"کنگره بازی" آمریکا ، مقدمه ای بر شکست مذاکرات و زیرزمینی شدن فعالیت هسته ای ایران

 مذاکرات ایران و 1+5 در حالی به مراحل سرنوشت ساز خود رسیده است که آمریکایی ها، تمام تلاش خود معطوف این کرده اند که امتیازات اندکی بدهند و بیشترین امتیاز را بستانند. البته اصل این رویکرد، کاملاً طبیعی است و هر کشوری در هر مذاکره ای چنین هدفی را دنبال می کند. سخن بر سر این است که رویکرد آمریکایی ها بدین سمت و سو رفته که مهم ترین هدف اقتصادی ایران در مذاکرات - که لغو تحریم هاست - را نادیده بگیرند.

تحریم های ایران، به سه گروه عمده تقسیم می شوند*: تحریم های سازمان ملل ، تحریم های اتحادیه اروپا و تحریم های آمریکا.

تحریم های آمریکا نیز به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: تحریم های اجرایی که دولت آمریکا علیه ایران وضع کرده و تحریم های کنگره.

آن گونه که امریکایی ها می گویند، در صورت موفقیت آمیز بودن مذاکرات ایران و 1+5 ، تحریم های سازمان ملل و اتحادیه اروپا و نیز تحریم های دولت آمریکا کنار می روند. تا بدین جای کار مشکلی نیست؛ مشکل اینجاست که دولت آمریکا بحث "تحریم های کنگره" را پیش کشیده و می گوید که لغو تحریم های کنگره، در دست دولت نیست و ممکن است حتی با حصول توافق نیز تحریم های کنگره سر جای خود بماند.

البته بحث های حقوقی متعددی در این خصوص وجود دارد ولی واقعیت این است که این مباحث، آن هم در فضای روابط بین الملل و خاصه در شرایط عدم اعتماد، کارایی لازم را ندارند و بسیاری از اوقات، فقط بر روی کاغذ می مانند. آنچه برای مردم ایران مهم است، لغو کامل تحریم هاست که با رویکردهای اخیر آمریکا، تحقق آن در هاله ای از ابهام قرار می گیرد.

هر چند با لغو تحریم های سازمان ملل، اروپا و "دولت"ِ آمریکا، بخش مهمی از بنای تحریم فرو می ریزد ولی واقعیت این است که تحریم کنگره آمریکا علیه ایران، یکی از مهم ترین ارکان تحریم ایران است که تا فرو نریزد، سایه تحریم از سر مردم ایران دور نخواهد شد. علت اهمیت تحریم کنگره نیز این است که طبق آن، هر شرکتی در دنیا که با ایران وارد معامله اقتصادی شود، از تجارت با آمریکا محروم می شود.

لذا اگر همه تحریم ها لغو شوند ولی همین یک تحریم باقی بماند، عملاً ایران از تعاملات اقتصادی با بسیاری از شرکت های جهان، محروم می شود زیرا اکثر شرکت های جهان طبیعتاً نمی خواهند به خاطر معامله با ایران از تعامل با بزرگ ترین اقتصاد جهان محروم شوند.

فرض کنید که شرکت اروپایی X بعد از لغو تحریم های سازمان ملل و اتحادیه اروپا، می خواهد با ایران قرارداد ببندد. این قرارداد از نظر اتحادیه اروپا و نیز سازمان ملل، اشکالی ندارد. اما مدیران آن شرکت به خاطر تعاملات اقتصادی بزرگ تری که با آمریکا دارند و از ترس تحریم کنگره، از تصمیم خود برای معامله با ایران منصرف می شوند.

البته در آن شرایط ، دور زدن تحریم کنگره، بسیار آسان تر از وضعیت کنونی خواهد بود و تعاملات اقتصادی ایران بسیار روان تر از امروز صورت خواهد گرفت اما ایران در پرونده هسته ای خود ، امتیاز می دهد که لغو کامل تحریم ها را به دست آورد نه این که فقط دور زدن تحریم ها را ساده تر کند.

 فارغ از مباحث سیاسی بین دو کشور، آنچه از نظر عموم مردم ایران حائز اهمیت ویژه است ، لغو کامل تحریم ها و مشخصاً تحریم های کنگره آمریکاست.

