کدام سوره شناسنامه خداوند است؟

توحید، مرز میان ایمان و کفر است و ورود به قلعه ایمان بدون اقرار به توحید ممکن نیست. اولین سخن پیامبر کلمه توحید بود: «قولوا لا اله الا اللّه تفلحوا».

شعار توحیدی «لا اله الا اللّه» از سه حرف (الف، لام و ها) ترکیب شده و ذکری است که در گفتنش حتی لب تکان نمی‌خورد ولی عملش تا اطاعت از رهبری معصوم و جانشینان آنان ادامه دارد؛ زیرا شرط توحید طبق فرمایش امام رضا علیه السلام ایمان به امام معصوم علیه السلام و اطاعت از اوست.

سوره اخلاص
در این مقاله مطالبی را در ارتباط با سوره توحید تقدیم شما عزیزان می کنیم:

شناسنامه خداوند، سوره ی مبارکه توحید (قل هو الله أحد) است که در آن از توحید پروردگار و یگانگی او سخن به میان آمده است؛ همان‌طور که در روایات متعددی از معصومان (علیهم السلام)، از آن با عنوان «نسبة الربّ» یاد شده است (الکافی، ج 1، ص 91)؛ مانند این‌که امام صادق (علیه السلام) فرمود: «... سوره توحید بیانگر نسبت (شناسنامه‏) پروردگار عزّوجلّ است». (من لا یحضره الفقیه ج 1، ص 470)

همچنین برای سوره «قل هو الله احد» نام‌هایی مانند «اخلاص» و «ولایت» نیز نقل کرده‌اند. و البته چون این سوره شامل خالص‌ترین عقاید توحیدی است، از این رو سوره توحید و اخلاص نام گرفته است.
 
توحید چیست؟
توحید، مرز میان ایمان و کفر است و ورود به قلعه ایمان بدون اقرار به توحید ممکن نیست. اولین سخن پیامبر کلمه توحید بود: «قولوا لا اله الا اللّه تفلحوا».

شعار توحیدی «لا اله الا اللّه» از سه حرف (الف، لام و ها) ترکیب شده و ذکری است که در گفتنش حتی لب تکان نمی‌خورد ولی عملش تا اطاعت از رهبری معصوم و جانشینان آنان ادامه دارد؛ زیرا شرط توحید طبق فرمایش امام رضا علیه السلام ایمان به امام معصوم و اطاعت از اوست.

در سفری که امام رضاعلیه السلام با اجبار مأمون وادار به هجرت از مدینه به مرو شد، در مسیر راه وقتی به نیشابور رسید، مردم دور آن حضرت جمع شدند و از او هدیه و رهنمود خواستند.

امام رضاعلیه السلام فرمود: پدرم از پدرش و او از اجدادش و آنان از پیامبر خدا نقل کردند که خداوند فرموده است: «كلمة لا اله الا اللّه حصنى فمن دخل حصنى أمن من عذابى: توحید، قلعه من است و هر كس داخل این قلعه شود از قهر من در اَمان است.»

آنگاه امام رضا علیه السلام فرمود: البتّه توحید شروطی دارد و من (که امام حاضر هستم) شرط آن هستم، یعنی توحید بی‌ولایت پذیرفته نیست.

در زمان غیبت امام معصوم نیز، بنا بر فرمان خودشان باید به سراغ فقهای عادلی که از هوی و هوس دورند، برویم.

بنابراین توحید کامل، ایمان به یکتایی خداوند، دور کردن فکر و عمل از هر نوع شرک و پیروی از رهبران معصوم در زمان حضور و فقهای عادل در زمان غیبت است.

محتوی و فضیلت سوره" اخلاص"
این سوره چنان که از نامش پیدا است (سوره اخلاص و یا سوره توحید) از توحید پروردگار، و یگانگی او سخن می‌گوید، و در چهار آیه کوتاه چنان توصیفی از یگانگی خداوند کرده که نیاز به اضافه ندارد.

در شأن نزول این سوره از امام صادق (علیه السلام) چنین نقل شده است که:" یهود از رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) تقاضا کردند خداوند را برای آنها توصیف کند، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) سه روز سکوت کرد و پاسخی نگفت، تا این سوره نازل شد و پاسخ آنها را بیان کرد".

در فضیلت تلاوت این سوره روایات زیادی در منابع معروف اسلامی آمده است که حاکی از عظمت فوق العاده آن می‌باشد از جمله:

در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌خوانیم که فرمود: " آیا کسی از شما عاجز است از اینکه یک سوم قرآن را در یک شب بخواند"؟! یکی از حاضران عرض کرد: ای رسول خدا! چه کسی توانایی بر این کار دارد؟! پیغمبر فرمود: اقرۆا قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ:" سوره قل هو اللَّه را بخوانید".

