تفسیر صحیفه سجادیه - دعای سیزدهم

و كان من‌ دعائه علیه السلام فى طلب الحوائج الى الله تعالى دعاى سیزدهم كه‌ حضرت سیدالساجدین مواظبت مى فرموده اند در‌ طلب حاجات خود از‌ درگاه بارى تعالى جل ‌و‌ عز.
«اللهم یا‌ منتهى مطلب الحاجات». اى: غایتها ‌و‌ موضع انتهائها، فلا تطلب الا من‌ عنده ‌و‌ لا‌ تقضى الا من‌ لدیه. ‌و‌ المطلب: مصدر میمى بمعنى الطلب. یعنى: بار خدایا، اى ‌آن كه‌ محل انتها ‌و‌ غایت طلب حاجات نیازمندان، درگاه توست كه‌ مقضى نمى شود الا از‌ آنجا.
«و یا‌ من‌ عنده نیل الطلبات». نال ینال نیلا، اى: اصاب. ‌و‌ الطلبات- بفتح الطاء ‌و‌ كسر اللام- جمع الطلبه، ‌و‌ هى الحاجه. ‌و‌ منه حدیث نقاده الاسدى:«قلت: یا‌ رسول الله، اطلب الى طلبه. فانى احب ان‌ اطلبكها». الطلبه: الحاجه. قاله الهروى. (یعنى:) ‌و‌ اى آنكه نزد اوست رسیدن به‌ حاجات.
«و یا‌ من‌ لا‌ یبیع نعمه بالاثمان». الاثمان: جمع الثمن، ‌و‌ هو ثمن المبیع. (یعنى:) ‌و‌ اى آنكه نمى فروشد نعمتهاى خود را‌ به‌ بها ‌و‌ قیمت ‌و‌ عوض. یعنى
نعمتى كه‌ داده عوض نمى خواهد.
«و یا‌ من‌ لا‌ یكدر عطایاه بالامتنان». الكدر: خلاف الصفو. یعنى: اى آنكه مكدر نمى سازد عطایاى خود را‌ به‌ منت نهادن.
«و یا‌ من‌ یستغنى به‌ ‌و‌ لا‌ یستغنى عنه». ‌و‌ اى آنكه مستغنى ‌و‌ بى نیاز شوند به‌ سبب او‌ ‌و‌ بى نیاز نشوند از‌ او.
«و یا‌ من‌ یرغب الیه ‌و‌ لا‌ یرغب عنه». یقال: رغب فى الشى ء ‌و‌ الیه، اذا اراده. ‌و‌ رغب عنه، اى: لم یرده. (یعنى:) اى آنكه رغبت كرده شود به‌ سوى او- یعنى مراد همه كس از‌ او‌ به‌ حصول پیوندد- ‌و‌ رغبت كرده نشود از‌ او- یعنى ترك او‌ نتوان كرد.
«و یا‌ من‌ لا‌ تفنى خزائنه المسائل». «تفنى» على صیغه المضارع من‌ باب الافعال، ‌و‌ فاعله «المسائل». (یعنى:) ‌و‌ اى آنكه فانى ‌و‌ آخر نسازد سوال مردمان خزانه هاى او‌ را.
