اخبار


2 دقیقه پیش

عکس: استهلال ماه مبارک رمضان

همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان جمعی از کارشناسان حوزه نجوم همراه با نماینده دفتر استهلال مقام معظم رهبری عصر دوشنبه هفدهم خرداد برای رصد هلال شب اول ماه مبارک رمضان بوسیله ...
2 دقیقه پیش

تا 20 سال آینده 16 میلیون بیکار داریم

وزیر کشور گفت: در نظام اداری فعلی که می‌تواند در ۱۰ روز کاری را انجام دهد، در ۱۰۰ روز انجام می‌شود و روند طولانی دارد که باید این روند اصلاح شود. خبرگزاری تسنیم: عبدالرضا ...

نجات دریای خزر از آلودگی با همکاری بین‌المللی



اخبار,اخبار اجتماعی,دریای خزر

علاوه بر منابع زنده، این دریا پس از خلیج فارس و سیبری، به لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیر بستر در مقام سوم قرار دارد.

دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان در محاصره انواع آلودگی های خانگی، صنعتی، نفتی و کشاورزی قرار دارد، از این رو در سال 1382 کنوانسیون حفاظت از محیط زیست دریای خزر (کنوانسیون تهران) شکل گرفت و از 21 مرداد 1385 برای پنج کشور حاشیه خزر لازم الاجرا شد.

 21 مرداد برابر با 12 آگوست توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل (UNEP) به عنوان روز دریای خزر نامگذاری شد.

دریای خزر با وسعت 600 هزارو 384 کیلومتر مربع بزرگترین دریاچه جهان است و طول پیرامون آن به 7000 کیلومتر می رسد. این دریاچه از نظر تنوع زیستی بسیار غنی بوده و حدود 400 گونه آبزی، بومی آن هستند که ماهیان خاویاری از مهمترین آنها است.

علاوه بر منابع زنده، این دریا پس از خلیج فارس و سیبری، به لحاظ ذخایر نفت و گاز موجود در ساحل و زیر بستر در مقام سوم قرار دارد.

خزر برای حدود 15 میلیون سکنه حاشیه خود، هزاران فرصت شغلی ایجاد کرده است و منبع اصلی درآمد محسوب می شود.


فعالیت های انسانی بیش از حد و بهره برداری های اقتصادی پرشتاب و کم ملاحظه، موجب تخریب اکوسیستم های طبیعی، آلودگی محیط زیست و کاهش کیفیت آب این دریا شده است.

دخالت های شتاب زده انسانی در دریای خزر که به شکل تغییر کاربری اراضی شامل تخریب و استحصال اراضی برای ساخت و سازهای بی رویه و غیراصولی ساحلی اعم از اسکله و بندر، مجتمع های گردشگری، مسکونی و تجاری، توسعه فعالیت های اکتشاف و استخراج منابع فسیلی زیربستر، صید بی رویه آبزیان خصوصا ماهیان خاویاری، تخریب زیستگاه ها و از دست رفتن مناطق تخم ریزی ماهیان خاویاری و تخلیه مستقیم آلودگی های شهری، صنعتی و کشاورزی مناطق ساحلی به دریا برخی از تهدیدات دریای خزر است.

بار زیاد آلودگی ها با منابع مشخص و نامشخص در حوزه آبریز رودخانه های منتهی به دریا، در کنار نحوه نامناسب رفتار جوامع انسانی ساحلی با منابع خزر، مدیریت ضعیف مناطق ساحلی، تغییرات فیزیکی عظیم در رژیم طبیعی رودخانه ها مانند سدسازی، استخراج شن و ماسه و نظیر آن از عمده تهدیدات زیست محیطی امروز دریای خزر محسوب می شود.

این تهدیدات سبب اختلال وضعیت طبیعی دریای خزر شده و متاسفانه گونه های ارزشمندی چون ماهیان خاویاری و یا فک دریای خزر به عنوان تنها پستاندار زیستمند این اکوسیستم را در فهرست گونه های در معرض خطر انقراض قرار داده و حیات اکولوژیکی و اقتصادی زیست بوم خزر را متاثر ساخته است.

