روبل چه زمانی جانشین دلار می‌شود؟

اخبار اقتصادی - روبل چه زمانی جانشین دلار می‌شود؟

 با توجه به حجم معاملات بین ایران و روسیه از یک سو و شرایط سختی که تحریمهای سالهای اخیر به معاملات دلاری ایران تحمیل کرده است چند ماه پیش بود که پیشنهاد ورود به پیمان پولی دوجانبه بین ایران و روسیه مطرح شد تا با تایید بانک مرکزی، روبل جایگزین دلار در معاملات بین این دو کشور شود.
 
بر این اساس اسدالله عسگر‌اولادی - رییس اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه - در اوایل مهرماه با اعلام این موضوع عنوان کرد که قرار است بانک مرکزی نظر کارشناسی خود را برای اجرای این طرح را ظرف دو ماه آینده اعلام کند.

 بانک مرکزی در حالی در نقطه اصلی این پیمان قرار گفته و به نتیجه رسیدن این طرح و درخواست بازرگانان به طور گسترده ای وابسته به تصمیم نهایی آن است که جدای از هر دوره سیاسی، در سالهای اخیر که به ویژه تحریم ها علیه ایران تشدید شده و معاملات خارجی به طور جدی تری تحت تاثیر قرار گرفته گام محکمی در زمینه پیمانهای پولی برنداشته است هر چند که مقامات این بانک تاکید دارند که موضوع بکارگیری ارزهای ملی‌(محلی)‌ در تجارت با کشورهای طرف عمده تجاری ایران از سال 1390 به کرات در بخش ارزی بانک مرکزی مورد بررسی کارشناسی قرار گرفته و مکاتبات متعددی با سازمانهایی چون وزارت اقتصاد، ‌وزارت امور خارجه و شورایعالی امنیت ملی انجام شده است.
 
این در حالی است که با مطرح شدن طرح حذف دلار از معاملات بین ایران و روسیه بازهم فرصتی دیگر برای انعقاد پیمانهای پولی دوجانبه پیش آمد و قرار شد تا بانک مرکزی موضوع بین خود و بانک مرکزی روسیه بررسی کند.
 
با وجود اینکه تاکنون اظهار نظر مشخصی در رابطه نتایج بررسی ها و حتی موضع بانک مرکزی در این رابطه اعلام نشده ولی آخرین گفته های عسگر اولادی در این باره مبین آن است مذاکرات این دو بانک هنوز نهایی و مصوب نشده است.
 
شرط سیف برای پیمانهای پولی دوجانبه

 اما سخنان اخیر سیف - رییس کل بانک مرکزی- هر چند که کلی بوده و به طور مشخص اشاره‌ای به پیمان دوجانبه ایران و روسیه ندارد، نمی توانند نسبت به اجرای انعقاد پولی ایران و روسیه نا امید کننده باشد.

 وی در واکنش به انتقادات مطرحه در رابطه با تعلل بانک مرکزی در پیمانهای پولی تاکید کرده که این مساله موضوع جدید و عجیبی نیست و از زمان شوروی سابق با کشورهایی که در تعادل تجاری بودیم برای برداشت از حساب‌های مشترک و تسویه حساب پیمان‌های دوجانبه داشتیم اما باید مکانیزم آن فراهم باشد یعنی با کشورهایی که به لحاظ تجاری در تعادل باشیم می توانیم وارد مذاکره شویم.
 
وی این را هم گفته که با هر کشوری که احساس کنیم با آن در تعادل تجاری هستیم می‌توانیم پیمان دوجانبه ببندیم.
 
پول ایران و روسیه تقویت می شود
 
از سویی دیگر آنچه که می تواند احتمال انعقاد قرارداد پولی ایران و روسیه را تقویت کند اظهارات قوامی- عضو گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه- است.
 