«و یا‌ من‌ لا‌ تبدل حكمته الوسائل». ‌و‌ اى آنكه تبدیل نكند وسایل، حكمت بالغه ‌ى‌ او‌ را. وسایل جمع وسیله است، یعنى چیزى كه‌ سبب تقرب ‌و‌ حصول غیر باشد. ‌و‌ مراد اینجا دعا ‌و‌ شفاعت است. سوال: اگر كسى گوید كه: ظاهر این كلام منافات دارد با‌ آنكه حق جل ‌و‌ علا مى فرمایند: (ادعونى استجب لكم). یعنى: بخوانید مرا تا‌ اجابت كنم شما را. جواب ‌آن است كه: هر‌ دعایى كه‌ صلاح داعى ‌و‌ متضمن حكمت بوده
باشد، به‌ اجابت مقرون است. ‌و‌ اگر مصلحت تقاضاى تاخیر كند، تاخیر فرماید. ‌و‌ بسا باشد كه‌ در‌ امرى كه‌ فساد است، صلاح توهم كند داعى از‌ براى خود، پس‌ طلب كند از‌ حق سبحانه ‌و‌ تعالى ‌و‌ الحاح در‌ سوال ‌آن نماید. پس‌ اگر حق سبحانه تعجیل نماید اجابت او‌ را، البته مودى به‌ هلاكت او‌ شود. ‌و‌ این امرى است ظاهر العیان مستغنى از‌ بیان. چه، بسیار است كه‌ طلب مى كنیم چیزى را، ‌و‌ بعد از‌ آن، از‌ ‌آن پشیمان مى شویم. ‌و‌ بر‌ این، قول حضرت امیرالمومنین شرف ورود یافته كه: «رب امر حرص الانسان علیه، فلما ادركه، ود ان‌ لم یكن ادركه». یعنى: بسا امرى كه‌ آدمى حریص است بر‌ آن. چون دریافت ‌آن را‌ دوست مى دارد ‌و‌ مى خواهد كه‌ نباشد. ‌و‌ كافى است تو‌ را‌ قول الهى، مى فرماید: (و عسى ان‌ تكرهوا شیئا ‌و‌ هو خیر لكم ‌و‌ عسى ان‌ تحبوا شیئا ‌و‌ هو شر لكم ‌و‌ الله یعلم ‌و‌ انتم لا‌ تعلمون). پس‌ اگر سائلى گوید كه: هر‌ گاه بارى حق جل ‌و‌ علا مقتضاى حكمت خود مى كند، پس‌ آنچه مشتمل است بر‌ مصلحت خواهد كرد ‌و‌ آنچه خلاف مصلحت است نخواهد كرد. پس‌ چه فایده در‌ دعا باشد؟ جواب گوییم كه: مى شود كه‌ آنچه داعى سوال كرده باشد، بعد از‌ دعا مصلحت باشد ‌و‌ پیش از‌ دعا مصلحت نباشد. ‌و‌ در‌ كلام حضرت امام ناطق جعفر صادق علیه السلام اشعارى به‌ این معنى شده، حیث قال لمیسر بن‌ عبدالعزیز: «یا میسر، ادع ‌و‌ لا‌ تقل ان‌ الامر قد فرغ منه. ان‌ عند الله منزله لا‌ تنال الا بمساله. ‌و‌ لو‌ ان‌ عبدا سد فاه ‌و‌ لم یسال، لم یعط شیئا. فسل تعط. یا‌ میسر، انه لیس من‌ باب یقرع الا یوشك ان‌ یفتح لصاحبه».
ترجمه ‌ى‌ این حدیث شریف آنكه حضرت صادق علیه السلام مى فرماید: اى میسر، دعا كن ‌و‌ مگو كه‌ امر فارغ ‌و‌ بازپرداخته شده از‌ دعا. به‌ درستى كه‌ نزد خداى تعالى مرتبتى ‌و‌ منزلتى هست كه‌ رسیده نمى شود به‌ ‌آن مگر به‌ دعا ‌و‌ مسالت. ‌و‌ اگر بنده دهان خود را‌ ببندد ‌و‌ سوال نكند، داده نشود به‌ او‌ چیزى. پس‌ سوال كن تا‌ داده شوى. اى میسر، هیچ درى نیست كه‌ زده شود مگر آنكه گشوده گردد بر‌ روى صاحب او.
«و یا‌ من‌ لا‌ تنقطع عنه حوائج المحتاجین». ‌و‌ اى آنكه منقطع نشود از‌ او‌ حاجتهاى حاجتمندان.
«و یا‌ من‌ لا‌ یعنیه دعاء الداعین». بفتح الیاء المثناه من‌ تحت ‌و‌ بالعین المهمله الساكنه ‌و‌ بالنون المكسوره، اى : لا‌ یهمه ‌و‌ لا‌ یشغله. ‌و‌ منه الحدیث:«من حسن اسلام المرء تركه ما‌ لا‌ یعنیه». ‌و‌ بضمها ‌و‌ تسكین المهمله قبل النون المكسوره، اى: لا‌ یوقعه فى تعب ‌و‌ نصب. ‌و‌ بروایه ابن ادریس بضم المثناه من‌ تحت ‌و‌ بفتح المهمله ‌و‌ بالنون المشدده على انه من‌ باب التفعیل بمعنى التتعیب ‌و‌ التنصیب. ‌و‌ بروایه عمید الروساء ‌و‌ الشیخ الشهید بالمهمله الساكنه بین المثناتین من‌ تحت، المضمومه من‌ قبل ‌و‌ المكسوره من‌ بعد- اى: لا‌ یعجزه ‌و‌ لا‌ یتعبه- من‌ الاعیاء. یعنى: مهم ‌و‌ مشاغل نمى شود او‌ را- یا: به‌ رنج ‌و‌ تعب نمى اندازد، یا: مانده نمى كند، بنابر اختلاف نسخ، او‌ را- خواهش خواهندگان.
