متفرقه


2 دقیقه پیش

با زخم های زندگی چه کنیم؟

در این سلسله مطالب مباحثی درباره زندگی معنای زندگی روابط و احساسات و ... توسط دکتر شیری ارائه خواهد شد. صبح بخیر: ممکن است شما هم مانند بسیاری از افراد جامعه برای حل مشکلات ...
2 دقیقه پیش

نظر آیت‌الله محقق داماد درمورد سید حسن

آیت الله سید مصطفی محقق داماد، برادر حضرت آیت الله سید علی محقق داماد در پاسخ به سئوالی در خصوص اجتهاد آیت الله سید حسن خمینی، گفت: نظر بنده در مورد ایشان همان نظر اخوی ...

حج عمره و اسرار عرفانى حج عمره



 

حج عمره و آثار حج عمره

 

 

حج عمره 

حج عمره : عمره ، بریدن از خلق و رویكردی به سوی حق است ؛ سفر از خلق به حق و دور شدن از غیر خدا ، انسان با رفتن به حج عمره مزه ای از ملكوت می چشد . او خموشی است كه به بارگاه نور ، بهجت و سرور راه یافته است ، سلوك حج عمره منازل و مقاماتی دارد كه دیدار حق ، اوج آن است ؛ حج عمره راه رستگاری و فوز عظیم است .

 

هر عبادتی مخصوص كاری است ، اما عمره تنها عبادتی است كه تمام عبادت ها را در برمی گیرد . در عمره نماز ، استغفار و زهد معنا می شود . فلسفه اشك در عمره نمودار می گردد . راز و نیاز با خدا ، نجوا و همنشینی با او در كنار خانه اش به اوج می رسد . زائر چون ستاره ای درخشان در آسمان تاریكی ها می درخشد و نامش در دفتر خدا ثبت می شود . انسانی كه به عمره می رود ، میهمان خداست و خدا از او میزبانی می كند . زیارت خانه خدا ، و گردش به دور خانه یار ، از غذاهایی است كه خدای سبحان بر سر سفره خود نهاده است تا باریافتگان ملكوت از آن بهره بگیرند .

 

حكمت عبودیت در حج عمره

حكمت عبودیت در عمره به كمال می رسد ؛ عمره آزمون انسان هاست ، عمره نشانه عظمت بی پایان الهی است ، تجدید خاطره با رسول خدا ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) ، سرزمین وحی و اهل بیت ( علیهم السلام ) عصمت در عمره شكل می گیرد ، عمره ذكر خداست . عمره بازار خداست و عمره گزار در این بازار با خدا معامله می كند و از او مزد می ستاند .

 

زائر خانه خدا باریافته به درگاه الهی و میهمان خداست و به عنوان میهمان بر خدا وارد شده است . خداوند عمره گزار را میزبانی می كند ، او را در كنف حمایت خود گرفته ، مسؤولیتش را به عهده می گیرد . زائر در این میهمانی بر سفره گسترده الهی نشسته و با غذاهای آسمانی تغذیه می شود . میهمان ، میزبان را می بیند و به دیدار او می رود . خداوند كرامت ها و هدایای خود را به او ارزانی می دارد ؛ بهره میهمانی خدا بهشت است .

 

عمره دارای اسرار و معانی باطنی است كه :

اولین سرّ آن ، فهم است . عمره گزار باید بداند كه اگر می خواهد به دیدار حق نایل شود باید از شهوات دل بركند ، از لذات منقطع شود و فقط به اندازه ضرورت نصیبی از دنیا برگیرد . سزاست در تمامی حركات و سكنات ، خود را برای خدا خالص كند ، سلوكی خالصانه در پیش گیرد ، انس بیشتری با خدا گیرد ، نفس خود را به مجاهدت عادت دهد .

 

دومین سرّ باطنی عمره ، شوق است . بعد از آن كه سالك عمره گزار معانی باطنی را فهمید ، شوقی درونی برای دیدار خانه خدا و دیدار خدا پیدا می كند ، او قصد زیارت می كند و باید سخت بكوشد تا به این رزق نایل آید و شایسته دیدار حق گردد . اگر در قلبی شوق لقای حق پدید آید ، او اسباب لقا را فراهم می كند ؛ در این صورت زائر تمامی شرایط و وسایل لقا را آماده كرده خود را مهیا برای دیدار بیتی می كند كه انتسابی به معشوق او دارد ، او سر از پا نمی شناسد و برای ملاقات یار لحظه شماری می كند .

 

سومین سرّ باطنی عمره ، عزم است . زیارت بیت الله عزم و تصمیم می خواهد . زائر باید اهل و وطن را گذاشته ، از شهوات و زخارف دنیا مهاجرت كند ، وجهی به سمت او داشته و ارزش بیت در نظرش بزرگ آید . عمره گزار بداند كه عزم ، امر مهم و رفیعی دارد ، دیدار خانه دوست و تقرب به حریم یار ، خطیر و عظیم است . طلب عظیم ، عزمی عظیم می طلبد . باید عمل خالص گردد و زائر درون را با اخلاص برای زیارت بیت الله مستعد كند .

