پرورش كبوتر

 

 

 

 

منشاء و اهلی شدن

منشاء كبوترهای خانگی یا اهلی Columba livia domestika را از كبوترهای چای columba liuia liuia می دانند كه در تمام اروپا شمال آفریقا تا قفقاز و بسیاری از نقاط آسیا پراكنده هستند كبوترهای اهلی از 3000 هزار سال قبل از میلاد در منطقه خاورمیانه وجود داشته اند . كبوترهای اهلی را مخصوصا در دین مبین اسلام سمبل دوستی و صلح می دانند . در مصر باستان ، یونان و روم قدیم از كبوتر به عنوان یك منبع غذایی استفاده می شود . كبوترهای روم و امروز كبوترهای بزرگ جثه والنسیا كه جزو سنگین ترین كبوتران محسوب می شوند از اعقاب آنها به شمار رفته و زمان اهلی شدنشان كاملا مشخص نیست .

 

 

نژادها

از تعداد نژادهای بیشمار كبوتران با رنگهای متنوع و فرمهای به عنوان گوشتی مورد استفاده قرار می گیرند از مشخصات كبوتران گوشتی می توان وزن زیاد (حداقل 800 - 600) گرم سینه عمیق و فراخ ، قدرت باروری وبنیه خوب را نام برد مختلف فقط تعداد كمی. در حالیكه در اروپا و آسیا انتخاب بیشتر بر اساس رنگ و فرم صورت می گیرد در آمریكا كبوترها در جهت تولید گوشت پرورش داده می شوند . كشورهای اروپایی انواع كبوترهای گوشتی را از آمریكا واردكرده و بر روی آنها كار كرده اند . از آنها می توان كبوترهای شاهی سفید ، شاهی شناساو كارینه - مون داین ،‌ كبوتر نامه رسان، كبوترهای شناسای تكزاس را نام برد .

 

 

 

 

كبوتر شاهی سفید در آمریكا از سفید رومی ، سفید مالتز (Maltese) و سفید داكس (Duches )به وجود آمده است . این كبوتر در دو تیپ مختلف ظاهر می شود . تیپ مصرفی شاهی سفید كه از باروری مناسبی برخوردار می باشد ، با وزنی در حدود 850 - 750 گرم از تیپ كاملا گوشتی آن سبك وزنتر است.

 

كبوترهای جوان آماده به ذبح; آنها به وزن550 گرم می رسند از هر جفت می توان تعداد 16 قطعه در سال تولید نسل داشت آنها سینه ای عمیق و پر گوشت دارند . كبوتر شاهی نقره ای نیز در تلاقی جابجائی داكسی با موند این بوجود آمده و جثه ای بزرگتر و حالتی بزرگتر و آرامتر از شاهی سفید دارد .

كبوتر شاهی شناسا نیز در سال 1940 در آمریكا پرورش داده شدند از محسنات این نژاد تشخیص دوجنس نرو ماده آن از یكدیگر می باشد كه به علت وجود تفاوت رنگ پرها در دو جنس امكان پذیر می گردد .

كبوترهای كارنیه (Carneau) از كبوتر جنوب بلژیك وشمال فرانسه به وجود آمده و در اوائل قرن بیستم در آمریكا بر روی آنها كار شده است این كبوتران به وزنی در حدود 750 - 600 گرم می رسند . در كبوترهای جوان آماده ذبح آنها وزن در حدود 500 گرم فرم سینه طویلتر بدون دم و بال و پهن تر بودن سر ، این نژاد را از شاهی سفید متمایز می كند .

كبوترهای موند این Mondain یكی از قدیمی ترین كبوترهای فرانسه به شمار آمده و وزنی در حدود 900 - 750 گرم پیدا می كنند . كبوتر جوان آماده ذبح آن در حدود 600 گرم وزن دارد این نژاد در رنگهای مختلف ظاهر می شود .

