سكان نفت در دست پسران پادشاه

 در ٥٥ سالی كه گذشت، عربستان تنها چهار وزیر نفت داشته كه هیچ یك از آنها از اعضای خاندان سلطنتی نبوده‌اند. آخرین‌شان علی النعیمی است كه ٢٠ سالی می‌شود عهده‌دار این سمت است، درست روزهایی كه پادشاه جدید عربستان بر تخت می‌نشست و سكان قدرت را در دست می‌گرفت، نگاه بسیاری از تحلیلگران معطوف شده بود به تحولات نفتی در عربستان. می‌گفتند آیا سیاست‌های نفتی عربستان، بزرگ‌ترین تولید‌كننده نفت اوپك تغییر خواهد كرد؟ برخی نشانه‌ها را تشخیص می‌دادند اما هیچ كدام از نشانه‌ها را گواهی كافی برای پاسخ مثبت به این سوال ارزیابی نمی‌كردند، حالا تغییراتی جدی‌تر از گذشته رخ داده است.

 

ساختار بزرگ‌ترین شركت نفتی عربستان، یا به عبارتی بزرگ‌ترین شركت نفتی جهان در حال تغییر است.  در شرایطی كه برخی تحلیلگران اتفاقات تازه عربستان، عزل و نصب‌ها را به نوعی كودتا تشبیه می‌كنند، پسر پادشاه عربستان بر صندلی ریاست هیات امنای بزرگ‌ترین شركت نفتی عربستان تكیه زد. پیش از این نیز تغییرات نفتی مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته بود، وقتی شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، پسر پادشاه جدید عربستان از دستیاری وزیر نفت به معاونت وزارت نفت رسید. شاهزاده عبدالعزیز مدت‌ها دستیار وزیر نفت و یكی از اعضای هیات این كشور در اوپك به حساب می‌آمد. ملك سلمان در همان روز هیات جدیدی به نام شورای عالی جدید توسعه اقتصادی جایگزین شورای عالی نفت عربستان كرد و شاهزاده محمد بن سلمان پسر دیگرش را به ریاست آن برگزید. حالا محمد بن سلمان ریاست هیات امنای بزرگ‌ترین شركت نفتی عربستان را در دست گرفته است.

 این شركت قرار است دیگر زیرنظر وزارت نفت عربستان نباشد و مستقیم توسط شورای سلطنتی اداره شود. پیش از این نیز گزارش شده بود، شورای عالی اقتصادی عربستان با بازنگری در تركیب شركت آرامكو، با جدا شدن آن از وزارت نفت موافقت كرده است.

 

همچنین «حسن الناصر» به عنوان رییس آرامكو به جای «خالد الفالح» گمارده شده است، «خالد الفالح» چهارشنبه هفته گذشته از سوی ملك‌سلمان به عنوان وزیر بهداشت انتخاب شد. تحولات شركت آرامكو برای تمام ناظران نفتی و غیر نفتی اهمیت دارد چرا كه ذخایر نفت خام این شركت چیزی بالغ بر ٢٦٥ میلیارد بشكه برآورد شده یعنی بیش از ١٥ درصد ذخایر نفتی كل جهان در اختیار این شركت است. شركت آرامكو بیش از ٥٠ میلیون بشكه در روز یعنی سه برابر تولیدات بزرگ‌ترین شركت نفتی جهان یعنی «اكسون موبیل» نفت تولید می‌كند.

 

هر چند علی النعیمی هنوز وزیر نفت محسوب می‌شود اما این سوال مهم برای بسیاری مطرح شده است كه آیا وزیر بعدی نفت عربستان، شاهزاده خواهد بود.  می‌گفتند تفكر متعارف این است كه خاندان سلطنتی آل سعود سمت وزیر نفت را آنقدر مهم می‌داند كه معتقد است سپردن آن به یك شاهزاده ممكن است تعادل حساس قدرت در این خاندان را برهم زده و باعث شود كه سیاست‌های نفتی قربانی سیاست بازی و رقابت شاهزادگان شود اما حالا برخی حدس می‌زنند كه تفكر متعارف قرار است كنار گذاشته شود.

 

محمد علی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپك درباره تحولات نفتی عربستان می‌گوید: تغییراتی كه در مدیریت شركت آرامكو در حال اتفاق افتادن است، در مجموع نمی‌تواند تاثیر خاصی بر بازار جهانی نفت بگذارد. او معتقد است در كشوری مانند عربستان كه قدرت به‌طور متمركز در دست پادشاه قرار دارد و اصطلاحا به‌صورت غیر دمكراتیك كشور اداره می‌شود، اساسا شاه همه‌كاره كشور است و این اتفاقات نمی‌تواند تغییراتی ماهوی در شیوه عملكرد این كشور ایجاد كند. خطیبی در توضیح این مطلب افزود: به‌طور مثال زمانی‌كه شركت آرامكو زیرنظر وزارت نفت اداره می‌شد، شاه دستورات را به وزیر نفت منتقل می‌كرد و وی آن را با مدیرعامل آرامكو درمیان می‌گذاشت، حال به شكل مستقیم دستورات از طرف شاه به مدیرعامل آرامكو منتقل می‌شود.