 

چهارمین سرّ باطنی عمره ، قطع علاقه است . مسافر عمره باید تائب گردد ، از تمامی معاصی و جرم ها دوری گزیند ، حقوق دیگران را جبران كند ، حق الله را تأمین سازد ، كسی كه قصد بیت مَلِكی دارد امر او را ضایع نمی كند ، با او مخالفت نمی كند ، او را كوچك نمی شمارد ، از این كه دست خالی نزد او برود حیا می كند ، خوف آن دارد كه ملك او را نپذیرد . ملوك دنیا میهمانی پاك و پاكیزه می خواهند ؛ اما خدای سبحان خواسته است میهمانان و زائرانش با چهره ای غبار گرفته نزد او بیایند تا او به آنها مباهات كند .

 

كسی كه عازم عمره است و قصد او كرده ، باید با این سفر از اهل و مال و وطن قطع علاقه كند و خود را برای سفری متفاوت مهیا سازد . این قطع علاقه او را آماده سفر اخروی كرده ، استعداد حلول موت را به ارمغان می آورد .

 

پنجمین سرّ باطنی عمره ، راحله است . كسی كه به دیدار حق باریافت و درك حضور او كرد ، مشقات و رنج ها بر او هموار و آسان می شود . سفر حج ، گویا سفر آخرت است . شاید مرگ نزدیك باشد ، باید برای رحل و ارتحال آماده بود ؛ عمره برای آماده سازی سفر ابدی است . این سفر زاد و توشه لازم را در اختیار می گذارد ، تقرب به خدا را برای انسان ممكن می كند ؛ لباس احرام كفن است ، خروج از وطن ، خروج از دنیاست . نظر به بیت الله حضور در بارگاه الهی در قیامت است . در آنجا انسان ها را با زادشان می سنجند ، كسی كه توشه اش دنیاست ، آن را در دنیا گذارده است و هم اكنون دستش خالی است و كسی كه از تقوا توشه بر گرفته ، چیزی برای عرضه نزد پیشگاه عظیم الهی دارد .

 

عمره دو گونه است ؛ عمره عوام و عمره خواص . عمره عوام قصد كوی دوست است و عمره خواص قصد روی دوست ، آن ، رفتن به سرای دوست و این ، رفتن برای دوست . عوام به نفس روند تا در و دیوار ببینند ، خواص به جان روند تا دیدار یابند ، كسی كه به نفس رود وجد یابد و بار كشد تا گرد كعبه برآید و كسی كه به جان رود بیارامد و بیاساید تا كعبه گرد سرایش درآید .

 

 

حج عمره و آثار حج عمره

 

 

 جایگاه و اسرار عمره

نامگذاری حج و عمره و حكمت ها

حج در لغت به معنای قصد آمده است ( 1 ) لذا با حرف « الی » متعدی می شود ؛ « حج الینا » یعنی قصد ما را كرد .

 

حج بیت الله الحرام یعنی قصد خانه خدا را داشتن برای انجام مناسك و حاجّ به معنای كسی است كه مقصد و مقصودش زیارت خانه خدا باشد .

 

حج اكبر ؛ حجّی كه همراه با وقوف در عرفات باشد ، حج اصغر ؛ حج بدون وقوف یا به تعبیر دیگر عمره است . ( 2 )

 

معنای دیگر از امام پنجم ( علیه السلام ) نقل شده است . ابان بن عثمان از امام باقر ( علیه السلام ) درباره علت نامگذاری حج سؤال كرد و امام ( علیه السلام ) فرمود :

 

« حَجَّ فُلاَنٌ ؛ أَیْ أَفْلَحَ فُلاَنٌ » ؛

« فلانی حج كرد ، یعنی رستگار شد . »

 

شاید این نامگذاری به لحاظ نتیجه باشد . كسی كه قصد خانه یار می كند و به دیدار و وصال او نائل می شود قطعاً به فلاح و رستگاری نزدیك شده ، مقرب می شود ؛ بنابراین ، نتیجه قصد بیت ، رستگاری است و فوز و فلاح ، غایت و مقصود قصد بیت است كه البته چیزی جز هم نشینی و هم سخنی با خدا نیست . اگر كسی قدر و منزلت این مجالست را بداند ، قالب تهی می كند و یك لحظه مرغ وجودش تاب تحمل قفس جسم را نمی كند .

 

« فضیل بن عیاض می گوید : جوانی دیدم اندر موقف خاموش ایستاده و سر فرو افكنده همه خلق اندر دعا بودند و وی خاموش ! گفتم : ای جوان تو نیز چرا دعایی نكنی . گفت : مرا وحشتی افتاده است ، وقتی كه داشتم از من فوت شد . هیچ روی دعا كردن ندارم . گفتم : دعا كن تا خدای تعالی به بركت این جمع تو را به سرّ مراد تو رساند . خواست كه دست بردارد و دعا كند ، نعره ای از وی جدا شد و جان با آن نعره از وی جدا شد . ( 3 ) »

 

حج به معنای قصد است و قصد بدون مقصود ممكن نیست . مقصد ، حج بیت الله و كعبه است .

 

كعبه دو قسم است ؛ كعبه صوری و كعبه معنوی . آن كه به دنبال صورت كعبه است ، حج ظاهری به جای آورده و از رسیدن به باطن حج محروم است . به این گونه حج ، « حج آفاقی » می توان گفت .