«تمدحت بالغناء عن خلقك ‌و‌ انت اهل الغنى عنهم. اشاره الى قوله تعالى: (یا ایها الناس انتم الفقراء الى الله ‌و‌ الله هو الغنى الحمید). یعنى: ستوده اى خود را‌ به‌ بى نیازى ‌و‌ به‌ غناى مطلق از‌ مخلوقات خود، ‌و‌ تو‌ اهل ‌و‌ سزاوارى به‌ غنا. چه، واجب الوجود مستغنى است از‌ ممكن الوجود.
و نسبتهم الى الفقر ‌و‌ هم اهل الفقر الیك».
و نسبت داده اى مخلوقات را‌ به‌ فقر ‌و‌ احتیاج، ‌و‌ حال آنكه ایشان سزاوارند به‌ احتیاج. چه، ماهیات ممكنه در‌ وجود ‌و‌ ذات خود محتاجند به‌ فاعلى كه‌ واجب الوجود باشد.
«فمن حاول سد خلته من‌ عندك ‌و‌ رام صرف الفقر عن نفسه بك، فقد طلب حاجته فى مظانها، ‌و‌ اتى طلبته من‌ وجهها». حاولت الشى ء: اردته. ‌و‌ سددت الثلمه ‌و‌ نحوها، اسدها سدا: اصلحتها. ‌و‌ رام الشى ء: قصده. ‌و‌ الخله- بفتح الخاء المعجمه ‌و‌ اللام المشدده- بمعنى الحاجه ‌و‌ الفقر هنا. ‌و‌ المظان: جمع المظنه، ‌و‌ هى الموضع الذى یظن كون الشى ء فیه. ‌و‌ اتى: فعل ماض، من‌ الاتیان بمعنى المجى ء. ‌و‌ الطلبه- بفتح الطاء ‌و‌ كسر اللام- بمعنى الحاجه كما مر. ‌و‌ الوجه ‌و‌ الجهه بمعنى. ‌و‌ الضمیر راجع الى الطلبه. یعنى: هر‌ كه‌ قصد كرد كه‌ محكم كند ‌و‌ به‌ اصلاح آورد رخنه ‌ى‌ فقر ‌و‌ حاجت خود را‌ از‌ نزد تو‌ ‌و‌ اراده كرد كه‌ بگرداند درویشى را‌ از‌ خود به‌ سبب تو، پس‌ به‌ درستى كه‌ طلب كرده حاجت خود را‌ از‌ جایگاهش ‌و‌ آمده به‌ مطلوب خود از‌ ‌آن جهتى كه‌ لایق است كه‌ بیاید از‌ ‌آن جهت.
«و من‌ توجه بحاجته الى احد من‌ خلقك، او‌ جعله سبب نجحها دونك، فقد تعرض للحرمان ‌و‌ استحق من‌ عندك فوت الاحسان». النجح ‌و‌ النجاح: الظفر بالحوائج. ‌و‌ الحرمان: المنع.
یعنى: هر‌ كه‌ روى آورد به‌ حاجت خود به‌ سوى یكى از‌ مخلوقات تو، یا‌ گردانید مخلوقى را‌ سبب روا ساختن حاجتى ‌و‌ ظفر یافتن به‌ آن، پس‌ خود را‌ در‌ معرض حرمان ‌و‌ منع از‌ ‌آن حاجت درآورد ‌و‌ سزاوار ‌آن شده كه‌ از‌ جانب تو‌ فوت شود احسان ‌و‌ انعامى كه‌ به‌ او‌ مى بایست بشود.
