فولاد در سایه‌روشن‌های یك تصمیم

 

رقابت دشوار فولاد برای ماندن در بازارهای جهانی . . .

 

 

 

فولاد تنها یک صنعت محسوب نمی شود بلکه از آن به عنوان مسیری برای توسعه صنایع كشور یاد می شود. این صنعت پس از صنعت نفت و پتروشیمی، همواره بیشترین سهم را در بازار معاملات به خود اختصاص می دهد كه همه این موارد موجب مزیت این صنعت در ایران شده است. فولاد از معدود کالاهایی است که با توجه به ویژگی‌های ذاتی خود قرابت فراوانی با شرایط کلی اقتصادی هر کشوری دارد.

 

در حال حاضر میزان تولید فولاد خام در كشور حدود ۱۳ میلیون تن است اما به دلیل اینكه تقاضای بازار داخلی فولاد بیش از میزان تولید كشور است، این صنعت به صورت غیرمستقیم به بازارهای جهانی وابستگی دارد.

 

در حال حاضر ایران در زمینه تولید فولاد مقام شانزدهم جهان را دارد و بنابراظهارات مسئولان، قدرت برتر خاورمیانه در حوزه تولید این محصول است. اما این رتبه بندی ها نمی تواند نشان دهنده وجود وضعیتی مناسب در بخش تولید فولاد در كشور باشد. در سالهای اخیر، این صنعت فراز و نشیبهای فراوانی را پیش روی خود دیده است. باوجود اینكه همواره بسیاری از مسئولان و دولتمردان تاكید داشتند ركود جهانی بر اقتصاد ایران تاثیر نخواهد داشت، اما اندكی پس از آغاز بحران اقتصادی جهان، صنعت فولاد ایران نیز با تاثیر پذیری از فضای بین المللی، دچار ركود شد. در راستای این امر، از نیمه دوم سال ۸۷، تولیدكنندگان فولاد در كشور از دولت خواستند كه بمنظور حمایت از این صنعت، تعرفه واردات محصولات فولادی كه در برخی موارد صفر بود را افزایش دهد كه این امر به تایید دولت نرسید. به دنبال افزایش این درخواستها، از ابتدای سال گذشته بحث افزایش تعرفه واردات فولاد از سوی وزارت صنایع و معادن نیز مطرح شد و در نهایت برای تصویب دولت به كمسیون ماده یك رفت كه با دریافت رای منفی از این كمیسیون همراه شد.

 

میزان تعرفه واردات فولاد در حال حاضر به جریانی دو سویه میان وزارت صنایع و معادن و وزارت بازرگانی تبدیل شده است. در آخرین روزهای سال ۸۸، به دنبال ادامه تقابل این دو دستگاه در خصوص نرخ تعرفه فولاد، مقرر شد كه امسال، این مسئله بار دیگر توسط كمیسیون ماده یك مورد ارزیابی قرار گرفته و نتیجه آن اعلام شود. در این خصوص مدیركل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت به سیاست روز خبر داد كه نتایج اصلی بررسی های كمیسیون ماده یك در خصوص تعیین نرخ تعرفه واردات فولاد، تا آخر هفته جاری اعلام خواهد شد.

 

در حالی كه بحث افزایش تعرفه فولاد به منظور حمایت از تولیدكنندگان داخلی و جلوگیری از روند رو به رشد واردات فولاد به كشور كه از سوی تولیدكنندگان این بخش و وزارت صنایع به عنوان حامی تولیدكنندگان صنعت فولاد مورد تاكید قرار دارد، بسیاری از مصرف كنندگان عمده این محصول در كشور با ابراز مخالفت نسبت به افزایش تعرفه ها، معتقدند كه در صورت افزایش این تعرفه، دولت باید قیمت های داخلی را تا سطح قیمت های جهانی کاهش دهد.

 

"رسول خلیفه سلطان"،‌ دبیر انجمن تولیدكنندگان فولاد در این خصوص با ابراز مخالفت نسبت به كاهش قیمت داخلی فولاد به سیاست روز گفت: در حال حاضر بخش وسیعی از مواد اولیه مانند شمش، توسط واردات صورت می گیرد كه طبق تحولات اخیر بازارهای جهانی، قیمت مواد اولیه وارداتی با افزایش روبرو بوده است.

 

وی ادامه می دهد: با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه، دولت باید در شرایط كنونی، اجازه بدهد كه قیمت فولاد به صورت تعادلی و طبق مناسبات بازار و قیمت روز جهانی تعیین شود و سعی نداشته باشد كه این محصول را با نرخی پایین و در قیمتی تصنعی نگه دارد. به اعتقاد برخی از كارشناسان، در راستای بسترسازی مناسب برای صادرات محصولات فولادی باید تعرفه واردات افزایش یابد تا بتوان بحران به وجود آمده در زمینه فولاد را حل کرد. براین اساس تفکر بازرگانی باید جای خود را به تفکر حمایت از تولید داخلی بدهد. یكی از اقداماتی كه با آغاز سال ۸۹، در حوزه صنعت فولاد كشور رخ داد، راه‌اندازی كارخانه گندله‌سازی گل گهرسیرجان بود كه دولتمردان از آن به عنوان گامی بزرگ در راستای بومی‌سازی صنعت فولاد یاد می كنند.طبق اظهارات مسئولان امر؛ حدود ۷۰ درصد تجهیزات كارخانه گندله‌سازی به عنوان یكی از فرایندهای تولید فولاد، توسط مهندسان داخلی در مجتمع گل گهر بومی شده است. طبق برآوردهای صورت گرفته، ۵ میلیون تن گندله تولید شده در این كارخانه، برای كارخانه‌های احیای مستقیم حمل می‌شود و در آنجا محصول آهن اسفنجی با عیار ۹۳ درصد تا ۱۰۰درصد تولید شده و سپس به كارخانه‌های ذوب فرستاده می‌شود. براین اساس با این ۵ میلیون تن گندله، می‌توان ۲ تا ۵/۲ میلیون تن فولاد تولید كرد.

