پیام دریایی روحانی و شی جین پینگ به اوباما

اخبار سیاست خارجی - واشنگتن پست:
پیام دریایی روحانی و شی جین پینگ به اوباما

واشنگتن پست نوشت: ماه گذشته، بازدیدکنندگان بندر جنوبی ایران شاهد اتفاق بی سابقه ای بودند: دو کشتی جنگی چینی در بندر پهلو گرفتند.

این موضوع می تواند آغاز یک اتحاد دریایی باشد که از اقیانوس ارام تا خلیج فاس امتداد دارد.

فرماندهان ایرانی و چینی هفته ی گذشته برنامه های خود برای همکاری های بیشتر را اعلام کردند. درحالیکه جزئیات همکاری این دو مبهم است،  اتفاقی مهم برای طرفین به شمار می آید: توسعه دسترسی کشتی های جنگی خود به آب های دور دست که ضربه ای به آمریکا و نیروی دریای اش محسوب می شود.

برای چین، اتحاد دریایی با ایران، این امکان را فراهم می آورد تا گستره حضور شناورهای جنگی خود را تا قاره آفریقا گسترش دهد و گام دیگری در جهت تقویت همکاری های خود با ایران بردارد. چین به نفت و گاز ایران نیاز دارد و ایران نیز از این شادمان است که با گسترش همکاری های خود با چین می تواند مشکلات ناشی از تحریم های برقرار شده از سوی غرب در واکنش به برنامه هسته ای این کشور را، تا حدودی کاهش دهد.

گسترش همکاری های دریایی ایران و چین می تواند منافع دیگری نیز برای تهران داشته باشد. ایران همواره از برنامه نوسازی ناوگان جنگی خود سخن به میان آورده است اما بر اساس گزارش موسسه دریایی آمریکا، شناورهای چندانی جز چند زیر دریایی دیزلی- برقی و تعدادی رزمناو در اختیار ندارد. فناوری چین می تواند به ایران برای تحقق اهداف خود از جمله مستقر ساختن هواپیماهای بدون خلبان بر روی شناورهای جنگی کمک کند.

اما هیچ کس درباره آینده همکاری های ایران و چین در زمینه نیروی دریایی سخنی نمی گوید. از دیدار و گفتگوهای دریادار حبیب الله سیاری فرمانده نیروی دریایی ایران و همتای چینی وی دریادار وو شنگلی در روز پنجشنبه گذشته در پکن نیز خبر چندانی منتشر نشده است. شینهوا، خبرگزاری رسمی چین بدون توضیح چندانی،اعلام کرد توافق هایی در زمینه گسترش همکاری های عملی و تقویت مناسبات دریایی دو کشور به عمل آمده است.

ایران و چین، اعلام کرده اند قصد دارند حضور نیروی دریایی خود در آب های آزاد را گسترش دهند اما اهداف این دو کشور در این زمینه اندکی با یکدیگر تفاوت دارد. چین در مقام یک قدرت دریایی نوظهور امیدوار است روزی بتواند نیروی دریایی آمریکا را در آب های آسیا به چالش بگیرد. ایران که ناوگان دریایی کوچکی در اختیار دارد می خواهد به آمریکا یادآور شود که نیروی دریایی این کشور در آب های آزاد بین المللی یکه تاز نمی باشد.

سال گذشته یک ناوشکن و یک ناو هلی کوپتر بر ایران پس از سفری 40 روزه در بندر ژانگجیاگانگ چین در نزدیکی شانگهای، پهلو گرفتند. در اوایل سال 2011 دو شناور جنگی ایران از کانال سوئز عبور کرده و برای نخستین بار از زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1979 وارد مدیترانه شدند، اقدامی که نگرانی شدید اسرائیل را بر انگیخت.

دریادار سیاری بارها گفته است که شناورهای جنگی ایران به اقیانوس اطلس و تا نزدیکی آب های ساحلی آمریکا سفر خواهند کرد. این تهدید در مقطع کنونی فقط نوعی رجز خوانی تلقی می شود. اما ایران با عنوان کردن این مطلب خواسته است حرف خود به کرسی بنشاند: اگر ناوگان پنجم دریایی آمریکا می تواند در بحرین در آن سوی ساحل ایران در خلیج فارس مستقر شود در آن صورت آمریکا نباید روزی از دیدن کشتی های جنگی ایران در نزدیکی سواحل خود شگفت زده شود.

دریادار سیاری در سال 2011 در اشاره تحقیر آمیزی به آمریکا گفت همانطور که " استکبار جهانی" در نزدیکی مرزهای ما حضور دارد ما نیز در نزدیکی مرزهای آن حضور مقتدرانه خواهیم داشت.

