مرخصی «بدون حقوق» دستفروشان مترو

 
  بیش از 3 میلیون و به گفته برخی مسئولان تا 5 میلیون نفر روزانه از قطار درون شهری تهران استفاده می کنند. از این تعداد 4000 نفر دستفروش هستند. این فقط تعداد دستفروشان در بخش زیرزمینی تهران بوده و بیش تر از این تعداد دستفروش در پایتخت وجود دارد که مدتی است طرح ممنوعیت فعالیت دستفروشان در مترو اجرا می شود.

 

نتیجه اش این بود که فریاد های حاوی مسواک، منوپاد، آدامس، چراغ قوه و ... دیگر به گوش نرسید و آرامش به قطارها بازگشت. دستفروشان که خانه دومشان همین قطار دراز زیرزمینی بود پس از اجرا شدن طرح مورد نظر مانند ریختن آب در خانه مورچه ها متواری شدند و تا مدتی اثری ازشان نبود. هرچند به تناسب خروج آن ها از مترو، حضورشان در اتوبوس های تندرو (BRT) و خیابان های سطح شهر پررنگ تر شد اما گویا "دستفروشان به مرخصی بدون حقوق" رفته بودند که در هفته اخیر بار دیگر با انرژی بیشتر به مترو ها بازگشتند.

ممنوعیت تردد و فعالیت دستفروشان
اولین روزهای دی ماه 94 بود که خبری مبنی بر اجرایی شدن طرح "ممنوعیت تردد و فعالیت دستفروشان" از فرمانده یگان حفاظت شهرداری تهران اعلام شد. از اهداف اجرای این طرح آورده شده است: تامین آسایش، امنیت مسافران و تسهیل تردد، جلوگیری از ارائه محصولات بهداشتی قاچاق و زمینه‌های اخاذی، کاهش آلودگی بصری و ممانعت از سوء استفاده ابزاری از کودکان و زنان. به گزارش ایسنا(1 دی ماه 94) محمدرضا علیپور، فرمانده یگان حفاظت شهرداری تهران گفته بود، اقدامات اولیه این طرح در آذر ماه آغاز شده بود و در نیمه دوم آذر ماه عملیاتی شد و هیچ دست فروشی اجازه فعالیت در متروی تهران را نداشت.

 

در طرح ممنوعیت تردد دستفروشان در مترو، یگان حفاظت شهرداری تهران و پلیس پیشگیری ناجا، پلیس مترو، فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، یگان ویژه ناجا، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و شرکت مترو حضور داشتند. اگر گذرتان حدود 60 روز گذشته به مترو تهران خورده است،حتما نبود دستفروشان را احساس کرده اید. شخصی نیست که فریاد بزند، "5 جوراب 4 تومن" و یا "آدامس هزار تومان" این آرامش نسبی تا هفته های اخیر ادامه داشت.

 

این دستفروشان به کجا رفتند؟ آیا ساماندهی شدند؟ جواب در اتوبوس های تندرو شهر تهران است. جوابی به بزرگی 4000 نفر. پس از اجرایی شدن طرح ممنوعیت تردد دستفروشان در مترو، خطوط اتوبوسرانی آزادی- تهرانپارس، آزادی- دانشگاه علوم و تحقیقات از جمله خطوطی بود که با هجوم دستفروشان مواجه شد. به گونه ای که در اتوبوسی که برای 40 نفر جای نشستن دارد و بر اساس آمار 20 نفر به صورت سرپا در آن جای می گیرند(هرچند با مشاهده یکی از همین اتوبوس ها با تعداد بیشتری مواجه می شوید) و فقط 18 متر طول دارد، دو نفر دستفروش نیز حضور داشتند. به گفته یک مسافر در خط آزادی- تهرانپارس : «این دستفروش ها در مترو بودند خیلی بهتر بود، الان ریخته‌اند تو اتوبوس جای نفس کشیدن نیست.»

 

این بحران جدید یعنی حضور دستفروشان اتوبوس ها و روی زمین در حال شکلگیری بود که در دو هفته اخیر بار دیگر دستفروشان با ابزاری نو و شیوه بیانی جدید شروع به فروش اجناس خود در قطارهای شهری کردند. یک دستفروش برای فروش اجناس خود در روزهای گذشته گفته بود: "پس از وقفه ای دور از میادین، این‌بار با آدامس های ایرانی (...) در خدمتون هستیم، فقط هزار تومان"...!