در اینکه چگونه سوره" قُلْ هُوَ اللَّهُ" معادل یک سوم قرآن است؟ بعضی گفته‌اند به خاطر اینکه قرآن مشتمل بر" احکام" و" عقائد" و" تاریخ" است، و این سوره بخش" عقائد" را به طور فشرده بیان می‌کند.

برای سوره «قل هو الله احد» نام‌هایی مانند «اخلاص» و «ولایت» نیز نقل کرده‌اند. و البته چون این سوره شامل خالص‌ترین عقاید توحیدی است، از این رو سوره توحید و اخلاص نام گرفته است

بعضی دیگر گفته‌اند: قرآن سه بخش است" مبدأ" و" معاد" و" آنچه در میان این دو" قرار دارد، و این سوره بخش اول را شرح می‌دهد.

اما به طور کلی این سخن قابل قبول است که تقریباً یک سوم قرآن پیرامون توحید بحث می‌کند و عصاره آن در سوره توحید آمده است.

و در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم:" کسی که یک روز و شب بر او بگذرد و نمازهای پنجگانه را بخواند و در آن قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را نخواند به او گفته می‌شود یا عبد اللَّه! لست من المصلین!:" ای بنده خدا! تو از نماز گزاران نیستی"! (" مجمع البیان" جلد 10 صفحه 561)

و امام سجاد علیه السلام فرمود: چون خداوند می‌دانست که در دوره آخر الزمان گروهی دقیق و عمیق خواهند آمد، سوره توحید و شش آیه اول سوره حدید را نازل فرمود.

تلاوت این سوره به شش سمت، سبب حفظ شدن انسان از خطرات و ایمن شدن از حوادث می‌گردد. (مصباح کفعمی، ص 246)
 
منابع:
تفسیر نمونه ج 27
تفسیر نور
اسلام کوئیست
تبیان

ویدیو مرتبط :
قرایتی / تفسیر آیه 12 تا 14 سوره ملک، خشیت واقعی از خداوند ، علم خداوند به مخلوقات‏

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

ساختمان‌هایی با شناسنامه‌ زیست محیطی

 

 

 

با پیشرفت و توسعه دانش بشری داشتن هویت برای تمام اجزای زندگی بشر ضروری است؛ هویتی كه مختصات هر اجزا را نسبت به سازگاری یا عدم‌سازگاری آن با وضعیت جامعه بشری مشخص كند، از این‌رو كارشناسان و متخصصان به فكر ایجاد هویت برای ساختمان‌هایی افتاده‌اند كه با اعمال مدیریت محیط زیستی و رعایت مشخصات سازگار با محیط زیست باعث حداقل هدر رفت انرژی و منابع شوند و دارای شناسنامه سبز باشند.

 

به این ترتیب ساختمان‌های نسل‌های آینده با داشتن شناسنامه زیست محیطی یك سر و گردن از سازه‌های سال‌های گذشته خود بالاترند و خود را با برنامه‌های توسعه پایدارجوامع بشری وفق داده‌اند و دیگر اثری از ساختمان‌هایی كه منابع انرژی را بی حساب و كتاب می‌بلعند، دیده نمی‌شود.

 

مدیریت محیط زیستی در بخش ساختمان می‌تواند با ابزارهای مدیریتی نوین، فرآیندهای نظارت، جمع‌آوری و پردازش اطلاعات وضعیت مصرف انرژی را بهبود بخشد.

 

به طوری كه مدیران محیط زیستی همواره با مسائل در حال رشدی روبه‌رو هستند و به این دلیل نیاز به امكانات كمكی بیشتری مانند شناسنامه انرژی دارند.

 

مهندس محمدباقر ارمغان، كارشناس ارشد معماری دانشگاه اشتوتگارت آلمان و عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان ایران در این باره می‌گوید: دنیای امروز بدون حفظ محیط زیست معنی ندارد و به سمتی پیش می‌رود كه مدیران محیط‌زیستی باید هر چه بیشتر از روش‌های تصمیم‌گیری سنتی دور شده و به روش پیش‌بینانه نزدیك‌تر شوند.

 

درحالی كه كشور ایران از منابع سرشار انرژی برخوردار است، ولی مصرف بی‌رویه انرژی و عدم مدیریت صحیح موجب خسارات محیط زیستی آشكار و پنهانی در این عرصه شده كه موجب نگرانی متولیان و دانش پژوهان شده است.