افزون بر این، سیاری قول داد نیروی دریایی ایران را چنان توانمند سازد که پرچم ایران را در هر دو قطب کره زمین نصب کند. البته ایران تا رسیدن به چنین توانمندی فرسنگ ها فاصله دارد. بیشتر شناورهای جنگی ایران به گونه ای طراحی شده اند که نمی توانند از ساحل چندان فاصله بگیرند: شناورهای کوچکی که در آب های خلیج فارس و تنگه هرمز که یک ششم نفت جهان از آنجا عبور می کند، گشت زنی می کنند.

اما ایران همچنان بلند پرواز است. این کشور برای مقابله با دزدان دریایی کشتی های جنگی خود را به سواحل سومالی اعزام کرده است و این شناورهای به جای همکاری با ناوگان بین المللی به رهبری شناورهایی از ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا، به طور جداگانه گشت زنی می کنند.

موسسه پژوهش های جنگ در گزارش ماه ژوئن 2013 خود اعلام کرد شواهد نشان می دهد که نیروی دریایی ایران در راستای اهداف و نفوذ منطقه ای این کشور در حال گسترش است و نه تحلیل رفتن.
دو شناور جنگی چین یعنی ناوشکن چانگچون و ناو چانگژو نیز پیش از پهلو گرفتن در بندر عباس در خلیج عدن و سواحل سومالی، سرگرم حفاظت از خطوط کشتیرانی در برابر دزدان دریایی بودند.

نیروی دریایی چین نیز در گستره وسیعی از آب های بین المللی رفت و آمد می کند.این کشور در راستای سیاست های بلند مدت خود، سرمایه گذاری کلانی در آفریقاانجام داده است. دولت چین، قاره آفریقا را منطقه ای مناسب برای به دست آوردن متحدان قابل اعتماد و همراهی کننده پکن در مسایل بین المللی از جمله مساله تایوان و انواع ادعاهای ارضی چین، تلقی می کند. دولت چین در تازه ترین تلاش خود برای تقویت مناسبات نظامی این کشور، ماه گذشته رزمایش دریایی یک ماهه ای را با نیروی دریایی تانزانیا در اقیانوس هند برگزار کرد.

اما تلاش عمده چین در زمینه راه یابی به آب های بین المللی در اقیانوس آرام متمرکز است و به گفته برخی از تحلیلگران هدف اصلی پکن آن است که روزی آمریکا را به برچیدن پایگاه های خود از این منطقه وادار کند. سال گذشته یکی از اعضای دانشگاه دفاع ملی چین به این نکته اعتراف کرد.سرهنگ لیو مینگفو در سخنانی که رسانه های استرالیا آنرا گزارش کردند گفت چین تلاش می کند تا نیروی دریایی آمریکا را به سمت شرق اقیانوس آرام عقب براند تا نیمه غربی این اقیانوس را برای قدرت های منطقه ای محفوظ دارد.

چین و آمریکا در اقیانوس آرام برخوردهایی داشته اند که تازه ترین آنها عبور خطرناک یک جنگنده نیروی هوایی چین از کنار یک هواپیمای شناسایی آمریکا بر فراز دریای چین بود که چندین کشور آسیایی در آنجا با یکدیگر بر اثر ادعاهای ارضی بر چندین جزیزه،اختلاف دارند.

نیروی دریایی چین برای غرب و متحدانش پدیده ای تماشایی است چون شمار کشتی ها و زیر دریایی های این کشور در آب های منطقه چندان افزایش یافته که تقریبا به شمار شناورهای جنگی آمریکا نزدیک شده است. اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تفاوت توان دریایی چین و آمریکا در این منطقه از جهان، محروم بودن چین از فناوری های پیشرفته همچون شناسائی و هدف قرار دادند زیر دریایی هاست.

چین تلاش می کند تا این عقب ماندگی را جبران کند. این کشور سرگرم ساختن دومین ناو هواپیمابر خود است که گفته می شود تا سال 2018 تکمیل خواهد شد.اما هنوز هم توانمندی دریایی چین با آمریکا بسیار فاصله دارد. آمریکا ده فروند ناوهواپیما بر در اختیار دارد که در گوشه و کنار جهان مستقر هستند. 

اخبار سیاست خارجی - تیک

دیدار روحانی با «شی جین پینگ» در چین

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری ایران و شی جین پینگ رییس جمهوری چین دقایقی پیش در جریان دیداری دو جانبه گفت وگو کردند.