فرزند كشی در ردیف دوم قتل‌های خانوادگی

امنیت کودکان در چارچوپ خانواده از بین رفته
در ابتدای این نشست سركارخانم ثریا عزیز پناه، رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان گفت: خشونت خانگی علیه کودکان یکی از  مباحثی است که برای انجمن حمایت از حقوق کودکان از بدو تشکیل تا به امروز مهم شمرده شده است.

یکی از بزرگترین دلایل توجه اعضای حقوقی این انجمن در طول 21 سال این است که نهاد خانواده قرار است برای کودکان فضای امنی باشد و والدین جزو حافظان منافع کودک باشند. اگر امنیت کودکان در چارچوپ خانواده از بین برود، دلایل آن جای بررسی دارد. به هر حال باید گفت این نگرانی هر ساله رو به افزایش است و پرونده‌های بسیاری در این رابطه تشكیل شده است. 

در ادامه این نشست هادی شریعتی نگاهی به پرونده‌های اخیر در موضوع خشونت خانگی علیه کودکان داشت و عنوان کرد: در رابطه با خانه‌هایی که قرار بوده محل آرامش باشد و تبدیل به محل خشونت شده است باید گفت بیش از دو سال از مرگ امیر علی5 ساله در بیمارستان فیاض كه در تنهایی جان داد، می‌گذرد. 

مادر امیر علی،او را به بیمارستان برد اما بعد از منتقل کردن او به بیمارستان فرار کرد. امیر علی چند ساعت بعد از مرگش در بیمارستان تنها ماند. بر اساس گفته مسئولان بیمارستان آثار ضرب و جرح با کارد در بدن آن کودک بسیار وجود داشته است.

  بعد از تحقیقات توسط انجمن حمایت از حقوق کودکان معلوم شد پدر امیر علی او را مورد خشونت قرار داده است. 2 سال از این مرگ گذشته اما خشونت خانگی  علیه کودکان در صدر اخبار قرار دارد.

 فرزند کشی در ردیف دوم قتل‌های خانوادگی قرار دارد
 این حقوقدان ادامه داد:30 درصد از قتل های کشور را قتل‌های خانواده تشکیل می دهند. بیشترین این پرونده‌های قتل، همسرکشی و فرزند‌کشی است. فرزند کشی در ردیف دوم قتل‌ها قرار دارد.

از 148 هزار تماس گرفته شده با 123 تعداد 8664 تماس مرتبط با کودک آزاری است. ممكن است آمار كاملا درست نباشد اما فعالان حقوق کودک معتقد هستند که اگر یک کودک‌آزاری افشا می‌شود در مقابلش حداقل 20 کودک‌آزاری پنهان وجوددارد.

 تهران بیشترین خشونت علیه كودكان را دارد
 وی در ادامه افزود : با توجه به این آمارها باید توجه كرد خانه و خانواده که باید امن‌ترین مکان برای کودک و نوجوان باشد در روند كنونی، خشونت جایگزین آرامش در خانه‌ها شده است. گاهی شدت خشونت حیات کودکان را به خطر می اندازد.  فرزند کشی شدیدترین شکل خشونت خانگی علیه کودکان و نوجوانان است.

شریعتی با بیان این مطلب كه  از لحاظ جغرافیای جرم، پراکندگی وجود دارد، افزود: تهران، البرز و خوزستان و بعد شهرهای غربی مانند کرمانشاه آمار بیشتری را در رابطه با این موضوع به خود اختصاص می‌دهند.

 فرزند کشی قالبی پدرانه دارد
وی تصریح كرد: فرزند کشی قالبی پدرانه دارد اما مادرها هم منجر به این کار می‌شوند اما درصد آن‌ها کمتر است. در ماده 220 قانون مجازات اسلامی سابق، كه مورد انتقاد حقوقدانان بود در این ماده پدر و جد پدری معاف از قصاص بودند و به پرداخت دیه و حبس محکوم می شدند.

