اگر پایتخت به بحران آب بخورد، یقه این مسئولان را بگیرید!

اینکه می‌گویند حافظه ایرانیان ضعیف است، ظاهرا حقیقت دارد، زیرا می‌بینیم با گذشتن زمستان و فرا رسیدن بارش‌های بهاری، خشکسالی و کم آبی سال گذشته به کل از یادمان رفته و هیچ تأثیری در برنامه‌ریزی‌مان برای امسال نداشته است!

 از جمله اخبار نگران کننده‌ای که پاییز گذشته منتشر می‌شد و ساکنان پرشمار پایتخت را نگران می‌کرد، کاهش بسیار شدید منابع آبی شهر و احتمال جیره بندی آب بود، زیرا کاهش بارندگی‌ها در ‌چند سال پیاپی، به شدت منابع آب را تحلیل داده بود و علاوه بر آن، الگوی مصرف نه تنها بهبود نیافته بود، بلکه آمار و ارقام از رشد مصرف این مایع حیاتی خبر می‌دادند.

البته این اشکال نه منحصر به تهران بود و نه مربوط به گذشته، زیرا از یک سو شاهد آن بودیم که بحران آب در برخی شهر‌ها (مانند کرج) به جیره‌بندی آب و در برخی نقاط، (مانند روستاهای خراسان جنوبی) به توزیع آب با تانکر هم رسید و وضعیت به مراتب بحرانی‌تری از تهران پیش آمد و از سوی دیگر، می‌بینیم ‌هنوز رفع نشده و به هیچ تغییراتی که بحران را برای سال جاری از سر کشورمان دور کند، منجر نشده و احتمالا با قوت و شدت بیشتری در تابستان و پاییز پیش رو خود‌نمایی خواهد کرد.

نکته نگران کننده همینجاست؛ اینجا که می‌بینیم گزارش‌های متعددی که درباره پایین رفتن آب پشت سدهای مختلف در سال گذشته و هشدارهای پر شمار درباره تداوم روند کم بارش در امسال و سال‌های بعد، همه و همه به هیچ گرفته شدند تا اتفاقی رقم بخورد که ظاهرا غافلگیر کننده به نظر می‌رسد.

ساعاتی پیش خبر رسید که بارندگی‌های فراوان اخیر و سرازیر شدن آب به سمت سد لتیان، این سد را تا بالا‌ترین ظرفیت خود پر کرده و کار به جایی رسیده که مسئولان مجبور شوند دریچه‌های تخلیه آب سد را بگشایند!

البته مسئولان برای این اقدام خود توجیه دارند، زیرا می‌گویند قصدشان از‌‌ رها کردن آب سد، انباشت آب پشت سد ماملوست که به نوعی در پایین دست سد لتیان قرار دارد. عزت الله خان‌محمدی، فرماندار شمیرانات در این باره می‌گوید: ذخیره آب سد لتیان با بارندگی‌های اخیر در بخش رودبار قصران پر ‌و دریچه‌های سد لتیان به منظور انتقال آب پشت سد به سمت سد ماملو از ۲۵ فروردین ماه باز شده است.

وی با بیان اینکه حدود ۳۴ درصد از آب آشامیدنی شهر تهران از طریق سد لتیان و لار تأمین می‌شود، می‌افزاید: بارندگی‌های چند روز اخیر، موجب سرازیر شدن آب به سمت سد لتیان و کامل شدن ظرفیت این سد شده است. هم‌اکنون نیز گروهی از کار‌شناسان به منظور باز کردن دریچه‌های سد در صورت افزایش زودهنگام ظرفیت آن، در محل (تاج سد) مستقر شده‌اند.

این در حالی است که اگر به اخبار منتشره درباره سد تازه افتتاح شده ماملو بپردازیم، درخواهیم یافت ‌به یک دلیل مهم، انتقال آب به پشت این سد به معنای غیر قابل استفاده کردن آب خواهد بود، زیرا این سد از بدو اجرا، با اشکالاتی مواجه بوده که اینقدر ندید گرفته شد که هنوز پا برجاست.