 

این مساله در تمام ساخت سیاسی و اقتصادی كشور عربستان وجود دارد. به همین خاطر به نظر نمی‌رسد كه تغییرات اینچنینی تاثیری بر بازارهای جهانی بگذارد. آن چیزی كه ممكن است در این تغییر و تحولات انجام پذیرد، عمدتا مساله تقسیم قدرت در عربستان است. او با اعلام اینكه شایعاتی به‌گوش می‌رسد كه ولی‌عهد عربستان قرار است به‌جای النعیمی وزیر نفت عربستان منصوب شود، گفت: تا جایی كه من به یاد دارم و تاریخ گواهی می‌دهد هیچگاه وزیر نفت از خاندان سلطنتی منصوب نمی‌شد.

 

به نظر می‌رسد اگر این شایعه واقعیت یابد، آن وقت می‌توان گفت اتفاق تازه‌ای در عرصه اداره نفت عربستان به وقوع پیوسته كه این اتفاق نیز بیش از آنكه بازار جهانی نفت را متاثر كند بر معادلات قدرت این كشور اثر خواهد گذاشت و این مساله مهمی است. وی انتصاب یك شاهزاده را بدعتی نوین در عربستان خواند و گفت: باید قبول كرد كه پادشاه جدید عربستان می‌خواهد به نوعی دیگر عمل كند. در حقیقت قصد دارد ظاهر‌سازی‌ها را كنار بگذارد و آنچه پشت پرده می‌گذشت را روی پرده بیاورد.

 

خطیبی ادامه داد: در گذشته نیز زمام همه امور در دست پادشاه بود و حالا امروز نیز با این اتفاق رسما و مقابل دیدگان زمام همه امور در دست پادشاه قرار خواهد گرفت. گویا مقامات عربستان احساس می‌كنند دیگر نیازی به ظاهر‌سازی نیست و بهتر است اختیار تمام بخش‌ها، خصوصا نفت را به‌طور مستقیم در دست بگیرند.

 

نماینده سابق ایران در اوپك گفت: نباید فراموش كرد كه این اتفاق اگر در یك كشور دمكراتیك رخ می‌داد، تاثیرات مهمی بر بازار نفت می‌گذاشت اما این اتفاقات در كشوری مانند عربستان تاثیر جهانی نخواهد داشت چرا كه همیشه قدرت در دست یك نفر بوده و وی كارگزارانی را برای پیش‌برد مسائل انتخاب می‌كرد اما حال این مساله كنار گذاشته شده و پادشاه عربستان دیگر به این مسائل توجه ندارد و قصد دارد مستقیما همه امور را در دست بگیرد. در حقیقت سیاست‌ها نیست كه تغییر می‌كند بلكه شیوه اجرای سیاست‌ها دستخوش تغییر خواهد شد.

 

اخبار اقتصادی - اعتماد

 

ویدیو مرتبط :
سیاه جامگان VS نفت تهران (پنالتی از دست رفته نفت)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

چین از سرمایه گذاری در پروژه های نفت و گاز ایران دست کشیده است

 

 

 

 

رویترز ادعا کرد که چین سرمایه گذاری خود را در پروژه های گاز و نفت ایران را متوقف کرده است.

عقب نشینی پکن در سرمایه گذاری در ایران باعث دلخوری ایران شده است.

رویترز نوشت: با توجه به ایتکه چین تنها قدرت بزرگ در جهان است که می تواند در ایران سرمایه گذاری کند، تهران نیاز دارد که این کشور  به سرمایه گذاری خود در پروژه های نفت و گاز ادامه دهد.  از دست دادن این کشور برای ایران ریسک زیادی دارد.

کاهش سرمایه گذاری پکن در ایران برای کاهش تنش بین چین و امریکا از اواخر سال 2010 شروع شد. چین در پی جلوگیری از تحریم شرکت های این کشور توسط امریکا است.

همچنین، اوباما و اعضای کابینه اش چین را تحت فشار گذاشته اند تا این کشور در جلوگیری از فعالیت های هسته ای ایران کمک بشتری کند. جو بایدن معاون اوباما در سفری که به چین داشت در این باره مذاکراتی با مقامات این کشور داشت.

تهران به شرکت های چینی هشدار داده ست که انها نیاز دارند که در پروژهای انرژی ایران تا پایان کار حضور داشته باشند.  تنش های تجاری بین ایران و چین بر سر شروط چینی ها در سال جاری افزایش یافته است..../تحلیل:انتخاب