 

اما اگر مقصد حج ، كعبه معنوی و بیت واقعی و حقیقی بود ، « حج انفسی » حاصل شده است . در حج انفسی احرام ، تلبیه ، طواف ، نماز طواف ، سعی ، معنای دیگری دارد و صورتی واقعی پیدا می كند و گرنه در حدّ ظاهر و سیر آفاق و انجام اعمال بی محتوا باقی خواهد ماند .

 

كعبه معنوی و بیت الله حقیقی ، مقام قلب است . مقام قلب دو مقام است ؛ یا مقام قلب انسان كبیر ، كه همان بیت معمور یا لوح محفوظ است و یا مقام قلب انسان صغیر كه از آن به مقام نفس یا مقام فؤاد تعبیر می شود ؛ بنابراین ، مقصد حج انفسی ، یا اتصال به حقیقت انسان كامل است یا اتحاد با حقیقت انسان صغیر ، كه در هر دو صورت ، حاجی گامی در جهت نیل به حج حقیقی برداشته است .

 

عمره عمل صالح است و عمل صالح دو گونه است ؛ عمل صالحی كه مربوط به اهل شریعت است و آن عملی است كه ریا و سُمعه یا شكی در آن نباشد ، بلكه خالص برای رضای خدا صورت گیرد ؛ اما عمل صالح واقعی مربوط به اهل حقیقت است . آنان كه اهل وصل اند ، به هنگام عبادت جز صاحب عبادت نمی بینند . عمل آنها محجوب نیست بلكه با شهود حق صورت می گیرد .

 

كسی كه به این مسیر برود و در این راه گام نهد ، بر آیات ، اسرار و حقایق معنوی واقف می شود و برای خود زاد اخروی برمی گیرد . چنین كسی به علوم حقیقی و موت ارادی نایل آمده و حجاب ها را یك به یك پشت سر می گذارد و به تدریج به مدینه واقعی و كعبه مقصود گام می نهد و این حج انفسی است كه حج انسان های باایمان و اهل حقیقت است .

 

عارفان برای عمره و مقام ابراهیم دو مقام معتقدند ( 4 ) : یكی « مقام تن » و دیگری « مقام دل » ؛ مقام تن ، احرام ، دخول به حرم ، طواف ، نماز ، سعی ، تقصیر است . اما مقام دل كه اشاره به باطن حج دارد ، مقام خُلّت ابراهیم است . در این موضع ، عمره گزار باید از عادات اعراض كند ، به ترك لذات بپردازد ، از ذكر غیر او پرهیز و از تمامی ماسوا اجتناب كند ، سنگ به هوای نفس زند تا به مقام امن الهی و رمی از اغوای شیطان نایل شود .

 

آنگاه كه ابراهیم به مقام خلّت رسید و خلیل الله نام گرفت ، از علایق گذشت و دل از غیر او بگسست . آنگاه كه ابراهیم به منجنیق آمد و او را به سمت آتش پرتاب كردند ، جبرئیل آمد و از او پرسید : آیا حاجتی داری ؟ ابراهیم پاسخ داد : « أمّا إِلَیكَ فَلا » « امّا به سوی تو ، نه ! » ، سپس جبرئیل پرسید : از خدا هم حاجتی نداری ؟ ابراهیم پاسخ داد : « حسبی مِن سؤالی علمه بحالی » « آگاهی او نسبت به من ، بس است كه از او نپرسم » . از عارفی نقل است كه گفت :

 

« در نخستین حج ، من به جز خانه ، هیچ چیز ندیدم ، دوم بار خانه و خداوند خانه دیدم و سوم بار همه خداوند خانه دیدم هیچ خانه ندیدم . » ( 5 )

 

خواجه عبد الله انصاری می گوید : ( 6 )

« مرا خداوندی است كه اگر گناه كنم نراند و نعمت باز نگیرد و اگر باز آیم بپذیرد و بنوازد و اگر روی به درگاه وی آرم نزدیك كند و اگر برگردم باز خواند و خشم نگیرد . »

 

جایگاه عمره

عمره ، بریدن از خلق و رویكردی به سوی حق است ؛ سفر از خلق به حق و دور شدن از غیر خدا ، انسان با رفتن به عمره مزه ای از ملكوت می چشد . او خموشی است كه به بارگاه نور ، بهجت و سرور راه یافته است ، عمره گزار به سوی خدا فرار می كند . سلوك عمره منازل و مقاماتی دارد كه دیدار حق ، اوج آن است ؛ عمره راه رستگاری و فوز عظیم است .

 

فلسفه اشك در عمره نمودار می گردد . راز و نیاز با خدا ، نجوا و همنشینی با او در كنار خانه اش به اوج می رسد . زائر چون ستاره ای درخشان در آسمان تاریكی ها می درخشد و نامش در دفتر خدا ثبت می شود . انسانی كه به عمره می رود ، میهمان خداست و خدا از او میزبانی می كند .

 

درباره ارزش ، اهمیت و جایگاه عمره مضامین گسترده و متنوعی وجود دارد كه می توان به اهمّ آنها اشاره كرد .