 

 

 

كبوترهای نامه بر كه بیشتر در اروپا و خاورمیانه گسترش دارد با وزنی بین 480 - 420 گرم بسیار مقاوم بر تولید بوده و ‌ندرتا تخم های خود را می شكنند آنها از جوجه های خود با كمال دقت مواظبت می كنند . كبوتران نامه بر قادرند مسافتهای طولانی بین 120 - 100 كیلومتر را طی كنند زمان بازگشت آنها را می توان در رابطه با سرعت پروازشان دقیقا پیش بینی نمود جهت یابی ، این كبوتران هنوز جزو مسائل پیچیده به شمار می رود .

 

 

نگهداری
بر عكس سایر طیور كبوتران زندگی كاملاً منوگام‌ داشته و در سن 7 - 5 ماهگی به سن بلوغ می رسند هر قدر وزن آنها سنگین تر باشد به همان نسبت دیرتر بالغ می شوند بعد از اینكه كبوتر ماده ای نری را به عنوان جفت برگزیند و اعلام آمادگی جنسی و همزیستی نمود اووسیت ها در تخمدان شروع به رشد كرده و پس از تقریبا4- 5روز اولاسیون انجام گرفته و مدت كوتاهی بعد از ان هم جفت گیری و انتقال اسپرم صورت می گیرد . تقریبا 40-44 ساعت پس از زمان جفتگیری چند ساعت بعدازظهر اولین تخم را می گذارد و , برعكس سایر طیور گذاشتن فقط دو تخم از لحاظ ژنتیكی تثبیت شده است و هیچگاه افزایش و كاهش ندارد .

 

تخم كبوترها حدود 20 گرم وزن و 4 سانتی متر طول و 5/2 سانتی متر پهنا و رنگ سفید دارند . نسبت زرده به وزن تخم با 19 درصد بین سایر طیور در كمترین حد است ولی پوسته آهكی با 10% درصدی اختلافی با دیگر طیور ندارند . لانه سازی با همكاری هر دو جنس 3-2 روز قبل از گذاشتن تخم آغاز گشته و حتی پس ازآن نیز ادامه می یابد . پس از 17 - 18 روز جوجه ها از تخم خارج شده و به ندرت هر دو جوجه با هم متولد می گردند . فاصله زمان تولد دو جوجه اغلب 24 - 12 ساعت است.كبوتردر بین طیور تنها پرنده ای است كه جوجه آشیانه نشین دارد سایر ماكیان در موقع تولد كاملاً لخت هستند و حدوداً پس از یك هفته پرهایشان جوانه می زند . جوجه ها در حدود 6 هفتگی توسط مادران تغذیه شوند. در 5-4 روز اول تولد غذای جوجه ها را شیرابه چینه دان تشكیل می دهد.

 

این شیرا به بسیار مغذی بوده و توسط سلولهای چین خورده چینه دان ترشح می شود. چینه دان در تعدادی از گونه های پرندگان خصوصاً در خانواده كبوترها مولد شیر مخصوص چینه دان است و تكثیر سلولهای مخاطی و كنده شدن و تولید شیر توسط آنها به وسیله هورمون پرولاكتین، صورت گرفته و كنترل می شود این پرندگان شیر ایجاد شده در چینه دان را به دهان بازگردانده و جوجه ها را به وسیله آن غذا می دهند. ساختمان میكروسكوپیك چینه دان مشابه به ساختمان مری است .

ترشح شیرابه تا 8 روز پس از تولد جوجه ها نیز می تواند ادامه یابد. معمولا از روز پنجم به بعد تغذیه جوجه ها با غذایی كه خود پدر و مادر می خورند آغاز می گردد جیره اكثر پرندگان زینتی, به صورت دانه های كامل و نه به صورت خوراك كامل پلیت شده می باشد . تغذیه پرندگان طبق راهنمایی های ارائه شد بسیار منطقی می باشد . اما به نظر نمی رسد كه تغذیه صرفا عامل عمده ای جهت انتخاب غذا توسط صاحب پرنده باشد .

