اخبار
2 دقیقه پیش | عکس: استهلال ماه مبارک رمضانهمزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ... |
2 دقیقه پیش | تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریموزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که میتواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام میشود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ... |
گیاهان بر کتیبه نقش رستم روییدند! +عکس
گیاهان مختلفی بر روی سازه ها و کتیبه های محوطه تاریخی نقش رستم در حال رویش هستند که باعث تخریب خاموش و مداوم بنا می شود. محوطه تاریخی نقش رستم در فاصلهٔ شش کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد.
خبرگزاری مهر: گیاهان مختلفی بر روی سازه ها و کتیبه های محوطه تاریخی نقش رستم در حال رویش هستند که باعث تخریب خاموش و مداوم بنا می شود. محوطه تاریخی نقش رستم در فاصلهٔ شش کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد.
این اثر شامل آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجستههای متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و آثار مختلف دیگری است.
یکی از نکاتی که همواره این آثار سنگی تاریخی را مورد خطر جدی قرار داده رویش گیاهان در این سازه هاست که باعث می شود در طول زمان تخریبهای جدی متوجه این سازه ها شود.
رویش گیاهان در کتیبه ها و سازه های نقش رستم باعث شده ترکهای مشهودی در این بناها ایجاد شود که کارشناسان عقیده دارند این گیاهان آسیبهای جدی را به بنا وارد کند.
مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان در این خصوص گفت: رویش گیاهان نه تنها در کتیبه های نقش رستم بلکه در دیگر بناهای تاریخی نیز می تواند در دراز مدت تاثیر گذار بوده و روند تخریب بنا را تسریع بخشد.
امین طباطبایی با بیان اینکه رویش گیاهان در تخریب بنا تاثیرگذار است، اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی رویش گیاهان در کتیبه های نقش رستم به نزدیکی این بنا به پتروشیمی وافزایش میزان رطوبت و بارانهای اسیدی مربوط می شود.
وی افزود: این بارانهای اسیدی باعث افزایش رطوبت موجود در اطراف بنا و در نهایت رویش گلسنگ و گیاهان می شود که در درازمدت در تخریب این بنا موثر است.
وی با اشاره به خروج ترکیبات شیمیایی از پتروشیمی گفت: دود و ترکیبات شیمیایی که از پتروشیمی خارج می شود در هوا معلق مانده و با رطوبت ترکیب و سپس به صورت باران اسیدی در تخت جمشید و نقش رستم می بارند.
طباطبایی در خصوص اثرات منفی این بارانهای اسیدی بر روی آثار تاریخی اظهار داشت: این بارانها باعث پوسیدگی و در واقع تخریب آرام و مدام آثار می شود.
وی گفت: سنگهایی چون مرمر، سنگ آهک و ماسه سنگ که حاوی کلسیت هستند، بیشترین آسیب را در اثر بارش بارانهای اسیدی در هوای آلوده متحمل می شوند و ترکیبات طبیعی و مصنوعی موجود در آلودگی هوا که بیشترین سهم را در فرسودگی سنگ دارند و به رشد گلسنگها به طور فاجعه باری کمک می کنند.
مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان با بیان اینکه ریشه های این بوته ها نیز می تواند در فشار آوردن به کتیبه و در نهایت تخریب آن موثر باشد، اظهار داشت: با عمیقتر شدن ریشه گیاهان احتمال میرود كه صدمات زیادی به بناها وارد آید زیرا ریشه گیاهان در بین سنگها رشد كرده و در طول زمان موجب متلاشی شدن سنگها میشود.
وی افزود: علاوه بر به وجود آمدن ریشه این بوته ها در داخل کتیبه شرایط برای لانه گزینی پرندگان فراهم شده که این امر نیز به نوبه خود در از بین بردن کتیبه ها موثر است.