وی در روزهای اخیر این گونه گفت که با فراهم آمدن زمینه‌های لازم برای عملیاتی شدن این پیمان دوجانبه، ریال ایران و روبل روسیه برای تجارت خارجی تقویت شده تا دیگر نیازی به ارز واسطه‌ای مثل دلار و یورو نباشد.

 قوامی نقطه مشترک میان ایران و روسیه را میل به استقلال در معاملات و اینکه نمی‌خواهند تا در واشنگتن، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و ... برایشان تصمیم‌گیری شود دانست و گفت که براین اساس پیشنهاد پولی دوجانبه بین ایران و روسیه، در تمامی نشست‌ها با استقبال طرف روسی مواجه شده است.
 
وی معتقد است که عملیاتی شدن این پیمان دوجانبه می‌تواند در انتقال و آزادسازی ارز، مدیریت نوسانات نرخ ارزو کاهش هزینه‌های انتقال آن همچنین تقویت نقش ارزهای ملی در تجارت خارجی موثر باشد به عبارتی دیگر با این پیمان هم ریال ایران و هم روبل روسیه در معادلات بین‌المللی ارزش خود را تقویت خواهند کرد.

 قوامی این را هم اعلام کرد که با توجه به تجربه‌های جهانی و نقطه مشترکی که بین ایران و روسیه وجود دارد مقدمات این پیمان ایجاد شده و با این کار قصد داریم زمینه استفاده همزمان از دو پول ملی ریال ایران و روبل روسیه را برای تقویت تجارت خارجی فراهم کنیم تا نیاز به ارز واسطه‌ای مثل دلار و یورو نباشد.

 اظهارات دیگرعضو گروه دوستی پارلمانی ایران و روسیه نیز بیانگر آن است که قرار شده تا بانک‌های ملی ایران و میلیمیوم روسیه تا سقف 300 میلیون دلار پیمان پولی دوجانبه برای مدت یک سال امضا کنند که محدودیت کالا نباشد. در واقع این مدل ارائه شده مورد استقبال سنا و دومای روسیه قرار گرفت و در سفری که آنها به ایران خواهند داشت برنامه یک ساله‌ای را برای سال 2015 با طرف روسی تنظیم می‌کنیم که این پیمان دوجانبه با مبلغ گفته شده اجرایی شود.
 
براین اساس در حالی بازرگانان و سایر گروه های مرتبط در مبادلات ایران و روسیه منتظر انجام بررسی های بانک مرکزی در رابطه با جایگزینی روبل با دلار هستند که به نظر می رسد با توجه به فشار تحریمها در تامین دلار نه تنها زمان ورود جدی بانک مرکزی به پیمانهای پولی فرا رسیده و باید با ایجاد شرایط در این مورد اقدام کند بلکه نسبت به کشورهایی که حتی تحریم نبود و چندین پیمان پولی دو جانبه امضا کرده‌اند عقب نیز مانده است.

اخبار اقتصادی - ایسنا

پیمان دوجانبه پولی، جانشین دلار

اخبار اقتصادی - پیمان دوجانبه پولی، جانشین دلار

پیمان دوجانبه پولی که از مدت‌ها پیش در کشورهای زیادی برای پایان سیطره دلار عملیاتی شد در کشور ما که بنا به شرایط تحریم ضرورت آن چندین برابر احساس می‌شد، اجرا نگردید که برخی اقتصاددانان دلیل آن را مقاومت بانک مرکزی می‌دانند. بروز بحران مالی در سال ۲۰۰۷ باعث گرایش کشورهای مختلف به رویکرد جدیدی در تجارت بین‌المللی شد.

کشورهایی که قبلا از پول‌های رایج مانند دلار و یورو در مبادلات خود استفاده می‌کردند، روش جدیدی را برگزیدند که به پیمان پولی دوجانبه معروف است.

به گزارش جهان صنعت، تاکنون 47 «پیمان پولی دوجانبه» بین کشورهای مختلف امضا شده است. در این رویکرد جدید، تجارت با استفاده از پول‌های محلی انجام می‌شود. یعنی به جای استفاده از یک پول واسط مانند دلار و یورو از پول کشورهای مبدا و مقصد تجارت استفاده می‌شود و دیگر دلار واسط تجاری نیست.

