توافقنامه ژنو با عجله شکل گرفت

 

اخبار سیاست خارجی - دردسر سانتریفوژهای جدید در مذاکرات کارشناسی
توافقنامه ژنو با عجله شکل گرفت

تفسیر متفاوت از توافق هسته ای ژنو در مورد اینکه آیا ایران می تواند روی سانتریفوژهای پیشرفته تر تحقیقات انجام دهد، از جمله موضوعات کلیدی است که باید پیش از اجرای این توافقنامه مورد بررسی قرار گیرد.

 

کارشناسان امور منع اشاعه می گویند اختلاف نظر بر سر این موضوع باید حل شود. این در حالی است که امروز کارشناسان ایران و گروه 1+5 ، در ژنو تشکیل جلسه داده اند تا روند اجرای توافقنامه هسته ای مقدماتی که سوم آذرماه در همین شهر امضاء شده بود را بررسی کنند.

جوفی ژوزف، مقام سابق آمریکا به المانیتور گفت: آنچه که اتفاق افتاده این است که ایران به گروه 1+5 اعلام کرده قصد دارد سانتریفوژهای نسل دوم را در تاسیسات غنی سازی نطنز نصب کند. وی افزود: ایران اصرار دارد که در جریان روند دیپلماتیک برنامه تحقیقات روی سانتریفوژها را ادامه دهد. این در حالی است که گروه 1+5، نمی خواهد به ایران اجازه دهد از این راه فرار توافق ژنو به عنوان سوپاپ اطمینان برای توسعه ظرفیت سانتریفوژها استفاده کند.

سند اقدام مشترکی که در 24 نوامبر بین ایران و گروه 1+5(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) امضاء شد حاکی از آن است که ایران می تواند فعالیت های تحقیقاتی شامل عملیات تحقیقاتی و توسعه ای غنی سازی را ادامه دهد اما به شرط آنکه این عملیات برای ذخیره سازی اورانیوم غنی شده نباشد.

تفسیر گروه 1+5 از این متن این است که ایران تغییری در کیفیت و کمیت سانتریفوژها ایجاد نمی کند. اما ایرانی تصور دیگری دارد و می گوید تا زمانی که نوع و شمار سانتریفوژهای فعال در نطنز و فوردو را تغییر نداده، توافق ژنو را نقض نکرده است.

هییس بر این عقیده است که طرفین اجازه نمی دهند این توافقنامه به شکست برسد.

المانیتور در ادامه می نویسد، مقامات ایرانی به این پرسش که آیا موضوع سانتریفوژها دلیل اصلی اجرا نشدن توافق ژنو است یا خیر، پاسخ نداده اند. اما مقامات تهران در موضع گیری های علنی خود در این زمینه اظهار نظر کرده اند. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران می گوید سانتریفوژهای جدیدی نصب شده اما پیش از وارد چرخه تولید شدن این سانتریفوژها باید آزمایش هایی روی آنها انجام شود.

عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه و  نیز می گوید مذاکرات به کندی پیش می رود چرا که سوء تفاهم هایی در مورد روند اجرای توافقنامه ژنو وجود دارد.

مارک هیبس، کارشناس امور منع اشاعه از موسسه کارنگی می گوید: طرفین باید قادر باشند ابهام ها و اختلاف نظرها را حل کنند تا اجرای توافق ژنو میسر باشد. به گفته وی، این یک مشکل تکنیکی نیست.  موضوعات زیادی مطرح است و راه درازی در مورد اجرای این توافقنامه پیش رو است.

هیبس بر این باور است که توافقنامه ژنو با شتاب و عجله شکل گرفت و اکنون باید جزئیات فنی مورد بحث قرار گیرد و حل شود. این کارشناس هسته ای تاکید دارد که مشکل اصلی این نیست که یک راه حل فنی وجود ندارد. مشکل اصلی این است که بدون توافق در زمینه جزئیات فنی، اعتماد لازم وجود ندارد.

با این حال هییس بر این عقیده است که طرفین اجازه نمی دهند این توافقنامه به شکست برسد. برداشت دولت اوباما از این توافقنامه مقدماتی این است که یک اقدام اعتمادساز در جهت توافق جامع تر خواهد بود. ایرانیان نیز می خواهند بهترین معامله را داشته باشند.