وی با تاکید بر اینکه باید از رویش گیاهان در بناهای تاریخی جلوگیری شود، بیان کرد: از این رو می توان ادعا کرد رطوبت ناشی از کارخانه پتروشیمی نیز شرایط را برای رویش این گیاهان فراهم می کند.
طباطبایی با تاكید بر اینكه برای جلوگیری از رویش این گیاهان راههای مختلفی وجود دارد، بیان كرد: یكی از این راهها استفاده از داروهای مخصوصی است كه به گیاهان میزنند تا از رویش آنها جلوگیری به عمل آورند و در عین حال برای سازهها نیز ضرری ندارد.
یک کارشناس میراث فرهنگی نیز با اشاره به رشد گیاهان و حتی گندم در نقش رستم و تخت جمشید گفت: سم پاشی و از بین بردن گیاهان در مجموعه تخت جمشید از مدتی قبل آغاز و طی چند روز گذشته به اتمام رسیده است.
وی بیان کرد: در این راستا سم پاشی در نقش رستم نیز طی چند روز آینده آغاز می شود در حالی که باید این اقدام در بهمن و اسفند ماه صورت می گرفت.
در گذشته اعتبارات این دو مجموعه به صورت مستقیم از تهران به خود پایگاه اختصاص می یافت اما از سال 88 که اعتبارات به صورت استانی پرداخت می شود مشکلاتی به وجود آمده است.
رویش این گیاهان در بنا مشکلات زیادی را به وجود می آورد و باعث ایجاد ترک و یا پودر شدن سنگها می شود که همواره کارشناسان امر نسبت به این خطرات جدی هشدارهای مختلفی را ارائه کرده اند.
این اثر شامل آرامگاه چهار تن از پادشاهان هخامنشی، نقش برجستههای متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و آثار مختلف دیگری است.
یکی از نکاتی که همواره این آثار سنگی تاریخی را مورد خطر جدی قرار داده رویش گیاهان در این سازه هاست که باعث می شود در طول زمان تخریبهای جدی متوجه این سازه ها شود.
رویش گیاهان در کتیبه ها و سازه های نقش رستم باعث شده ترکهای مشهودی در این بناها ایجاد شود که کارشناسان عقیده دارند این گیاهان آسیبهای جدی را به بنا وارد کند.
مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان در این خصوص گفت: رویش گیاهان نه تنها در کتیبه های نقش رستم بلکه در دیگر بناهای تاریخی نیز می تواند در دراز مدت تاثیر گذار بوده و روند تخریب بنا را تسریع بخشد.
امین طباطبایی با بیان اینکه رویش گیاهان در تخریب بنا تاثیرگذار است، اظهار داشت: یکی از دلایل اصلی رویش گیاهان در کتیبه های نقش رستم به نزدیکی این بنا به پتروشیمی وافزایش میزان رطوبت و بارانهای اسیدی مربوط می شود.
وی افزود: این بارانهای اسیدی باعث افزایش رطوبت موجود در اطراف بنا و در نهایت رویش گلسنگ و گیاهان می شود که در درازمدت در تخریب این بنا موثر است.
وی با اشاره به خروج ترکیبات شیمیایی از پتروشیمی گفت: دود و ترکیبات شیمیایی که از پتروشیمی خارج می شود در هوا معلق مانده و با رطوبت ترکیب و سپس به صورت باران اسیدی در تخت جمشید و نقش رستم می بارند.
طباطبایی در خصوص اثرات منفی این بارانهای اسیدی بر روی آثار تاریخی اظهار داشت: این بارانها باعث پوسیدگی و در واقع تخریب آرام و مدام آثار می شود.
وی گفت: سنگهایی چون مرمر، سنگ آهک و ماسه سنگ که حاوی کلسیت هستند، بیشترین آسیب را در اثر بارش بارانهای اسیدی در هوای آلوده متحمل می شوند و ترکیبات طبیعی و مصنوعی موجود در آلودگی هوا که بیشترین سهم را در فرسودگی سنگ دارند و به رشد گلسنگها به طور فاجعه باری کمک می کنند.