 

 

 

 

استفاده از خوراكهای كامل پلت, شده با مقاومت صاحبان پرنده روبرو شده و در ضمن همه گونه های پرندگام نیز چنین خوراك هایی را براحتی نمی پذیرند . اما با استفاده از پلت های اكسترود شده (اكسترودینگ) (Extruded) و افزودنیها كه پرنده را با استفاده از خوراك كامل تشویق كند مشخص نشده است .

دوره نگهداری كبوتران پرورشی به طور متوسط 5 سال بوده و معمولا در سالهای دوم و سوم بیشترین تولید را داشته كه از سال پنجم در حد چشمگیری كاهش می یابد. از یك جفت كبوتر, حداقل 12 قطعه كبوتر جوان در سال به وجود آید. تولید 15-12 قطعه جوجه, را مناسب و بین 20-16 قطعه را جزو بسیار خوب به شمار می آورند.

 

موفقیت در این امر بستگی به تعداد تخم گذاشته شده جوجه های متولد شده و سرزندگی و سلامت جوجه ها دارد .

و بسته به شرایط اقلیمی متفاوت است. اكثر گونه های غیر اهلی كه در مناطق معتدل سرد سیر زندگی می كنند. دارای سیكل تولید مثل سالیانه هستند. در حالی كه گونه هایی كه با آب و هوای گرمسیری و صحرائی عادت پیدا كرده اند ممكن است دارای سیكل های تولید مثل ,كمتر از یك سال با فواصل شش ماه باشند . و یا زمانی كه شرایط مطلوبی فراهم است جفت گیری انجام می دهند كه اصولا به این نژاد فرصت طلب می گویند .

 

معمولا كبوترها در هر فاز فعال تخمگذاری دو عدد تخم می گذارند و در هر سال دارای هشت فاز فعال تخمگذاری می باشند . فاصله بین فازهای فعال تخمگذاری در پاییز و زمستان تقریبا روز و در بهار و اوایل تابستان 30-32 می باشد . در كبوتر سیكل تخمك گذاری رها سازی تخمك و میزان تخمگذاری موفق در بین كبوترها 40 تا 44 ساعت گزارش شده است .

 

 

تولك رفتن
تولك رفتن از نظر ظاهری همراه با پرریزی و جایگزینی پرها و آغاز سیرقهقرای ارگان های تولید مثلی و قطع تخمگذاری می باشد. در گونه های غیر اهلی پریزی قبل از جفت گیری ممكن است قبل از آغاز فصل جفت گیری اتفاق افتد در حالی كه پریزی پس از جفت گیری بین پایان فصل تولید مثل و آغاز پائیز یا مهاجرت پائیزه اتفاق می افتد تاكنون مكانیزم فیزیولوژی كه باعث پریزی می شوند شناخته نشده اند. به هر حال در این پدیده غده هیپوفیز ،تیروئید، تخمدان و فوق كلیه به عنوان واسطه عمل می كنند .

 

 

رفتار كرچی و لانه گزینی

رفتار كرچی عبارت است از: خاتمه تولید تخم، خوابیدن بر روی تخمها و مراقبت از جوجه های جوان می باشد .

درصد باروری 96 - 85 درصد و میزان جوجه درآوری 85 -80 درصد است رفتار خوابیدن روی تخم در كبوتر موجب تحریك رشد و توسعه كیسه چینه دان می گردد به نظر می رسد كه رشد و تزایداین غده تحت كنترل مستقیم پرولاكتین باشد تصور می شود كه در قمری تولید استروژن، آندروژن كه با ترشح FSH تحریك می شود موجب رفتار لانه سازی در جنس ماده می گردد در مقابل آغاز فعالیت لانه سازی در جنس نر بستگی به شرایط هورمونی و رفتار جنسی ماده دارد. در پرندگان رفتار لانه سازی به طور وسیعی در تخمك گذاری مرتبط می باشد 100% از تخمك گذاری 24 ساعت پس از رفتار لانه سازی و 99% لانه سازی قبل از تخمك گذاری انجام می شود با این حال تنها 95 - 60% از تخمك گذاری پس از یك سیكل تخمگذاری انجام می شود . تخمهای شكسته ناشی از مبارزات بر سر لانه نیز در حدود 6 درصد برآورد می گردد . تلفات در بین جوجه ها تقریبا 9% و گاهی بیشتر می باشد . برای افزایش راندمان تخمگذاری تعدادی از كبوتران را فقط مخصوص گذاشتن تخم انتخاب می كنند . بدین ترتیب كه پس از گذشت 10 روز از تاریخ تخمگذاری تخمها را از زیر كبوتران برداشته ودر نتیجه پرنده در عرض 2-1 هفته مجددا تخم خواهد گذاشت با این روش می توان تا 60 درصدبه راندمان تخمگذاری افزود .

