واقعیت‌هایی درباره سقط جنین عمدی در ایران

واقعیت‌هایی درباره سقط جنین عمدی در ایران

یافته‌های تحقیقی در کشور نشان داده است که «بارداری ناخواسته»، شایع‌ترین علت سقط جنین عمدی و در این میان، «مشکلات مالی» بیشترین دلیل ناخواسته بودن بارداری است.

 

به گزارش ایسنا، سقط عمدی جنین از جمله عوامل مرگ و میر در دنیاست و در ایران نیز علی‌رغم ممنوعیت‌های قانونی و محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی، آمار تخمینی نشان‌دهنده وجود مواردی از سقط‌های عمدی است.

آمار سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد سالانه 210 میلیون زن در سراسر جهان باردار می‌شوند و پیش‌بینی می‌شود که سالانه 46 میلیون سقط در جهان روی دهد که معادل 30 سقط در هر یک هزار زن 15-44 سال است.

براساس پیش‌بینی‌ها، 20 میلیون سقط از 46 میلیون مورد، غیرایمن بوده و توسط فرد غیرماهر یا در محیطی با حداقل امکانات پزشکی انجام می‌شود.

در ایران نیز آمار دقیقی از سقط‌های عمدی جنین وجود ندارد؛ اما براساس آمار تخمینی موجود، سالانه 80 هزار سقط جنین در کشور انجام می‌شود؛ درحالیکه هیچ گزارش دقیقی از میزان مرگ و میر بیماری‌های ناشی از سقط‌های ناایمن و غیربهداشتی درکشور وجود ندارد.

«بارداری ناخواسته عمده‌ترین علت سقط جنین عمدی»

نتایج پژوهشی در کشور که با استفاده از دو شیوه: «گروه متمرکز» (36 مصاحبه گروهی با زنان بی‌سواد و باسواد قومیت‌های بلوچ، ترک، ترکمن، عرب، فارس، کرد، گیلک، لر و مازنی) و «مصاحبه فردی» با متخصصان زنان، ماماها و تا حد امکان، افرادی که در انجام سقط‌های عمدی دخالت دارند، انجام شده، حاکیست: دلایل سقط‌های عمدی در کشور به چهار گروه : «تزریق واکسن سرخجه»، «بیماری مادر»، «نقص جنین» و «بارداری ناخواسته» طبقه‌بندی می‌شود و در این میان «بارداری ناخواسته»، عمده‌ترین علت سقط جنین عمدی در کشور است.

سقط جنین به خاطر باور غلط «نقص جنین بر اثر تزریق واکسن سرخجه»

این تحقیق به‌طور تصادفی چند ماه پس از یک برنامه واکسیناسیون همگانی بیماری‌های سرخجه و سرخک که در مقطع زمانی خاص به کلیه افراد 5 تا 25 سال در کشور انجام شده بود، صورت گرفته است.

با وجود اینکه اطلاعات لازم درمورد بی‌خطر بودن واکسن سرخجه پس از انجام برنامه واکسیناسیون در اختیار گیرندگان خدمت قرار داده شده، اما تزریق واکسن سرخجه در میان بیش از نیمی از اقوام مورد مطالعه در این پژوهش، به عنوان یکی از دلایل سقط عمدی مطرح شده است!

«سقط جنین به دلیل بیماری مادر»

درحالیکه قانون، مجوز سقط جنین را به دلیل «خطرناک بودن بارداری برای مادر در صورت مسلم شدن بیماری» داده است، نتایج این پژوهش نشان داد که در تعدادی از موارد، مادران بیمار، به دنبال تایید خطر بیماری خود و گرفتن مجوز قانونی نیستند و خود درمورد انجام سقط جنین تصمیم می‌گیرند.

در مواردی هم که بیماری مادر مشمول مجوز سقط نمی‌شود (مانند فشار عصبی یا نداشتن آمادگی روانی برای ادامه بارداری) بازهم تصمیم به انجام سقط گرفته شده است.

