از تلفن ماژولار گوگل چه می‌دانید؟

مجله دیجی کالا - امیر صادق‌پور: پروژه‌ی تلفن‌های هوشمند ماژولار Ara بیش از یک سال مسکوت مانده است. چه از آن می‌دانیم و چه زمانی برای عرضه‌ی آن به بازار محتمل‌تر است؟           ‌ ‌‌


ساختمانی که بخش «تکنولوژی‌ها و محصولات پیشرفته» گوگل (Advanced Technology and Products division یا ATAP) در آن قرار گرفته، از چیزهایی عجیب در درون آن خبر می‌دهد. یکی از پروژه‌های مهم این ساختمان، پروژه‌ی Ara است. کسانی که روی این پروژه کار می‌کنند همیشه جلسات خود را به‌صورت محرمانه برگزار کرده و پس از پایان جلسه‌ها اثری از آثار آن باقی نمی‌ماند. از جمله اینکه تخته را پاک می‌کنند. غیر از کسانی که مشغول کار روی آن هستند، کسی در مورد جزییات و برنامه‌های این گروه اطلاع دقیقی ندارد.


 بزرگ‌ترین چالش این گروه ایجاد ساختاری مشخص برای چنین تلفنی بوده است. «رافا کامارگو» (Rafa Camargo) رهبر فنی پروژه‌ی Ara یکی از جدیدترین نمونه‌های اولیه‌ی ساخته‌شده را به نویسنده‌ی مجله وایرد (Wired) نشان داده است. تلفنی سیاه با ظاهری ساده که کامارگو پس از روشن شدن، ماژول دوربین روی‌اش نصب می‌کند و سپس اپلیکیشن دوربین را اجرا کرده و یک عکس با آن می‌گیرد. با این نمایش خصوصی، به نظر می‌رسد این پروژه پس از چند سال توسعه در سکوت، در ATAP به نتایجی رسیده و به گفته‌ی کامارگو در حال حاضر ۳۰ نفر از این نمونه‌ی اولیه به عنوان گوشی اصلی خود استفاده می‌کنند. البته ظاهر گوشی هنوز چندان دل‌چسب نیست و کامارگو با تاکید روی این نکته، توجه را به کارایی آن جلب می‌کند.

اما نکته‌ی مهم این است که این یک طرح مفهومی، ایده، ویدیو یا هر چیز دیگری نیست. یک نمونه‌ی اولیه است که واقعا به وسیله‌ی تیم این پروژه به نتیجه رسیده و ساخته شده. ظاهرا قرار است نمونه‌ی قابل عرضه‌ی آن اواخر سال جاری میلادی برای توسعه‌دهندگان عرضه شود و مشتریان در سال ۲۰۱۷ بتوانند آن را خریداری کنند. به گفته‌ی کامارگو، بسترهای فنی لازم برای اجزای کلیدی این نمونه ساخته شده. Ara در حال حاضر دیگر یک پروژه‌ی آزمایشی در ATAP نیست. اکنون این پروژه بخشی مجزا برای خود در گوگل دارد و وقت انقلابی جدید در عرصه‌ی تلفن‌های هوشمند رسیده است.

نقطه‌ی شروع برای پروژه‌ی Ara

هدف گوگل از پرداختن به پروژه‌ی Ara، ایجاد نوآوری در حوزه‌ی تلفن هوشمند بود. نوآوری‌ای که اجازه دهد همه بتوانند در قالب اکوسیستمی خاص، در خلق آن مشارکت کنند. موبایل شاید بزرگ‌ترین بستر وابسته به تکنولوژی به حساب آید، اما ایجاد تغییرات بنیادی در آن محدود به حوزه‌ی شرکت‌هایی بزرگ مثل اپل و سامسونگ بوده است. هر کس با هدف ایجاد تحول در این حوزه، باید قدرت متقاعدسازی یکی از این شرکت‌ها را داشته باشد.


پروژه‌ی Ara می‌تواند همه‌ی مولفه‌هایی که در یک تلفن هوشمند اختصاصی موثرند را بهبود بخشد. نتیجه‌ی آن محصولی نخواهد بود که هر دو سال نیاز به تعویض‌اش باشد. بلکه بخش‌هایی که امکان نصب بر آن را دارند می‌توانند جایگزین شوند. با داشتن آن می‌توانید یک اسپیکر بهتر، دوربینی با کیفیت‌تر یا باتری‌ای قوی‌تر داشته باشید.

سال گذشته، «پاول اِرِمنکو» (Paul Eremenko) که رهبر تیم بود گوگل را ترک کرد. گوگل با سازمان‌دهی مجدد، تلاش‌های خود در حوزه‌ی سخت‌افزار را در دستان «ریک اُسترلو» (Rick Osterloh) قرار داد. سپس تمامی آزمایش‌ها و طرح‌هایی که تا آن زمان برای Ara به انجام رسیده بود دور ریخته شد و کار را از نو شروع کردند.


پس از تحقیقات و آزمایش‌های بسیار، تصمیم گرفته شد به جای قرار دادن کوچک‌ترین بخش‌های گوشی در قالب ماژول‌هایی جداگانه، یک قاب پایه، قطعات اصلی مانند پردازشگر و رم را در خود جای دهد. دلیل این تصمیم، توجه عموم کاربران به کارایی گوشی و نه خصوصیات سخت‌افزاری آن بود. به علاوه، کاربران -مانند تولیدکنندگان یا توسعه‌دهندگان نرم‌افزار- نگرانی بابت عدم سازگاری پردازنده با اپلیکیشن‌هایی که باید در گوشی اجرا شود ندارند.