 

الف : كفّاره گناهان

رسول خدا ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) فرمود :

« هر عمره تا عمره دیگر ، كفاره ( گناهان ) میان آن دو می باشد و پاداش حج مقبول ، بهشت است » . ( 7 )

 

امام صادق ( علیه السلام ) می فرماید :

« هر گاه بنده مؤمنی از دنیا رفت و وارد برزخ شد شش صورت زیبا می بیند ؛ یكی از سمت راست ، دیگری چپ ، یكی جلو ، دیگری عقب ، یكی نزد پاها و زیباترین صورت بالای سر . صورتی كه از سمت راست می آید نماز ، صورتی كه از سمت چپ می آید زكات ، صورت پیش رو روزه و صورت پشت سر حج عمره است . صورت زیبایی كه نزد پاهای خود می بیند ، صله رحم و زیباترین صورت و خوشبوترین بوها و وجیه ترین شكل ها را كه بالای سر خود رؤیت می كند ، ولایت محمد ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) و آل او ( علیهم السلام ) است . » ( 8 )

 

ب : انفاق برای عمره

باید دانست مسیری كه انسان پول خود را هزینه می كند ، اهمیت دارد . امكانات دو سمت و سو دارند ؛ از یك نظر باید دید از كجا می آیند و چگونه حاصل می شوند ، كه از این جهت باید از راه حلال و خداپسند به دست آید ؛ اما بعد دیگر ، مصرف مال است . گاهی مال فراوان در مسیر نادرست مصرف می شود . چنین مالی ضایع شده و هیچ بازگشتی ندارد ؛ اما زمانی مالی هر چند اندك در مسیر خوب هزینه می شود كه این مال ماندگار است و باعث افزایش ثروت انسان می شود ، به تعبیری ثروت چیزی نیست كه برای خود اندوخته ایم ، ثروت آن است كه برای خدا بخشیده ایم ؛ زیرا ثروت دارایی ماست ، داشته های انسان بخشش های اوست . اگر دیگران را در مال خود سهیم دانستیم و برای آنان حقی قائل شدیم و این حقوق را به صاحبانش رساندیم . ثروت ما فزونی خواهد یافت . از این روست كه قرآن می فرماید : انفاق باعث افزایش مال انسان می شود .

 

اینها شرایط عادی است ، حال اگر امكاناتی كه انسان در اختیار دارد در مسیر اموری مثل حج و عمره صرف شود ، این افزایش فزونی می گیرد و درهمی از آن معادل هزاران درهم می شود .

 

جایگاه عمره گزار

زائر خانه خدا باریافته به درگاه الهی و میهمان خداست و به عنوان میهمان بر خدا وارد شده است . خداوند عمره گزار را میزبانی می كند ، او را در كنف حمایت خود گرفته ، مسؤولیتش را به عهده می گیرد . زائر در این میهمانی بر سفره گسترده الهی نشسته و با غذاهای آسمانی تغذیه می شود . میهمان ، میزبان را می بیند و به دیدار او می رود . خداوند كرامت ها و هدایای خود را به او ارزانی می دارد ؛ تعابیر زیر را می توان برای عمره گزار به كار برد :

 

الف : میهمان خدا ( ضیف الله )

زائر بیت الله الحرام میهمان خدا می شود و خدا از او پذیرایی خواهد كرد . خداوند سبحان به آدم ( علیه السلام ) چنین وحی نمود :

 

« منم خدای صاحب بكة . اهل آن ، همسایگان منند و زائرانش میهمانان من . آن را با آسمانیان و زمینیان آباد می كنم ، گروه گروه ، ژولیده و غبارآلود به زیارت آن می آیند و با تكبیر و لبیك گویی ، به درگاه من می نالند . پس هر كه به قصد زیارت آید و جز آن نیتی نداشته باشد ، مرا دیدار كرده و او میهمان من است و بر من نازل شده و سزاوار است كه با كرامت های خود به او هدیه دهم » . ( 9 )

 

امیرمؤمنان ( علیه السلام ) برای انجام كاری وارد مكه شد ، بادیه نشینی را دید كه خود را به پرده های كعبه آویخته و با خدای خویش چنین می گوید : « ای صاحب خانه ! خانه ، خانه تو و میهمان ، میهمان توست . هر میهمانی در میهمانی اش بهره ای دارد ، پس امشب بهره مرا آمرزش من قرار بده » .

 

حضرت علی ( علیه السلام ) خطاب به اصحابش فرمود : « خداوند بزرگوارتر از آن است كه میهمان خود را رد كند . ( 10 ) »

 

امام صادق ( علیه السلام ) حاجی و نیز عمره گزار را میهمان خدا خواند و فرمود :

« زائری كه به خانه خدا می رود تا به خانه اش بازگردد ، میهمان خداست » . ( 11 )

 

كسی كه به میهمانی می رود معمولا هنگام خداحافظی میزبان به او می گوید : باز هم بیا . دعوت مجدد خدا انسان را شایق می كند تا بار دیگر هم به دیدار او بشتابد ؛ از این روست كه ما هر سال از خدا طلب حج می كنیم و به او می گوییم :

 

« اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی حَجَّ بَیْتِكَ الْحَرَامِ ، فِی عَامِی هَذَا وَفِی كُلِّ عَام ، مَا أَبْقَیْتَنِی فِی یُسْر مِنْكَ وَعَافِیَة وَسَعَةِ رِزْق ، وَلا تُخْلِنِی مِنْ تِلْكَ الْمَوَاقِفِ الْكَرِیمَةِ ، وَالْمَشَاهِدِ الشَّرِیفَةِ . . . » . ( 12 )

 

و جالب است كه این دعا را در ماه مبارك رمضان می خوانیم ؛ ماهی كه در آن دعاها بیشتر مستجاب می شود .