اخبار سیاست خارجی - دیپلماسی ایرانی

 

ویدیو مرتبط :
توافقنامه ژنو

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

بیم و امید، فضای حاکم بر مذاکرات "ژنو 3" / 6 بند توافقنامه احتمالی ایران و 1+5

بیم و امید، فضای حاکم بر مذاکرات "ژنو 3"

به گزارش ایسنا، مذاکرات ایران با 1+5 در چهارمین روز خود وارد سخت‌ترین و فشرده‌ترین مرحله‌ی خود شده است.

مذاکره‌کنندگان پس از چهار روز گفت‌وگو و رایزنی دوجانبه و چندجانبه و تماس با پایتخت‌های‌شان قرار است با حضور وزیران خارجه هفت کشور، نشست 1+5 با ایران را برگزار کنند.

این برای بار دوم است که وزیران خارجه‌ی شش کشور عضو گروه 1+5 در چارچوب رسیدن به تفاهم بر روی یک متن مشترک با ایران به مذاکرات هسته‌یی می‌پیوندند.

وزیران خارجه‌ی شش کشور از روز جمعه به ترتیب وارد ژنو شدند و روز شنبه ضمن دیدارهای دوجانبه و چندجانبه با یکدیگر به دیدار و گفت‌وگو با هیات ایران پرداختند.

به گفته‌ی محمد جواد ظریف، رییس هیات مذاکره کننده ایران با 1+5، مذاکرات وارد مرحله‌ی جدی خود شده و بسیاری از مباحث حل و فصل شده و بر روی آن‌ها به تفاهم رسیده‌ایم. تنها چند مورد باقی مانده که از میان آن‌ها یکی دو موردشان پررنگ‌تر است.

هم‌چنین سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در رابطه با مذاکرات روز شنبه که با حضور وزیران خارجه‌ی شش کشور عضو گروه 1+5 برگزار می‌شود، گفت: در حال حاضر بحث‌ها متوجه اقدامات متقابل و متوازنی است که باید هریک از دو طرف بردارند و نقطه‌ی دعوا همین‌جاست.

وی در عین حال مذاکرات را رو به جلو خواند و گفت: با وجود آن‌که مذاکرات پیشرفت داشته اما اختلاف نظرهایی هنوز وجود دارد و نمی‌توان گفت که می‌توان در پایان این مذاکرات به نتیجه رسید یا نه.

به گزارش ایسنا، از نکات این دور از مذاکرات، نمایندگی کاترین اشتون از سوی نمایندگان 1+5 در گفت‌وگو با ایران بود. 1+5 در این دور از مذاکرات توافق کردند که برای تسهیل و سرعت در مذاکرات، کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به نمایندگی از آن‌ها با ایران گفت‌وگو کند و نتایج را به آن‌ها اعلام کند. این روند با استقبال ایران مواجه شد.

محمدجواد ظریف روز چهارشنبه 29 آبان مذاکرات خود با 1+5 را در چارچوب مذاکرات هسته‌یی "ژنو 3" با ناهار کاری دوجانبه با نماینده‌ی 1+5 آغاز کرد و پس از آن 1+5 اعلام کرد که کاترین اشتون به نمایندگی از آن‌ها مذاکرات را دنبال می‌کند.

از روز پنج‌شنبه 30 آبان مذاکرات فشرده، طولانی و سخت میان ظریف و اشتون آغاز شد که تا عصر روز شنبه شش دور مذاکره میان دو طرف انجام شده است. با این حال معاونان وزیران خارجه‌ی ایران و 1+5 نیز نشست‌های کلی و دوجانبه با یکدیگر در سطح کارشناسی و سیاسی برگزار کردند.

این دور از مذاکرات از روز پنج‌شنبه در محل اقامت هیات‌های ایران و 1+5 متمرکز شد و به همین دلیل خبرنگاران، تصویربرداران و اغلب رسانه‌های گروهی به لابی هتل اینترکنتیننتال نقل مکان کردند.

تدابیر شدید امنیتی در این دور از مذاکرات با توجه به احتمال حضور وزیران خارجه‌ی شش کشور و نیز اهمیت اقامت هیات‌های ایران و 1+5 از قبل از شروع مذاکرات اندیشیده شده بود.