 

 

 

 

در ایتالیا به مجرد تخمهای گذاشته شده جمع آوری می گردد, درچنین متدی تخمها را به طور متوسط از 15 عدد در سال به 47 عدد فزونی می بخشد .

تخمهای برداشته شده را یا به كمك ماشین جوجه كشی به جوجه تبدیل كرده و تحویل كبوترهای مادر كه در همان روز جوجه هایشان متولد شده می دهند و یا هر تخم را به عنوان تخم سوم زیر كبوترهای دیگر می گذارند هم سن بودن این سه تخم كاملا ضروری است .كبوترها قادرند تا سه نوزاد را نگهداری كنند ولی اكثرا از عهده تغذیه و رسیدگی 4 جوجه عاجزند و فشار كاری زیادی را باید تحمل كنند . در جوجه كشی مصنوعی كبوترهانسبت به مرغها به درجه حرارت كمتر 7/36 - 1/36 درجه سانتی گراد و رطوبت بیشتری نیاز است .

ركوردهای نمودارهای فوق واقعی هستند و از یك گیرنده حساسی كه در جلوی سینی حاوی تخمهای كبوتر قرار داده شده بود به دست آمده اند هر سی دقیقه سینی به اندازه 90درجه به سمت جلو و عقب چرخانده می شود به طوری كه در دوره نیم ساعته بعدی گیرنده حساسی قبل از اینكه بر روی تخمها قرار بگیرند در معرض جریان هوا قرار می گیرند و سپس بر روی آنها قرار می گیرند. پس از عبور از روی تخم مرغهای تازه درجه حرارت هوا زیاد نمی شود ولی در تخمهای نزدیك جوجه كشی دما 75/1فارینهات افزایش پیدا می كند .

 

تفاوتهای گوناگونی در درجه حرارت مطلوب وجود دارد كه شامل حرارت داخل بدن پرنده بالغ ، اندازه تخمها و تناسب آنها با بدن پرنده ، خلل و فرج پوسته و طول دوره جوجه كشی می باشد .

 

هنوز جزیات زیادی در رابطه با ایجاد شرایط مناسب جوجه كشی برای پرندگان دیگر وجود دارد كه باید مورد مطالعه قرار گیرد . تحقیقات پایه ای بسیاری بر روی شرایط مطلوب مورد نیاز برای جوجه كشی كبوتر انجام گرفته است همچنان كه در نمودار مشاهده می شود تخم كبوترها را می توان در دمای بین 97 -2/97 درجه فارنهایت (1/36 - 7/36)سانتی گراد در صورت تعدیل رطوبت و جریان هوا به طور مطلوب جوجه كشی كرد حداكثر جوجه كشی با امكان 100%تنها در دمای F 2/97 F 97 حاصل می شود .كه این درجه حرارت بر روی تخمهای شتر مرغ آمریكایی ، غاز و اردك - به ترتیب در دمای F 97 (c 1/36 ، c 2/37 F 2/99 c 3/37( می باشد . برای به گزینی در جهت تولید مناسبتر باید به موارد زیر توجه نمود.