گوشی رویایی شما

همان‌طور که اشاره شد، نسخه‌ی مخصوص توسعه‌دهندگان اواخر سال جاری میلادی با نمایشگری ۵٫۳ اینچی عرضه می‌شود. قرار است این تلفن پس از بیرون آوردن از جعبه‌اش مثل یک تلفن هوشمند معمولی کار کند. اما این نسخه، یک تلفن بزرگ و کلفت با درگاه‌هایی عجیب‌وغریب خواهد بود.


قرار است نسخه‌ی نهایی، تلفنی ارزان، تا حد کافی زیبا و البته با قابلیت شخصی‌سازی کامل باشد. نمایشگر آن در واقع ماژول اصلی‌اش است. در طول یک سال گذشته، تیم Ara مشغول کار روی استانداردسازی ماژول‌ها بودند. به‌طوری‌که توسعه‌دهندگان بتوانند نسبت به ساخت آن‌ها اقدام کنند. نکته‌ی کلیدی، بازطراحی اتصالات در پشت دستگاه بوده است. آن‌ها درگاهی اختصاصی برای مکان‌های اتصال ماژول‌ها با نام «یونی‌پورت» (Uniport) طراحی کردند. هر تلفن ۶ یونی‌پورت خواهد داشت که هر یک، امکان ارسال و دریافت داده با سرعت ۱۱٫۹ گیگابیت در ثانیه را دارد.

در سمت راست دستگاه کلیدی تعبیه شده که با زدن آن نقشه‌ای از همه‌ی ماژول‌ها ظاهر می‌شود. با لمس ماژول مورد نظر روی نقشه، می‌توان آن را برای جداسازی آماده و سپس آن را از تلفن جدا کرد.

‌‌‌‌ ‌‌‌تفکر ماژولار

اما شاید مهم‌ترین سوال در مورد پروژه‌ی Ara این است که کاربران با کمک چنین ابزاری چه تلفن‌هایی خواهند ساخت؟ «ریچارد وولریج» (Richard Woolridge) -مدیر پروژه Ara- و تیم‌اش، تحقیق از کاربران در این خصوص را در ماه فوریه و در جریان کنگره‌ی جهانی موبایل (MWC) در شهر بارسلون اسپانیا انجام دادند. در این تحقیق آن‌ها به چیزهای متنوعی اشاره کرده‌اند. از اسپیکرهای بهتر تا فلشرها، ردگیرهای سلامت، پروژکتور، کلیدهای میانبر برای اجرای اپلیکیشن‌ها و هزاران مورد خاص دیگر. برخی نظرات حتی برای تیم Ara هم جذاب و تازه به نظر آمده است. همچنین در Ara به ماژول‌هایی که الزاما کاربری تکنولوژیک هم ندارند پرداخته شده است.


پروژه‌ی Ara می‌تواند بزرگ‌ترین تغییر از زمان اختراع و عرضه‌ی تلفن‌های هوشمند فعلی ما باشد. تغییری که می‌تواند کل این مفهوم را برای کاربران و شرکت‌های تولیدکننده‌ی موبایل بازتعریف کند. اما ماژول‌ها شاید از قابی که در آن قرار می‌گیرند هم مهم‌تر باشند. اولین ابزاری که در قالب این پروژه ارایه شده یک تلفن هوشمند است، چراکه در حال حاضر بازاری بزرگ دارد و به همین دلیل هم پایه‌های پروژه‌ی Ara بر همین اساس بنا نهاده شده. اما به گفته‌ی کامارگو با ارایه‌ی محصول نهایی، هر ماژولی -که کوچک‌تر از یک آدامس خواهد بود- در واقع یک ابزار یا ابزارک Ara به‌حساب می‌آید.

با نوآوری‌ای که در این حوزه انجام شده، پیش‌بینی می‌شود با تنوع کاربری و رنگ‌های ماژول‌های این تلفن‌ها، هیچ دو نفری یک ابزار یکسان را برای خود سفارشی نکنند. در حال حاضر نمونه‌های اولیه از محصول نهایی که قرار است به بازار عرضه شود در حال طراحی هستند. نمونه‌هایی که باریک‌تر از نمونه‌های اولیه‌ی فعلی‌اند و با ظاهری جذاب و کاربری‌ای ساده برای جایگذاری ماژول‌ها عرضه خواهند شد.

اما هنوز راه زیادی در پیش است. طراحی و ساخت ابزاری قابل عرضه، قدم اول است. اکنون گوگل باید به فکر ایجاد بازار برای این محصول تازه باشد. هنوز راه زیادی تا ایجاد یک اکوسیستم یکپارچه و کارا و البته برندسازی و بازاریابی محصول نهایی در این قالب باقی مانده. به علاوه، آن‌ها باید راهی برای عرضه‌ی متعادل ماژول‌های متنوعی که کاربران ممکن است نیاز داشته باشند هم پیدا کنند. هرچند که با پیشرفت‌های Ara که در این مطلب اشاره شد، به نظر نمی‌آید بخش‌های دیگر داستان نیز مشکلی جدی داشته باشد.