کنوانسیون تهران
نگرانی کشورهای ساحلی از وضعیت رو به تخریب محیط زیست این محدوده آبی باعث شد تا کشورهای ساحلی ضمن به رسمیت شناختن قوانین و مقررات هر یک از دولت های متعاهد و آگاهی از تخریب دریای خزر و توجه به لزوم حفظ و احیای منابع زنده برای نسل های حاضر و آینده و تلاش برای تعریف یک رژیم واحد حفاظت از محیط زیست دریایی، با حمایت سازمان های بین المللی، در قالب برنامه محیط زیست دریای خزر، از اردیبهشت ماه 1377 (1998) اقدامات و تلاش مشترک جهت حفظ و نجات محیط زیست دریای خزر را آغاز کردند.

کشورهای حاشیه خزر در سال 1382 (2003) کنوانسیون منطقه ای حفاظت از محیط زیست دریای خزر 'کنوانسیون تهران' را امضاء کردند و در تاریخ 12 آگوست 2006 برابر با 21 مردادماه 1385 لازم الاجرا شدن این معاهده نامه را به عنوان یک واقعه مهم زیست محیطی جشن گرفتند.

از این رو 21 مردادماه نقطه عطفی در تاریخ همکاری های زیست محیطی در رابطه با دریای خزر محسوب می شود. این کنوانسیون منطقه ای با توجه به اینکه تنها معاهده زیست محیطی مورد توافق پنج کشور حاشیه دریای خزر و تنها بستر همکاری جهت حفاظت و نجات اکوسیستم منحصر بفرد دریای خزر است، مناسب همکاری های منطقه ای کشورهای حاشیه دریای خزر بوده و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

5 کشور ساحلی دریای خزر با آگاهی از تخریب محیط زیست دریای خزر در اثر آلودگی ناشی از منابع مختلف فعالیت های انسانی از جمله تخلیه مواد مضر، خطرناک، مواد زائد و سایر آلودگی های ناشی از منابع دریایی و منابع مستقر در خشکی، با تصمیم راسخ در حفظ منابع زنده دریای خزر برای نسل های حاضر و آینده، با آگاهی به ضرورت تضمین عدم مضر بودن فعالیت های مستقر در خشکی برای محیط زیست دریای خزر، با توجه به خطرات ناشی از نوسانات سطح آب که محیط زیست دریای خزر و خصوصیات اکولوژیکی و آب نگاری منحصر به فرد آن را تهدید می کند، با تاکید بر اهمیت حفاظت از محیط زیست دریای خزر، با تصدیق اهمیت همکاری میان دولتهای ساحلی خزر و با سازمان های بین المللی مربوطه و با هدف حفاظت و نگهداری محیط زیست دریایی خزر کنوانسیون تهران را امضا کردند.

پروتکل های الحاقی به کنوانسیون تهران
طی سالیان گذشته زیرمجموعه کنوانسیون تهران چهار پروتکل توسط دبیرخانه موقت کنوانسیون، برنامه محیط زیست سازمان ملل و کشورهای عضو کنوانسیون تهیه و طی جلسات متعدد کارشناسی مورد بررسی و بازبینی قرار گرفته است.

پروتکل آمادگی، واکنش و همکاری منطقه ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی
در اجرای اصل 123 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قانون الحاق به این پروتکل درجلسه علنی روز یکشنبه 15 /5/ 1391 مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای محترم نگهبان به تصویب رسید و در تاریخ 19 /6/ 91 توسط ریاست محترم جمهور جهت اجرا به سازمان حفاظت محیط زیست ابلاغ شد.


این پروتکل 90 روز پس از تصویب توسط تمام کشورها در مجالس آنها لازم الاجرا شد. در حال حاضر تمام کشورها به غیر از قزاقستان این پروتکل را در مجالس خود به تصویب رسانده اند.