اگر ایالات متحده، بخواهد با برگ "کنگره" با ایران بازی کند و بعد از تعهدات ایران مبنی بر کاهش سطح فعالیت های هسته ای و تضمین صلح آمیز بودن آن، همچنان چماق تحریم را بر سر ایران نگه دارد، باید منتظر "عدم توافق" باشد.

البته مردم ایران قطعاً تمایل به توافق دارند ولی آنها توافق را برای لغو تحریم ها می خواهند، نه چیز دیگر. بنابراین، اگر تحریم ها - ولو تنها تحریم کنگره - باقی بمانند، مقصود ملت ایران حاصل نشده است.

در چنان صورتی، مشروعیت مردمی و حکومتیِ "کاهش سطح فعالیت های هسته ای"، از بین می رود و نتیجه این فقدان مشروعیت نیز، چیزی جز تشدید فعالیت های هسته ای ایران نخواهد بود.

بدیهی است از این رویکرد، چیزی عاید مردم ایران نخواهد شد به ویژه آن که شکست مذاکرات، می تواند با تحریم های جدیدتر نیز همراه شود. اما واقعیت این است که چنین وضعی، برای طرف مقابل نیز محصولی نخواهد داد.

قطعاً آمریکایی ها نمی خواهند برنامه هسته ای ایران، به سمت "عدم شفافیت" برود و زیر زمینی شود. این نگرانی برای آمریکایی ها، وقتی جدی تر می شود که بدانند گروه هایی در ایران وجود دارند که در صدد هستند همه نظارت های بین المللی از فعالیت های هسته ای ایران برطرف شود تا بتوانند حتی به سمت توازن قدرت در منطقه نیز پیش بروند.

این گروه ها، در فضای مذاکرات کنونی در موضع ضعف هستند ولی اگر آمریکا بخواهد با "کنکره بازی" همچنان تحریم ها را نگه دارد، آنها صدای بلندتری برای سخن گفتن و دست درازتری برای عمل کردن خواهند داشت و این، نه به سود آمریکا خواهد بود و نه به سود اسرائیل که ایران اتمی کابوس همیشگی اش هست.

*تحریم های ایالتی آمریکا و تحریم های مستقل کشورها نیز علیه ایران وجود دارد که "عمده" محسوب نمی شوند.

 اخبار سیاست  خارجی  -  عصر  ایران 

بازتاب مباحثات دیروز کنگره آمریکا درباره توافق هسته‌ای/ به اوج رسیدن فعالیت «آیپک» درباره ایران

به گزارش «تابناک»، چالش دولت آمریکا با کنگره بر سر تأیید توافق هسته ای ایران، از جمله مهمترین موضوعاتی است که امروز مورد توجه مطبوعات و رسانه های بین المللی قرار گرفته است. در این زمینه، شبکه خبری «بی بی سی» از همراهی جمهوری خواهان با رژیم اسرائیل برای جلوگیری از تصویب توافق هسته ای ایران سخن می گوید. بر اساس این گزارش، نمایندگان جمهوری خواه کنگره آمریکا برای مخالفت با توافق هسته ای با نخست وزیر رژیم اسرائیل ائتلاف کرده اند. البته به عقیده بی بی سی، نمایندگان جمهوری خواه کنگره از اکثریت لازم برای رد توافق هسته ای با ایران برخوردار نیستند و توان همراه کردن نمایندگان دموکرات با خود را ندارند؛ بنابراین آنچه آن ها در صدد انجام آن بر آمده اند، این است که به مخالفت فکری و نمادین با توافق هسته ای بپردازند و مخالفت های خود را به عرصه افکار عمومی بکشانند.

خبرگزاری فرانسه موضوع حضور وزیر خارجه آمریکا در کنگره برای دفاع از توافق هسته ای را مورد توجه قرار داده و می نویسد در حالی که جان کری برای دفاع از توافق هسته ای ایران برای نخستین بار در سنا حضور یافت، از سوی نمایندگان متهم شد که فریب تهران را خورده است. کری در این جلسه اظهار داشت: «واقعیت این است که توافق وین،‌ برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران، از همه روش هایی که از آن سخن می گویند قوی تر، جامع تر و پایدارتر است». با این حال، وی از سوی سناتورهای جمهوری خواه به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. از جمله، باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا اظهار داشت: من بر این باورم که شما فریب خورده اید. با همه احترامی که برای شما قائلم، می گویم که گول خورده اید و مردم آمریکا، بهای آن را خواهند پرداخت».