مشاور برنامه ریزی خانه فرهنگ جاودان با بیان اینکه ریشه های این بوته ها نیز می تواند در فشار آوردن به کتیبه و در نهایت تخریب آن موثر باشد، اظهار داشت: با عمیقتر شدن ریشه گیاهان احتمال میرود كه صدمات زیادی به بناها وارد آید زیرا ریشه گیاهان در بین سنگها رشد كرده و در طول زمان موجب متلاشی شدن سنگها میشود.
وی افزود: علاوه بر به وجود آمدن ریشه این بوته ها در داخل کتیبه شرایط برای لانه گزینی پرندگان فراهم شده که این امر نیز به نوبه خود در از بین بردن کتیبه ها موثر است.
وی با تاکید بر اینکه باید از رویش گیاهان در بناهای تاریخی جلوگیری شود، بیان کرد: از این رو می توان ادعا کرد رطوبت ناشی از کارخانه پتروشیمی نیز شرایط را برای رویش این گیاهان فراهم می کند.
طباطبایی با تاكید بر اینكه برای جلوگیری از رویش این گیاهان راههای مختلفی وجود دارد، بیان كرد: یكی از این راهها استفاده از داروهای مخصوصی است كه به گیاهان میزنند تا از رویش آنها جلوگیری به عمل آورند و در عین حال برای سازهها نیز ضرری ندارد.
یک کارشناس میراث فرهنگی نیز با اشاره به رشد گیاهان و حتی گندم در نقش رستم و تخت جمشید گفت: سم پاشی و از بین بردن گیاهان در مجموعه تخت جمشید از مدتی قبل آغاز و طی چند روز گذشته به اتمام رسیده است.
وی بیان کرد: در این راستا سم پاشی در نقش رستم نیز طی چند روز آینده آغاز می شود در حالی که باید این اقدام در بهمن و اسفند ماه صورت می گرفت.
در گذشته اعتبارات این دو مجموعه به صورت مستقیم از تهران به خود پایگاه اختصاص می یافت اما از سال 88 که اعتبارات به صورت استانی پرداخت می شود مشکلاتی به وجود آمده است.
رویش این گیاهان در بنا مشکلات زیادی را به وجود می آورد و باعث ایجاد ترک و یا پودر شدن سنگها می شود که همواره کارشناسان امر نسبت به این خطرات جدی هشدارهای مختلفی را ارائه کرده اند.
ویدیو مرتبط :
نقش رستم
خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :
نقش رستم در حال محو شدن است +عکس
نقش رستم اثری منحصر به فرد است؛ اثری که از دوره ایلامی تا اواسط دوره اسلامی مورد تقدس بوده و امروز از بروز مشکلاتی چون فرسایش و ترکهای عمیق رنج میبرد. شاید هر کسی که به نقش رستم میرود، ظاهری آرام ببیند، اما این محوطه باستانی درونی آشفته و ویران دارد.
خبرگزاری میراث فرهنگی: نقش رستم اثری منحصر به فرد است؛ اثری که از دوره ایلامی تا اواسط دوره اسلامی مورد تقدس بوده و امروز از بروز مشکلاتی چون فرسایش و ترکهای عمیق رنج میبرد.
شاید هر کسی که به نقش رستم میرود، ظاهری آرام ببیند، اما این محوطه باستانی درونی آشفته و ویران دارد.
به گزارش خبرگزاری میراث، نقش رستم، تنها یک اثر تاریخی نیست، تابلویی تمامنما از تاریخ، فرهنگ و هنر ایران است که از 1200 قبل از میلاد مسیح تا سالهای 625 هجری قمری به عنوان یک مکان مقدس مورد توجه بودهاست. با اینحال عوامل طبیعی و دخالتهای انسانی این اثر را با خطر جدی مواجه کردهاست.
ترکها، بلای جان نقش رستم شدهاند و از هر سو به این اثر باستانی یورش آوردهاند. با اینحال گویا کاری از دست کسی برنمیآید.
