تصاویر سه‌بعدی زیبا از ژرف‌دره‌ی عظیم مریخ

این تصاویر از شکاف‌های Ophir Chasma ثبت شده‌اند که ژرف‌دره‌ای عظیم بر سطح مریخ است و ۶۲ کیلومتر عرض و ۳۱۷ کیلومتر طول دارد و در برخی نواحی عمق آن به نیز به ۸ تا ۱۰ کیلومتر می‌رسد که این عمق حدوداً هشت برابر بیشتر از عمیق‌ترین نواحی گرَند کَنیون در آمریکای شمالی است.

وبسایت نوچه - آرزو مقدس: یک مدارگرد هندی که در حال حرکت در مدار مریخ است، روز گذشته تصاویر سه بعدی زیبایی را از سطح مریخ به زمین ارسال کرد.

 این تصاویر از شکاف‌های Ophir Chasma ثبت شده‌اند که ژرف‌دره‌ای عظیم بر سطح مریخ است و ۶۲ کیلومتر عرض و ۳۱۷ کیلومتر طول دارد و در برخی نواحی عمق آن به نیز به ۸ تا ۱۰ کیلومتر می‌رسد که این عمق حدوداً هشت برابر بیشتر از عمیق‌ترین نواحی گرَند کَنیون در آمریکای شمالی است.

Ophir Chasma بخشی از سیستم شکاف‌های زمینی عظیم مریخ در دره‌وار مارینر (Valles Marineris) است که مانند زخمی بزرگ در محدوده‌ی خط مرکزی مریخ به چشم می‌خورد و یکی از عظیم‌ترین ژرف‌دره‌های منظومه‌ی شمسی نیز هست؛ گرچه این شکاف را بارها از دور در عکس‌ها و تصاویر مختلف دیده‌ایم اما انسان‌ها هرگز شانس دیدن آن از فاصله‌ای چنین کم و نمایی به این زیبایی را نداشته‌اند.

این تصاویر از فاصله‌ی ۱۸۵۷ کیلومتری و توسط دوربین رنگی نصب شده بر مدارگرد هندی  ثبت شده‌اند که در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب شده و سپتامبر سال گذشته به مدار مریخ رسید. هند اولین کشوری است که موفق شد در نخستین تلاش خود به مدار مریخ وارد شود و این ماموریت با هزینه‌ی نسبی ۷۴ میلیون دلار، کم‌هزینه‌ترین ماموریت مریخ نیز بوده است (کم‌تر از یک ششم هزینه‌ی ماموریت مدارگرد مریخ ناسا).

سیاره مریخ را سه‌بعدی ببینید + تصاویر

سیاره مریخ را سه‌بعدی ببینید + تصاویر

این دره موسوم به «Hebes Chasma» یک شکاف عجیب 315 کیلومتری است که تقریبا درست در وسط استوای مریخ در لبه بالایی دره‌واره مارینر قرار گرفته است.

دانشمندان امیدوارند که این دره و شبکه دره‌های همسایه آن بتوانند درک بهتری در مورد تحولات زمین‌شناسی سیاره سرخ ارائه کنند.

فضاپیمای مارس اکسپرس سازمان فضایی اروپا(اسا) در موقعیتهای مختلف بر روی این منطقه از سیاره مریخ پرواز کرده اما این موزائیک تصویری متشکل از هشت عکس به نمایش کل منطقه Hebes Chasma و با دقت بیشتر از همیشه پرداخته است.

سازمان اسا با تصویربرداری از مناطق در سه طول موج مختلف، نمای بهتری از شکل دره در زوایای مختلف ارائه کرده است.

منشا دره Hebes Chasma و دره‌های همسایه آن که در اثر نیروهای تکتونیکی از هم گسسته شده‌اند با منطقه آتشفشانی تارسیس در نزدیکی آنها ارتباط دارد. این منطقه عظیم در سیاره مریخ در طول تاریخچه باستانی آتش‌فشانی آن شکل گرفته است.

با افزایش برآمدگی منطقه تارسیس توسط مواد مذاب طی چند میلیارد سال‌ اول تشکیل سیاره سرخ، پوسته اطراف کشیده شده و در نهایت از هم باز و به فرورفتگی‌های عظیم منجر شده است.

یکی از این فرورفتگی‌ها دره Hebes Chasma بوده و الگوهای پیچیده گسل در اطراف گودی‌های عمیق قابل مشاهده است. این گودی‌ها به خصوص در تصاویر رنگ اصلی و سه بعدی مشهود هستند.

در مرکز Hebes Chasma یک تپه قرار داشته که منطقه‌ای مرتفع با قله و دامنه‌های مسطح است. هیچکدام از دره‌های دیگر سیاره مریخ از ویژگی‌های مشابه برخوردار نبوده و منشأ آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است.

لایه‌های آن شامل مواد آتشفشانی بوده اما همچنین غبارهای جمع شده در اثر وزش باد و رسوبات دریاچه‌ای نیز در طول زمان روی آن قرار گرفته‌اند.

یک تکه شبیه نعل اسب از بخشی از این تپه جدا شده و به کف دره سقوط کرده است. یک ویژگی مشابه در سوی مخالف این تپه قرار داشته و در تصاویر کاملا رنگی مشخص است.

سایر رسوبات زمین‌لغزه در همه‌جای سطح دره Hebes Chasma قابل مشاهده هستند که بسیاری از آنها از دیواره‌های اصلی دره سقوط کرده‌اند.

دیواره‌های دره و تپه دارای شیاره‌هایی هستند که نشان‌دهنده سست بودن ماده و ساییده شدن آسان آن است.

در تصویر دیگر، نواری از ماده تاریک بین دو لایه ماده روشن دیده می‌شود.

یک ایده این است که این ماده از بالای تپه سر خورده و پایین افتاده و در دامنه‌های پایین جمع شده است. همچنین سطح تیره‌رنگی در اطراف پایه تپه دیده می‌شود که یا از لایه‌های رسوب جوان در ارتفاعات بالاتر تپه ساییده شده یا بطور جداگانه توسط باد یا آب ته‌نشین شده‌اند.

دیگر لایه‌های موجود در اطراف تپه ممکن است در اثر آب ته‌نشین شده باشند.

داده‌های به دست آمده از هر دو فضاپیمای مارس اکسپرس و مدارگرد اکتشافی مریخ به نمایش برخی بخش های دره Hebes Chasma پرداخته که مواد موجود در آن تنها در حضور آب قابل شکل گیری هستند. این امر نشان‌دهنده آن است که زمانی در تاریخ سیاره سرخ، این دره باید از آب برخوردار بوده باشد.

اگرچه بنابر اعلام دانشمندان اسا، بقایای آشفته موجود در کف دره نشان‌دهنده آن است که زمین‌لغزه‌های زیادی نیز به ایفای یک نقش اساسی در شکل‌گیری و تعریض این شکاف عمیق از زمان شکل‌گیری آن پرداخته‌اند.

دره عمیق Hebes Chasma

تکه جدا شده از دره به شکل نعل اسب و افتادن آن در کف دره(چپ)و استخر تاریک مواد سر خورده از دره (راست)

تصویر موزائیکی دره Hebes Chasma و دره‌های همسایه

نقشه توپوگرافی کد رنگی با نمایش ارتعاش بالا با رنگهای آبی و سفید و عمقها با رنگهای بنفش و آبی

تصویر سه‌بعدی از دره Hebes Chasma برای نمایش آن از تمام زوایا

دره Hebes Chasma در 300 کیلومتری شمال دره‌واره مارینر قرار دارد

منبع : isna.ir