ساماندهی یا برخورد!
ساماندهی دستفروشان کار دشواری است. چرا که آن ها تکدیگر نیستند و از سلامتی جسمی خوبی نیز برخوردارند. به تعبیری دیگر این افراد هرچند نیازمند هستند و شاید از روی ناچاری به این شغل روی آورده اند اما نیاز به سمن ها و یا NGOها ندارند. اگر مترو تعطیل شود در جای دیگر به دست فروشی ادامه می‌دهند. آن ها به دستفروشی به عنوان یک شغل نگاه می کنند. شغلی که به گفته فرمانده یگان حفاظت شهرداری تهران درآمدی 1.5 تا 3 میلیون تومانی دارد.

 

دستفروشی فقط معطوف به مترو نیست، در ورودی های مترو و همچنین بسیاری از پیاده روها عده ای به فروش اجناس مشغول هستند. اجناسی از میم میوه تا کاف مسواک. حال برخورد و یا ساماندهی دو واژه ای است که تفاوت بسیار دارد. در هفته های اخیر تخلفاتی از شهرداری تهران به گوش می رسد. ایسنا در گزارشی مورخ 19 بهمن 94، در ارتباط با حمله به کارواشی در سعادت آباد به گذشته سری می زند و حادثه مرگ علی چراغی پدر دستفروش در مقابل چشمان پسرش در ضرب و شتم توسط نیروهای پیمانکار شهرداری و مرگ عموی هادی ساعی (تکواندوکار و عضو شورای شهر) را یاد آوری می کند.

 

روز گذشته (27 بهمن ماه 94) خبری با عنوان « درگیری شدید ماموران شهرداری با دست‌فروشان » بار دیگر خبرساز شد. به گزارش ایسنا، ساعت 17:30 روز دوشنبه 26 بهمن، در محدوده خروجی متروی شادمان، مسافران در حال خروج از ایستگاه، با صحنه درگیری ماموران شهرداری با چرخی‌های میوه‌فروش مواجه شدند. حدود 10 نفر از ماموران شهربان - حریم‌بان عصر روز دوشنبه برای برخورد با سد معبر، با دو ماشین‌ شاسی‌بلند که هیچ اثری از شماره منطقه و ناحیه شهرداری بر روی آنها نبود و فقط آرم شهرداری داشتند، در خیابان آزادی حاضر شده و اقدام آنها جهت برخورد با دست‌فروشان و چرخی‌های مقابل خروجی مترو به درگیری و مجروح شدن شماری از دستفروشان منجر شد.

 

این اتفاق به فاصله یک هفته از ماجرای پربازتاب درگیری بین این ماموران و کارگران کارواشی در سعادت‌آباد تهران روی داده است. چند نفر از شاهدان حاضر در صحنه درگیری روز دوشنبه نیز با اشاره به استفاده ماموران از باتوم و شوکر که در حادثه اخیر نیز گزارش شده بود، اظهار داشتند: متاسفانه ماموران شهرداری بدون بیان تذکر و هشدار و بدون مقدمه از ماشین‌ها پیاده شدند و شروع به برهم ریختن و واژگونی چرخ‌دستی‌ها کردند که این کار باعث درگیری شد. با ادامه درگیری‌ها که موجب مجروح شدن چند تن از فروشندگان شد، ماموران شهرداری با رهاکردن خودروهایشان صحنه را ترک کردند و مردم نیز با تماس با اورژانس برای مداوای مجروحان اقدام کردند.

 

یکی از دستفروشان حاضر نیز از این «حادثه ناگهانی» با ترس یاد کرد و به ماموران پلیس گفت: «در یک چشم‌به‌هم‌زدن از ماشین‌ها پیاده شدند. هیچ توضیحی ندادند. فقط فحش می‌دادند. کاسه و کوزه‌مان را که به هم ریختند، اعتراض کردیم. به جای اینکه جوابمان را بدهند، با باتوم و شوکر به جانمان افتادند و تا می‌خوردیم، زدند. اگر مردم نبودند، تا همین الان هم داشتیم کتک می‌خوردیم.»