 

تولید تخم زیادتر زودرس چون به تولید بیشتر تخم منتج می گردد . عبا رتند از:
1- طول عمر و قدرت مقاومت بیشتر
2- تولید تخم حتی در زمان تولك
3- باروری مناسب و كاهش تلفات زمان جنینی
4- روحیه آرام ، وزن زیاد بدن در صورتی كه تولید گوشت هدف باشد. بدن فشرده با عضلاتی بیشتر به عبارتی گوشت بیشتر .

 

بوسیله هیبریداسیون می توان راندمان تولید را افزایش داد . هیبرید و یا آمیخته Hybrid این اصلاح را در مورد موجودات هتروزیگوت به كار می برند . اگر والدین از نظر یك جفت صفت خالص با یكدیگر اختلاف داشته باشند . از منوهیبرید گفتگو به میان می آید و بلعكس اگر والدین از نظر چندین صفت خالص با یكدیگر متفاوت باشند پلی هیرید گفتگو به میان خواهد آمد .

 

برای به وجود آوردن گله های گوشتی توصیه می شود از تجربیات كشورهایی مانند ایتالیا و فرانسه سود برد. كبوترهای گوشتی در سنین 3-2 ماهگی و اغلب در 4 ماهگی تحویل می گردند .كه این كبوترها را می توان بعد از ذبح به صورت لاشه كامل -سینه كامل- ران كامل -لاشه به صورت قطعه قطعه شده به صورت تازه و منجمد در اختیار مصرف كنندگان قرار داد. افت پس از كشتار در كبوتر در حدود 20-25 درصد وزن زنده می باشد. در گوشت آماده برای طبخ نیز افت استخوان كبوتر كمتر از گوشت سایر ما كیان دیگر می باشد. بدین ترتیب از یك كیلو وزن زنده كبوتر گوشت و در نتیجه پروتئین بیشتری در اختیار مصرف كنندگان قرار می گیرد. از گوشت كبوتر تقریبا هیچ گونه بیماری به انسان منتقل نمی شود تنها بیماری قابل انتقال بیماری سالمونلوز , كه اغلب گوشت انواع پرندگان دیگر در مرحله آماده سازی با آن آلوده می گردد و از این رو چنانچه پس از سر بریدن كبوتر پركنی و تهیه گوشت و ذخیره آن به طور بهداشتی صورت گیرد هیچگونه خطری از نظر انتقال بیماریهای مشترك بین انسان وجود ندارد. سرعت رشد در كبوتر نسبتا بالا و در حدود 60-90 روزگی به وزن مناسب كشتار خواهد رسید و هیچ گونه از طیور صنعتی شاید قابل مقایسه با كبوتر نباشند. زیرا كبوترها قادرند به علت سهولت تغذیه دوباره به لانه خود بازگردند و در واقع می توانند از مواقع وسیع طبیعی و یا كشتزارهای اطراف به عنوان منبع تهیه خوراك استفاده كنند .

 

 

صرفه جویی در جایگاه و زمین به منظور تامین بخشی از پروتئین حیوانی از كبوترها نیازی به احداث سالنهای آن چنانی نیست .

و می توان با احداث جایگاه و آشیانه ای كه فقط پرنده را از گرما نور و حرارت و سرما در واقع عوامل محیطی و بعضی دیگر محافظت كندنسبت به تهیه جایگاه اقدام كرده كه این جایگاه به دلیل آنكه در اغلب موارد در مرتفع ترین قسمت ساختمان یعنی پشت بام احداث می شود می تواند بازده اقتصاد فراوانی را به همراه داشته باشد . زیرا در واقع از سطح بام (منازل ، كارخانجات ، و . . .) می توان به عنوان یك مجتمع تامین احتیاجات غذایی سبد خانوار استفاده كرد و بخشی از احتیاجات خانوار شهری و روستایی را از منابع پروتئین حیوانی بر طرف كند .

 

گوشت كبوتر از لحاظ محصولات طیور می تواند در ردیف و هم تراز با گوشت جوجه ، قرار گیرد زیرا وزن این فرآورده در حدود 600 تا 800 گرم است و بسته به نژاد در سن بین 4-5 هفتگی به بازار ارسال می شود كه این نوع گوشت می تواند به علت سهولت هضم ، بودن گوشت و فرم بودن استخوان اغلب برای تغذیه كودكان و بیماران سالمند كه احتیاج به غذای مغذی و سهل الهضم و مغذی و سبك دارند مورد استفاده قرار گیرد .