 

وی می‌افزاید: بر این اساس به‌كارگیری دانش و پژوهش در بخش ساختمان از طریق دیدگاه هم‌اندیشی سبز و از طریق به‌كارگیری شناسنامه انرژی برای هر واحد مسكونی بهترین ایده است.

 

عرضه نمونه به روز و كارآمد شناسنامه انرژی و به‌كارگیری عناصر مختلف هشتگانه عایقكاری حرارتی پوسته خارجی ساختمان، مواد و مصالح مورد استفاده برای این عایقكاری، پنجره‌ها، درزگیری و جزئیات اجرایی مانند عایقكاری دیوارها، عایقكاری سقف‌ها، عایقكاری كف‌ها، اقدامات بهینه‌سازی در طراحی تاسیسات ساختمان‌ها، مقایسه هزینه‌های اقدامات بهینه‌سازی و دیگر هزینه‌های موجود در ساختمان‌ها الگو و ایده‌ای محیط زیستی را ارائه می‌كنند.

 

مدیریت محیط زیستی علاوه بر پیش‌بینی‌هایی كه در زمینه اجرای موارد مورد نظر كارشناسی دارد، باید متكی بر دستاوردهای پذیرفته شده علمی، استفاده از تكنیك‌های مدل‌سازی، شبیه‌سازی و تخمین باشد و به این وسیله مساله را شناسایی و مكانیسم‌های جبرانی را محقق كند.

 

این كارشناس معماری می‌گوید: دنیای امروز كه بدون حفظ محیط زیست معنی ندارد، به سمتی پیش می‌رود كه مدیران محیط‌زیستی باید هر چه بیشتر از روش‌های تصمیم‌گیری سنتی دور شده و به روش پیش‌بینانه نزدیك شوند.

 

این در حالی است كه امروزه در جوامع بشری، توسعه با به كارگیری انرژی بیشتر میسر می‌شود و در روند توسعه، انسان خصوصیات فیزیكی، شیمیایی، بیولوژیكی، اجتماعی و سنتی محیط خود را دگرگون می‌كند و این موضوعی اجتناب‌ناپذیر است.

 

سیاست‌های تولید و به‌كارگیری انرژی در مسائل محیط زیستی محلی و منطقه‌ای نقش محوری را به عهده دارند.

 

 

● شناسنامه انرژی براساس دیدگاه ‌محیط زیستی

 

كشور ایران خصوصیات ویژه ای از نظر در اختیار داشتن منابع انرژی دارد و پایین بودن هزینه مصرف آن محسوس است.

 

محمدباقر ارمغان در این باره می‌گوید: این بی‌توجهی می‌تواند به قیمت كند شدن رشد اقتصادی و تنگناهای انرژی مورد احتیاج جامعه بینجامد.

 

این مبحث در صنعت و فرهنگ ساختمانی از بی‌مهری و بی‌توجهی خاصی برخوردار بوده و زیان‌های اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی همراه دارد.

 

لزوم هدایت صرفه‌جویی انرژی و در نتیجه حمایت محیط زیست نسبت به تولید منواكسید كربن، دی‌اكسیدكربن و دیگر آلودگی‌های مشتقه مستلزم ۲ركن اصلی در تولید و استفاده در بناهاست.

 

در ركن اول باید به انرژی لازم برای یك ساختمان با در نظر گرفتن مصالح به كار رفته و صنعت ساخت آن در ۲ مقطع سرمایشی و گرمایشی توجه كرد و در ركن دوم مصرف حقیقی انرژی یك ساختمان نسبت به برآورد احتیاجات آن باید بررسی شود.

 

دنیای امروز بدون حفظ محیط زیست معنی ندارد و به سمتی پیش می‌رود كه مدیران محیط‌زیستی باید هر چه بیشتر به روش‌های پیش‌بینانه نزدیك شوندارمغان می‌افزاید: در مورد ركن اول، رابطه احتیاج انرژی یك ساختمان با ساخت و ساز (construction) ، مصالح مصرفی و كاربرد آن تعیین‌كننده بوده و پایه اصلی هدایت صرفه جویی انرژی است. این مهم باید از طرف كارفرما و مشاركت مهندسین و مقامات مسوول كنترل و نظارت شود تا نتیجه قابل پیش‌بینی و محاسبه و هدایت شود.