 

ب : باریافته خدا ( وفد الله )

پیامبر خدا ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) باریافتگان الهی را سه دسته معرفی نمود ؛ ( 13 ) رزمندگان ، حج گزاران و كسانی كه عمره بجا می آورند .

 

امام حسن ( علیه السلام ) فرمود :

« سه نفر در پناه خدایند . . . و مردی كه برای حج و عمره بیرون آید و جز برای خدا بیرون نیامده باشد . او باریافته خداست تا به خانواده اش بازگردد » . ( 14 )

 

ج : در ضمان الهی ( ضمان الله )

امام صادق ( علیه السلام ) به لحاظ اهمیت فراوان ضمانت الهی ، در این باره فرمود :

 

« حج گزار و عمره گزار در ضمانت خدایند . اگر در راه رفتن به حج بمیرد ، خداوند گناهانش را می آمرزد و اگر در حال احرام بمیرد ، خداوند او را لبیك گوی بر می انگیزد و اگر در یكی از دو حرم بمیرد ، خداوند او را در زمره ایمن شدگان محشور می كند و اگر در راه بازگشت بمیرد ، خداوند همه گناهانش را می آمرزد » . ( 15 )

 

ضمانت زائر یا معتمر بر خداست ، بنابراین اگر عمرش باقی باشد ، خداوند تا بازگشت به منزلش او را همراهی می كند ، اجر او را هم می دهد و اگر از عمرش چیزی باقی نمانده باشد ، خدای سبحان او را وارد بهشت می كند .

 

یكی دیگر از وجوه ضمانت الهی برای كسی كه وارد حرم می شود ، این است كه خداوند دو فرشته خود را همراه او می كند تا طواف و سعی خود را درست انجام دهد . هر گاه به عرفه رسید ، به او می گویند : خداوند از گذشته های تو درگذشت ، به فكر آینده ات باش تا گناه نكنی . ( 16 ) خداوند ضمانت خود را تا بدانجا گسترش داده است كه حفظ بار و اثاثیه حاجی را نیز بر عهده گرفته است . ( 17 )

 

حكمت ها ی جچ عمره و آثار حج عمره

حج عمره حكمت ها و علت های فراوانی دارد .

در اینجا برخی از آثار و بركات حج عمره بیان می شود :

 

الف : تندرستی به واسطه حج عمره

یكی از آثار حج و عمره صحت و سلامت بدن است . خدا به انسان وعده داده كه اگر به تمتع یا عمره برود ، بدنی سالم خواهد داشت ؛ پس حج و عمره ، سلامت جسمانی هم به انسان می دهد . امام سجاد ( علیه السلام ) این مژده را داد كه :

 

« حُجُّوا وَاعْتَمِرُوا تَصِحَّ أَبْدَانُكُم » ؛ ( 18 )

« حج و عمره به جای آورید تا بدن هایتان سلامت باشد . »

 

شاید یكی از ابعاد آن ، پیاده روی مستمر باشد . در حج عمره ، پیاده روی فراوان وجود دارد و از سوی دیگر می دانیم كه یكی از بهترین ورزش ها پیاده روی است . همچنین هر گاه روح و روان انسان به سمت خلوص گراید ، بدن از روح تبعیت می كند و سلامت خود را باز می یابد . به عبارت دیگر روح و جسم دو موجود جدا از یكدیگر نیستند ، بلكه وجودی درهم تنیده اند و در یكدیگر تأثیر و تأثر متقابل دارند . هر گاه بدن سالم باشد ، روح بهتر می تواند رابطه معنوی برقرار كند و اگر روح انسان ارتباطی عمیق با آسمان الوهیت داشته باشد ، بر صحت و سلامت بدن و كالبد فیزیكی انسان تأثیر مستقیم دارد . از نكات جالب اینكه اگر كسی بكوشد تا حج خود را تكرار كند وبه اصطلاح « مدمن الحج » باشد ، خداوند هرگز او را مبتلا به « حُمّی » ( تب ) نمی كند . به بیان دیگر او هرگز در آتش تب نمی سوزد . ( 19 )

 

ب : رزق فراوان به واسطه حج عمره

بخش مهمی از روایاتی كه درباره آثار و حكمت های حج و عمره وارد شده ، مربوط به نفی فقر و افزایش مال است . در این احادیث تعابیر متعددی وارد شده است نظیر : وسعت رزق ، كفایت مؤونه اهل و عیال ، كثرت مال ، نفی فقر ، غنا ، نفی امعار و نفی املاق . این همه ، نشان از اهمیت فراوان تأثیر حج در تأمین نیازهای مادی و دنیوی انسان ها دارد . رسول خدا ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) فرمود :

 

« حُجُّوا لَنْ تَفْتَقِرُوا » ؛ ( 20 )

« حج گزارید تا هرگز نیازمند نشوید . »

 