این اشکال چیزی نیست جز اشکالات زیست محیطی سد ماملو که آب گرد‌آوری شده پشت آن را به انواع و اقسام آلاینده‌ها، به ویژه از نوع صنعتی آلوده می‌کند و مانع از آن می‌شود که بتوان ذخیره آب سد ماملو را برای مصارف خانگی به کار گرفت و حتی به‌کارگیری آن در مصارف کشاورزی ـ‌که از ابتدا، ساخت سد ماملو به این دلیل بیان شده ـ هم محل اشکال است.

این سد از رودهای جاجرود و دماوند آبگیری می‌شود که هر دو پذیرای فاضلاب شهرهای مجاور خود هستند و علاوه بر آن، فاضلاب صنعتی و پساب‌های خطرناکی هم به آن‌ها سرازیر می‌شود و اگر این اشکال نبود، بهره‌برداری رسمی از این سد، چند سال زود‌تر آغاز می‌شد نه سال گذشته که مسئولان برای آرامش بخشیدن به جامعه در مقابل بحران خشکسالی، افتتاحش کردند!

اینجاست که می‌توان نتیجه گرفت انتقال آب سد لتیان به پشت سد ماملو، چیزی جز آلودن مقادیر زیادی آب شیرین به انواع آلودگی‌ها نیست و بر این اساس، نه تنها بیان این موضوع افتخاری به شمار نمی‌آید، که جا دارد مسببان آلودن این منابع فراوان آب قابل شرب به آلودگی‌های مختلف را یافت و مجازات کرد.

مسببان این اتفاق هم کسانی هستند که در ‌سالیان متمادی، از زمانی که طرح احداث سد ماملو در دست اقدام قرار گرفت تا به امروز که می‌دانند این سد می‌تواند گره‌گشای بحران آب در تهران و حومه، یعنی پرتراکم‌ترین منطقه جمعیتی کشورمان و یکی از پر جمعیت‌ترین نقاط کره زمین باشد، دست روی دست گذاشتند و معلوم نیست روزی که آب شرب تهران ته بکشد، مقصر را چه کسانی ‌می‌‌دانند!

اخباراجتماعی - تابناک

سهم مسئولان در بحران آب چقدر است؟!

با جدی شدن بحران آب مسئولان همواره به مردم صرفه جویی در مصرف آب را یادآوری می کنند و با انواع و اقسان روش ها عواقب وحشتناک بی آبی را به مردم نشان می دهند و...

البته که این تذکر درست است و مردم حتما باید رعایت کنند اما...

اما دیگر وقت آن رسیده که مردم واقعیت های تلخی در مورد علل بحران آب بدانند و اینکه عمده دلیل این بحران خطرناک سیستم مدیریتی و مسئولان هستند!!!

وقت آن رسیده که مردم بدانند با این وضعیت کشاورزی و با این روش مدیریت مصرف آب حتی اگر روزی 1 لیوان آب هم مصرف کنند فایده ای نخواهد داشت و بحران آب حل نخواهد شد.

آیا صرفه جویی مردم کافیست؟
همه ما می دانیم که در کشور کم آبی زندگی می کنیم و می دانیم که در چند سال اخیر این موضوع به دلیل خشکسالی های پیاپی شکل جدی تری به خود گرفته و باز هم می دانیم که استان فارس یکی از بحرانی ترین استان ها در مسأله آب است.

اما شاید بعضی ها ندانند که مهم ترین عامل این بحران دراستان فارس کشاورزی است!میانگین بارش نرمال استان فارس بین حدود 200 میلی متر در سال بود که تازه تحت همین شرایط هم می بایست کشاورزی کاملا محتاطانه اعمال و محصولات خاصی در استان کشت می شد.

همه می دانیم که در چندین سال اخیر اوضاع بارش های استان فارس دیگر شرایط نرمال خود را نداشته و همواره در حال کاهش بوده و قاعدتا حتی کشاورزی محطاتانه هم جواب نداده و باید کشاورزی کاملا کارشناسی شده و در شرایط خاصی اعمال شود.

اما چه اتفاقی در کشاورزی استان افتاد؟
باید بدانید که کشاورزی در استان همواره راه غلطی را می پیموده و همواره پیش به سوی غلط تر و غلط تر رفته تا حالا که به اینجا رسیده است.