 

این كارشناس معماری ادامه می‌دهد: در مورد ركن دوم، طریقه مصرف و بهره‌برداری از نوع انرژی مصرفی مهم است كه از طرف مالكان ومستاجران و در نهایت ساكنان اعمال می‌شود و لزوم بنیان كردن فرهنگ خاصی خواهد بود.

 

وی تاكید می‌كند: برای توانمند كردن این دو عامل اصلی فقط مقررات و نظارت كافی نبوده، بلكه لازمه آن یك مدیریت شفاف، یكپارچه و جدی است.

 

در همین ارتباط مهندس عمید مرندی، كارشناس ارشد محیط زیست پژوهشگاه علوم و فناوری رنگ و عضو هیات مدیره انجمن متخصصان محیط زیست ایران می‌گوید: با هدف صرفه‌جویی در انرژی و متعاقبا توجه خاص به محیط زیست و در نتیجه رهاوردی كه بتوان با كمترین مشكلات بهتر زندگی كرد لازم است نظام خاصی برای رعایت و بهره‌وری همگانی در هدفمند كردن احتیاجات منابع انرژی و رعایت فرهنگ مصرفی آن زیر پوشش یك مدیریت قرار گیرد.

 

صدور پرونده ایست یا همان صدور شناسنامه انرژی برای هر ساختمان كه مشخصات و خصوصیات آن ساختمان را بخصوص در ارتباط با ۲ ركن اصلی تهیه و برای پیشبرد هدفمند كردن مصرف انرژی و رابطه مستقیم آن مستندسازی شود، الزامی است.

 

وی می‌افزاید: هدف از تهیه شناسنامه انرژی ساختمان آن است كه با رعایت مباحث تكنیكی و در دسترس قرار دادن آن برای عموم، قدمی مفید برای كاهش هزینه تولید و مصرف انرژی و در نهایت جلوگیری از ویران شدن بی رویه محیط زیست باشد.

 

مرندی تاكید می‌كند: از طرف دیگر وجود شناسنامه انرژی ساختمانی یك حربه اقتصادی خواهد بود كه برای بالا بردن كیفیت ساختمان‌سازی نقش قابل توجهی خواهد داشت و همچنین اثرات بسزایی در بازار املاك به همراه دارد كه محاسبات سازندگان و مالكان در موقع خرید و فروش، خط‌مشی جدیدی ایجاد می‌كند كه كیفیت آن شامل تمام اقشار اجتماع و اقتصاد ملی می‌شود، به شكلی كه نه تنها خرید و فروش، بلكه اجاره و رهن هم از این فعل و انفعال مثبت مستثنا نخواهد بود و بهره‌وری خود را خواهد داشت.

 

این الزامات و تغییرات بناچار عوامل مخالف خود را در صحنه بازار املاك و در محدوده اقتصاد فردی خواهد داشت و به خاطر آن است كه با چنین حربه‌ای جلوی سودجویی شخصی و به باد دادن امكانات عمومی گرفته می‌شود.

 

برای رعایت محیط زیست و صرفه‌جویی در مصرف انرژی، داشتن شناسنامه انرژی ساختمانی الزامی بوده و در این راه هیچ بهانه‌ای چه از طرف بخش خصوصی و چه از طرف بخش دولتی قابل قبول نیست و موجب تحقق نیافتن هدف می‌شود.

 

ضامن اعتباری شناسنامه انرژی ساختمان تنها شفاف سازی و جدیت است تا تمامی افراد اجتماع بدون قید و شرط آن را قبول كنند و ملاك قرار دهند.

 

 

● ساختمان‌های مشمول شناسنامه انرژی

 

تمام ساختمان‌ها و عمارت‌هایی كه دستگاه یا سیستم گرمایشی و سرمایشی دارند و تمامی قسمت‌های مربوط به آنها بویژه تاسیسات و مجتمع‌هایی كه دارای شوفاژ، دستگاه‌های سردكننده، تهویه هوا و تاسیسات روشنایی هستند و در كل ساختمان‌هایی كه به نوعی استفاده مسكونی، اداری، تجاری و صنعتی دارند شامل این طرح می‌شوند.

 

این مبحث شامل ۲ گروه ساختمان است كه گروه اول شامل ساختمان‌های در دست تاسیس و نوساز است كه هنوز مورد بهره‌برداری قرار نگرفته، فقط مقیاس احتیاج انرژی طبق ضوابط ساخت و ساز و رعایت جزییات تكنیكی است، مدنظر بوده ولی در مورد ساختمان‌های ساخته شده قدیمی یا در حال بهره‌برداری به دلیل استفاده از ساختمان می‌توان مصرف انرژی را ملاك شناسنامه انرژی ساختمان قرار داد.