نقشی از دوره عیلامی، کعبه زرتشت، آرامگاههایی از داریوش اول، خشایارشاه، اردشیر یکم، داریوش دوم، نقش اهورامزدا و اردشیربابکان، پیروزی شاپور بر امپراتور رم، بهرام دوم و درباریان، سنگنگاره پیروزی بهرام دوم، آناهیتا و نرسی، نبرد هرمز دوم و نقش نیمه تمام آذرنرسه، نبرد شاپور دوم و نوشتهای از دوره اسلامی، تابلویی تمام نما از تاریخ و تمدن ایران است.
«کامیار عبدی»، باستانشناس درباره وضعیت حفاظتی این اثر تاریخی میگوید: «نقش رستم از جمله محوطههای باستانی ایران است که نادیده گرفته میشود و تقریبا به طور جدی کار مرمتی در آن انجام نگرفتهاست.»
وی در ادامه میگوید: «گاهی جلو آرامگاه داریوش داربستهایی زده میشود اما آرامگاههای دیگر و از همه مهمتر، کعبه زرتشت چندان مورد مرمت قرار نگرفتهاست.»
یکی از مشکلات نقش رستم مقبره خشایارشاه است. ترک عظیمی در بخشی از کوه که این آرامگاه در آنجا ساخته شده به وجود آمده است و احتمال فرو ریختن آن وجود دارد.
عبدی دراینباره میگوید: «در نقش رستم پدیدههای زمینشناسی در حال وقوع است. همانطور که یکی از همکاران به نام آقای عطایی چند سال پیش هم اشاره کردند، ترک بزرگی از وسط آرامگاه خشایارشار میگذرد که چه بسا به زودی این آرامگاه سقوط کند.»
به گفته وی باید یک برنامه دقیق زمینشناختی و محافظتی در مورد این اثر انجام شود. چنین فرسودگیها و ترکهایی در تختجمشید، به خصوص در ستونها و سرستونها وجود دارد که باید حفاظت شود.
زمانی که نقش رستم برای مدفن شاهان هخامنشی و نقش آنها انتخاب شد، هخامنشیان کانالهایی بالای این کوه ایجاد کردند تا از تجمع و نفوذ آب به دیواره نقش رستم خودداری کنند. این کانالها به مرور زمان مسدود شده به همین دلیل آب پس از تجمع، راهی شیارهایی شد که در کوه ایجاد شده بودند و آنها را به مرور زمان عمیقتر کرد.
شکافهایی که امروز به یک دردسر جدی بدل شدهاست. در بخشهای مختلف نقش رستم همین نفوذ آب باعث بروز گلسنگها شدهاست. ترکها که بیشتر بر اثر عوامل طبیعی به وجود آمدهاند، یکی دو تا نیستند و هنوز عمق این ترکها در دل کوه مشخص نشده اما به شدت نقش برجستهها را آسیب رساندهاست.
فرسودگیها تنها به ترکها و شکافها مربوط نمیشود. رنگها هم در نقش رستم به مرور زمان از بین میروند. رنگ یکی از عناصر مهم نقشبرجستههای نقش رستم بودهاست. رنگهایی که به مرور زمان پاک شدند و کمتر اثری از آنها باقیمانده است. شاید کسانی که به دیدن نقش رستم میروند ندانند، که خطوط میخی با رنگ آبی تزئین شده بودند، لب داریوش قرمز و ریش او آبی بودهاست.
عبدی درباره وجود رنگ در نقش رستم و تخت جمشید میگوید: «تا مدتها کسی از وجود رنگ در آثار باستانی تخت جمشید و نقش رستم خبر نداشت؛ اما طی چندسال اخیر با متوجه شدیم که این آثار حاوی رنگ بودهاند.»