«اللهم ولى الیك حاجه قد قصر عنها جهدى، ‌و‌ تقطعت دونها حیلى». قصرت عن الشى ء قصورا: عجزت عنه ‌و‌ لم ابلغه. ‌و‌ الجهد- بالضم ‌و‌ الفتح-: الطاقه. الحیله- بالكسر-: اسم من‌ الاحتیال. یعنى: بارخدایا، ‌و‌ مرا حاجتى است به‌ سوى تو‌ كه‌ نمى رسد به‌ ‌آن حاجت طاقت من‌ ‌و‌ بریده شده است نزد ‌آن حاجت حیله ‌ى‌ من. «و سولت لى نفسى رفعها الى من‌ یرفع حوائجه الیك، ‌و‌ لا‌ یستغنى فى طلباته عنك». سولت له نفسه امرا، اى: زینته له. (یعنى:) ‌و‌ آراسته كرد ‌و‌ در‌ خاطر من‌ انداخت نفس من‌ كه‌ رفع حاجت خود را‌ به‌ مخلوقى نمایم كه‌ رفع حاجت خود را‌ به‌ جناب تو‌ عرض مى كند ‌و‌ مستغنى نیست در‌ حوایج خود از‌ تو. «و هى زله من‌ زلل الخاطئین، ‌و‌ عثره من‌ عثرات المذنبین». الزله هى المره من‌ الزلل، ‌و‌ هو الخطا ‌و‌ الذنب. ‌و‌ منه حدیث عبدالله بن‌ ابى السرح:«فازله الشیطان فلحق بالكفار». اى: حمله على الزلل، ‌و‌ هو الخطا ‌و‌ الذنب. ‌و‌ العثره بمعنى الخطیئه ‌و‌ الذنب ایضا. ماخوذ من‌ عثره الرجل.
و الخاطى ‌و‌ العاثر ‌و‌ المذنب بمعنى واحد، ‌و‌ انما كرر لضرب من‌ التاكید ‌و‌ اختلاف اللفظ. ‌و‌ فى بعض النسخ:«الخطائین» مكان «الخاطئین»، اى: ملازمین للخطایا غیر تاركین لها. یقال: رجل خطاء، اذا كان ملازما للخطایا. قاله الهروى. یعنى: این تسویل نفسانى یك گناهى است از‌ گناهان خطاكاران- یا: كسانى كه‌ همیشه ملازم خطا باشند- ‌و‌ یك لغزشى است از‌ لغزشهاى گناهكاران.
«ثم انتبهت بتذكیرك لى من‌ غفلتى، ‌و‌ نهضت بتوفیقك من‌ زلتى، ‌و‌ نكصت بتسدیدك عن عثرتى». هذه الفقرات الثلاث، بالحقیقه لها معنى واحد، ‌و‌ التكریر لضرب من‌ التاكید. یقال: نهض ینهض نهضا ‌و‌ نهوضا، اى: قام. ‌و‌ النكوص: الاجحام ‌و‌ الكف ‌و‌ الرجوع عن الشى ء. یقال: نكص على عقبیه، اى: رجع. فى القاموس: نكص عن الامر: تكاكا عنه ‌و‌ احجم. ‌و‌ على عقبیه: رجع عما كان علیه من‌ خیر. خاص بالرجوع عن الخیر- ‌و‌ وهم الجوهرى فى اطلاقه او‌ فى الشر نادر. انتهى. فالجوهرى موافق لما فى المتن. اذ حمل كلامه علیه السلام على نادر اللغه بعید جدا. یعنى: پس‌ بیدار شدم به‌ سبب تذكیر تو‌ مرا از‌ خواب غفلت، ‌و‌ برخاستم به‌ توفیق تو‌ از‌ لغزیدنى كه‌ كرده بودم، ‌و‌ برگشتم به‌ توفیق تو‌ از‌ سر‌ درآمدنى كه‌ كرده بودم.
«و قلت: سبحان ربى! كیف یسال محتاج محتاجا؟! ‌و‌ انى یرغب معدم الى معدم؟!». «انى»- به‌ فتح همزه ‌و‌ تشدید نون ‌و‌ الف- كلمه ‌ى‌ ظرفیه است ‌و‌ مستعمل مى شود به‌ معنى «كیف». یقول: انى لك ان‌ تفتح الحصن، اى: كیف لك ذلك؟!
و ظاهرا كه‌ در‌ این مقام به‌ این معنى مستعمل شده. ‌و‌ «معدم»: اسم فاعل من‌ العدم- بالضم ‌و‌ التسكین- بمعنى الفقر، لامن العدم - بفتحتین- نقیض الوجود. یقال: اعدم الرجل، بمعنى افتقر، فهو معدم. ‌و‌ هو من‌ باب الافعال اللازم. اى: ذو فقر الى ذى فقر. (یعنى:) ‌و‌ گفتم: تنزیه مى كنم تو‌ را‌ پروردگار من! چگونه سوال كند حاجتمندى از‌ حاجتمندى؟! ‌و‌ چگونه رغبت كند درویشى به‌ درویشى؟! ‌و‌ نعم ما‌ قال بعض اهل التحقیق: استغاثه المخلوق بالمخلوق، كاستغاثه المسجون بالمسجون.