موقعیت استراتژیک دریای خزر بین اروپا و جنوب شرقی آسیا، این دریا را شاهراه اصلی برای حمل و نقل کالا میان اروپا و کشورهای ساحلی خزر، ترکیه، خاورمیانه و آسیای شرقی کرده است اما از آنجا که خزر محصور در خشکی است، ظرفیت تحمل آن نیز نسبت به دریاهای دیگر محدودتر است.


پروتکل 'آمادگی، واکنش و همکاری منطقه ای در مبارزه با سوانح آلودگی نفتی' به نحوه مقابله با آلودگی های نفتی که در اثر سوانح دریایی ممکن است در دریای خزر روی دهند می پردازد که بر اساس آن، متعاهدین باید تمامی تدابیر مناسب جهت آمادگی و مقابله با سوانح آلودگی نفتی ، ایجاد سیستم ملی مقابله با آلودگی نفتی توسط دولت های عضو و تهیه دستورالعمل هایی برای جوانب کاربردی، عملیاتی و فنی ایجاد کنند.

این پروتکل پس از سال ها بحث و بررسی توسط کارشناسان کشورهای عضو کنوانسیون تهران، سرانجام در سومین نشست کشورهای عضو کنوانسیون در قزاقستان به امضای مسوولان محیط زیست کشورهای حاشیه دریای خزر رسید و تحت عنوان پروتکل آکتائو (محل امضای پروتکل در قزاقستان) نام گرفت.

بر اساس ماده 8 این پروتکل، هر طرف متعاهد در راستای نظام های ملی آمادگی و واکنش نسبت به نشت نفت، متعهد می شود.


همچنین بر اساس ماده 9 این پروتکل، هر طرف متعاهد باید اقدام های لازم را به عمل آورد تا اطمینان حاصل کند که کشتی های حامل پرچم آن طرح اضطراری آلودگی نفتی را به گونه ای که مطابق مقررات مربوط بین المللی مورد نیاز است، همراه داشته باشد.

پروتکل حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی های ناشی از منابع و فعالیت های مستقر در خشکی

چهارمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون تهران در 20 تا 22 آذرماه 1391 (12-10 دسامبر 2012) با شرکت وزرا و معاونان وزرای محیط زیست کشورهای عضو این کنوانسیون در شهر مسکو برگزار شد.


در این کنفرانس متن پروتکل 'حفاظت از دریای خزر در برابر آلودگی های ناشی از منابع و فعالیت های مستقر در خشکی' مورد تصویب تمام کشورهای عضو قرار گرفته و توسط ایران و ترکمنستان در همان اجلاس به امضا رسید.

روسیه و قزاقستان نیز در مهلت 6 ماه اعلام شده پروتکل را امضا کردند و آذربایجان نیز مستقیما برای تصویب پروتکل توسط مجلس کشور خود اقدام کرد.

این پروتکل به کاهش آلودگی دریای خزر ناشی از منابع مستقر در خشکی می پردازد، ورود چنین آلودگی هایی به دریا عمدتا از طریق رودخانه ها صورت می گیرد، پیش نویس متن این پروتکل در جلسات متعددی که بسیار هم بحث برانگیز بوده اند توسط کارشناسان منطقه مورد بازبینی قرار گرفته و نهایتا در این جلسه متن پروتکل تایید نهایی شد.
در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی 18/5/94 کلیات این پروتکل مورد تصویب قرار گرفت.

پروتکل حفاظت تنوع زیستی
این پروتکل به حفاظت از تنوع زیستی دریای خزر با تاکید بر حفاظت گونه ای و همچنین حفاظت از زیستگاه ها می پردازد، پروتکل حفاظت از تنوع زیستی در پنجمین کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون تهران که در اردیبهشت ماه 1393 در ترکمنستان برگزار شد مورد تایید نهایی قرار گرفت و به امضای وزرای محیط زیست ایران و ترکمنستان رسید.