این انتقادها اصرار بر قصاص پدر نبود بلکه حذف ماده‌ای بود كه جرم فرزندکشی را موجه جلوه می‌داد. با تصویب قانون مجازات جدید تنها با اندکی تغییر كه همچنان در ماده 301 پا برجا مانده است.

 اصلاح قوانین می‌تواند حامی كودكان باشد
این حقوقدان در پایان خاطر نشان كرد: کنوانسیون حقوق کودک در بند 1 ماده 19 خود، از کشورهای عضو خواسته کلیه اقدامات قانونی اجرایی و آموزشی و اجتماعی را به عمل آورند تا از کودک یعنی فرد زیر 18 سال در برابر کلیه اشکال خشونت جسمی و جنسی حمایت کنند.

باید در رابطه با این موضوع در اصلاح قوانین، گام های جدی برداشته شود و برخورد با این خشونت‌ها نیاز به قوانین حمایتی و تصریح لوایحی دارد که می‌تواند حامی کودکان در برابر خشونت باشد.

 اهمیت قانون به سازمان های غیر دولتی
در ادامه نشست به رویکرد حقوقی قضایی نسبت به خشونت خانگی علیه کودکان پرداخته شد و دکتر امیر مرادی در این زمینه تصریح کرد: سازمان‌های غیردولتی نقش خاصی در تقویت دموکراسی درجامعه مدنی دارند.

اعلامیه کنفرانس جهانی حقوق بشر مصوب 1993 در بخش سوم  به این نهادها و انجمن‌ها غیر دولتی و نقش انکار نشدنی آنها در حقوق بشر به خصوص حقوق کودک  اشاره كرده است. انجام فعالیت‌های مقتضی در این راستا در بند 8 اشاره شده است. در قوانین در ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب سال 92 به این سازمان‌ها اشاره شده است.

این سازمان‌ها در راستای سیاست‌های جناحی، مشارکتی، در دنیا مطرح هستند تا آحاد جامعه در مقابله با بزه، پیشگیری و حتی اصلاح آن نقش داشته باشند. در سال 92 در قانون آیین دادرسی كیفری كه یكی از قوانین مهم است  در ماده 66 به این سازمان‌ها اشاره شده است كه این نهادها  با رویت خشونت علیه كودكان حق اعلام جرم دارند .

این حق یكی از نوآوری‌های قانون جدید است كه همان وجاهت بخشیدن به سازمان‌های مردم نهاد برای اعلام جرم است. امیدوارم آیین نامه اجرایی مناسب در رابطه با ماده 66 هرچه سریع‌تر ارائه  شود  تا این نهاد‌ها بتوانند اعلام جرم کنند.

 قانونگذاری نباید شعارگونه باشد
این قاضی دادگستری در ادامه به تشریح وظایف این سازمان‌ها پرداخت و بیان كرد: این وظایف شامل تلاش برای بهبود نگرش نسبت به  مسائل اطفال و كودكان، ارائه پیشنهاد ‌های عملی در راستای تغییر مثبت و بهبود وضعیت كودكان و...  است.  قانون حمایت از كودكان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست یكی دیگر از مسائل مهم در این زمینه است.

  هرچند در قانون اساسی ما كودكان بد سرپرست فراموش شده بودند اما در قوانین بعدی به این واژه هم پرداخته شد. قانونی در حمایت از كودكان و نوجوانان بد سرپرست و بی سرپرست مصوب 31 شهریور 92 به تصویب مجلس رسید كه مواد 1 و 2 و 36 آن حائز اهمیت است.

به طور كلی باید گفت قانونگذاری نباید شعارگونه باشد بلكه باید عملی باشد. چون در ماده 66 به طور كامل به این سازمان‌ها اشاره شد اما در آیین‌نامه‌ای كه انتظار می‌رفت به این سازمان‌ها فرصت و امكانات داده شود متاسفانه به آن پرداخته نشد.