 

منبع:forum.patoghu.com

ویدیو مرتبط :
آموزش نژادهای كبوتر( كبوتر باز بشید)

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

توصیه هایی برای پرورش خلاقیت کودکان

خلاقيت ، شکل کنترل شده يا محدود شده اي از تخيل است . خلاقيت ها ي افراد نه تنها براي زيبايي ظاهري ، بلکه به خاطر نتايج نهايي که در بر دارد  به کار برده ميشود . اين نتيجه نهايي معمولاً شکلي به خود مي گيرد که ديگران نيز مي توانند آن را ببينند . خلاقيت ممکن است خلق يک نقاشي ، يک لباس ، يک قطعه کوچک موسيقي يا پختن يک غذاي جديد باشد  به واسطه خلاقيت ، شخص مي تواند به پيشرفتهاي انساني خود بيافزايد ، همچنين افرادي که داراي قوه تخيل زيادي هستند نسبت به کساني که فاقد خلاقيت هستند ، معمولاً به پيشرفتهاي بيشتري در زندگي نائل مي شوند . خلاقيت حتي در سنين کودکي نيز خود را نشان مي دهد.
خلاقيت حتي در سن کودکي نيز خود را نشان مي دهد . اغلب خانواده ها شايد با اين نوع پديده ها در رفتار ،کردار و گفتار کودکان خود مواجه شوند . برخي از آنان يا بي توجه هستند و يا کم توجه ؛ با اين حال آن دسته از والدين که به کوچکترين رفتارهاي کودکان خود توجه دارند ، مي توانند با به کارگيري توصيه هاي 12 گانه پرورش خلاقيت ، کودکان خود را به مرحله خود شکوفايي سوق دهند ،البته به کار گيري اين روش آنچنان هم ساده نيست . داشتن صبر و حوصله از يک سو و نکته سنجي دررفتار کودکان مي تواند آينده درخشاني را براي کودک شما رقم بزند .

شيوه افزايش خلاقيت در کودکان

*  براي ايجاد سؤالات تازه در ذهن کودکتان ، او را راهنمايي کنيد . آموزش به کودک بايد طوري باشد که او را به طرف پرسشهاي تازه هدايت کند . معلم بايد هنگام جواب دادن به سؤالات کودک ، او را به سمت مهارتهاي جديد سوق دهد و از به کار بردن کلماتي مانند بله،خير،هرگز و امثال آن دوري کند . اين نوع جوابها نمي تواند ارتباط کاملي بين سؤالات کودک و معلومات قبلي او برقرار کند.

 

* حسن کنجکاوي در کودکان را پرورش دهيد . براي اين امر، هيچ چيز مثل پاسخهاي صحيح و مناسب به پرسشهاي او موثر نيست . سؤال ، در واقع انعکاس از ذهن تشنه اي است که مي خواهد با دريافت جواب از فردي که بهتر از او مي داند خود را سيراب کند ، اگر چه احتياج ، بايد فوراً برآورده شود اما کمي مکث بين سؤال و جواب ، غالباً مي تواند افکار و ايده اي مفيد جهت مباحثه و گفتگو به بار آورد .

 

* والدين و مربيان ، نه تنها بايد درباره امور مربوط به کودک ، بلکه درباره امور خانه و مدرسه نيز از او نظر خواهي کنند و عقايد او را مانند عقايد بزرگسالان در حضور خود ، به بحث و گفتگو بگذارند .

 

* به عقايد جديد و تازه کودکتان احترام بگذاريد . کودکاني که به نوعي خلاقيت آنها برانگيخته شده ، روابط و مفاهيم را درک مي کنند . لذا والدين و مربيان آنها ممکن است به آنها توجه نداشته باشند و حتي گاهي او عقايد خود را چنان مطرح کند که بزرگسالان قادر به ارزشيابي وجايگزيني آنها نباشند ، تشويق کودکان به ابرازعقايد جديد ، مي تواند در رشد خلاقيت آنها موثر واقع شود .