روزهای پایانی سال و افزایش شمار دستفروشان
حال که تعدادی از دستفروشان به مترو ها بازگشته‌اند ودر روزهای پایانی سال به سر می بریم و بر شمار دستفروشان خیابانی نیز افزوده خواهد شد، به راستی با پدیده دستفروشی چه باید کرد؟ برخورد صحیح با این افراد چیست؟ دستفروش خیابان، مترویی، اتوبوسی و ... هر روز درحال افزایش و شکلگیری منسجم تری است، آیا طرح های گوناگون جمع آوری دستفروشان تاکنون پاسخگو بوده است؟

 اخبار اجتماعی  -  ابتکار 

ویدیو مرتبط :
مزیت مرخصی های با حقوق برای کارمندان چگونه است؟

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

شرایط گرفتن مرخصی بدون حقوق چیست؟

شرایط گرفتن مرخصی بدون حقوق چیست؟

به گزارش ایسنا، به استناد ماده 49 قانون استخدام کشوری و ماده 26 قانون مقررات استخدامی شرکتهای دولتی، همه کارمندان رسمی و ثابت می‌توانند از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند؛ برابر قوانین و مقررات استخدامی کشور، مرخصی استحقاقی، مرخصی استعلاجی، مرخصی بدون حقوق و مرخصی ساعتی از انواع مرخصی‌های پیش بینی شده برای کارمندان به شمار می رود و طبعا اطلاع کامل کارمندان از چگونگی دریافت مرخصی و شرایط آن در جلوگیری از مواجه با کسر کار، غیبت و پاره‌ای از مشکلات اداری نظیر بیمه و حقوق و دستمزد موثر و ضروری است.

در این بین مرخصی بدون حقوق یکی از انواع مرخصی‌ها به شمار می‌رود و اعطای آن اعم از نیاز شخصی یا ادامه تحصیل از طریق درخواست رسمی کارمند و ارائه آن به واحد مربوطه امکانپذیر است.

در این نوع مرخصی با وجود آنکه کارمند حقوقی دریافت نمی‌کند می تواند از کمک هزینه‌ها و پاداش پایان خدمت استفاده کند. اما شرایط دریافت مرخصی بدون حقوق چیست؟

طبق ماده ۳۵ آیین نامه مرخصی‌ها موضوع ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری، کارمند باید تقاضا نامه استفاده از مرخصی بدون حقوق را با ذکر علت و مدت آن توسط مدیر واحد به سازمان متبوع ارسال کند تا تصمیم لازم را در این خصوص اتخاذ و در صورت موافقت، حکم مرخصی بدون استفاده از حقوق را با رعایت تبصره یک ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری صادر کنند، همچنین طبق ماده ۳۶ این آیین نامه، مرخصی بدون حقوق کارمندان پیمانی متناسب با مدت قرارداد حداکثر تا پایان قرارداد و با رعایت سقف مقرر در قانون امکان پذیر است.

ماده 49 قانون استخدام کشوری
برابر تبصره 2 ماده 49 قانون استخدام کشوری مستخدم رسمی دولت می تواند در طول خدمت خود با موافقت وزارتخانه یا اداره و موسسه متبوع از مرخصی بدون حقوق استفاده کند.

اعطای مرخصی مزبور اگر برای مدتی بیش از یک سال متوالی باشد، موکول به جلب موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور نیز خواهد بود اما ‌محفوظ ماندن پست سازمانی مستخدم رسمی در مدتی که از مرخصی بدون حقوق استفاده می کند، الزامی نیست و در صورتی که پس ‌از پایان دوران مرخصی پست مناسب برای ارجاع به مستخدم مذکور موجود نباشد به حال آماده به خدمت درمی‌آید.

ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری
بر اساس تبصره یک ماده 84 قانون مدیریت خدمات کشوری نیز، کارمندان دستگاههای اجرایی می توانند در طول مدت خدمت خود با موافقت دستگاه ذیربط حداکثر سه سال از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند و در صورتی که کسب مرخصی برای ادامه تحصیلات عالی تخصصی در رشته مربوط به شغل کارمندان باشد تا مدت دو سال قابل افزایش خواهد بود.