 كودكان در دفاع از خود ناتوان هستند
در پایان این نشست دکتر ایوب میلکی عنوان كرد: از دیدگاه بنده بزه‌دیده‌شناسی، كودكان را به عنوان قربانیان آرمانی یاد می‌كند. دلیل این مسئله این است كه كودكان آسیب‌پذیر و بی‌گناه هستند و معمولا از آن‌ها به عنوان قربانیان بی‌تقصیر یاد می‌شود چون در دفاع از خود ناتوان هستند.

در حوزه علوم جنایی برجسته‌ترین تعبیر كه پیرامون قربانی شدن اطفال می‌توان به‌كار برد كودك‌آزاری، بدرفتاری یا سوءرفتاری نسبت به كودكان است. آنچه مسلم است كودك‌آزاری جلوه‌ای از خشونت است و خشونت یك مضمون نسبی دارد یعنی پندارها و برداشت‌های مختلفی در خصوص خشونت و مصادیق خشونت وجود دارد.

این وكیل دادگستری تصریح كرد: زمانی كه بحث خشونت مطرح می‌شود بیشتر مردم خشونت را كاربرد زور می‌دانند.  در حالی كه امروزه قلمرو شمول خشونت بسیار وسیع شده  است.

خشونت‌های عاطفی، روانی و جنسی هم امروزه در این قلمرو قرار می‌گیرد. یكی از گونه‌های بارز خشونت، خشونت والدین نسبت به فرزندان است . خشونت خانگی جلوه‌های مختلفی دارد گاهی روانی، جسمی مانند قتل و ضرب و جرح، سوءاستفاده‌های جنسی و بی توجهی عاطفی.

 كودكان قربانیان بالقوه
وی ادامه داد: یكی از شدیدترین مصادیق خشونت خانگی به طور خاص (فرزندكشی است)و كودكان بیش از دیگران قربانی‌ خشونت خانگی هستند. در واقع این‌ها قربانیان بالقوه هستند.  باید گفت برای اینكه قربانی شدن فردی اتفاق بیفتد 3 ركن نیاز است انگیزه ، اهداف مناسب مطلوب و مهم‌تر، نبود فقدان مانع و نبود محافظت و حفاظت لازم كه اگر این زمینه‌ها فراهم شود زمینه برای قربانی شدن هم فراهم می‌شود.

میلكی‌خاطرنشان كرد: اگر نگاهی به آمار بیندازیم، كودك‌آزاری نسبت به اطفال یك رقم بالای سیاه بزه‌كاری است كه ارقام سیاه، جرائم نامكشوف هستندكه جرم كشف نمی‌شود. گاهی طفل نمی‌تواند اعلام جرم كند در نتیجه این جرائم نامكشوف باقی می‌ماند. باید هزینه ارتكاب جرم بالارود كه تشدید مجازات یكی از راه‌های بالارفتن هزینه است.

 فرزندكشی یكی از مصادیق قتل
این وكیل دادگستری در ادامه در رابطه با فرزندكشی توضیح داد : طفل هم یك انسان است و به اعتبار انسان بودن دارای اعتبار و كشتن او توسط والدین یا غیروالدین قتل محسوب می‌شود. یعنی دقیقا قتل با فرزندكشی انطباق دارد. یكی از شرایط اجرای مجازات این است كه قاتل پدر و جد پدری مقتول نباشد آنچه مبنای معافیت پدر از مجازات قصاص شده یك مبنای چالش برانگیز است.

باید مجازات برای همه یكسان باشد اگر قرار است معاف كنیم كه نباید این كار صورت بگیرد باید پدر و مادر یكسان باشند. به‌طور كلی چنین مصوبه ای باید از بین رود. چون بنابر توجیهات مطرح شده پدر و جد پدری حق ولایت فرزند را دارند. قصاص پدر با حرمت جایگاه او انطباق ندارد.