در همین زمینه، «اسکای نیوز» در گزارشی از به اوج رسیدن فعالیت لابی صهیونیستی آمریکا برای ضربه زدن به توافق هسته ای ایران خبر داده است. در این گزارش با اشاره به اینکه «آیپک» بزرگترین گروه فشار صهیونیستی در آمریکا، برای برهم زدن توافق هسته ای با ایران تلاش می کند، آمده: «بزرگترین گروه فشار موجود در آمریکا، یعنی آیپک با تمام توان خود وارد میدان شده است. 300 تن از اعضای آیپک هفته آینده به کنگره می روند تا نمایندگان دموکرات کنگره را برای مخالفت با توافق هسته ای قانع کنند». این در حالی است که تعداد زیادی از نمایندگان دموکرات و در راس آن ها نانسی پلوسی رئیس اقلیت دموکرات در مجلس نمایندگان اعلام کرده اند از توافق هسته ای صورت گرفته با ایران حمایت می کنند.

شبکه خبری «الجزیره» نیز گزارشی از جلسه دیروز وزرای خارجه و انرژی آمریکا با سناتورها درباره توافق هسته ای تهیه کرده و معتقد است جلسه کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا نشان داد رئیس جمهور این کشور جهت کسب موافقت آمریکایی ها با توافق هسته ای باید تلاش بیشتری به خرج دهد. در این گزارش اشاره شده که جان کری در جلسه کمیته روابط خارجی سنا با انتقادات گسترده ای روبرو شد. برخی از نمایندگان جمهوری خواه با لحنی بسیار گزنده جان کری وزیر خارجه آمریکا را خطاب قرار داده و فریب خورده خوانده اند. در مقابل، جان کری تاکید کرد اگر آمریکا این توافق را نمی پذیرفت منزوی می شد؛ زیرا اسپانیا، فرانسه، انگلیس، استرالیا و دیگر کشورهای شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیز دیگر کشورهای جهان این توافق را پذیرفته بودند.

اما به عقیده «فرانس 24» دولت اوباما تلاش دارد تا از هم اکنون تعداد لازم از نمایندگان کنگره را با خود همراه سازد تا نیازی به استفاده از وتوی ریاست جمهوری وجود نداشته باشد. بر اساس این گزارش، دولت اوباما تلاش می کند تا جایی که ممکن است از حق وتوی ریاست جمهوری استفاده نکند؛ اما در صورت رأی منفی اکثریت نمایندگان به لغو تحریم های مندرج در توافق، اوباما ناگزیر به استفاده از حق وتو خواهد شد. البته با در نظر گرفتن این که اکثریت نمایندگان کنگره آمریکا را جمهوری خواهان تشکیل می دهند، باید توجه داشت که احتمال بروز این اتفاق ضعیف نیست. در حال حاضر، تلاش ها برای جلب نظر چند نماینده دموکرات که هنوز تصمیم نگرفته اند، انجام می گیرد. اگر این نمایندگان به سوی نظر جمهوری خواهان گرایش پیدا کنند، موازنه قدرت در کنگره بین جمهوری خواهان و دموکرات ها به شدت به نفع جمهوری خواهان تغییر خواهد کرد.

«العربیه» نیز در رویکردی مشابه، معتقد است مشکل اصلی دولت اوباما، قانع ساختن نمایندگان دموکراتی است که ممکن است با قرار گرفتن در جبهه جمهوری خواهان، به مخالفت با توافق هسته ای بپردازند. در این میان، دولت اوباما برای قانع ساختن مخالفان توافق هسته ای این سوال را مطرح می کند که اگر توافق هسته ای با ایران صورت نمی گرفت گزینه جایگزین چه بود؟ همچنین دولت اوباما برای اقناع مخالفان از شیوه ترساندن استفاده و بر این مطلب تأکید می کند که چنانچه توافقی حاصل نشده بود، ایران می توانست طی سه ماه به نخستین بمب هسته ای خود دست پیدا کند؛ در حالی که با دستیابی به این توافق این فاصله زمانی به یک سال افزایش پیدا کرده است. با این حال، برخی از نمایندگان دموکرات محافظه کار و یا آن هایی که مورد حمایت مالی لابی صهیونیستی قرار دارند، ممکن است در جبهه جمهوری خواهان قرار گیرند.

  اخبار  سیاست  خارجی  -  تابناک