برخورد شهاب‌های دوقلوی نادر به زمین

محققین موفق به کشف یک دهانه‌ی برخوردی دوگانه در شهر یمتلاند سوئد شده‌اند و معتقدند یکی از این برخوردهای دوگانه که حدود ۴۶۰ میلیون سال پیش رخ داده‌اند، بسیار عظیم بوده و دیگری تنها حدود یک دهم آن شدت داشته است؛ اما این دو شهاب‌سنگ تنها شهاب‌هایی نبوده‌اند که در آن دوران به زمین برخورد کرده‌اند. حدود ۴۷۰ میلیون سال پیش دو سیارک بزرگ در کمربند سیارکی میان مریخ و مشتری با یکدیگر برخورد کردند و تکه‌های بسیاری از آن‌ها وارد مدارهای جدید شدند. بسیاری از این تکه‌سنگ‌ها، از جمله سنگ‌هایی که موجب به وجود آمدن این دو دهانه‌ی برخوردی شده‌اند نیز به زمین برخورد کردند.

مکانی که امروزه با نام یمتلاند شناخته می‌شود در آن زمان در عمق ۱۶۰۰ پایی (۴۹۰ متری) اقیانوس و زیر آب قرار داشته است، هنگامی که این دو سنگ آسمانی عظیم وارد جو زمین شده و به اقیانوس سقوط کردند، نیروی حاصل از برخورد آن‌ها موجب به وجود آمدن امواجی عظیم شده و این دو دهانه‌ی برخوردی عظیم را در بستر اقیانوس ایجاد کرد. این دهانه‌ها به مدتی حدود یک و نیم دقیقه خشک باقی ماندند تا این که بازگشت امواج همراه با قطعه‌های سنگ‌های آسمانی و سنگ‌ها و پوشش بستر اقیانوس که در اثر انفجار ناشی از برخورد از هم پاشیده بود، دوباره آن‌ها را با آب پر کرد.

دهانه‌های برخوردی دوگانه، رخدادهایی بسیار نادر به شمار می‌روند و این نخستین مورد است که محققین موفق شده‌اند همزمانی برخوردهایی را که موجب به وجود آمدن این دو دهانه شده‌اند، اثبات کنند. این تیم تحقیقاتی با بررسی و مقایسه‌ی لایه‌های سنگ و رسوب هر دو دهانه موفق شدند ارتباط وهم‌زمانی آن‌ها را اثبات کنند. آن‌ها متوجه شدند که لایه‌هایی که دقیقاً روی محل برخورد قرار دارند، در هر دو دهانه کاملاً هم‌سن بوده و متعلق به یک دوره‌ی واحد هستند و مجموعه لایه‌های بعدی نیز در هر دو دهانه مشابه هستند که هم‌زمانی برخوردها را اثبات می‌کند.

طبق آن‌چه در این تحقیق آمده است، کشور سوئد در طول تاریخ خود شاهد برخوردهای مشابه بسیاری بوده است و محققین تا کنون موفق به یافتن حدود ۹۰ دهانه‌ی برخوردی شهاب‌سنگ‌ها در نزدیکی تپه‌ای در جنوب غربی این کشور شده‌اند. در دهه‌ی ۴۰ میلادی تخته‌سنگ آهکی قرمز رنگی با ظاهر عجیب در یک آبگیر کشف شد و چند سال بعد دانشمندان متوجه شدند که تکه‌ای از یک سنگ آسمانی در این تخته‌سنگ قرار دارد. شهاب‌های بزرگ به هنگام ورود به جو زمین منفجر شده و تقریباً به طور کامل از بین می‌روند این در حالی است که شهاب‌های کوچک‌تر مانند آن‌چه در این سنگ آهکی مشاهده شد، مثل تکه‌های سنگ به زمین سقوط می‌کنند و در دهانه‌های برخوردی یمتلاند نیز تکه‌های کوچک کرومیت حاصل از برخورد شهاب‌سنگ به چشم می‌خورند. 

اخبار علمی - نوچه

آغاز مطالعات روی شهاب سنگی که به زمین رسید/ برخورد شهاب سنگ دیگر در سال

آغاز مطالعات روی شهاب سنگی که به زمین رسید/ برخورد شهاب سنگ دیگر در سال 2029

رئیس مرکز تحقیقات اختر فیزیک مراغه با بیان اینکه امواج مخروطی شهاب سنگی که اخیرا در روسیه به زمین برخورد کرد موجب آسیب رساندن به مردم شد، گفت: در حال حاضر مطالعاتی بر روی این شهاب سنگ در دستور کار محققان قرار گرفته است.

دکتر علی عجب شیری زاده، با بیان اینکه در فاصله میان دو سیاره مشتری و مریخ، سیاره‌های خرد زیادی وجود دارد، افزود: قطر این خرده سیاره‎ها از 100 متر تا 32 کیلومتر است که تاکنون بیش از 100 هزار خرده سیاره کشف شده است.