 

● هدفمند كردن یارانه در حوزه صنعت فولاد با یك وقفه یكساله

 

هزینه ارزان انرژی در ایران یکی از مزیت هایی است که بسیاری از کشورهای تولیدكننده فولاد از آن بی بهره اند. این مسئله خود یكی از مهمترین مزایایی است كه تولیدكنندگان ایرانی می توانند در تولید فولاد از آن بهره مند باشند. با جدیت دولت در اجرای طرح هدفمند كردن یارانه ها در سال گذشته، تولیدكنندگان فولاد خواستار گرفتن دیرتر اجرا شدن این طرح در صنعت فولاد شدند كه گویا دولت نیز تا حدودی جوانب احتیاط نسبت به این بخش را در نظر گرفته است.دبیر انجمن تولیدكنندگان فولاد، با اشاره به اینكه دولت به دلیل شرایط خاص این صنعت با قرار است با احتیاط بیشتری در راستای اجرای طرح هدفمند كردن یارانه ها با فعالان بخش فولاد برخورد كند، به سیاست روز اعلام كرد: مقرر شده كه هدفمند كردن انرژی در بخش فولاد، با اعمال یك فرجه یك ساله صورت بگیرد كه براین اساس در صورت اجرای طرح مذكور در سال جاری، این طرح امسال در حوزه فولاد اجرایی نخواهد شد.

 

خلیفه سلطانی با بیان اینكه در حال حاضر تعدادی از کارخانه های فولاد از تکنولوژی قدیمی استفاده می کنند و از این رو برای به روز کردن واحدهای خود به زمان نیاز دارند، بیان كرد: صنعت فولاد ایران اکنون با مشکلاتی مواجه است لذا تغییر یکباره قیمت انرژی نیز مشکلات صنعت فولاد کشور را تشدید خواهد کرد.

 

بسیاری از فعالان صنعت فولاد معتقدند كه به منظور جلوگیری از آسیب رسیدن به این صنعت، هدفمند كردن یارانه ها در این بخش باید به صورت پلكانی و در یك دوره زمانی ۱۰ ساله انجام شود، زیرا اجرای هدفمند كردن یارانه ها در صنعت فولاد كه صنعتی انرژی بر است، می تواند شوك بزرگی به این بخش وارد كند.به اعتقاد این گروه، در صورتی که با اجرای هدفمند کردن یارانه ها قیمت انرژی سالانه ۵/۲ درصد افزایش یابد در این شرایط تولیدکنندگان می توانند طی ۱۰ سال خود را با اجرای هدفمند کردن یارانه ها در این بخش وفق دهند.

 

● تلنگر بودجه ۸۹ به صنعت فولاد

 

بازار فولاد به عنوان یکی از خرده بازارهای داخلی، در بودجه امسال جایگاهی را به خود اختصاص داده است. با توجه به افزایش بودجه عمرانی كشور در قالب بودجه سال جاری، با لحاظ نقش فولاد در پروژه های عمرانی، می توان انتظار افزایش قابل ملاحظه تقاضای فولاد در بازار داخل را داشت كه این امر خود منجر به افزایش قیمتها در این حوزه و به تبع آن كاهش ركود حاكم بر بازار فولاد خواهد شد. حال در صورتی كه نرخ تعرفه واردات فولاد كه بنا بر پیشنهاد وزارت صنایع و معادن ۲۰ ، درصد پیشنهاد شده، به تصویب كمیسیون ماده یك دولت برسد، شاید بتوان امسال را سال رونق این صنعت و خروج آن از ركود پیش بینی كرد. اما نباید به این صنعت تنها به صورت تك بعدی نگاه شده و نسبت به آن قضاوت كرد چرا كه هرگونه نوسان در قیمت فولاد به دلیل وابستگی بسیاری از صنایع و بخشهای اقتصادی به این صنعت، دیگر حوزه ها را متاثر خواهد ساخت. بنابراین هرگونه سیاست گذاری و تصمیم سازی در این بخش باید با نگاهی كلان و فرابخشی صورت گرفته تا حمایت از صنایع داخلی فولاد منجر به تحمیل هزینه های اضافی به دیگر حوزه های صنعتی نشود..../  تحلیل : روزنامه سیاست ‌روز

 

ویدیو مرتبط :
وضعیت فولاد نوین بعد از تصمیم غیر فوتبالی مسئولین

---

خواندن این مطلب را به شما پیشنهاد میکنیم :

سایه روشن شبکه تلویزیونی «افق»

سال 94 به عنوان اولین سال فعالیت رسمی شبکه تلویزیونی «افق» در حال عبور از نیمه است؛ حالا می توان کارنامه این شبکه تلویزیونی را مرور کرد.