«فقصدتك- یا‌ الهى- بالرغبه، ‌و‌ اوفدت علیك رجائى بالثقه بك». پس‌ قصد جناب تو‌ كردم- اى پروردگار من- به‌ رغبت تمام ‌و‌ فرود آوردم بر‌ تو‌ امید خود را‌ به‌ اعتماد مالا كلام كه‌ به‌ درگاه تو‌ دارم.
«و علمت ان‌ كثیر ما‌ اسالك یسیر فى وجدك». اى: غناك ‌و‌ سعتك. ‌و‌ رجل واجد، اى: غنى. ‌و‌ افتقر بعد وجد، ‌و‌ وجد بعد فقر. ‌و‌ دانستم كه‌ بسیارى كه‌ طلبیدم از‌ تو‌ اندك است در‌ جنب غنا ‌و‌ توانگرى تو. «و ان‌ خطیر ما‌ استوهبك حقیر فى وسعك». رجل خطیر. اى: له قدر ‌و‌ خطر. ‌و‌ الوسع: الغناء ‌و‌ القدره. (یعنى:) ‌و‌ دانستم كه‌ عظیم آنچه از‌ تو‌ طلب بخشایش ‌آن مى نمایم، حقیر ‌و‌ بى مقدار است در‌ جنب قدرت ‌و‌ توانایى تو. «و ان‌ كرمك لا‌ یضیق عن سوال احد». «یضیق» اما مضارع ضاق بمعنى بخل، او‌ من‌ الضیق خلاف السعه.
یعنى: دانستم كه‌ كرم تو‌ بخل نمى كند از‌ سوال كسى- یا: تنگى نمى كند از‌ درخواست كسى. «و ان‌ یدك بالعطایا اعلى من‌ كل‌ ید». الید كنایه عن القدره ‌و‌ القوه. یعنى: به‌ درستى كه‌ قدرت تو‌ به‌ عطا ‌و‌ بخشش برتر است از‌ همه ‌ى‌ قوتها ‌و‌ قدرتها.
«اللهم فصل على محمد ‌و‌ آله، ‌و‌ احملنى بكرمك على التفضل، ‌و‌ لا‌ تحملنى بعدلك على الاستحقاق». یعنى: بار خدایا، پس‌ رحمت فرست بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او. «و احملنى»، اى: اعمل معى ما‌ یقتضى تفضلك ‌و‌ لا‌ تعمل ما‌ یقتضى عدلك. ‌و‌ بار كن مرا به‌ كرم خود آنچه مقتضاى تفضل ‌و‌ بخشش است. ‌و‌ بناى كار مرا بر‌ عدل مگذار كه‌ بناى ‌آن بر‌ استحقاق است ‌و‌ من‌ استحقاق عقوبتى دارم كه‌ تاب برداشتن ‌آن ندارم. «فما انا باول راغب رغب الیك فاعطیته ‌و‌ هو یستحق المنع، ‌و‌ لا‌ باول سائل سالك فافضلت علیه ‌و‌ هو یستوجب الحرمان». پس‌ نیستم من‌ اول خواهنده اى كه‌ خواسته باشد از‌ تو‌ چیزى، پس‌ اعطا كرده باشى، ‌و‌ حال آنكه او‌ سزاوار منع از‌ عطاى تو‌ بوده باشد. ‌و‌ نیستم اول سوال كننده اى كه‌ سوال كرده باشد تو‌ را، پس‌ انعام كرده باشى او‌ را، ‌و‌ حال آنكه او‌ مستوجب حرمان بوده باشد.
«اللهم صل على محمد ‌و‌ آله. ‌و‌ كن لدعائى مجیبا، ‌و‌ من‌ ندائى قریبا، ‌و‌ لتضرعى راحما، ‌و‌ لصوتى سامعا». تضرعى، اى: تذللى ‌و‌ خضوعى. (یعنى:) بار خدایا، افاضه كن خیر ‌و‌ كمال را‌ بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او، ‌و‌ اجابت كننده باش دعاى مرا، ‌و‌ نزدیك باش نداى مرا- ‌و‌ این كنایه است از‌ اجابت. چه،
نداى قریب زودتر شنیده مى شود- ‌و‌ زارى مرا رحم كننده باش، ‌و‌ آواز مرا شنونده باش. ‌و‌ بالجمله این جمل متعاطفه به‌ معنى اجابت دعوت است ‌و‌ تكرار از‌ جهت تاكید ‌و‌ اختلاف لفظ است.