وی در ادامه میگوید: «رنگهای گوناگون نزد پارسیان و هخامنشیان نقش مهمی داشتند و برای مناسبتهای مختلف، رنگهای مختلفی را میپوشیدند. این مسئله یکی از تفاوتهای عمده بین ایرانیها و یونانیها بود. چون یونانیها ردای سادهای داشتند و بر خلاف ایرانیها که در جنگ از لباسها و زیورآلات رنگی استفاده میکردند، فقط زره میپوشیدند.
پیش از این هرتسفلد در کتاب "ایران در شرق باستان" به وجود رنگ در آثار تختجمشید اشاره کردهاست. همچنین آقا و خانم تیلیا که پیش از انقلاب، تختجمشید را مرمت میکردند هم درباره رنگهایی که در بنا نقوش دیدهاند، گفتهاند.
به تازگی هم بررسیهای در تختجمشید توسط "الکساندر ناگل" از دانشگاه میشیگان با خانم "مارگارت کورورت" انجام شد. آنها با استفاده از نور و دوربین مخصوصی که برای همین کار ساخته شده اثر رنگ را دیدهاند.
طیف رنگها گسترده بودهاست. عبدی دراینباره میگوید: «انواع و اقسام رنگها، قرمز، زرد، سبز، بنفش، آبی روشن و تیره، و طیفهای مختلف رنگهایی که امروز به کار برده میشود در آن زمان نیز کاربرد داشته و در پارچهها استفاده میشدهاست.»
وی درادامه میگوید: «به خوبی میدانیم که نوعی رنگ بنفش مورد توجه شاهان هخامنشی بودهاست. این رنگ از جوشاندن پودر صدفی که توسط فینیقیها و به صورت مالیات به ایران داده میشده به دست میآمده و از آن تنها برای لباس شاه استفاده میکردند.»
آنچه امروز اهمیت دارد، نگهداری از بقایای به جای مانده از رنگها در تخت جمشید و نقش رستم است. رنگهایی که علاوه بر عوامل جوی و بارانهای طبیعی، گرفتار بارانهای اسیدی هم شدهاند.
عبدی دراینباره میگوید: «همانطور که هرتسفید و تیلیا اشاره کردند، رنگها تا زمانی که زیر خاک بودند، سالم ماندهاند؛ اما هنگام بیرون آمدن در کنار عوامل جوی قرار گرفته و در حال پاک شدن هستند. این عوامل بارانهای طبیعی و اسیدی هستند. در اطراف تختجمشید کارخانه پتروشیمی و ذوبآهن ساخته شدهاست. آنها انواع گازها را در جو پخش کرده و پس از بارندگی روی سنگها فرود میآیند.»
به گفته وی آب خالی به تنهایی این رنگها را از بین میبرد؛ چه برسد به آبی که اسیدی باشد که نه تنها رنگها را میشوید که نقشها را هم آسیب میزند.
نقش رستم نیاز به حفاظت و مراقبت ویژهای دارد، و شاید کمی غیرمنتظره باشد وقتی بدانیم که این اثر هنوز در فهرست میراث جهانی به ثبت نرسیده است. اگر تختجمشید را عجایبی از میراث فرهنگی بشریت بدانیم، نقش رستم محل دفن کسانی است که دستور ساخت تختجمشید را دادهاند و هر کدام زمان درازی در آن حکومت کردهاند. هرچند نقش رستم به تنهایی یک از عجیبترین آثار دوره هخامنشیان است که شکوه خیرهکنندهای دارد.
شاید هر کسی که به نقش رستم میرود، ظاهری آرام ببیند، اما این محوطه باستانی درونی آشفته و ویران دارد.
به گزارش خبرگزاری میراث، نقش رستم، تنها یک اثر تاریخی نیست، تابلویی تمامنما از تاریخ، فرهنگ و هنر ایران است که از 1200 قبل از میلاد مسیح تا سالهای 625 هجری قمری به عنوان یک مکان مقدس مورد توجه بودهاست. با اینحال عوامل طبیعی و دخالتهای انسانی این اثر را با خطر جدی مواجه کردهاست.