همچنین بر اساس تبصره 4 همین ماده، کارمندان زن نیز که همسر آنها در ماموریت به سر می برند می توانند تا پایان مأموریت حداکثر به مدت شش سال از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند.

به موجب ماده ۳۴ آیین نامه مرخصی‌ها موضوع ماده ۸۴ قانون مدیریت خدمات کشوری، استفاده از مرخصی بدون حقوق در دوره آزمایشی ممنوع است مگر در برخی موارد از جمله اینکه کارمند استحقاق مرخصی نداشته و احتیاجش به استفاده از مرخصی مسلم شود، قصد ادامه تحصیل داشته باشد و مدارک لازم را ارائه دهد یا اینکه ناگزیر باشد به اتفاق همسرش به خارج از محل خدمت خود مسافرت کند.

آیین نامه استخدام پیمانی
به موجب - ماده 13 آیین نامه استخدام پیمانی - موضوع تبصره ماده 6 قانون استخدام کشوری نیز مستخدمین پیمانی می‌توانند در صورت نیاز با موافقت دستگاه استخدام کننده هر سال یکماه از مرخصی بدون حقوق استفاده کنند.

علیرغم پیش بینی مرخصی بدون حقوق در کنار مرخصی های استحقاقی و استعلاجی در قانون و با وجود الزامات قانونی متعدد در مورد استفاده از مرخصی بدون حقوق برای کارمندان دولت، در هیچ یک از مواد پیشگفته مدت مرخصی بدون حقوق از لحاظ بازنشستگی جزو سوابق خدمت افراد محسوب نمی شود؛ به عبارتی اگر کارمندی در طول خدمت خود مرخصی بدون حقوق گرفته باشد بسته به میزان ایام مرخصی از یکماه تا یکسال و بیشتر تاثیری در زمان بازنشستگی وی ندارد و جزو سابقه خدمتی او محاسبه نمی شود.

به موجب - ماده 39 قانون مدیرت خدمات کشوری - مدت مرخصی بدون حقوق جزو سابقه خدمت کارمندان محسوب نمی‌شود مگر اینکه در طی این مدت حق بیمه و کسور بازنشستگی سهم خود و کارفرما را از طریق دستگاه متبوع پرداخت کرده باشند که در این صورت مدت مزبور به عنوان سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی و وظیفه دوره بازنشستگی قابل محاسبه است.

اخیرا طی یک ابلاغیه جدید این مشکل برای کارمندان دولت برطرف شده است و کارمندانی که به دنبال محاسبه کسور ایام مرخصی بدون حقوق سالهای گذشته خود هستند می توانند کسور مرخصی‌های بدون حقوق خود را نقدا پرداخت کنند.

بر اساس ابلاغیه مذکور به دلیل درخواست‌های مکرر و متعدد کارمندان جهت محاسبه کسور ایام مرخصی بدون حقوق سنوات گذشته خود، موضوع پرداخت نقدی ایام مرخصی برای بالا رفتن دریافتی دوران بازنشستگی پیش بینی و منوط به تایید مسوولان شده است و کارمندان می توانند با احتساب جریمه دیرکرد ایام مرخصی بدون حقوق خود تا پایان شهریورماه نسبت به پرداخت مبالغ مذکور اقدام کنند.

قانون کار ایران
در قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز مرخصی بدون حقوق در مواردی پیش بینی شده است.

در ماده 67 قانون کار آمده است که هر کارگر حق دارد به منظور ادای فریضه حج واجب در تمام مدت کار خویش فقط برای یک نوبت یک ماه به عنوان ‌مرخصی استحقاقی یا مرخصی بدون حقوق استفاده کند.

البته به موجب ماده 16 قانون کار ایران، قرارداد کارگرانی که مطابق این قانون از مرخصی تحصیلی یا دیگر مرخصی‌های بدون حقوق یا مزد استفاده می کنند در طول مرخصی و به مدت دو سال به حال تعلیق درمی‌آید اما مرخصی تحصیلی برای دو سال دیگر قابل تمدید است.

در ماده 72 این قانون نیز نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق کارگران، مدت آن و شرایط برگشت آنها به کار پس از استفاده از مرخصی با توافق کتبی کارگر یا نماینده قانونی او و کارفرما تعیین شده است.

ایسنا