سایر کشورها نیز در مدت زمان تعیین پروتکل مذکور را امضا خواهند کرد و یا مستقیما برای تصویب آن در مجالس خود اقدام خواهند کرد. این پروتکل در حال حاضر مصوبه هیات دولت را دریافت کرده و مراحل تصویب توسط مجلس شورای اسلامی را طی می کند.

پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی
بر اساس این پروتکل کشورهای عضو متعهد می شوند تا پیش از اجرای طرح های بزرگ که احتمال دارد اثرات سوء فرامرزی برای سایر کشورها در منطقه دریای خزر ایجاد کنند، مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی انجام داده و گزارش آن را به دبیرخانه کنوانسیون و کشورهای عضو درخواست کننده ارایه دهند.


این پروتکل هنوز تحت بررسی کارشناسی توسط کشورهای منطقه قرار دارد.


اخبار اجتماعی - ایرنا


ویدیو مرتبط :
مخاطرات آلودگی دریای خزر

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

رئیس جمهور : دریای خزر باید مرکز توسعه و رفاه ، صلح و امنیت و سمبل همکاری ملتها باشد



اخبار,اخبار

 

 اخبار سیاست خارجی - رئیس جمهور : دریای خزر باید مرکز توسعه و رفاه ، صلح و امنیت و سمبل همکاری ملتها باشد

 رییس جمهوری در اجلاس سران ساحلی دریای خزر گفت : دریای خزر باید"مرکز توسعه و رفاه"،"نماد صلح و امنیت" و سمبل"همکاری ملتهای" ما باشد.

به گزارش خبرآنلاین به نقل از پایگاه اطلاع رسانی ریاست جمهوری، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری بعداز ظهر دوشنبه در چهارمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر که در شهر آستراخان روسیه برگزار شد، خطاب به روسای جمهور کشورهای ساحلی دریای خزر گفت : این نشست نه تنها فرصت مغتنمی را برای هم فكری بیشتر فراهم می سازد، بلکه به عنوان ابتکاری سازنده می تواند این دریا را به نمادِ همبستگی، دوستی و حسن هم جواری تبدیل نماید.

وی همچنین گفت:برای این منظور شایسته است به این موضوع بیندیشیم که چگونه بخش بزرگی از این پهنه آبی بی نظیر را به عنوان «پهنه آبی مشترک» برای استفاده همگان و تضمین دریانوردی آزاد، مشترک نگه داریم؛ و این مجموعه را با همکاریهای جمعی و مشترک به سوی "توسعه و رفاه" و "صلح وامنیت" سوق دهیم.


رییس جمهوری با بیان اینکه در این گردهمایی مسئولیت بزرگی بر دوش روسای جمهور کشورهای ساحلی دریای خزر است، اظهارداشت: ما در برابر دریای خزر، یعنی این سرمایه مشترك، كانون پیوند و دوستی، و منشأ معیشت میلیون ها انسان، نه تنها خود را در برابر نسل كنونی، بلكه در برابر آیندگان نیز مسئول می دانیم. و این می طلبد که با برنامه ریزی هوشمندانه، همان گونه كه پیشینیان، این موهبت خدادادی را برای ما به ارث گذاشتند؛ ما نیز بتوانیم خزر را توسعه یافته و ایمن، به فرزندان خود اهدا كنیم.


دکتر روحانی گفت : وظیفه مشترك ما در اینجا، درکنار رایزنی برای نزدیكی مواضع در رژیم حقوقی و تحدید حدود و دستیابی به همكاری های بازرگانی و اقتصادی، ایجاب می کند تا دریای خزر، به عنوان كانونی که ما را با وجود زبان ها، ملیت ها و دیدگاه های مختلف، پیرامون خود جمع كرده است، مورد توجه ویژه قرار گیرد.