نكته جالب در این حدیث استفاده از تعبیر « لن » می باشد كه دلالت بر نفی ابدی می كند . پیامبر ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) در حدیثی دیگر به این واقعیت اشاره كرد و فرمود :

 

« حج و عمره فقر را می زدایند . همانگونه كه كوره آهنگری زنگار آهن را می زداید » . ( 21 )

 

این تشبیه نشان می دهد كه فقر و ناداری همانند زنگارهای آهن است . اگر انسان بتواند زنگار زدایی كند ، از لحاظ امكانات مادی هم بی نیاز خواهد شد . همانگونه كه حج رفتن باعث بی نیازی مالی می شود ، اگر كسی از حج تخلف كند ، نتیجه ای جز فقر نخواهد داشت . به این حقیقت نبی اكرم ( صلّی الله علیه و آله و سلَّم ) اشاره فرموده است :

 

« ای گروه مردم ! حج خانه خدا را انجام دهید . پس هیچ خانواده ای وارد خانه خدا نمی شود ، مگر آن كه بی نیاز می گردد و از حج گزاردن تخلّف نمی كنند ، مگر آن كه تنگدست شوند » . ( 22 )

 

اگر از معنای وسعت رزق و بی نیاز شدن سؤال شود ، پاسخ این است كه منظور تأمین مخارج زندگی است . امام سجاد ( علیه السلام ) فرمود :

 

« حج و عمره به جای آرید تا تندرست باشید ، روزی هایتان وسعت یابد و مخارج خانواده شما تأمین گردد » . ( 23 )

 

اگر شخصی یا اجتماعی مبتلا به فقر شود ، معمولا به كارشناسان امور اقتصادی مراجعه می كند . حتی ممكن است كمیته های كارشناسی تشكیل دهند و بعد از مطالعات و پژوهش های دامنه داری ، علل فقر را در جامعه بیابند و بر این اساس استراتژی ها و راه كارهایی را برای كاهش فقر در جامعه ارائه دهند نظیر : افزایش صادرات ، افزایش تولید ناخالص ملی ، كاهش مصرف و . . . .

 

اما قرآن در كنار این عوامل ، عامل مهمتر و برتری را معرفی می كند .

 

( وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَی آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَكَات مِنْ السَّمَاءِ وَالاَْرْضِ ) ؛ ( 24 )

« و اگر مردم شهرها و آبادی ها ایمان آورده و پرهیزكار می شدند بركات آسمان و زمین را بر روی آنان می گشودیم . »

 

اگر جمعی تقوا و ایمان پیشه كنند ، درهای آسمان به اذن الهی جهت نزول بركات گشوده می شوند و امكان ندارد آسمان درهای خود را بگشاید و بركات نازل شود ، اما فقر كاهش نیابد . اساساً فقر و غنا در زمین مربوط به آسمان است ؛ بنابراین اگر ایمان و تقوا هویت جمعی پیدا كنند ، از فقر كاسته شده ، بر غنا افزوده می شود . همچنین اگر فردی به سمت ایمان بیشتری برود ، از ثمرات آن یعنی كاهش فقر و ازدیاد مال بهره مند خواهد شد . خداوند امكانات دنیای خود را در اختیار كسانی قرار می دهد كه بیشتر به سمت او بروند ، البته ممكن است در اختیار كفار هم قرار دهد ، ولی تفاوت این است كه كافر فقط در دنیا بهره مند است ، اما مؤمن نصیبی در دنیا دارد و از بهره های اخروی او هم محظوظ خواهد شد .

 

از مجموع احادیث پیش به دست می آید كه حج و عمره نافی فقر است و باعث كثرت مال و وسعت روزی را در پی دارد . این امر آزمودنی است و هر كس می تواند این واقعیت را در مورد خود و هر كس كه به حج و عمره رفته به صورتی پیمایشی در نظر گیرد و نسبت به آن مطالعه كند . به هر تقدیر ، حج و عمره با فقر مالی و مادی سازگار نیست و این حقیقتی آزمون پذیر است .

..............................................................

پى‏ نوشتها:‌


1 . معجم الوسیط ، ج1 ، ص156 ؛ لسان العرب ، ج2 ، ص226 ؛ قاموس المحیط ، ج1 ، ص386

2 . همان .

3 . كشف المحجوب ، ص426

4 . كشف المحجوب ، ص422

5 . كشف المحجوب ، ص424

6 . كشف الاسرار ، ج6 ، ص371

7 . دعائم الاسلام ، ج1 ، ص294

8 . محاسن ، ج1 ، ص288

9 . الخرائج والجرائح ، ج1 ، ص80

10 . امالی الصدوق ، ص533 ، روایت742

11 . خصال ، ص127 ، روایت127

12 . مفاتیح الجنان ، دعاهای هر روز ماه مبارك رمضان .