 قوانین فاقد بازدارندگی هستند
وی در پایان اشاره كرد: قوانین ما فاقد بازدارندگی هستند . بازدارندگی لزوما اجرای مجازات‌های شدید نیست گاهی تهدید اجرای مجازات از اجرای مجازات موثرتر خواهد بود. به طور كلی باید گفت محیط خانواده كه محیط آرامشی است اگر كودك در آنجا احساس آرامش نكند در محیط‌های اجتماعی بزرگ‌تر هرگز چنین احساسی نخواهد داشت و این احساس ناامنی همواره با كودك خواهد بود. كودك عزت نفس خود را از دست خواهد داد.

تامین امنیت، حمایت، آرامش، امنیت جانی، روانی، مالی و عاطفی همه حق كودك است و همان اندازه كه برای كودك حق است برای ما یك تكلیف است و اگر كودك احساس امنیت نكند ممكن است به بزه كار فردا تبدیل شود.


اخبار اجتماعی - قانون

قتل زنی به خاطر دیدن دعوای خانوادگی

عامل حمله به زن جوان و دختر ۸ ساله روز گذشته به اتهام قتل از سوی كارآگاهان پلیس آگاهی بندرعباس دستگیر شد.

غروب ۱۶ اسفند سال گذشته و به دنبال تماس مردمی با مركز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ مبنی بر این كه یك زن ۲۷ ساله همراه دختر ۸ ساله‌اش مورد حمله قرار گرفته و در شرایط وخیم جسمی به سر می‌برند، ماموران با عزیمت به محل مادر و دختر مجروح را به بیمارستان منتقل كردند كه ساعتی بعد زن ۲۷ ساله بر اثر شدت جراحات به كما رفت و پس از ۵ روز از زمان بستری شدن در بیمارستان شهید محمدی بندرعباس جان خود را از دست داد.

سرهنگ قطب‌زاده، رئیس پلیس آگاهی هرمزگان با اشاره به این خبر به «جام‌جم» گفت: پس از گزارش مرگ زن جوان، پرونده به دستور قضایی به پلیس آگاهی بندرعباس ارجاع و تحقیق در این زمینه آغاز شد.

با تحقیق از شاهدان عینی از جمله دختر ۸ ساله مقتول كه همراه مادرش مجروح شده بود، وی بیان كرد فردی به نام مهدی من و مادرم را مورد حمله قرار داد و پس از ضرب و جرح ما، همراه دختری كه با او دوست است، متواری شد.

رئیس پلیس آگاهی هرمزگان افزود: پس از جمع‌بندی اظهارات شاكیان، ماموران متوجه شدند مهدی با دختر ۲۲ ساله‌ای به نام آمنه در ارتباط است كه در مرحله بعدی با دستور قضایی این دختر دستگیر شد و بیان كرد نقشی در جنایت نداشته است و از مهدی نیز پس از وقوع این حادثه اطلاعی ندارد. با این اظهارات ماموران با سرنخ‌هایی كه در ارتباط با این جنایت به دست آوردند، موفق شدند روز گذشته مهدی را در مخفیگاه خود دستگیر كنند.

متهم پس از انتقال به پلیس آگاهی، گفت: روز حادثه من با مادرم درگیری و مشاجره داشتم كه مقتول و دختر ۸ ساله‌اش نظاره‌گر این مشاجره خانوادگی بود.

وی افزود: هنگام مشاجره و در اوج عصبانیت به یكباره كنترل خود را از دست دادم و به سوی مادر و دختر حمله‌ور شده و ۲ لگد به قفسه سینه او زدم و همراه آمنه از محل متواری شدیم و پس از اطلاع از قتل زن ۲۷ ساله، آمنه را تهدید كردم اگر موضوع را به كسی بگوید، از او نیز انتقام خواهم گرفت..../گزارش : جام‌جم آنلاین