«انجام سقط غیر قانونی به خاطر ترس از تشدید عوارض جنین ناقص»

وجود نقایص جنینی از مواردی است که از نظر قانونی مجوز سقط به آن داده می‌شود. یافته پژوهشی انجام شده حاکیست که با این وجود، گاهی مادر به دلیل وقت گیر بودن راه قانونی و به قول افراد مورد مطالعه، «طولانی بودن آن» ، ترجیح داده است از روش غیرقانونی استفاده کند تا سن بارداری او افزایش نیابد. به عنوان مثال برخی افراد مورد مطالعه پاسخ داده‌اند در ناهنجاری‌هایی که عوارض آنها شدید باشد، تا رسیدن پاسخ پزشکی قانونی و طی شدن مراحل لازم و رسیدن نتیجه به دست پزشک، روش غیرقانونی ترجیح داده می‌شود.

«بارداری ناخواسته مهمترین علت سقط‌های عمدی»

نتایج این پژوهش که از بین 4 عامل سقط جنین عمدی یاد شده، «بارداری ناخواسته» را مهمترین علت دانسته، نشان می‌دهد که در همین زمینه، عواملی مانند «مشکلات مالی و اقتصادی، شکست روش پیشگیری از بارداری، اختلاف با شوهر، اعتیاد همسر، گرفتاری شغلی مادر، بارداری در دوران عقد، بارداری نامشروع، جنسیت جنین و تعداد زیاد فرزندان، سن کم مادر» در ناخواسته دانستن بارداری تاثیرگذار بوده‌اند.

«سقط جنین به خاطر مشکلات مالی»

در میان عوامل تاثیرگذار بر عدم تمایل به بارداری (ناخواسته بودن بارداری) که خود منشأ سقط جنین عمدی است، بیشترین دلیل از سوی شرکت‌کنندگان در این پژوهش، مشکلات اقتصادی و مالی بوده است؛ به‌طوریکه هیچ مصاحبه گروهی در این تحقیق نبوده که به این موضوع اشاره نکرده باشد. حتی در مناطقی که سقط جنین عمدی رایج نبوده، سقط جنین بر اثر مشکل اقتصادی، به عنوان دلیل مهمی یاد شده است.

«سقط عمدی جنین به دلیل شکست روش پیشگیری از بارداری»

بسیاری از افراد مورد مطالعه در این پژوهش، به شکست روش پیشگیری به عنوان عامل بارداری ناخواسته و در نتیجه امکان سقط عمدی اشاره کرده‌اند. این موضوع به ویژه در میان قوم بلوچ مطرح شده است. نتایج تحقیق فوق حاکی از آن است که روش‌های پیشگیری از بارداری هنوز در بین مردم جا نیفتاده و احساس نکرده‌اند که برای استفاده از روش ایمن پیشگیری از بارداری باید به پزشک مراجعه کنند.

اختلاف با همسر و تاثیر آن بر گرایش به سقط جنین

این تحقیق، اختلاف با همسر را هم به دلایل تاثیرگذار بر ناخواسته دانستن بارداری و در نتیجه سقط جنین عمدی اضافه کرده است. به گونه‌ای که در تمام گروه‌های باسواد اقوام مورد مطالعه، موضوع اختلاف با همسر به عنوان یکی از دلایل انجام سقط جنین عمدی در بارداری ناخواسته مطرح شده است و نیمی از زنان کم‌سواد این گروه‌ها هم بدان اشاره کرده‌اند. علاقه نداشتن به شوهر، ازدواج اجباری، مشکل اخلاقی شوهر و عدم تمایل به داشتن فرزندی که زیر نظر چنین پدری تربیت شود از اشکال مطرح شده زنان در این پژوهش در موضوع اختلاف با همسر بوده است.

