چت‌بات چیست و چرا این‌قدر مهم است؟

آینده‌ی ما با چت‌بات‌ها (Chat Bot) گره خورده؛ چه برایش آماده باشیم یا نه. این عبارتی است که به‌طور مستقیم یا تلویحی، از زبان رهبران شرکت‌های بزرگ تکنولوژی می‌شنویم. آن‌ها در پی ساخت پلتفرم‌هایی هستند که قادرند جای اپلیکیشن‌های امروزی‌مان را بگیرند؛ بات‌های (‌Bot) کوچک هوشمندی را در نظر بگیرید که به کلمات‌تان گوش می‌دهند و به شما در انجام کارها کمک می‌کنند.

مجله دیجی کالا - محمد زرین صدف: آینده‌ی ما با چت‌بات‌ها (Chat Bot) گره خورده؛ چه برایش آماده باشیم یا نه. این عبارتی است که به‌طور مستقیم یا تلویحی، از زبان رهبران شرکت‌های بزرگ تکنولوژی می‌شنویم. آن‌ها در پی ساخت پلتفرم‌هایی هستند که قادرند جای اپلیکیشن‌های امروزی‌مان را بگیرند؛ بات‌های (‌Bot) کوچک هوشمندی را در نظر بگیرید که به کلمات‌تان گوش می‌دهند و به شما در انجام کارها کمک می‌کنند. ساتیا نادلا، مدیر عامل مایکروسافت اخیرا گفته «این تکنولوژی‌ای است که از آن راه گریزی نیست.» فیسبوک هم Bot Store خود را راه انداخته است. اما می‌خواهیم بک بار دیگر ببینیم بات‌ها چه هستند، به چه دردی می‌خورند و از همه مهم‌تر شرکت‌های بزرگ در توسعه‌ی آن‌ها در چه مرحله‌ای قرار دارند. با ما همراه باشید.

     ‌  

چت‌بات چیست؟

به زبان ساده، چت‌بات نرم‌افزاری است که به‌ شما در انجام کارها کمک می‌کند یا نقشی سرگرم‌کننده در زندگی‌تان بازی می‌کند. بات‌ها این پتانسیل را دارند که جای اپلیکیشن‌های امروزی‌مان را بگیرند. فرض کنید به  جای باز کردن اپلیکیشن هواشناسی، از یک بات در مورد وضعیت هوا بپرسید. در نهایت، کار به جایی می‌رسد که یک چت‌بات به دستیار شخصی‌تان تبدیل شده و همه‌ی کارهای شما را راست و ریست می‌کند. فرقی ندارد که بخواهید تاکسی بگیرید یا با کسی قرار ملاقات بگذارید؛ یک چت‌بات واحد باید از مدیریت همه‌ی این‌کارها بربیاید. همچنین پلتفرم‌های مرسوم مثل واتس‌اپ یا فیسبوک مسنجر، باید میزبانی چت‌بات‌های مختلف را برعهده بگیرند و به آن‌ها اجازه بدهند با کاربران ارتباط برقرار کنند. به‌طور مثال یک چت‌بات از یک شرکت هواپیمایی مطرح، در بستر پلتفرم واتس‌اپ به شما می‌گوید که پروازتان تاخیر داشته؛ چت‌باتی دیگر هم از شرکت پست به شما خبر می‌دهد که بسته‌تان ارسال شده. البته فکر نکنید همیشه پشت این بات‌های هوشمند، ربات‌ها هستند که با شما صحبت می‌کنند؛ خیلی وقت‌ها این بات‌ها فقط وظیفه‌ی انتقال اطلاعات به ما را انجام می‌دهد و در واقع پیام متخصص یا کارشناس را به ما منتقل می‌کنند.‌‌‌‌‌      ‌‌‌‌

آیا بات‌ها چیز جدیدی هستند؟

پاسخ کوتاه: خیر. پاسخ بلند: داستان بات‌ها به دهه‌ی ۶۰ میلادی برمی‌گردد. از دهه‌ها پیش ربات‌های سخنگویی برای سرگرم کردن مردم ساخته می‌شد. اما چیزی که مایکروسافت یا فیسبوک به دنبالش هستند، بسیار پیچیده‌تر از این حرف‌هاست.