13 . سنن نسائی ، ج5 ، ص113

14 . تنبیه الغافلین ، ص303 ، روایت428

15 . فروع كافی ، ج4 ، ص256 ، روایت18

16 . ثواب الاعمال ، ص71 ، روایت6 ؛ بحارالانوار ، ج99 ، ص254 ، روایت21

17 . بحارالانوار ، ج99 ، ص8 ، روایت18

18 . فروع كافی ، ج4 ، ص252

19 . فروع كافی ، ج4 ، ص254

20 . جعفریات ، ص65

21 . من لایحضره الفقیه ، ج2 ، ص222 ، روایت2238 ؛ دعائم الاسلام ، ج1 ، ص295

22 . احتجاج طبرسی ، ج1 ، ص156 ، روایت32

23 . فروع كافی ، ج4 ، ص252 ، روایت1 ؛ مكارم الاخلاق ، ج1 ، ص518 ، روایت1805

24 . اعراف : 96


ویدیو مرتبط :
حج عمره

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سازمان حج و زیارت، شیوه اعزام به عمره مفرده را اعلام كرد



 

 

سازمان حج و زیارت، شیوه اعزام به عمره مفرده را اعلام كرد

 

سازمان حج و زیارت در اطلاعیه ای، شیوه تشرف متقاضیان به عمره مفرده امسال را اعلام كرد.

به گزارش روز چهارشنبه پایگاه اطلاع رسانی حج، در اطلاعیه سازمان حج و زیارت آمده است: پذیرش متقاضیان دارای اولویت تشرف از 22 دی ماه به ترتیب اطلاعیه‌های هر یك از استان‌ها در جراید محلی آغاز و عملیات اعزام معتمرین طی یك دوره حداكثر شش ماهه -تا آغاز ماه مبارك رمضان- ادامه دارد.

اطلاعیه سازمان حج و زیارت یادآورشد: از همه كسانی‌كه واجد شرایط تشرف در سال‌جاری هستند دعوت می‌شود با توجه به نكات مندرج در فراخوان این سازمان اقدامات لازم را معمول كنند.

بر این اساس، تشرف معمترین در هر زمان منوط به صدور به موقع روادید از طرف سفارت دولت عربستان و تایید جداول پروازی است.

* مشمولین تشرف عمره مفرده

1 - همه دارندگان قبوض بانك ملی ثبت نامی در سنوات1363،76 و82 تا 5 فرودین سال 1386 كه تاكنون به هردلیلی مشرف نشده اند و اسناد بعد از 5 فروردین سال 1386 چنانچه با مجوز دفاتر حج و زیارت استانی صادر و ظهرنویسی شده باشد.

2 - دارنندگان اولویت های 1 تا180 بانك ملت كه در ثبت نام عمومی سال 1387 شركت كرده و كارت ثبت نام دارای اعتبار را در دست دارند.

بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت، متقاضیان به منظور اطلاع از اولویت های تشرف می توانند با مراجعه به سایت بانك ملت به آدرسwww.bankmellat.ir، مراجعه به شعب مربوطه، تماس با شماره تلفن 1556 -مركز ارتباطات مردمی بانك ملت- و یا ارسال شماره ثبت نام خود به مركز پیام بانك ملت به شماره 300034 -از طریق پیامك- از اولویت تشرف خود مطلع شوند.

3- همه افراد بند های یادشده كه در سالهای قبل اقدام به ثبت نام نزد كارگزاران مجازكرده ولی به علتی مشرف نشده اند و وجوه آنان نزد یكی از شركت‌های مجاز از طرف سازمان یا بانك بوده و بستانكار هستند - منوط به اینكه قبل از مراجعه به كارگزاران در روز ثبت نام حتما نسبت به اخذ تاییدیه از دفاتر حج و زیارت در استان اقدام و قبض خود را در شعب بانك مربوطه پایدار كنند.

ب - تاریخ پذیرش مشمولین تشرف

1-اسامی و آدرس دفاتر زیارتی مجاز به همراه تاریخ پرواز،گروه قیمتی و هزینه آن و سایر اطلاعات لازم در هر استان توسط دفاتر حج و زیارت استان در روز 20 دی ماه از طریق جراید كثیرالانتشار محلی اعلام و پذیرش متقاضیان نیز در دفاتر زیارتی آغاز خواهد شد. .

2-تا قبل از اعلام رسمی كارگزاران در جراید، هیچ یك از كارگزان مجاز به پذیرش متقاضیان و اخذ مدارك از آنان به هیچ وجه و تحت عناوین رزرو، لیست انتظار نبوده و ثبت نام فقط در روز و ساعت اعلام شده از سوی دفتر حج و زیارت استانها با حضور ناظرین مربوط انجام خواهد شد.

سازمان حج و زیارت تصریح كرد: چنانچه در مهلت مقرر -برابر اطلاعیه استانی دفاتر حج و زیارت - مراجعه واجدین شرایط برای ثبت نام و تكمیل ظرفیت های پروازی صورت نگیرد‏، سازمان حج و زیارت با دعوت از اولویت های بعدی نسبت به تكمیل ظرفیت گروه ها اقدام خواهند كرد. از این‌رو از هم اكنون توصیه می‌شود كه متقاضیان ظرف مهلتی كه تعیین می‌شود به كارگزاران مجاز در سطح استان، شهرستان مربوط مراجعه موثر كنند.

ج - نحوه ثبت نام و مدارك لازم:

1- تشرف معتمرین با گذرنامه عادی بین المللی -باحداقل 7 ماه اعتبار از تاریخ پرواز كاروان-خواهد بود. دریافت گذرنامه جدید و یا تمدید اعتبار آن و همچنین پرداخت عوارض خروج از كشور به عهده متقاضی بوده و اخذ گذرنامه انفرادی برای سایر افراد خانواده - فرزندان دختر و پسر كه در زمان پرواز 17سال تمام داشته باشند الزامیست.