«تاثیر اعتیاد بر سقط جنین»

نتایج تحقیق فوق نشان می‌دهد تقریبا در تمام مناطقی که مصاحبه انجام شده، یک نفر از ارائه دهندگان خدمت در سقط جنین عمدی، به تاثیر اعتیاد همسر در تصمیم مادر برای انجام سقط عمدی اشاره کرده است.

زنان شرکت‌کننده در مصاحبه‌های گروهی هم به این عامل اشاره کرده‌اند و ترس از فروش بچه توسط همسر معتاد، شرایط بد فرزندان موجود به خاطر اعتیاد پدر و ترس از تکرار شرایط برای فرزند جدید، ترس از اعتیاد فرزند در آینده به خاطر اعتیاد پدر و .... از جمله باورهایی است که برخی زنان دارای همسر معتاد و دچار بارداری ناخواسته را به سقط جنین عمدی ترغیب کرده است.

«گرفتاری شغلی مادر»

از دیگر دلایلی که در ناخواسته دانستن بارداری تاثیرگذار بوده، بر اساس نتایج تحقیق فوق، گرفتاری شغلی و شاغل بودن مادر و نیز ترس از فرصت نداشتن برای مراقبت از کودک بوده است.

«بارداری در دوران عقد»

درحالیکه در مصاحبه‌های گروهی انجام شده در این تحقیق، گروه‌های کمی به سقط جنین به دلیل بارداری در دوران عقد اشاره کرده‌اند، اما به گفته متخصصان و ماماهای مورد مطالعه، بخشی از مراجعه‌کنندگان برای سقط جنین، علت سقط را وقوع بارداری در دوران عقد اعلام کرده‌اند.

در این بین طولانی شدن فاصله عقد تا عروسی به دلیل مشکلات اقتصادی، اشتغال، تحصیل و ....، از جمله عوامل تاثیرگذار بر بارداری در دوران عقد هستند.

«بارداری نامشروع»

بارداری نامشروع نیز طبق یافته‌های این تحقیق، از عوامل موثر بر بارداری ناخواسته منجر به سقط جنین عمدی است. این عامل مخفیانه‌ترین عامل سقط عمدی به شمار می‌رود.

«جنسیت جنین/تعداد زیاد فرزندان»

علاوه بر جنسیت جنین و ترجیح دادن جنسی بر جنس دیگر (مذکر یا مونث بودن جنین)، همچنین تعداد زیاد فرزندان در تمام مصاحبه‌های گروهی با افراد با سواد اقوام مورد مطالعه و نیز تمام مصاحبه‌های فردی با ماماها به عنوان علت شایع سقط جنین در موارد بارداری ناخواسته، یاد شده است.

طبق این پژوهش، مفهوم تعداد زیاد فرزند برای افراد مختلف متفاوت بوده است. بعضی منظور خود را دو بچه هم ذکر کرده‌اند. نگرانی از نبود پشتوانه‌های مالی برای حمایت از فرزندان، عدم حمایت‌های بیمه‌ای و درمانی، فرهنگ رایج کافی بودن یک یا دو بچه، تبلیغات برای بچه کمتر، نگرانی از تربیت فرزندان، به عنوان عوامل اعتقاد به نداشتن فرزند زیاد و نیز تمایل به سقط عمدی است.

«سن کم مادر»

یافته‌های پژوهش انجام شده از دیگر عوامل سقط عمدی را سن کم مادر براساس نظر اکثر قریب به اتفاق اقوام مورد مطالعه در این پژوهش نام برده که دست کم در هر قوم یک بار به آن اشاره شده و البته در مجموع معدود افرادی از آن به عنوان عامل سقط عمدی یاد کرده‌اند.

