جلسات برای  همسایه های ما  که در جریان قرار بگیرند نیست ،متاسفانه ما همیشه در این شرایط  همیشه بجای آب نفت  روی آتش ریختیم و طرف مقابل را تحریک کردیم دادن ، نظر خواهی از سایر کشور ها به این معنی نیست که ایران به زیر بلیت آنها رفته بالاخره همسایه و رقیب ماست ما باید همیشه خودمان را جای آنها قرا بدهیم، باید روابط صحیح دیپلماتیک داشته باشیم بنابرین سعود الفیصل  ممکن حرف های منفی هم زده باشد اما نتوانسته اختلالی موثر در روند مذاکرات ایجاد کند در اینجا به نظر بنده اسرائیل حقه باز تر از این حرفاست.

بعضی ها اعتقاد دارند دخالت روسیه هم در روند و تمدید مذاکرات بی نتیجه نبوده آیا می توانیم روسیه هم مقصر بدانیم؟
روس ها  خودشان صادر کننده اورانیوم در منطقه هستند آن وقت کشوری به نام ایران میخواهد  وارد بازار صادراتی بشود  و رقیب روسیه شود. خوب طبیعی است  که روسیه به ایران می گوید ازاو اورانیوم را خریداری کند، روسیه خودش صادر کننده اورانیوم است و نمی خواهد ایران رقبش شود. به نظر من  این کار و حرف روسیه منطقی است و کارشکنی نمیبینم ، به طور مثال  در دوره تحریم های قطعات شرکت های رنو و پژو ،فابیوس هم اعتراض کرد و خواستار لغو این تحریم شد و اراده کرد تا روابط با ایران از سر گرفته شود و توانست مشکل اش  را حل کند ،کشور ایران هم در پی منافع خودش است. ما باید طوری برنامه ریزی کنیم و هدفگذاری مشخصی داشته باشیم که منافع ما در تعارض با منافع سایر کشور ها قرار نگیرد البته من میدانم همیشه اینگونه نمی شود اما می توان  اهل تعامل با دنیا باشیم ،ما اگر بخواهیم شمشیرمان را همیشه از رو ببنیدیم باید منافع خودمان را در تعارض با همه کشور ها ببینیم. ما نگاهمان این باید باشد که منافع مان رادر تفاهم تعریف کنیم نه در تعارض با سایر کشورها .

همیشه چقدر سعی داشتیم بین خودمان واتحادیه اروپا ،  آمریکا و روسیه و چین و ..... منافع مشترک تعریف کنیم . متاسفانه هیچ وقت  سعی نکردیم همکاری و همراهی با ابر قدرت های جهان داشته باشیم چرا که هر کشوری در راستای منافع خودش می تواند منافع مشترک با سایر کشور ها را تعریف کند. شما  اگر به دیپلماسی نگاه امنیتی داشته باشید، بدترین وضع ممکن می شود به این دلیل که در نگاه امنیتی اصل بر این است که طرف مقابل حتما می خواهد سر شما کلاه بگذارد .

 

  مگر اینکه خلافش ثابت شود. در حالی که بهترین راه در دیپلماسی، مذاکره کردن برای  پیدا کردن راهکارها و راه حل هایی است که منافع دو طرف را تامین کند. به هر حال مهم این است که توجه داشته باشیم الان در حال حاضر در شرایطی هستیم که روسیه یک درد مشترک با ایران پیدا کرده به همین علت هیچ گاه کار شکنی در روند مذاکرات نخواهد کرد. این ها یک سری حرف ها و تحلیل های کلیشه ای  در مورد روسیه است . مرتبا به روسیه  و همه دنیا بدبینیم  . که آنها به فکر منافع خودشان هستند انگار این کار جرم است . خوب ما هم به فکر سود و منفعت خودمان هستیم .

به عنوان مثال  ایران  بیست  هزار مگابایت برق هسته ای لازم دارد.  این نیاز را باید از چه طریق تامین کنیم ؟ بطور قطع ما به واردات دانش ساخت راکتور هسته ای  تولید برق نیاز داریم . حالا باید از چه طریق تهیه کنیم ؟ کشورها که برای صادرات دانش هسته ای ساخت نیروگاه برق برای ایران  در صف نیستند . فعلا روسیه  تنها کشوری است که با ایران در این زمینه همکاری می کند . تا زمانی که خودمان به خود کفایی نرسیدیم نمی توانیم  بگوییم خودمان می سازیم، راکتور اراک را خود مهندسان ایرانی ساختند اما برق هسته ای مسئله بسیار پیچیده ای است پروژه بوشهر بعد از فروپاشی شوروی اولین و موفق ترین پروژه روس ها بود آن هم در کشور ما در زمینه برق هسته ای  انجام دادند . جالب این است که خودشان درآن زمان هیچ اقدامی در این زمینه درکشور خودشان انجام ندادند چرا ما اینها را در نظر نمیگیریم.

 

ما اولین کشوری هستیم که در خاورمیانه برق هسته ای تولید می کنیم این خیلی مهم است اما مدام می گویند مهم نیست ما حتی در زمینه فیزیک، شیمی، لیزر، نانو همیشه اول بوده ایم و پیشرفت های بزرگی داشتیم این ها موجب سطح ارتقای علمی ما شده که متاسفانه هیچ کدام را در نظر نمیگیریم

در پایان هم میگویم منظور از کارشکنی روسیه در اینجا دفاع از منافع خودشان که در تعارض با منافع ما محسوب می شود ، بود. ما با روسیه همواره همکاری داشتیم پس می توانیم با انگلیس آلمان و فرانسه هم تفاهم کنیم و منافع مشترکی بین مان تعریف کنیم . بنده مسئله هسته ای ایران را  قابل حل می دانم اما در صورتی که آمریکا تحریم را به عنوان یک ابزار نگاه نکند و سایه آن را از ایران بر دارد،اما اگر ادامه داشته باشد ممکن است بعد از تیر ماه هم ادامه داشته باشد از همین الان هم 7 ماه وقت داریم به آمریکا ثابت کنیم که تحریم برای ما ابزار نیست و با وجود تحریم ها باز هم به مهمترین فناوری ها دست پیدا می کنیم.

اخبار سیاست خارجی - خبرآنلاین