رئیس مرکز تحقیقات اختر فیزیک مراغه، با بیان اینکه زمانی که خرده سیاره‌ها به منظومه شمسی وارد می‌شوند، نمی‌توانند به زمین بیایند، اظهار داشت: از این رو خرده سیاره‌ها حول خورشید در اطراف سیاره مشتری می‌چرخند.

وی در عین حال از ایجاد اختلال در مدار خرده سیاره‌ها خبر داد و یادآور شد: برخی مواقع مدار این سیارک‌ها مختل می‌شود و در نتیجه مجموعه چرخش را ترک می‌کنند و از آنجایی که محوطه سیاره مریخ جاذبه چندانی ندارد این خرده سیاره‌‌ها به سمت زمین حرکت می‌کند.

عجب شیری زاده با بیان اینکه این خرده سیاره‌ها در حرکت به سمت زمین وارد اتمسفر زمین می‌شوند، ادامه داد: ضخامت اتمسفر زمین حدود 150 کیلومتر است که در لایه‌های بالا متراکم است ولی در 80 کیلومتری سطح زمین اتمسفر فشرده هستند بنابراین زمانی که خرده سیاره‌ها با سرعت زیاد وارد می‌شوند، اتمسفر زمین این سیارک‌ها را خرد می‌کند و تکه‌های آنها به سطح زمین برخورد می‌کند.

تغییر نام شهاب زمانی که زمین می‌رسد

رئیس مرکز تحقیقات اختر فیزیک مراغه با بیان اینکه شهاب‌ها در مراحل مختلف نام‌های متفاوتی دارند، یادآور شد:  زمانی که تکه‌های جدا شده از خرده سیاره‌ها در آسمان هستند شهاب نامیده می‌شوند و در صورتی که به زمین می‌رسند به شهاب‌سنگ تغییر نام می‌دهند.

مطالعه بر روی شهاب‌سنگها

عجب شیری زاده با اشاره به جزئیات برخورد شهاب‌سنگی که در روسیه به زمین برخورد کرد، توضیح داد: این شهاب‌سنگ در روسیه با سطح زمین برخورد کرد و دارای سرعت مافوق صوت یعنی 330 متر بر ثانیه بیشتر بوده است.

وی با اشاره به ویژگی‌های امواج این شهاب‌سنگ، خاطرنشان کرد: از نظر فیزیکی امواج این شهاب‌سنگ امواج مخروطی شکل است از این رو در برخورد با شیشه‌ها، آنها را خرد کرده و آسیب‌هایی را برای مردم پدید آورد.

عجب شیری زاده با بیان اینکه آسیب‌های ایجاد شده در هنگام برخورد شهاب‌سنگ به زمین ناشی از شکست شدن شیشه‌ها بوده است، اضافه کرد: سنگ‌های شهاب ‌سنگ‌ها بسیار  فشرده و از جنس خانواده آهن یعنی کبالت است و در حال حاضر مطالعاتی بر روی تکه‌های این سنگ در روسیه در حال انجام است.

سابقه 65 میلیون ساله برخورد شهاب سنگ به زمین

این محقق اختر شناس با تاکید بر اینکه برخورد شهاب سنگ‌ها پدیده‎‌ای طبیعی است، یادآور شد: 65 میلیون سال قبل شهاب سنگی با قطر 2 کیلومتر در نواحی مکزیک با زمین برخورد کرد که با امواج شوکی که تولید و حرارتی که به زمین منتقل کرد موجب از بین بردن نسل دایناسورها شد.

قابل پیش بینی بودن برخورد شهاب سنگ با زمین

عجب شیری زاده با اشاره به فناوری‌های نوین در حوزه نجوم، خاطر نشان کرد: با استفاده از این فناوری‌ها می‌توان برخورد شهاب سنگ با زمین را پیش بینی کرد. در این راستا ناسا از یکی دو روز قبل برخورد این شهاب سنگ را پیش بینی کرده ولی محل این برخورد را مشخص نکرده بود.

رئیس مرکز تحقیقات اختر فیزیک مراغه با اشاره به گذر شهاب‌سنگ " آپوفیس "در سال گذشته، گفت: این شهاب‌سنگ سال قبل از مجاورت مدار زمین رد شده است و بر اساس پیش بینی‌ها این شهاب‌سنگ در زمان برگشت از سمت زمین حرکت خواهد کرد.

وی زمان بازگشت این شهاب‌سنگ را سال 2029 ذکر کرد و ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده در صورتی که این شهاب‌سنگ به زمین برخورد کند آسیب‌هایی را ایجاد می‌کند.

عجب شیری زاده در عین حال خاطر نشان کرد: این پیش بینی تاکنون تایید نشده است./خبرگزاری مهر