«سایر موارد تاثیرگذار بر سقط عمدی جنین»

نتایج این پژوهش حاکی از آن است که علاوه بر عوامل مطرح شده در بالا، موارد دیگری نیز مانند ترس از کم شدن علاقه شوهر، دوست نداشتن فرزند، ترس از زایمان، چشم و همچشمی برای داشتن بچه کمتر، زندانی بودن همسر، زندگی با خانواده همسر، صیغه بودن زن، از دلایلی است که در معدودی از مصاحبه‌های این پژوهش به عنوان عامل سقط عمدی یاد شده است.

یافته‌های پژوهش فوق تاکید می‌کند که اگرچه تغییرات قانونی سقط جنین از بروز سقط های غیرایمن ناشی از بیماری مادر یا نقایص جنینی جلوگیری کرده است،‌ ولی راه حل کافی برای جلوگیری از انجام همه موارد سقطهای عمدی جنین نخواهد بود./ایسنا

 

ویدیو مرتبط :
‫جنین سقط شده 3 ماهه‬‎

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

12 خطر سقط عمدی جنین برای مادر

12 خطر سقط عمدی جنین برای مادر

سقط خودبخودی جنین فرآیندی طبیعی است که در بارداری ناموفق پیش می آید. اما سقط عمدی جنین با استفاده از دارو یا دیگر مواد یا عمل جراحی که باقیمانده محتویات رحمی را پاک سازی می کند، اتفاق می افتد.

سقط جنین اگر به طور غیر ارادی و خودبخود صورت گیرد، عارضه جسمی شدیدی به همراه ندارد، یعنی زنان باردار باید توجه داشته باشند که بروز هر گونه خونریزی رحمی در این افراد غیرطبیعی است و بایستی علت آن توسط پزشک متخصص زنان بررسی شود. البته باید گفت در اکثر موارد، خونریزی در سه ماهه اول حاملگی، نشان دهنده سقط جنین است.
 
ولی سقط عمدی جنین خطراتی را برای سلامتی مادر به همراه دارد. در این مطلب تعدادی از عوارض مهم مرتبط با سقط عمدی جنین را برایتان می گوییم.
 
1- مرگ: از جمله عللی که به مرگ مادر در اثر سقط جنین منجر می شوند، می توان به خونریزی، عفونت، آمبولی، بیهوشی و حاملگی خارج رحم اشاره کرد.
 
2- سرطان پستان: با سقط جنین خطر سرطان پستان تقریبا دو برابر می شود.
 
3- سرطان دهانه رحم، تخمدان و کبد: زنانی که یک بار سقط انجام داده اند در مقایسه با زنانی که سقط انجام نداده اند، بیشتر دچار سرطان دهانه رحم می شوند. افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان و کبد نیز با سقط های منفرد یا متعدد گزارش شده است.

افزایش ابتلا به سرطان به دنبال سقط، با تغییرات هورمونی غیرطبیعی که بارداری را خاتمه می بخشد و تخریب درمان نشده دهانه رحم مرتبط است.

4- سوراخ شدن رحم: 2 تا 3 درصد زنانی که سقط جنین می کنند، در معرض خطر سوراخ شدن رحم قرار دارند. بسیاری از این جراحات تشخیص داده نشده و درمان نمی شوند، مگر این که معاینه  لاپاراسکوپی انجام شود.
 
خطر سوراخ شدگی رحم برای زنانی که قبلا زایمان کرده اند، یا هنگام سقط بیهوشی عمومی داشته اند، افزایش می یابد.
 
آسیب رحم ممکن است باعث بروز عوارضی در بارداری های بعدی گردد و حتی نیاز به هیسترکتومی (درآوردن رحم از بدن) شود که خود تعدادی از عوارض دیگر مانند پوکی استخوان را در بر دارد.
 
5- پارگی دهانه رحم: پارگی های دهانه رحم که نیازمند بخیه زدن هستند، در حداقل یک درصد سقط های سه ماهه اول بارداری رخ می دهد. پارگی های کوچک تر نیز که درمان نمی  شوند، در درازمدت به تخریب سیستم باروری منجر می شوند.