ترکها، بلای جان نقش رستم شدهاند و از هر سو به این اثر باستانی یورش آوردهاند. با اینحال گویا کاری از دست کسی برنمیآید.
نقشی از دوره عیلامی، کعبه زرتشت، آرامگاههایی از داریوش اول، خشایارشاه، اردشیر یکم، داریوش دوم، نقش اهورامزدا و اردشیربابکان، پیروزی شاپور بر امپراتور رم، بهرام دوم و درباریان، سنگنگاره پیروزی بهرام دوم، آناهیتا و نرسی، نبرد هرمز دوم و نقش نیمه تمام آذرنرسه، نبرد شاپور دوم و نوشتهای از دوره اسلامی، تابلویی تمام نما از تاریخ و تمدن ایران است.
نقش رستم
«کامیار عبدی»، باستانشناس درباره وضعیت حفاظتی این اثر تاریخی میگوید: «نقش رستم از جمله محوطههای باستانی ایران است که نادیده گرفته میشود و تقریبا به طور جدی کار مرمتی در آن انجام نگرفتهاست.»
وی در ادامه میگوید: «گاهی جلو آرامگاه داریوش داربستهایی زده میشود اما آرامگاههای دیگر و از همه مهمتر، کعبه زرتشت چندان مورد مرمت قرار نگرفتهاست.»
یکی از مشکلات نقش رستم مقبره خشایارشاه است. ترک عظیمی در بخشی از کوه که این آرامگاه در آنجا ساخته شده به وجود آمده است و احتمال فرو ریختن آن وجود دارد.
ترک روی آرامگاه خشایارشاه
عبدی دراینباره میگوید: «در نقش رستم پدیدههای زمینشناسی در حال وقوع است. همانطور که یکی از همکاران به نام آقای عطایی چند سال پیش هم اشاره کردند، ترک بزرگی از وسط آرامگاه خشایارشار میگذرد که چه بسا به زودی این آرامگاه سقوط کند.»
آثار ترک روی نقش برجسته در مقبره خشایارشاه
به گفته وی باید یک برنامه دقیق زمینشناختی و محافظتی در مورد این اثر انجام شود. چنین فرسودگیها و ترکهایی در تختجمشید، به خصوص در ستونها و سرستونها وجود دارد که باید حفاظت شود.
زمانی که نقش رستم برای مدفن شاهان هخامنشی و نقش آنها انتخاب شد، هخامنشیان کانالهایی بالای این کوه ایجاد کردند تا از تجمع و نفوذ آب به دیواره نقش رستم خودداری کنند. این کانالها به مرور زمان مسدود شده به همین دلیل آب پس از تجمع، راهی شیارهایی شد که در کوه ایجاد شده بودند و آنها را به مرور زمان عمیقتر کرد.
کانالهای آب در بالای نقشرستم که زمانی مسدود شده بودند
شکافهایی که امروز به یک دردسر جدی بدل شدهاست. در بخشهای مختلف نقش رستم همین نفوذ آب باعث بروز گلسنگها شدهاست. ترکها که بیشتر بر اثر عوامل طبیعی به وجود آمدهاند، یکی دو تا نیستند و هنوز عمق این ترکها در دل کوه مشخص نشده اما به شدت نقش برجستهها را آسیب رساندهاست.
فرسودگی و گلسنگ در نقشرستم
فرسودگیها تنها به ترکها و شکافها مربوط نمیشود. رنگها هم در نقش رستم به مرور زمان از بین میروند. رنگ یکی از عناصر مهم نقشبرجستههای نقش رستم بودهاست. رنگهایی که به مرور زمان پاک شدند و کمتر اثری از آنها باقیمانده است. شاید کسانی که به دیدن نقش رستم میروند ندانند، که خطوط میخی با رنگ آبی تزئین شده بودند، لب داریوش قرمز و ریش او آبی بودهاست.