با وجود اینکه بانک مرکزی عنوان می‌کند که به‌خصوص در سال‌های اخیر در مورد پیمان‌های پولی دوجانبه اقدام کرده اما به نتیجه مشخصی نرسیده است. منتقدین معتقدند که بانک مرکزی هیچ‌گاه به‌طور جدی به این موضوع نپرداخته و اعتقاد کاملی به آن نداشته است.بر همین اساس، نشست هم‌اندیشی بررسی پیمان دوجانبه پولی با حضور صاحبنظران، اقتصاددانان، مسوولان بانک مرکزی و شرکت ملی نفت و برخی نماینده‌های مجلس برگزار شده بود که مشروح آن به شرح زیر است:

رفع گرفتاری‌های تاجران ایرانی
محمدحسین برخوردار در نشست بررسی پیمان دوجانبه پولی که توسط گروه ایتان برگزار شده بود در تشریح چرایی اجرای پیمان دوجانبه پولی اظهار داشت: پیمان دوجانبه پولی در اوایل سال‌های جنگ تحمیلی راه‌اندازی شد چراکه در آن سال‌ها در قبال فروش نفت، ایران کالای اساسی یا مواد اولیه و سایر مایحتاج خود را از کشورهای طرف معامله دریافت می‌کرد.

وی با تاکید بر اینکه پیمان دوجانبه پولی معمولا بین کشورهایی منعقد می‌شود که دوطرف علاقه‌مند به اجرای آن باشند، تصریح کرد: کره هم این پیشنهاد را به ایران داده است، البته ما از کره مواد اولیه بسیاری وارد می‌کنیم و این پیشنهاد می‌تواند برای ما اثرات مثبتی به همراه داشته باشد.

رییس مجمع عالی واردات گفت: اجرایی شدن پیمان دوجانبه پولی می‌تواند مشکلات تجار و فعالان اقتصادی داخل ایران را برای تامین ارز از طریق مرکز مبادلات و صرافی‌ها حل کند چراکه با اجرایی شدن این سیاست بانک‌های دو کشور هستند که با پول‌های معتبر معاملات را انجام می‌دهند.

برخوردار ضمن اشاره به اینکه اجرای این سیاست موجب بهبود فضای کسب و کار در کشور می‌شود، تصریح کرد: الان با عراق و افغانستان نیز پیمان دوجانبه پولی داریم که این پیمان براساس ریال ایران منعقد شده است. به عنوان نمونه در عراق زائران ایرانی ریال خرج می‌کنند و سپس در معاملات دو کشور، عراق در قبال کالاهای صادراتی ریال را به ایران پس می‌دهد.

وی ضمن اشاره به اینکه پیمان دوجانبه پولی در کشورهایی که با ایران مشکل دارند، می‌تواند گره‌گشا باشد، افزود: در حال حاضر مراجعه به اتاق مبادلات ارزی برای یوآن چین به منظور خرید کالاهای اساسی سه ماه زمان می‌برد اما اگر پیمان دوجانبه‌ای وجود داشته باشد، این زمان بسیار کمتر خواهد شد.رییس مجمع عالی واردات تاکید کرد: اجرای پیمان دوجانبه پولی در صورت همکاری دولت و طبقات کارشناسی بسیار تاثیرگذار خواهد بود.