بات‌ها چگونه آینده را تغییر می‌دهند؟

بات‌های هوشمند نحوه‌ی استفاده‌ی ما از تلفن‌های هوشمند و کامپیوترها را دگرگون می‌کنند. به قول ساتیا نادلا، مدیر عامل شرکت مایکروسافت، این شرکت در نظر دارد «گفت‌وگو» (Conversation) را به یک پلتفرم جدید در دنیای کامپیوترها تبدیل کند. ما در سال‌های اخیر عادت کرده‌ایم که با کلیک روی آیکون نرم‌افزارها، اجرای اپلیکیشن‌ها و استفاده از باکس‌های جست‌وجو، به اطلاعات موردنظرمان برسیم. اما چت‌بات‌ها می‌توانند کل این فرایند را تغییر بدهند. در آینده (شاید از همین‌الان) شما می‌توانید از گجت‌تان در مورد وضعیت هوا بپرسید و چت‌بات با توجه به موقعیت جغرافیایی‌تان به شما می‌گوید که باید چتر با خود ببرید یا خیر. به عبارت ساده‌تر نه به اپلیکیشن نیازی است و نه به باکس جست‌وجو.

آیا همه‌ی چت‌بات‌ها یک‌جور هستند؟

پاسخ این سوال هم منفی است. انواع و اقسام بات وجود دارد. از بات‌های کودن تا بات‌های باهوش. اگر یادتان باشد تا چند سال پیش وقتی از سرویس Google Now سوالی می‌پرسیدید، یکی درمیان پاسخ‌های اشتباه می‌داد. اما به‌تدریج به دوران بات‌های باهوش‌تر وارد می‌شویم. به‌طور مثال وقتی از یک بات هوشمند می‌پرسیم که هوا چطور است، باید با توجه به همه‌ی جوانب پاسخ‌مان را بدهد: مثلا باید بگوید «الان هوا آفتابی است» و همچنین بتواند با در نظر گرفتن جلسه‌ای که برای همان روز در یک شهر دیگر برای‌مان تنظیم کرده، اعلام کند که «اما برای عصر ]در فلان شهر[ هوا بارانی است؛ چتر را فراموش نکن».
  ‌
شرکت‌های مطرح در توسعه‌ی بات‌ها چه قدم‌هایی برداشته‌اند؟

مایکروسافت، اپل، فیسبوک و گوگل و چندین شرکت کوچک و بزرگ دیگر در حال توسعه‌ی پلتفرم‌هایی برای تولید چت‌بات‌ها هستند. آن‌ها همچنین با دستیارهای صوتی‌شان رقابتی سخت را آغاز کرده‌اند. در ادامه یک‌به‌یک تلاش‌های برخی از این شرکت‌ها را با هم مرور می‌کنیم.
‌‌‌      ‌
مایکروسافت و چت‌بات Tay

چند هفته پیش، مایکروسافت با چت‌بات Tay جنجال بزرگی به پا کرد. Tay در واقع چت‌باتی است که قرار بود به عنوان یک دختر ۱۴ ساله، ایفای نقش کند. شما وقتی این بات‌ را در مکالمات‌تان در توییتر یا اسنپ‌چت، تگ می‌کردید، او به گفته‌های شما واکنش نشان داده و پاسخ‌تان را می‌داد. اما این دختربچه‌ی معصوم در مدت‌زمانی‌ کوتاه به یک موجود نژادپرست و بددهن تبدیل شد!

ماجرا از این قرار بود که عده‌ای به کمک هم، از نقص در سیستم یادگیری این چت‌بات سوء استفاده کرده و چیزهای بدی به او یاد دادند! باید بدانید که مایکروسافت به‌سرعت چت‌بات Tay را تعطیل کرد و گفت که این چت‌بات به‌زودی با بروزرسانی‌های بهتری برمی‌گردد.

حضور مایکروسافت در چین با چت‌بات Xiaoice

برعکس پروژه‌ی ناموفق Tay، مایکروسافت یک چت‌بات متنی معروف دیگر هم دارد که در چین سر و صدای زیادی به پا کرده. این چت‌بات، Xiaoice نام دارد و بین نوجوانان چینی بسیار محبوب شده.

این بات، گفت‌وگوهای قبلی با شما را به خاطر می‌سپارد. بسیاری از جوانان چینی ساعت‌ها با Xiaoice صحبت می‌کنند و به باهوش‌تر شدن آن کمک می‌کنند.

علت مكیدن انگشت در کودکان چیست؟

«مكیدن شست» یا انگشت، یكى از عادات رایج دوران كودكى است. این رفتار براى كودكان خردسال كاملاً طبیعى و عادى است، ولى اگر بعد از 6 سالگى باز هم كودك مبادرت به مكیدن شست كند، نیاز به درمان و رسیدگى دارد، زیرا موجب به هم ریختگى ردیف دندان ها، فك و آرواره مى شود.

پژوهش ها نشان مى دهند حدود 75 درصد كودكان خردسال (تا یك سالگى) مُشت یا انگشتان خود را در دهان مى گذارند و مى مكند. انجام این كار براى این گروه سنى از كودكان آرامش بخش، سرگرم كننده و لذت بخش است. به طور معمول، كودكان زمانى مبادرت به مكیدن انگشت خود مى كنند كه یا خسته اند، یا ناراحت اند و یا حوصله شان سر رفته است.

