فرزند بیشتر، زندگی بهتر!

تماشا: مرکز آمار ایران در آخرین برآورد خود جمعیت ایران را 77 میلیون و 176 هزار و 930 نفر اعلام کرد. همچنین بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران، به رغم این افزایش، جمعیت خانوارهای ایرانی کاهش یافته است.

البته بسیاری از کارشناسان پیش از این نسبت به کاهش جمعیت خانوارهای ایرانی و پیر شدن جمعیت ایرانی هشدار داده بودند. پیر شدن جمعیت مسئله ای است که مورد توجه مسئولان ارشد نظام هم قرار گرفته است. به ترتیبی که مقام رهبری در مرداد ماه 91 تداوم سیاست «دو بچه کافیه» را نادرست دانستند واز همان زمان سنگ بنای افزایش جمعیت گذاشته شد.

به این ترتیب تمام تدابیر به کار گرفته شد تا بار دیگر رشد جمعیت به روال سابق برگردد. اگر روزی برای بچه چهارم دفترچه بیمه صادر نمی شد امروز نه تنها دفترچه بیمه صادر می شود بلکه برای تولد هر فرزند سیاست های تشویقی در نظر گرفته اند تا افراد برای تولد فرزند بیشتر ترغیب شوند. از همین رو مرخصی زایمان مادران به 9 ماه افزایش یافت و از سوی دیگر نیز برای پدران هم دو هفته مرخصی اجباری در نظر گرفتند.

نگرانی از سالمندی

سال های قبل به منظور نهادینه کردن کاهش جمعیت کتاب تنظیم خانواده از سال 77 به عنوان درس اجباری به دروس دانشگاهی اضافه شد اما وقتی افزایش جمعیت در دستور کار قرار گرفت، کتاب تنظیم خانواده از دروس دانشگاهی حذف شد و کتاب شکوه همسرداری جایگزین آن شد و از سوی دیگر، لایحه اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده در دوم اسفند ماه با 160 رأی موافق، 16 رأی مخالف و 9 رأی ممتنع از 223 نماینده حاضر در کمتر از یک ساعت در صحن علنی مجلس به تصویب نمایندگان رسید تا موانع و محدودیت های فرزند بیشتر در خانواده ها برطرف شود.

 به کارگیری سیاست های تشویقی زمانی در اولویت قرار گرفت که ایران یکی از 10 کشوری اعلام شد که به سرعت کهنسال می شود. این نگرانی با کاهش ابعاد خانوار از 4.03 نفر سال 85 به 3.55 نفر در سال 90 محسوس تر شد.

علی اکبر محزون مدیر کل دفتر آمار اطلاعاتی جمعیتی نیز نسبت به کاهش جمعیت ابراز نگرانی کرده و گفته بود: «آمار سازمان ثبت احوال درخصوص رشد جمعیت و تعداد افراد، با آمار مرکز آمار ایران یکی است و هر دو نشان از کاهش آمار جمعیت دارد. چنانچه روند کاهش ادامه پیدا کند و با سیاست های به موقع نتوانیم مانع از پیش روی آن شویم طی سال های آینده با رشد منفی جمعیت روبرو خواهیم شد. به این ترتیب اگر اوضاع به همین منوال باقی بماند، ایران در 20 سال آینده وارد فاز اول سالمندی جمعیتی خواهد شد و در 10 سال بعد نیز فاز دوم سالمندی را تجربه خواهد کرد.»

---

طرح نمایندگان برای لغو مقررات محدودکننده

بسته های تشویقی مورد اشاره معاون حقوقی معاون توسعه منابع انسانی رئیس جمهوری نیز قرار گرفته است. به گزارش ایسنا، عبدالعلی تاجی روز گذشته با اشاره به لغو مقررات محدودکننده افزایش نرخ باروری گفت: «به زودی طرح نمایندگان برای وضع مقررات تشویقی افزایش جمعیت نیز در دستور کار مجلس قرار می گیرد.»

وی با تاکید بر اینکه باید بین موالید و فوتی ها تناسب وجود داشته باشد، تصریح کرد: «در دهه 60 که کشور با رشد بالای جمعیت مواجه شد، نرخ باروری به نسبت هر مادر 20 فرزند بود؛ اما با سیاست گذاری های محدودکننده ای که از آن سال ها به بعد اجرا شد، نرخ باروری در سال های اخیر به کمتر از 1.8 کاهش پیدا کرد و این به معنای این است که موالید حتی در حد جانشینی هم نیست و بسیار نگران کننده است.»

معاون حقوقی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهوری اظهار داشت: «در طرحی دیگر که در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید و اکنون در کار گروهی در مجلس در حال بررسی است، احکامی برای تسهیل ازدواج و افزایش جمعیت در نظر گرفته شده و به تصویب مجلس خواهد رسید.»

تاجی تاکید کرد: «از زمان لازم الاجرا شدن این قانون تمامی محدودیت ها و محرومیت های موجود در قانون تنظیم خانواده و جمعیت مصوب سال 1372 و اصلاحات آن و ممنوعیت های قانون خدمات کشوری و اصلاحات آن و نیز قوانین مرتبط که بر اساس تعداد فرزند برای والدین شاغل یا فرزندان آنها ایجاد شده بود، لغو می شود.»

هنوز معلوم نیست که این بسته های تشویقی تا چه حد می تواند زمینه افزایش جمعیت را فراهم کند.