 

* از مراقبتها و دخالتهاي بيش از حد در زندگي کودکان اجتناب کنيد . يکي از ويژگيهاي انسان خلاق اين است که تواناييش را خودش به کارمي اندازد . وظيفه والدين و مربيان اين است که اين قابليت را در او زنده نگاه دارند و به کودکان اجازه دهند بعضي اوقات مطابق سليقه خود اشياء را کشف کنند . مراقبتها و دخالتهاي زياد از حد بزرگسالان در زندگي و رفتارهاي کودکان ، قابليت يادگيري مبتکرانه آنها را تضعيف مي کند .

 

* از کودکان بخواهيد که اشياء و امور نيمه تمام را تکميل کنند ؛ از کودکان تقاضا کنيد تا جملات نا تمام و داستانهاي نا کامل ، تصاوير و نقاشي هاي نيمه تمام و حتي اشياء ناقص را کامل نمايند . براي اواسباب بازي هايي بخريد که خودش بتواند آنها را به يکديگر متصل کند و با آنها مدلهاي مختلف خلق کند .

* اجازه دهيد اشيا را از نزديک لمس کنند. علاوه بر مشاهده اشيا لازم است کودک آنها را لمس نمايد ، زيرا مشاهده شيء به تنهاي کنجکاوي کودک را ارضا نمي کند ، کودکاني که از لمس کردن اشيا محروم مي شوند توانايي لازم جهت کشف و اختراع را از دست مي دهند . مشاهده همراه با لمس اشيا ، آنها را در بازي هاي خيالي ، اختراعات و پاسخ گويي به آزمونهاي خلاقيت ياري مي دهد . به کودکان اجازه دهيد وسايل بي خطر خانه را لمس نمايند. خصوصا کودکان بيرون کشيدن وسايل آشپزخانه از داخل کابينتها و بازي با کاسه و قابلمه و بشقابها را بسيار دوست دارند .

* براي کودکان هميشه يک مارک خاص آدامس ، بستني يا چيزهاي مورد علاقه را نخريد. کودکان را تشويق کنيد در خريد خوراکي و پوشاک ، مدل هاي مختلفي را امتحان کنند و از خريد کالاهاي تکراري و يکسان اجتناب کنيد .

 

* کودک را هميشه از يک مسير خاص به خانه نبريد . زماني که با او بيرون مي رويد ، هنگام برگشتن به خانه به او توضيح دهيد که  مي خواهيد از يک راه جديد به خانه برويد. او از اين طريق در مي يابد براي رسيدن به يک هدف راه هاي مختلفي وجود دارد .

 

* در مورد کاربردهاي مختلف يک وسيله خاص از کودکان سؤال کنيد . کاربرد ابزارها و وسايل مختلفي که را در خانه داريد ، براي کودک شرح دهيد و از او بپرسيد: به نظر تو اين وسيله چه کاربردهاي ديگري مي تواند داشته باشد . به اين طريق شما ذهن کودک را مستعد مي کنيد .

* از مکان هاي جديد ديدن کنيد  همراه با کودک به نمايشگاهها و موزه هاي مختلف و طبيعت زيبا برويد ، اجازه دهيد او از نزديک مکان هاي گوناگون را شناسايي کند .

 

* به اتاق او کاغذ هاي سفيد بچسبانيد . حدود يک متر از اتاق کودکتان را از سطح زمين به طرف بالا به طور سراسري و افقي کاغذ سفيد بچسبانيد و به او بگوييد هر طور که دوست دارد روي آنها نقاشي و طراحي کند . در تزيين اتاق او از سليقه اش استفاده نماييد . به او ياد دهيد که هر چند روز يک بار محل وسايلش را در اتاق تغيير دهد تا به اين وسيله زمينه خلاقيت در او پرورش يابد.