در این تصویر قرمزی روی لب داریوش و رنگ آبی در ریش او دیده میشود
عبدی درباره وجود رنگ در نقش رستم و تخت جمشید میگوید: «تا مدتها کسی از وجود رنگ در آثار باستانی تخت جمشید و نقش رستم خبر نداشت؛ اما طی چندسال اخیر با متوجه شدیم که این آثار حاوی رنگ بودهاند.»
رنگ روی خطوط میخی نقشرستم
وی در ادامه میگوید: «رنگهای گوناگون نزد پارسیان و هخامنشیان نقش مهمی داشتند و برای مناسبتهای مختلف، رنگهای مختلفی را میپوشیدند. این مسئله یکی از تفاوتهای عمده بین ایرانیها و یونانیها بود. چون یونانیها ردای سادهای داشتند و بر خلاف ایرانیها که در جنگ از لباسها و زیورآلات رنگی استفاده میکردند، فقط زره میپوشیدند.
پیش از این هرتسفلد در کتاب "ایران در شرق باستان" به وجود رنگ در آثار تختجمشید اشاره کردهاست. همچنین آقا و خانم تیلیا که پیش از انقلاب، تختجمشید را مرمت میکردند هم درباره رنگهایی که در بنا نقوش دیدهاند، گفتهاند.
به تازگی هم بررسیهای در تختجمشید توسط "الکساندر ناگل" از دانشگاه میشیگان با خانم "مارگارت کورورت" انجام شد. آنها با استفاده از نور و دوربین مخصوصی که برای همین کار ساخته شده اثر رنگ را دیدهاند.
طیف رنگها گسترده بودهاست. عبدی دراینباره میگوید: «انواع و اقسام رنگها، قرمز، زرد، سبز، بنفش، آبی روشن و تیره، و طیفهای مختلف رنگهایی که امروز به کار برده میشود در آن زمان نیز کاربرد داشته و در پارچهها استفاده میشدهاست.»
بخشی از ریش داریوش
وی درادامه میگوید: «به خوبی میدانیم که نوعی رنگ بنفش مورد توجه شاهان هخامنشی بودهاست. این رنگ از جوشاندن پودر صدفی که توسط فینیقیها و به صورت مالیات به ایران داده میشده به دست میآمده و از آن تنها برای لباس شاه استفاده میکردند.»
آنچه امروز اهمیت دارد، نگهداری از بقایای به جای مانده از رنگها در تخت جمشید و نقش رستم است. رنگهایی که علاوه بر عوامل جوی و بارانهای طبیعی، گرفتار بارانهای اسیدی هم شدهاند.
عبدی دراینباره میگوید: «همانطور که هرتسفید و تیلیا اشاره کردند، رنگها تا زمانی که زیر خاک بودند، سالم ماندهاند؛ اما هنگام بیرون آمدن در کنار عوامل جوی قرار گرفته و در حال پاک شدن هستند. این عوامل بارانهای طبیعی و اسیدی هستند. در اطراف تختجمشید کارخانه پتروشیمی و ذوبآهن ساخته شدهاست. آنها انواع گازها را در جو پخش کرده و پس از بارندگی روی سنگها فرود میآیند.»
پتروشیمی در نزدیکی تخت جمشید و نقش رستم
به گفته وی آب خالی به تنهایی این رنگها را از بین میبرد؛ چه برسد به آبی که اسیدی باشد که نه تنها رنگها را میشوید که نقشها را هم آسیب میزند.
نقش رستم نیاز به حفاظت و مراقبت ویژهای دارد، و شاید کمی غیرمنتظره باشد وقتی بدانیم که این اثر هنوز در فهرست میراث جهانی به ثبت نرسیده است. اگر تختجمشید را عجایبی از میراث فرهنگی بشریت بدانیم، نقش رستم محل دفن کسانی است که دستور ساخت تختجمشید را دادهاند و هر کدام زمان درازی در آن حکومت کردهاند. هرچند نقش رستم به تنهایی یک از عجیبترین آثار دوره هخامنشیان است که شکوه خیرهکنندهای دارد.