رییس جمهوری تاکید کرد : تبدیل دریای خزر به نمادی از توسعه و همکاری و مرکزی برای دوستی و پیشرفت، از بزرگترین اقداماتی خواهد بود که این نعمت الهی را برای نسلهای بعدی ما حفظ کرده، و زمینه را برای ایجاد رفاه و توسعه در سواحل این دریا به عنوان یکی از پیشرفته ترین و باشکوه ترین سواحل دنیا، با جاذبه های فراوان و منحصربه فرد گردشگری و توریسم، کشتیرانی تجاری و تفریحی، ماهیگیری و شیلات، و بخصوص سرمایه گذاریهای مشترک آماده می سازد.


دکتر روحانی ضرورت همکاری جمعی و سرمایه گذاری مشترک کشورهای ساحلی را یادآور شد و افزود : باید بجای اقدامات انفرادی، فعالیتهای جمعی را مبنای اقدامات خود قرار داده و بپذیریم که تعاملات جمعی، بهره وری بیشتری را در اختیار همگان قرار خواهد داد. تحقق این مهم، مستلزم آن است که در حوزه های گوناگون، نفع مشترک را تعریف کنیم، نهاد مشترک را سازماندهی کنیم، و با سرمایه گذاری مشترک، پیشرفت کار را سامان دهیم.


رییس جمهوری همچنین لزوم توجه به موضوع، مسئله امنیت و همکاریهای جمعی در برقراری آرامش و ثبات در منطقه دریای خزر را یادآور شد و ادامه داد : ما باید در برقراری ثبات و آرامش با هم همکاری کنیم. لذا مناسب است علاوه بر همکاری کشورهای ساحلی این دریا در برقراری امنیت جمعی، اجازه ندهیم دریا و سواحل آن که اهمیت ویژه ای برای کشورهای ساحلی دارد، محل ترکتازی افراط گری و تروریسم، مواد مخدر، و جنایات سازمان یافته شود.


رییس شورای عالی امنیت ملی تصریح کرد : ما نباید اجازه دهیم امنیت این دریا و سواحل آن به متغیرهایی غیر از منافع جمعی و مشترک کشورهای ساحل آن وابسته گردد، و رفاه و سلامت و آرامش خاطر مردم آن تحت تاثیر این متغیرها قرار گیرد. بنابراین پیشنهاد می کنم در این خصوص دست به دست هم داده و این دریا را"دریای صلح و توسعه" بخوانیم؛ و بکوشیم تا در زمان مشخص و از طریق رایزنی های فشرده، مقدمات اولیه آن را فراهم نماییم. آنگاه می توانیم با اتکا بر اشتراکات فرهنگی کهن مان، و با تمسک به پیشینه تاریخی ِدوستی ِملت هایمان، گامهای بلندی برای رفاه و توسعه و ثبات مردم ِسواحل زیبای خزر فراهم آوریم.


دکتر روحانی با اعلام اینکه دریای خزر باید"مرکز توسعه و رفاه" ، "نماد صلح و امنیت" و سمبل"همکاری ملتهای" ما باشد اظهار داشت : برای این منظور شایسته است به این موضوع بیندیشیم كه چگونه بخش بزرگی از این پهنه آبی بی نظیر را به عنوان «پهنه آبی مشترك» برای استفاده همگان و تضمین دریانوردی آزاد، مشترك نگه داریم؛ و این مجموعه را با همکاریهای جمعی و مشترک به سوی "توسعه و رفاه"، و "صلح وامنیت" سوق دهیم.


رییس جمهوری با بیان اینکه امروز، شاهد انعقاد سه موافقت¬نامه: «حفاظت و بهره-برداری بهینه از منابع زنده آبی»، «آب و هواشناسی»، و «همکاری در زمینه پیشگیری و واکنش به وضعیت اضطرار» در دریای خزر خواهیم بود گفت : این دستاوردها - كه در پرتو تلاش نمایندگان كشورهای ساحلی حاصل شده - بی تردید، برخاسته از رهنمودهای رؤسای جمهور بوده و می تواند به اهداف مذکور کمک نماید.