در مذاکرات "ژنو 2" برخی ناهماهنگی‌ها موجب شد تا هیات‌های مذاکره کننده نسبت به امنیت حضور وزیران خارجه انتقاداتی را داشته باشند. از این رو پلیس سوییس نسبت به ورود و خروج خبرنگاران به محل‌های مذاکراتی تدابیر جدیدی را اندیشیده‌اند. قرار دادن گیت‌های چک وسایل خبرنگاران از این جمله بود. هم‌چنین هتل محل اقامت هیات‌های ایران و 1+5 به خبرنگارانی که در این هتل اقامت داشتند اعلام کرد که باید هتل را ترک کنند.

با این وجود در حالی که تصور می‌شد خبرنگاران با آمدن وزیران خارجه نتوانند به لابی هتل اینتر کنتیننتال وارد شوند، اما سرمای شدید ژنو باعث شد که نسبت به ورود خبرنگاران و استقرارشان در لابی این هتل تا حدودی مماشات صورت گیرد. در عین حال تیم‌های امنیتی مستقر در سوییس و نیز هیات‌های وزیران خارجه، حضور پررنگی در هتل دارند.

حضور خبرنگاران در محل مذاکرات و اقامت وزیران خارجه ایران و 1+5 موجب شده تا به‌هم‌ریختگی جدی در رفت و آمد مسافران هتل به وجود آید. با این حال این هتل همکاری لازم را با خبرنگاران دارد.

رفت و آمد وزیران خارجه در محل مذاکرات به راحتی و بدون مزاحمت خبرنگاران برای آن‌ها صورت می‌گیرد که از نکات قابل توجه است.

خستگی شدید در میان هیات‌های مذاکره کننده دو طرف مشهود است. با این حال دو طرف به ادامه‌ی مذاکرات تا تلاش برای رفع اختلاف نظرها ادامه می‌دهند.

فضای حاکم بر محل اقامت مذاکرات ایران و 1+5 توام با «بیم و امید» است و رسانه‌های گروهی ایرانی و بین‌المللی این روند را با وجود خستگی و ساعت‌ها انتظار و تهیه و ارسال گزارش با جدیت همراه با مذاکراه کنندگان ادامه می‌دهند.

گفتنی است این برای اولین‌بار است که مذاکرات هسته‌یی ایران در 10 سال گذشته با این جدیت و فشردگی و در چهار روز متوالی دنبال می‌شود. این در حالی است که برخی دیپلمات‌های ایرانی و غربی احتمال ادامه‌ی مذاکرات برای یک روز دیگر را نیز می‌دهند.

 

-----------------------------------

6 بند توافقنامه احتمالی ایران و 1+5

به گزارش «نسیم» ‫به گفته این منبع آگاه طبق توافق احتمالی ژنو ،ایران متعهد می‌شود که موارد زیر را اجرایی کند:‬‎

1- ‫تعلیق غنی سازی 20 درصد به مدت 6 ماه و خنثی سازی تمام مواد 20 درصد موجود‬‎
2 - عدم تولید، نصب و فعال سازی هر نوع دستگاه سانتریفیوژ‬‎ ‫و کاهش ماشین های فعال‬‎
3- پذیرش سقف ذخیره سازی مواد غنی شده 5 درصد‬‎.
4 - تعلیق هرگونه فعالیت در راکتور آب سنگین اراک به مدت 6 ماه‬‎
5 - پذیرش دسترسی و بازرسی های فراتر از پادمان‬‎
6 - امضای توافقنامه باآژانس‬‎ ‫برای حل مسائل باقیمانده‬‎

‫ما به ازای تعهدات جمهوری اسلامی ایران، که طرف مقابل متعهد به امنجام می‌شود نیز به شرح زیر است:‬‎
بازگشت هشت و نیم الی ده میلیارد دلار منابع ایران به داخل کشور‬‎ ‫ناشی از برداشته شدن تحریم فلزات گرانبها(طلا)، خودرو، قطعات هواپیما، اموال بلوکه شده و برداشته شدن تحریم چند بانک برای ورود این پول به کشور.

شایان ذکر است همچنان بر سر اینکه عبارت حق "غنی سازی برای ایران" در متن گنجانده شود بحثها ادامه دارد.
ایسنا/نسیم