علت مكیدن شست

انگشت مكیدن طبیعى ترین پاسخ كودك هنگام رویارویى با فشار روانى، اضطراب و مشكلات هیجانى - امنیتى است. روان شناسان معتقدند براى درمان این رفتار در كودكان زیر 6-5 سال نباید عجله كرد، زیرا بسیارى از این گونه عادت ها به تدریج و با افزایش سن كودك كاهش مى یابند و به كلى از بین مى روند.

اما اگر كودك 7 ساله اى نتواند این عادت خود را ترك كند، والدین و اطرافیان او باید درصدد درمان او برآیند، زیرا ترك چنین عاداتى در سال هاى بعد (نوجوانى) بسیار دشوارتر مى شود. در صورتى این عادت را در زمره اختلال بررسى مى كنند كه تا سنین 16-12 ادامه داشته باشد. مطالعات نشان مى دهند كه در حدود 15 درصد كودكانى كه از 5 سالگى به بعد انگشت خود را مى مكند، دچار مشكلات عاطفى - هیجانى ناشى از ورود به مدرسه و دوره پیش دبستانى هستند. بیشتر این كودكان شدیداً به پدر و مادر و اطرافیان شان وابسته و متكى هستند.

زمانى كه كودك سعى مى كند رفتار مكیدن انگشت خود را تغییر دهد، والدین و اطرافیان او باید از این تصمیم او استقبال كنند و با حمایت ها و تشویق هاى خود او را كمك و یارى نمایند. حمایت روانى براى كودك امنیت پدید مى آورد و باعث مى شود كه كودك در ناملایمات و سختى ها از خود مقاومت بیشترى نشان دهد.

عوارض ناشى از مكیدن شست

مكیدن انگشت بعد از 6 سالگى مى تواند مشكلات جدى در زمینه دندان ها، لثه و آرواره به وجود آورد. مك زدن هاى با فشار كودك به شست یا انگشتش در طول روز و شب، موجب جلو آمدگى دندان ها و ناهنجارى هاى استخوان فك او مى شود. دندان هاى ردیف بالا به سمت بیرون كشیده مى شوند و دندان هاى ردیف پائین نیز به سمت داخل دهان كج مى شوند.

اما سؤال بسیارى از والدین این است كه چگونه مكیدن یك انگشت كوچك مى تواند موجب ناهنجارى شدید آرواره شود؟

علت آن است كه استخوان بندى كودك تا قبل از 8 سالگى بسیار نرم و شكل پذیر است. متأسفانه زمانى كه كودك به مدت طولانى انگشتش را مى مكد، در شكل ظاهرى آرواره خود تغییر به وجود مى آورد. اگر كودكى نتواند عادت شست مكیدن خود را تا قبل از آن كه دندان هاى دائمی ردیف جلویى او در نیامده ترك كند، ممکن است در مدت چند ماه فك و آرواره او آسیب جدى ببیند.

علاوه بر آن، مكیدن شست یا انگشت مى تواند موجب نارسایى هاى كلامى (تلفظ اشتباه حرف هاى «ف» و «و»)، اختلال در جویدن، نوك زبانى صحبت كردن، اختلالات گفتارى (مثل لكنت زبان ، مِن مِن كردن و...)، خرخر كردن و باز ماندن دهان كودك شود. از آن جایى كه بعد از چند سال مكیدن انگشت ، حالت آرواره و صورت كودك دچار به هم ریختگى مى شود، بر خودپنداره او نیز تأثیرى منفى خواهد داشت.

شیوه هاى درمان

بهترین زمان براى ترك عادات و مشكلات رفتارى كودكان (و از جمله مكیدن انگشت) هنگامى است كه خانواده (والدین كودك و اعضاى خانواده) تغییر و تحولى در پیش رو نداشته باشند و در آرامش خاطر به سر برند. مثلاً قصد تغییر منزل، تغییر مهد (یا مدرسه)، تولد نوزاد جدید، مسافرت، متاركه، فوت اقوام و... را نداشته باشند.