رییس جمهور تدوین مبانی حقوق و تكالیف كشورهای ساحلی در دریای خزر در چارچوب تدوین كنوانسیون رژیم حقوقی را اقدامی كلیدی برای همكاری در خزر خواند و گفت : اگرچه می دانیم که امضای «اعلامیه روسای جمهور» ما را به تدوین كنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر نزدیك تر خواهد ساخت، و تا آن زمان نیز، معاهدات موجود، مبنای همكاری ما خواهند بود.


دکتر روحانی از تدوین و اجرایی شدن كنوانسیون تهران و همچنین پروتكل های الحاقی به آن توسط كشورهای ساحلی دریای خزر صورت به عنوان اقدامات خوب یاد کرد و گفت : ما نیازمند توجهی بیش از این، به حفاظت از محیط زیست آسیب پذیر و شكننده و منابع زنده آبی منحصر به فرد دریای خزر هستیم. در این زمینه لازم است در كلیه طرح های ملی و منطقه ای، اصل خدشه ناپذیر لزوم رعایت استانداردهای زیست محیطی را مد نظر قرار دهیم.


رییس جمهور اظهار داشت : رژیم حقوقی جامع و پایدار را آنگونه تدوین كنیم، كه نسل های آینده، فارغ از هرگونه دل مشغولی، بر طراحان و امضاءكنندگان، درود فرستند. اعتقاد دارم كه تدوین این كنوانسیون، باید با دو عامل «دقت» و «سرعت» پیش رود، و نتایج حاصله از آن، بویژه در «تحدید حدود مناطق دریایی در سطح» و همچنین «تعیین محدوده های بستر و زیربستر» ، پاسخگوی انتظارات افكار عمومی بوده و نیازهای مردم كشورهای ساحلی و مصالح جمعی آنان را برآورده سازد.


دکتر روحانی افزود : من به عنوان رییس كشوری كه نیمی از ساحل نشینان این دریاچه در آن ساكن است، و هزاران سال با دریای خزر و مسایل آن پیوند خورده است، اعلام می دارم كه تنها راه نیل به صلح و ثبات و توسعه پایدار در منطقه، توجه به مصالح بلندمدت و منافع همه كشورهای ساحلی دریای خزر و رعایت اصل «اتفاق آراء» در كلیه تصمیمات متخذه پیرامون این دریاست.


رییس جمهوری تاکید کرد : ما اعتقاد داریم كه نظام حقوقیِ جامع و پایدار، باید براساس اصول و موازین «حقوق بین الملل»، «منصفانه بودن نتایج تحدید حدود» و انحصارِ: «حاكمیت»، «حقوق حاكمه» و «صلاحیت» صرفاً به پنج كشور ساحلی» ترسیم شود و بهره برداری از منابع دریای خزر برای توسعه پایدار و رفاه عمومی، خواست طبیعی ملت ها است.


دکتر روحانی با تاکید بر اینکه تضمین صلح، ثبات و امنیت در خزر در گروی اصول بنیادین است ، گفت: این اصول عبارت است از «پرهیز از ورود به رقابت های تسلیحاتی»، «خودداری از كاربرد نیروهای مسلح»، «انحصار دریانوردی فقط برای شناورهای تحت پرچم پنج كشور ساحلی»، «ممنوعیت حضور نیروهای نظامی بیگانه»، «لزوم اتفاق آراء در تصمیمات»، «پرهیز از اقدامات یكجانبه»، «آزادی دریانوردی»، «برابری رفتار» و در نهایت «اتخاذ سیاست های هماهنگ» خواهد بود.


رییس جمهوری در پایان، بار دیگر از سازماندهی شایسته اجلاس و مهمان نوازی گرم رییس جمهور، دولت و مردم فدراسیون روسیه، تشكر و اظهار امیدواری کرد که توافقات حاصله در این اجلاس، راهگشای مذاكرات آتی گروههای كاری ویژه تدوین كنوانسیون رژیم حقوقی بوده، و افق های درخشانی را برای مردم منطقه ترسیم سازد.


 اخبار سیاست خارجی - خبر آنلاین