چه آن موقع که باران نرمال بوده و چه حالا که شرایط بحرانیست کشاورزی جز ضرر به منابع آبی و اندک سود بخور و نمیری برای کشاورزان(که همین هم ناشی از کشاورزی غیر کارشناسی است) چیزی نداشته.

اولین اشتباه آن جا آغاز شد که با استدلالی بچه گانه و بدون اندک فکری تقسیم اراضی انجام شد و زمین های یکپارچه‌ی چند ده هکتاری و چند صد هکتاری تکه و پاره شدند.

خب حالا این کار چه ربطی به آب دارد؟فرض کنید یک نفر ۲۰۰ هکتار زمین دارد و با ۲ حلقه چاه زمینش را آبیاری می کند و همین میزان آب هم برایش کافی است.

حالا فرض کنید همین زمین ۲۰۰ هکتاری به ۵۰ قطعه زمین ۴ هکتاری تقسیم و به ۵۰ نفر اهدا می شود و حالا هرکس برای خودش زمینی دارد و چاهی حفر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ کند و ۲ حلقع چاه تبدیل می شود به ۵۰ حلقه!

متأسفانه باید بدانید که این اتفاق فرضیه نیست و کاملا در واقعیت رخ داده.

اشتباه دوم که بیشتر مربوط به استان فارس است هندوانه ای بود که زیر بغلمان نهادند!سال های سال در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی استان فارس رتبه نخست یا دوم را بدست می آورد و مسئولان و حتی مردم خوشحال و مغرور بودند.

غافل ازینکه این خوشحالی ارزش تاوانی را که قرار است بدهند ندارد.

همانطور که گفته شد حتی در شرایط بارش نرمال هم این سیاق کشاورزی در استان فارس درست نبود.جالب است بدانید فارس بعد از 3 استان پربارش شمالی، بیشترین تولید برنج را داشته و برای سال های متوالی رتبه نخست تولید گندم و همچنین رتبه های بالای تولید محصولاتی که به آب زیادی نیاز دارند.

و غفلت همچنان باقیست...
همه این تجارب اسفناک مسلما باید همه را متقاعد کرده باشد که دیگر غفلت بس است و نکنیم این کار را.

اما وا اسفا که هنوز مزارع بزرگ کشت برنج در استان دیده می شود و کماکان هندوانه و لوبیا در استان کاشته می شود و چاه های مجاز و غیر مجاز ته مانده ی شیره جان زمین را می کشند و مسئولان خوابند و غفلت همچنان باقیست.

مسأله وقتی جالب تر می شود که گشتی در روستاها میزنی.در یکی از از مناطق مهم کشاورزی استان که تا همین چند سال پیش در عمق 6 متری به آب می رسید حالا در بعضی روزها تا 12 ساعت هم آب قطع است!

شگفت انگیز است که در همین منطقه کشاورزان کماکان هندوانه و لوبیا می کارند!!!و جالب تر آنکه باغچه های خانه های خود را(که بزرگ هم هستند)بین 3 تا 6 ساعت با آب لوله کشی آب می دهند!!!

چند وقتیست که هر روز خبر از پر کردن تعدادی چاه های غیر مجاز می دهند.بله چاه ها پر می شوند، اما پس از چند روز دوباره باز شده و با قدرت تمام به مکیدن خون زمین ادامه می دهند.

همه مردم قبول دارند که در مصرف آب بی مبالاتی کرده اند و آنطور که باید قدر آب را در این کشور کم آب ندانسته اند ومسلما و حتما ازین به بعد باید رعایت کنند.

اما فراموش نکنید که ؟ درصد آب شیرین کشور به مصرف غیر خانگی و عمدتا در کشاورزی می رسد و در نتیجه بزرگترین عامل بحران آب در کشور و خصوصاً در استان فارس کشاورزی ناصحیح است که عمده تقصیر این گناه متوجه مسئولان است...

مسئولانی که شالیزارهای متعدد برنج را در این استان بحران زده می بینند و اقدامی نمی کنند و شاید هم اصلا نمی بینند!

مسئولانی که چاه های غیرمجاز را رفع تکلیفی پر می کنند. مسئولانی که زمین های یکپارچه را تکه پاره و هم کشاورزی و هم آب را نابود کردند.

بله مردم باید رعایت کنند. اما مسئولان چطور؟

اخبار اجتماعی - تابناک