پایان امپراتوری دلار
بابک اسماعیلی، دبیر کارگروه تعامل دستگاه‌های اقتصادی دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این در نشست اظهار کرد: در خردادماه سال 90 طرحی توسط جمعی از دانشجویان در مرکز پژوهش‌ها مطرح شد که به‌دنبال آن جلساتی هم در مجلس و بانک مرکزی و آقای بهمنی، رییس کل وقت این بانک داشتیم.وی با تاکید بر اینکه اراده خاصی در بانک مرکزی برای اجرای طرح پیمان دوجانبه پولی وجود نداشت، گفت: این درحالی است که تجربه موفق کشورهای همسایه برای ایران باید الگو قرار گیرد، همچنین باید از بحران‌هایی که در جهان به‌خاطر ارز‌های جهان‌روا ایجاد شده نیز عبرت گرفت.اسماعیلی تاکید کرد: متاسفانه از پیمان دوجانبه به‌عنوان تنها راه‌حل معضل تحریم یاد می‌شود در حالی که این موضوع اشتباه است.

وی اضافه کرد: پیمان دوجانبه پولی در مدل اقتصاد مقاومتی به‌صورت ویژه می‌تواند مدنظر قرار گیرد و در این اقتصاد تنها راه‌حل اجرای این پیمان است.دبیر کارگروه تعامل دستگاه‌های اقتصادی دولت و مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه بانک مرکزی باید به‌صورت جدی اجرای این پیمان پولی را در دستور کار قرار دهد، گفت: وضعیت اقتصادی ما معمولی نیست به همین خاطر بانک مرکزی باید وارد عمل شود و برنامه‌های آفندی و پدافندی خود را برای مقابله با این بحران ارایه دهد.

وی اضافه کرد: بنده مذاکره‌ای با آقای بهمنی داشتم، در زمانی که ایشان در بانک مرکزی حضور داشت، وی گفت بدنه کارشناسی بانک مرکزی اعتقادی به این کار ندارد.
اسماعیلی در واکنش به توضیح بانک مرکزی مبنی بر اینکه این طرح در این بانک مورد رسیدگی قرار گرفته است، گفت: اگر بانک مرکزی پیمان دوجانبه پولی را مورد رسیدگی قرار داده است، باید نتایج آن را در رسانه‌ها منتشر کند.

قراردادهایی که دقیقه 90 فسخ شدند
زهره سعیدی تهرانی از اداره مطالعات و سازمان‌های بین‌الملل بانک مرکزی در نشست بررسی پیمان‌های دوجانبه پولی   اظهار داشت: بانک مرکزی از سال 90 روی این سیاست کار می‌کند و جلسات بسیاری را هم با شورای امنیت ملی و سایر دستگاه‌ها برگزار کرده است.

وی با تاکید بر اینکه پیمان دوجانبه پولی طرح جدیدی برای بانک مرکزی نیست، گفت: در اجرای این طرح مهم‌ترین موضوع اراده سیاسی کشورهاست چراکه برخی کشورها تا آخرین مرحله قرارداد هم با ایران پیش می‌روند ولی در آخر کار به خاطر عواقب تحریم‌ها از انعقاد قرارداد جلوگیری می‌کنند.

سعیدی تهرانی اضافه کرد: این سیاست باید با کشورهایی بسته شود که علاوه بر رابطه اقتصادی مشترک روابط سیاسی مشترک هم داشته باشند.وی با بیان اینکه ذخایر ارزی بانک مرکزی با محدودیت روبه رو است، گفت: برهمین اساس نمی‌توانیم در پیمان‌های دوجانبه پولی ریسک‌های بالا را قبول کنیم البته کشورهای هند، ترکیه و پاکستان جلو آمدند ولی قرارداد پیمان دوجانبه با آنها نهایی نشد.

این مقام مسوول در بانک مرکزی با اشاره به اینکه این بانک بررسی‌های لازم برای پیمان دوجانبه پولی را آغاز کرده است، گفت: بانک مرکزی کار را شروع کرده ولی طرف مقابل هم باید مصمم باشد چراکه الگویی داده شده ولی در آخر با کشورها به نتیجه نرسیده‌ایم. برهمین اساس پیمان‌های دوجانبه باید بین کشورهایی انجام شود که از لحاظ تراز تجاری مشابه یکدیگر باشند.

اخبار اقتصادی - جهان صنعت