یكى از ساده ترین روش هاى رفتار درمانى كه بیشتر پدر و مادر و مربیان نزدیك كودك مى توانند با استفاده از آن عادت مكیدن شست در كودكشان را كاهش دهند، آن است كه ابتدا یك ماه درباره موضوع و علت قطع این عادت با كودك صحبت كنند. سپس نمودارى از پیشرفت كودك تهیه كنند و به وسیله چسباندن عكس هاى عروسكى، ستاره ها و كارت هاى آفرین بر روى آن، روند بهبودى كودك را نشان دهند. خوب است كه این نمودار بر روى دیوارى در دسترس كودك قرار گیرد و والدین از خود او براى چسباندن برچسب ها كمك بگیرند. در مرحله بعد، سعى كنند پایان هر هفته پاداش و جایزه اى براى ترك این عادت به كودك بدهند. جایزه مى تواند رفتن به پارك، تماشاى فیلم مورد علاقه كودك، یا بازى كردن با كودك باشد. در نظر داشته باشید ترك عادت در صورتى كه كودك با شما همكارى و همراهى نماید، بسیار آسان تر و راحت تر است. شما مى توانید از نظرات كودك در این ضمن استفاده كنید و به او اجازه دهید كه برچسب ها، ستاره ها و یا حتى نوع جایزه اش را خودش انتخاب كند.

روش دیگرى كه براى ترك مكیدن انگشت (شست) به كار مى رود آن است كه در طول روز ماده اى تلخ (البته بهداشتى ) به نوك انگشت كودك مى مالند تا كودك از به دهان گذاشتن انگشتش امتناع ورزد، و در طول شب نیز دستكش یا جورابى تمیز به دست هاى كودك مى كنند، تا مانع از این كار كودك شوند.

زمانى كه كودك سعى مى كند رفتار مكیدن انگشت خود را تغییر دهد، والدین و اطرافیان او باید از این تصمیم او استقبال كنند و با حمایت ها و تشویق هاى خود او را كمك و یارى نمایند. حمایت روانى براى كودك امنیت پدید مى آورد و باعث مى شود كه كودك در ناملایمات و سختى ها از خود مقاومت بیشترى نشان دهد. مثلاً والدین مى توانند با كودك بازى كنند، براى او كتاب بخوانند، با یكدیگر كاردستى بسازند و... . در این زمینه پدر و مادر مى توانند با ذوق و خلاقیت خود فرآیند ترك عادت را براى كودكشان هرچه آسان تر و راحت تر كنند. گروهى از والدین سعى مى كنند با تذكرهاى پى در پى خود این عادت را از سر كودك بیندازند. در حالى كه براى حذف عاداتى مثل مكیدن شست باید ابتدا علت اصلى این رفتار را پیدا كرد و آن گاه با از بین بردن آن درصدد بهبودى كودك برآمد. در موارد بسیارى، مكیدن انگشتان ناشى از نیاز كودك به آرامش و امنیت است. بدین منظور پدر و مادر و مربیان كودك مى توانند با استفاده از روش هاى زیر به كودك كمك نمایند تا بر این مشكل خود غلبه كند.

- هیچ گاه سعى نكنید براى ترك عادت كودك بر او فشار آورید، زیرا ممكن است موجب تقویت و تشدید عادت در او شود.

- به كودك كمك كنید تا روش هاى مقابله با تنش ها و فشارهاى روانى را یاد بگیرد، مثلاً با شما صحبت كند، به ورزش بپردازد، با دوستش صحبت كند و...

- سعى كنید دست هاى كودك را به نوعى مشغول نگه دارید. ( نقاشى بكشد، كاردستى بسازد، مجسمه هاى سفالى درست كند و....)

- شنیدن داستانى شیرین، ماجرایى افسانه اى و خاطره اى از دوران كودكى، موجب تسلى و آرامش خاطر كودك هنگام خواب مى شود.

- تماس بدنى (مثل نوازش كردن) موجب آرامش، امنیت و آسودگى كودك مى شود و او را از اضطراب و نگرانى رها مى سازد. سعى نكنید با مسخره كردن و شرمنده كردن كودك او را مجبور به ترك عادت كنید، زیرا این گونه رفتارها موجب خودكم بینى و احساس بى ارزشى در كودك مى شود.

- سعى كنید عواملى را كه موجب آزار روحى كودك مى شود، از بین ببرید.

- زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، با او بازى نكنید، او را بغل نگیرید و به او توجه نكنید. اما زمانى كه انگشتش را از دهانش درآورد، به او توجه كنید و او را نوازش كنید.

- انگشت مكیدن رفتارى ناخودآگاه است. پدر و مادر مى توانند با اشاره اى كوچك، كودك را نسبت به این حركت خود آگاه كنند.

- زمانى كه كودك انگشتش را مى مكد، او را جلوى آیینه ببرید.

- سعى كنید هیچ گاه دچار احساس ناكامى و شكست نشوید، زیرا این رویه را به فرزندتان نیز منتقل خواهید كرد.

- روش هاى آرام سازى عضلانى را با كودك تمرین كنید: تمرین هاى یوگا (تمرین هاى تخلیه هیجانى و شیوه درست نفس كشیدن)، تمرین آرام سازى، تنفس هاى عمیق و تمرین هاى رهاسازى عضلات