حکمت شماره 101

وَ عَنْ ‏نَوْفٍ‏ ‏الْبِکالِىّ‏، قالَ: رَأَیْتُ أَمِیرَالْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلامُ ذاتَ لَیْلَةٍ وَ قَدْ خَرَجَ مِنْ فِراشِهِ فَنَظَرَ ‏إِلَى‏ النُّجُومِ فَقالَ: یا ‏نَوْفُ‏ أَراقِدٌ أَنْتَ أَمْ ‏رامِقٌ‏؟ فَقُلْتُ بَلْ رامِقٌ ‏یا ‏أَمِیرَالْمُؤمِنِینَ‏، قالَ: یا ‏نَوْفُ‏: طُوبى لِلزَّاهِدِینَ فِى الدُّنْیَا الرَّاغِبِینَ فِى الاخِرَةِ، أُولئِکَ قَوْمٌ اتَّخَذُوا الْأَرْضَ بِساطاً، وَ تُرابَها فِراشاً وَ ماءَها طِیباً وَ الْقُرانَ ‏شِعاراً وَ الدُّعاءَ ‏دِثاراً، ثُمَّ ‏قَرَضُوا ‏الدُّنْیا قَرْضاً ‏عَلى ‏مِنْهاجِ‏ ‏الْمَسِیحِ‏. یا ‏نَوْفُ‏ إِنَّ داوُدَ عَلَیْهِ السَّلامُ قامَ فِى مِثْلِ هذِهِ السَّاعَةِ مِنَ اللَّیْلِ فَقالَ: إِنَّها ساعَةٌ لا یَدْعُو فِیها عَبْدٌ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ إِلّا أَن یَکُونَ ‏عَشّاراً أَوْ ‏عَرِیفاً أَوْ ‏شُرْطِیّاً، أَوْ صاحِبَ عَرْطَبَةٍ وَ هِىَ الطُّنْبُورُ أَوْ صاحِبَ کُوبَةٍ وَ هِىَ الطَّبْلُ. وَ قَدْ قِیلَ أَیْضاً إِنَّ الْعَرْطَبَةَ الطَّبْلُ، وَ الْکُوبَةَ الطُّنْبُورُ.

ترجمه دشتی

و درود خدا بر او فرمود: (از نوف بکالی نقل شد، که در یکی از شبها امام را دیدم برای عبادت از بستر برخواست، نگاهی به ستارگان افکند، و به من فرمود: خوابی! یا بیدار؟ گفتم بیدارم) ای نوف! خوشا به حال آنان که از دنیای حرام چشم پوشیدند، و دل به آخرت بستند، آنان مردمی هستند که زمین را تخت، خاک را بستر، آب را عطر، و قرآن را پوشش زیرین، و دعا را لباس رویین خود قرار دادند، سپس دنیا را همانند عیسی مسیح (ع) وانهادند. ای نوف! همانا داوود پیامبر (که درود خدا بر او باد) در چنین ساعتی از شب برمی‏خاست، و می‏گفت: (این ساعتی است که دعای هر بنده‏ای به اجابت می‏رسد، جز باجگیران، جاسوسان، شبگردان و نیروهای انتظامی حکومت ستمگر، یا نوازنده طنبور و طبل.)

ترجمه فیض الاسلام

از نوف (ابن فضاله) بکالی (که از خواص اصحاب امام علیه‏السلام می‏باشد روایت شده) است که گفته: شبی امیرالمومنین علیه‏السلام را دیدم که از بستر خویش بیرون آمد و به سوی ستاره‏ها نگاه کرد و فرمود: ای نوف خوابیده‏ای یا بیداری؟ گفتم: یا امیرالمومنین بیدارم، فرمود ای نوف خوشا حال پارسایان در دنیا که به آخرت دل بسته‏اند، ایشان گروهی هستند که زمین را فرش و خاک آن را بستر و آب آن را شربت گوارا قرار داده‏اند (به لوازم زندگی بی‏اعتناء هستند) و قرآن را پیراهن (زینت و آرایش دل) و دعا و درخواست را جامه رو (جلوگیر از حوادث و پیشامدها) گردانیده‏اند، پس به روش (حضرت) مسیح (که به دنیا دلبستگی نداشت) دنیا را از خود جدا کردند. ای نوف، داوود علیه‏السلام در این ساعت از شب (نزدیک سحر برای راز و نیاز با حقتعالی) برخاست و گفت: این ساعتی است که دعا و درخواست نمی‏کند در آن بنده‏ای مگر آنکه روا می‏گردد مگر اینکه ده یک گیر (باجگیر و گمرکچی و راهدار) یا کسی که مردم را به ستمکاران بشناساند و اسرارشان را نزد آنها فاش نماید، یا گزمه و همکاران داروغه یا نوازنده ساز یا نقاره‏چی و دهل زن باشد (زیرا گناه ایشان مانع است از اینکه درخواستشان روا گردد. سیدرضی (علیه‏الرحمه) فرماید:) عرطبه بمعنی طنبور (ساز) و کوبه به معنی طبل (دهل و نقاره) است، و نیز گفته شده: عرطبه یعنی طبل و کوبه یعنی طنبور.

ترجمه سید جعفر شهیدی

(و از نوف بکالی روایت است که شبی امیرالمومنین (ع) را دیدم از بستر خود برون آمده نگاهی به ستارگان انداخت و فرمود: نوف! خفته‏ای یا دیده‏ات باز است؟ گفتم دیده‏ام باز است. فرمود:) نوف! خوشا آنان که دل از این جهان گسستند و بدان جهان بستند. آنان مردمی‏اند که زمین را گستردنی خود گرفته‏اند و خاک آن را بستر. و آب آن را طیب. قرآن را به جانشان بسته دارند و دعا را ورد زبان. چون مسیح دنیا را از خود دور ساخته‏اند و نگاهی بدان نینداخته. نوف! داود (ع) در چنین ساعت از شب برون شد و گفت این ساعتی است که بنده‏ای در آن دعا نکند جز که از او پذیرفته شود، مگر آن که باج ستاند، یا گزارش کار مردمان را به حاکم رساند، یا خدمتگزار داروغه باشد، یا عرطبه طنبور نوازد، یا دارنده کوبه باشد و آن طبل است. (و گفته‏اند عرطبه، طبل است و کوبه، طنبور.)

ترجمه دشتی

ترجمه فیض الاسلام

ترجمه سید جعفر شهیدی