«و لا‌ تقطع رجائى عنك. ‌و‌ لا‌ تبت سببى منك. ‌و‌ لا‌ توجهنى فى حاجتى هذه ‌و‌ غیرها الى سواك». البث: القطع. تقول: بته یبته بضم الباء ‌و‌ كسرها. ‌و‌ المروى هنا الضم. ‌و‌ منه « لا‌ صیام لمن لم یبت الصیام من‌ اللیل». روى باللغتین. اى: لم یقطعه على نفسه بالنیه. ‌و‌ السبب: الحبل ‌و‌ ما‌ یتوصل (به) الى غیره. ‌و‌ «سواك» مثلث السین. فان ضممت او‌ كسرت، قصرت. ‌و‌ ان‌ فتحت، مددت. قاله الهروى فى الغریبین. یعنى: قطع امید من‌ مكن از‌ خود. ‌و‌ باز مبر سبب ‌و‌ وسیله ‌ى‌ مرا از‌ خود. ‌و‌ مگردان روى مرا در‌ این حاجت ‌و‌ غیر این به‌ جانب غیر خود.
«و تولنى بنجح طلبتى ‌و‌ قضاء حاجتى ‌و‌ نیل سولى، قبل زوالى عن موقفى هذا، بتیسیرك لى العسیر ‌و‌ حسن تقدیرك لى فى جمیع الامور». یعنى: متولى امر من‌ شو به‌ روا كردن مطلوب من‌ ‌و‌ قضاى حاجت من‌ ‌و‌ رسیدن به‌ مسوول من، پیش از‌ رفتن من‌ از‌ این محل، به‌ آسان گردانیدن تو‌ امور دشوار مرا ‌و‌ به‌ نیكویى تقدیر تو‌ احوال مرا در‌ جمیع كارها.
«و صل على محمد ‌و‌ آله صلاه دائمه نامیه لا‌ انقطاع لابدها ‌و‌ لا‌ منتهى لامدها». یعنى: رحمت ‌و‌ افاضه كن خیر را‌ بر‌ محمد ‌و‌ آل‌ او، رحمتى دائم زیاد- شونده كه‌ انقطاع نباشد آخر او‌ را‌ ‌و‌ نهایت نباشد غایت او‌ را. «و اجعل ذلك عونا لى ‌و‌ سببا لنجاح طلبتى».
و بگردان این صلاه را‌ مددكار از‌ براى من‌ ‌و‌ سبب ‌و‌ وسیله اى از‌ براى رواشدن مطلوب من. «انك واسع كریم». الواسع هو الذى وسع غناه مفاقر عباده ‌و‌ وسع رزقه جمیع خلقه. ‌و‌ السعه فى كلام العرب الغنى. یقال: الله یعطى عن سعه، اى: غنى. (یعنى:) زیرا كه‌ تو‌ واسعى- یعنى غناى تو‌ رسیده به‌ همه ‌ى‌ بندگان ‌و‌ فرا رسیده رزق تو‌ به‌ جمیع خلقان- كریمى- یعنى جوادى ‌و‌ دهنده ‌ى‌ بى منت.
«و من‌ حاجتى- یا‌ رب- كذا ‌و‌ كذا. ‌و‌ تذكر حاجتك». یعنى: حاجت من- اى پروردگار من- این ‌و‌ این است. یعنى نام حاجت خود ببرد ‌و‌ ذكر كند. «ثم تسجد ‌و‌ تقول فى سجودك». پس‌ به‌ سجده برو ‌و‌ بگو در‌ سجده. «فضلك آنسنى. ‌و‌ احسانك دلنى. فاسالك بك ‌و‌ بمحمد ‌و‌ آله- صلواتك علیهم- ان‌ لا‌ تردنى خائبا». آنسنى، اى: ابصرنى. یقال: آنسته: ابصرته. ‌و‌ آنست منه رشدا، اى: علمته. قاله فى الصحاح. ‌و‌ خاب الرجل خیبه، اذا لم ینل ما‌ طلب. (یعنى:) فضل ‌و‌ جود تو‌ بینا گردانید مرا. ‌و‌ احسان تو‌ دلالت نمود مرا بر‌ طلب حاجت خود از‌ تو. پس‌ سئوال مى كنم تو‌ را‌ به‌ حق ذات مقدس تو‌ ‌و‌ به‌ حق محمد ‌و‌ آل‌ او- كه‌ رحمتهاى تو‌ بر‌ ایشان باد- كه‌ باز نگردانى مرا ناامید از‌ مطلوب خود.