آسیب دائمی دهانه رحم ممکن است به شل شدن دهانه رحم، زایمان زودرس و عوارض زایمان منجر شود.

خطر تخریب دهانه رحم در سقط های سه ماهه دوم بارداری و در مواردی که از لامیناریا برای اتساع دهانه رحم استفاده نمی شود، بیشتر می گردد.

 

 6- جفت سر راهی: سقط جنین، خطر جفت سرراهی (پایین آمدن جفت در رحم مادر) در بارداری های بعدی را 7 تا 15 برابر بیشتر می کند که خود تهدیدکننده زندگی مادر است.
 
7-  تشکیل غیرطبیعی جفت به علت تخریب رحمی، خطر بروز بدشکلی های جنینی، مرگ قبل از زایمان و خونریزی بیش از حد طی زایمان را افزایش می دهد.
 
8- نوزادان معلول در بارداری های بعدی: سقط جنین با تخریب رحم و دهانه رحم همراه است که خطر زایمان زودرس، عوارض زایمان و تشکیل غیر طبیعی جفت در بارداری های بعدی را افزایش دهد. این عوارض از جمله علل معلولیت نوزادان است.
 
9- حاملگی خارج رحم: سقط به طور ویژه احتمال حاملگی های خارج رحم را افزایش می دهد. حاملگی های خارج رحم، خود تهدیدکننده زندگی مادر بوده و ممکن است منجر به نازایی گردد.
 
10- بیماری های التهابی لگن : این بیماری ها ممکن است به افزایش خطر حاملگی نابجا و کاهش باروری منجر گردد. 23 درصد از زنانی که در زمان سقط، عفونت کلامیدیا دارند، طی چهار هفته دچار بیماری های التهابی لگن می شوند.

 مطالعات نشان داده است که 20 تا 27 درصد متقاضیان سقط جنین دارای عفونت کلامیدیا هستند. تقریبا 5 درصد بیمارانی که عفونت کلامیدیایی نداشته اند، طی چهار هفته پس از سقط سه ماهه اول، دچار بیماری های التهابی لگن می شوند. به همین دلیل، زنان باید قبل از سقط جنین، برای غربالگری و درمان چنین عفونت هایی به پزشک متخصص مراجعه کنند.

11- اندومتریوز: اندومتریوز از خطرهای بعد از سقط برای همه زنان است. اندومتریوز بیماریی است كه در آن، بافت داخل رحم كه آندومتر خوانده می‌شود، به اشتباه در جایی خارج از رحم رشد می کند.

زنان کم سن دو و نیم برابر زنان 20 تا 29 ساله مستعد ابتلا به اندومتریوز بعد از سقط هستند.
 
12- التهاب و عفونت بافت رحم عارضه دیگری است که دارای علائمی مثل درد شکم، تب و افزایش خونریزی می باشد. در واقع انتظار می رود که این مسئله در حدود نیم درصد کورتاژ با ساکشن، علی رغم پیشگیری آنتی بیوتیکی اتفاق بیفتد.
 
سه نکته
1- اکثر مطالعات نشانگر وجود خطر برای زنانی است که تنها یک بار سقط انجام می دهند. اما همین مطالعات نشان می دهند زنانی که سقط های مکرر داشته اند، در معرض خطر بیشتری قرار می گیرند. این نکته به ویژه از آنجا قابل تامل است که در بیشتر موارد، سقط ها مکرر می شوند.
 
2- طی تحقیقی بر روی 1428 زن معلوم شد سقط عمدی جنین به طور مشخص با سطح پایین تر سلامتی بدن ارتباط دارد.

3- سقط به طور ویژه با تغییرات رفتاری مانند هرزگی، سیگار کشیدن، مواد مخدر و اختلالات تغذیه ای ارتباط دارد که همگی تهدیدکننده سلامتی هستند.

منابع:
iketab.com
mehrkhane.com
 tebyan.net