2- متقاضی با مراجعه به هریك از دفاتر خدمات زیارتی امكان انتخاب گروه و تاریخ پرواز مورد نظر خود را دارد ازاین رو توصیه می شود افراد با مراجعه به نزدیكترین كارگزار - محل سكونت یا كار- و نسبت به انتخاب گروه و رزرواسیون -درصورت وجود ظرفیت خالی- اقدام كنند.

بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت ، هنگام ثبت نام اولیه -رزرواسیون- اصل قبض بانكی دارای اولویت به همراه كارت یا شماره ملی ، اصل و كپی شناسنامه ، و سایر مداركی كه در اطلاعیه های استانی ذكر می‌شود را جهت خود و همراهان درجه اول - همسر-فرزند-پدر-مادر-برادر-خواهر- به كارگزار مبدا -رزروكننده- ارایه می‌شود و برگه رزور جا را دریافت می‌كنند.

اطلاعیه سازمان حج و زیارت یادآورشد: برای متقاضیان كه اقدام به ثبت نام در پروازهای یك ماه نخست عملیات می كنند، ارایه اصل گذرنامه دارای اعتبار الزامی بوده و در اسرع وقت می بایست مراحل بعدی ثبت نام را دنبال و ثبت نام خود را قطعی كنند.

3- با توجه به اینكه ظرفیت هر گروه تعیین و قابلیت افزایش ندارد، لذا هنگام مراجعه به دفتر زیارتی به نحوی اقدام شود كه جهت خود و همراهان و سایر افرادی كه تمایل دارند باهم مشرف شوند و اولویت تشرف نیز دارند، ثبت نام و رزرواسیون انجام دهند زیرا پس از تكمیل ظرفیت گروه، افزایش ظرفیت مقدور نیست از این‌رو هنگام ثبت نام اولیه (رزرواسیون) دقت لازم را مبذول كرده و مندرجات برگه رزرواسیون تحویلی مطالعه شود.

اطلاعیه سازمان حج و زیارت تصریح كرد: دارندگان قبوض بانك ملی كه سیستم در تایید اطلاعات آنان اعلام مغایرت و اشكال جزیی می كند، می بایست قبل از مراجعه به كارگزار مقصد و قطعی كردن ثبت نام حتما به یكی از شعب بانك ملی مراجعه و رفع مغایرت كنند، لیكن امكان رزرواسیون و ثبت نام اولیه برای اینگونه افراد فراهم است.

4 - خروج از كشور مشمولین وظیفه عمومی و پرسنل نیروهای مسلح تابع مقررات مربوطه خواهد بود از این‌رو ثبت نام آنان در پروازهای یك ماه نخست عملیات منوط به هماهنگی لازم و ارایه گذرنامه معتبر و یا دارای اجازه خروج ازكشور خواهد بود.

اطلاعیه سازمان حج و زیارت ادامه داد: امكان انجام ثبت نام اولیه و رزرو جا در همه كارگزاران مجاز سطح استان كه در جراید محلی دفاتر حج و زیارت منتشر می‌شود وجود دارد، لیكن قطعی كردن ثبت نام منوط به مراجعه به كارگزار مقصد در مهلت تعیین شده خواهد بود.

این اطلاعیه افزود: هزینه های سفر مشمولین تشرف كه بخش اصلی آن شامل هزینه ارزی و ریالی سفر و بلیط هواپیمایی است طی قبض ما به التفاوت توسط متقاضی در بانك عامل قابل واریز خواهد بود .علاوه بر آن بخش دیگری از هزینه تشرف كه شامل هزینه جلسات آموزشی، هزینه های اداری كارگزاران، مدیر و معاون راهنما است و بر اساس ظرفیت هر گروه، ایستگاه پروازی متغیر است -كه می باید برابر قیمت های مصوب دفتر حج و زیارت این جدول در محل ثبت نام كارگزار نصب و قابل رؤیت باشد- به حساب بانكی كارگزار مربوط واریز می شود.

اطلاعیه سازمان حج و زیارت افزود: هر دفتر زیارتی برای انجام ثبت نام اولیه از متقاضی در سایر دفاتر زیارتی مبلغ بیست هزار ریال به ازای هر نفر دریافت می‌كند. بنابراین رگونه وجه غیر از مبالغ یادشده در بند فوق تحت هیچ عنوانی به صورت واریز به حساب و یا پرداخت نقدی مجوزی ندارد.

این اطلاعیه یادآورشد كه برخی از گروهها جهت تهیه و تامین ساك یك شكل معتمرین، البسه و لوازم احرام و طواف و همچنین حمل و نقل از محل سكونت به فرودگاه در داخل كشور و بالعكس به صورت یكجا اقدام می كنند كه در این صورت باید در جلسات اول نسبت به انتخاب 3 نفر نماینده از بین زایرین اقدام و با نظارت آنان هزینه‌های خرید وسایل مذكور و حمل و نقل محاسبه، دریافت و انجام شود.

بر اساس اعلام سازمان حج و زیارت حدود 800 هزار نفر در این دوره به سفر عمره مفرده اعزام می شوند...../تحلیل:ایرنا